Bəni-bəşərdən insan övladı işıqlı ideallar
yolunda seçim edib, öz həyatına, rövnəqli
yaradıcılığına çıraq tutan şəxsiyyətləri
mənalandırıb, onların şərəf və ləyaqətlə dolu
nümunələrindən istifadə yolu ilə öz həyatlarının
da təzələnməsinə, yeniləşməsinə əbədi iz
salıblar. Müqtədir ömür-gün sahiblərinin minbir
ehtişamdan xəbər verən həyat və yaradıcı məramı
insanları daim düşündürmüş, mübarizə və yaşam
yolunda onlara mənəvi dəstək olmuşdur.
Zəmanəsinin
böyük şəxsiyyətləri harada olursa-olsun, bütün
sülhsevən, mətin və iradəli insanlara etalon
olmuş, onların qəlbində ən müdrik və əbədiyaşar
duyğular oyatmışlar.
Belə tarixi şəxsiyyətlərdən biri də nəsillər
üçün əbədiyaşarlıq simvolu olan, təkrarolunmaz
və misilsiz şücaəti, ağıl və zəka mədəniyyəti
ilə könülləri ehtizaza gətirən, ənənə və
müasirlik pearadiqmaları ilə ictimai şüura,
mənəvi xislətə milli və ümumbəşəri keyfiyyətlər
bəxş edən ulu öndər, milli iftixarımız Heydər
Əlirza oğlu Əliyev olmuşdur. Onun dünya ictimai
birliyində, öz xalqına olan sonsuz məhəbbətində
mətin ideyaları və məğrur əməli addımları ən
yaxın silahdaşlarından tutmuş, bütün bəşər
övladı üçün yanar məşələ çevrilmişdir.
Milyonlarla insanların qəlbində yaradıcı fütahat
sahibi kimi qalan bu yenilməz dövlət və ictimai
xadimin milli mənəvi dəyərlərimiz haqqında da
xüsusi vurğulamaları gənc nəslin ideya-siyasi və
vətəndaşlıq hazırlığında müstəsna əhəmiyyəti
olan müdrik tövsiyələr olaraq qalır və
qalacaqdır.
Bu müdrik insanın həyat və yaradıcılıq yoluna
çıraq tutan, könülləri ehtizaza gətirən
sanballı fikir və mülahizələri çox olmuşdur. Hər
kəs öz qəlbindən gələn səmimi və həssas
duyğularında onu böyük şəxsiyyət, ulu öndər,
milli lider, xalq və Vətən təmsilçisi, müdrik
ata, nəcib və qayğıkeş insan kimi
səciyyələndirən keyfiyyətlərdən özünə şəxsi
ideal nümunəsi əxz edərək, onun mətin yolunun,
müqəddəs məramının yolçusuna çevrilməyə
çalışmışlar.
Dünya şöhrətli dahi rəhbərimiz olan Heydər
Əlirza oğlu Əliyevin elmdə və həyatda sübut
olunmuş şəxsiyyət bütövlüyü, vətənpərvərlik
qayəsi, azərbaycançılıq şüuru, təmiz və saf
əqidəliliyi, dövlət və dövlətçilik idealları
müstəqil Azərbaycanımız üçün yüksək təminatı
olan milli mənəvi dəyərlərlə həmişə vəhdət
təşkil etmiş, yaradıcı ömrünün ağıl məşəlinə
çevrilmişdir.
Pedaqoji elmlər doktoru, professor, əməkdar
müəllim, Ağahüseyn Həsənovun yenicə işıq üzü
görən "Milli-mənəvi dəyərimiz" adlı nəfis
tərtibatla yazdığı kitab məhz bu cəhətdən ulu
öndərin həyat səhifələrindən bəhs edən unikal
dəyərdə sanballı, qiymətli didaktik mənbə kimi
çox əhəmiyyətlidir.
"Milli-mənəvi dəyərimiz" təqdimatı ilə oxucuya
təqdim olunan bu sanballı və müasir üslublu
populyar kitab milli mənəviyyatımızın mühüm bir
qolunu - ən ali insani keyfiyyətlərə qovuşmağın
tədqiqi məsələlərinin öyrənilməsi baxımından da
əhəmiyyət kəsb edir. İctimai və sosial proseslər
mühitində qazanılmış təcrübədən ümumxalq və
ümumdövlət səviyyəsində görkəmli şəxsiyyətlərin
həyat və məram nümunələrinin tədqiqi və
öyrənilməsi problemi bütün yazarlar tərəfindən
həmişə izlənir, gənc nəslə mənəvi-ideoloji model
kimi təqdim olunur. Bu cəhətdən professor
Ağahüseyn Həsənovun xüsusi maraq doğuran
tədqiqatlar sistemi oxucu üçün həmişə böyük
rəğbətə səbəb olmuşdur.
Fundamentallıq və kütləvilik baxımından fakt və
hadisələrin bütöv, tam bir sistemini əhatə edən
bu kitab özünün elmi problematikası, nəzəri
səviyyəsi, müəllif mühakiməsi və istinad olunan
mənbələrin zənginliyi ilə də diqqəti cəlb edir.
Davamlı inkişafın metodoloji harmoniyasını,
təkamül prosesini milli mənəvi keyfiyyətlər
sisteminin qorunması ilə əlaqələndirmək, adətən,
çətin və mürəkkəb prosesdir. Lakin müəllif,
bütöv bir bənzərsiz ömrün şəxsi kredosunu,
ictimai mündəricəsini effektli tədqiqat üsulları
ilə arayıb-axtarmaq yolu ilə müxtəlif məqamları
orijinal tərzdə, novator baxışlarla
təhlil-tərkib etmiş, bu sahədə mövcud olan,
ictimai məzmun daşıyan çoxsaylı elmi və kütləvi
əsərlərə də istinad etmişdir.
Unudulmaz tarixi şəxsiyyət, müdrik insan Heydər
Əlirza oğlu Əliyevin uzun illər ərzində
qazandığı dövlətçilik təcrübəsindən bəhs edən
müəllifin bu arzularına istinadən, kitabın "Ön
söz" dərgahına, "qədəm" qoyan oxucu üçün aydın
və lakonik ifadə üslubu ilə şərh olunan fikirlər
bir daha xalqın tarixi yaddaşından süzülüb gələn
istək və arzularımızı, milli və mənəvi
istəyimizi gücləndirir, ulu öndərin əbədiyaşar
prinsiplərinin sadiqkeş yolçusu olmağa hər
birimizi səfərbər edir.
Məqalədə deyilir: "Azərbaycanın mənəvi
dəyərlərinin dirçəldilməsi, dünyada Azərbaycanın
həqiqi obrazının yaradılması sahəsində Heydər
Əliyevin həyata keçirdiyi siyasi xətt üzərində
düşünərkən bir daha yəqin edirsən ki, o, hələ
yetmişinci illərdə bu istiqamətdə fəaliyyəti ilə
bunların təməlini qoymuş və peyğəmbərcəsinə
uzaqgörənliklə xalqın gələcəyini düşünmüşdür.
1993-cü ildə respublikada həqiqətən dərəbəylik
hökm sürürdü. Ölkəni əyalətlərə parçalamaq
məqsədi vətəndaş müharibəsinin baş qaldırmasına
səbəb olmuşdu. Belə çətin vaxtda Heydər Əliyev
Azərbaycana, hakimiyyətə qayıdaraq ölkənin
həyatında yaranan çatları bir-bir bərpa edərək
müstəqil dövlətimizin atributlarını yaratmaqla
inkişafımızın qızıl dövrünün təməlini qoydu".
III fəsil, 60 adda məqalələr silsiləsindən
ibarət "Milli-mənəvi dəyərimiz" kitabı böyük
şəxsiyyətin ideya-mənəvi irsinin öyrənilməsinə
həsr olunmuş ilk didaktik vəsait kimi də
əhəmiyyət kəsb edir.
Müəllifin ideya və inam yanaşmaları əsasında
qurulan və tərtibatında müasir
illüstrativ-dizayn texnologiyalarından istifadə
olunan kitabda müxtəlif dövrlərdə ulu öndərin
"həyat fraqmentləri", həmçinin onun ölkəmizin
tərəqqisi ilə bağlı fəaliyyətini əks etdirən
çoxsaylı fotolar və sənədlər, forma, mövzu və
ideya baxımından çox dəyərlidir.
Qeyd etmək lazımdır ki, xüsusən, milli mənəvi
dəyərlər istiqamətində gənc nəslə örnək olan
ümumpedaqoji ideyaların böyük bir təşnəsi olan
bu fundamental tədqiqat işində müəllif
tərəfindən faktoloji materiallarla yanaşı, həm
də xalqın minillik etiqadından və əməniyyətindən
süzülüb gələn və ulu öndərin aforistik
deyimlərində xoş və səlis avazla səslənən müdrik
kəlamlardakı doğmalığı, səmimiliyi yüksək
elmi-nəzəri mülahizə və mühakimələrlə
öyrənilmiş, həm görkəmli Heydərşünasların
tədqiqatlarındakı memuar xatirələr, elmi
problematika, həm də milli mənəviyyatımızın
məşhur simasının yaradıcılıq keyfiyyətləri
araşdırılmışdır.
Tarixin o üzündən, uzaqlardan gələn milli mənəvi
dəyərlərimizin ruhumuza gətirdiyi humanist
qayələrin ulu öndərin həyat və yaradıcılıq
manerasında əksini tapan bu əzmkar keyfiyyətləri
müəllif bir daha kitabın ideya-bədii dəyərində,
mövzu və janr özəlliklərində, dil və üslub
keyfiyyətlərində, ədəbi-fəlsəfi, mənəvi-pedaqoji
mülahizələr kontekstində ümumiləşdirərkən bu
görkəmli şəxsiyyətin ömür-gün yolunda əbədi iz
salan tarixi nişanələrini vicdanlı, halal və
obyektiv münasibət nümayiş etdirən tədqiqatçı
kimi qabardaraq öz fikir və düşüncələrində bariz
şəkildə əks etdirmişdir. Bu unikal kitab
elmi-məzmununa, lakonik bədii dəyərinə, dərin
ictimai-sosial mündəricəsinə və ideya-estetik
xüsusiyyətlərinə görə də diqqəti cəlb edir.
Bütövlükdə isə, bütün ictimai əfkarımıza, geniş
oxucu auditoriyasına novator ruhlu, dərin
fəlsəfi-pedaqoji siqləti olan kitab kimi təqdim
olunan bu qiymətli vəsait mənəvi dünyamızı
zənginləşdirməyə xidmət edir.
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Ümumi
pedaqogika kafedrasının professoru, pedaqoji
elmlər doktoru Ağahüseyn Həsənovun "Milli-mənəvi
dəyərimiz" kitabı böyük tarixi sima, görkəmli
dövlət və ictimai xadim, Azərbaycan
dövlətçiliyinin və müstəqilliyinin qorunmasında
ömrünü şam kimi əridən, Vətən və xalq yolunda
böyük xidmətləri olan Heydər Əlirza oğlu
Əliyevin həyat və yaradıcılıq irsinin
araşdırılmasına həsr olunmuş tarixi salnamədir.
Kitabın elmi redaktoru, filologiya elmləri
doktoru, professor Nadir Məmmədli, məsləhətçisi
filologiya elmləri doktoru, professor Vilayət
Əliyev, rəyçiləri isə pedaqoji elmlər doktoru,
professor Yəhya Kərimov və pedaqoji elmlər
doktoru, professor Əmrullah Paşayevdir.
İnanırıq ki, Azərbaycan xalqının ümummilli
lideri Heydər Əliyevin əbədiyaşar xatirəsinə
ithaf olunan "Milli-mənəvi dəyərimiz" kitabının
qayəsi yetişməkdə olan gənc nəslin mənəvi
tərbiyəsini azərbaycançılıq, vətənə sədaqət,
böyük vətənpərvərlik, xalqa bağlılıq, milli
qeyrət... ruhunda inkişaf etdirilməsi ulu
öndərimizin parlaq nümunəsi əsasında həyata
keçirilməsindən ibarət olub, bundan sonra da
gələcək nəsillərin qəlbində mötəbər yer
tutacaqdır.
Rüfət HÜSEYNZADƏ,
AMİ-nin Pedaqogika kafedrasının müdiri,
əməkdar müəllim, pedaqoji elmlər doktoru,
professor,
Vidadi BƏŞİROV,
ADU-nun Pedaqogika kafedrasının dosenti,
pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru |