Xəbər verildiyi kimi, noyabrın 23-24-də İtaliyanın Turin şəhərində Avropa Təlim Fondu İdarəetmə Şurasının iclası keçirilib.  İclasa Avropa Birliyi ölkələri ilə yanaşı, Avropa Qonşuluq Siyasəti üzrə Müşahidəçi Şuraya üzv seçilmiş 3 ölkə - Azərbaycan, Türkiyə və İordaniyanın nümayəndələri də dəvət edilmişlər. Ölkəmizi bu mötəbər tədbirdə Təhsil Nazirliyinin Texniki peşə təhsili şöbəsinin müdiri Namiq Məmmədov təmsil edib. Əməkdaşımızın səfərlə bağlı N.Məmmədovla müsahibəsini qəzetimizin oxucularına təqdim edirik.

- Namiq müəllim, istərdik ki, ilk öncə Avropa Təlim Fondu haqqında məlumat verəsiniz...

- Avropa Təlim Fondu Avropa İttifaqının təhsil siyasətini həyata keçirən bir təşkilatdır. 1990-cı ildə Avropa İttifaqının təşəbbüsü ilə yaradılmış Avropa Təlim Fondu 1994-cü ildən rəsmi fəaliyyətə başlamışdır. Bu quruma Avropa Birliyinin üzvü olan, o cümlədən Avropa sərhədlərinin yaxınlığında yerləşən  və Aİ-nin önəm verdiyi ölkələr daxildir. Qeyd edək ki, keçmiş sovet respublikalarının, demək olar ki, hamısının ATF ilə əlaqələri mövcuddur.

Qətnamə İtaliyanın Turin şəhərində qəbul olunduğuna görə daimi qərargahın burada yerləşməsi qərara alınmışdır. Avropa İttifaqının maliyyələşdirdiyi bu təşkilatın 130-a yaxın rəsmi əməkdaşı fəaliyyət göstərir. Təşkilatın rəhbəri təxminən 5 ildən bir keçirilən seçki yolu ilə təyin edilir və həmin şəxs Avropa Birliyinin təqdim etdiyi namizədlərin arasından seçilir. Hazırda Avropa Təlim Fondunun icraçı direktoru rumıniyalı Madlen Serbandır. O, uzun müddət Avropa İttifaqının Rumıniyada həyata keçirdiyi layihələrə rəhbərlik edib və bu vəzifəni 2008-ci ildən icra edir.

Avropa Təlim Fondunun ayrı-ayrı ölkələrdə bir sıra aktual məsələlərə həsr olunmuş tədbirləri, konfrans və seminarları təşkil edilir. Maliyyə və digər vacib məsələlərin müzakirə olunduğu belə yığıncaqlar isə yalnız daimi qərargahda keçirilir.

- Məlumdur ki, Azərbaycan postsovet məkanından Avropa Qonşuluq Siyasəti üzrə Müşahidəçi Şuraya üzv seçilmiş yeganə ölkədir və yəqin ki, bunu adi təsadüflə bağlamaq sadəlövhlük olardı. Bu barədə nə deyə bilərsiniz?

- Niyə məhz Azərbaycanın üzv seçilməsi orada da çox böyük maraq doğurdu. Əslində isə, bu gözlənilməz olmadı. Çünki Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə Avropa İttifaqı arasında sıx əməkdaşlıq əlaqələri mövcuddur. Belə ki, bu müddət ərzində təhsilin ayrı-ayrı pillələri, o cümlədən texniki peşə təhsili sahəsinə dair birgə seminarlar, iclaslar keçirilib. Avropa Təlim Fondunun dəstəyi və mütəxəssislərinin iştirakı ilə Azərbaycanda peşə təhsili sahəsində qanunverici bazanın təkmilləşdirilməsi istiqamətində müəyyən addımlar atılıb.

Biz bu təşkilatla əlaqələrimizi daha da genişləndirməyə çalışır, qarşılıqlı əməkdaşlıq şəraitində bir sıra  tədbirlər həyata keçirir, onların bütün tədbirlərində fəal iştirak edir və öz fikrimizi bildiririk. Yəqin ki, bu aktiv fəaliyyət qurum tərəfindən nəzərə alınıb.

Bundan əlavə, ölkəmizdə son illər aparılan təhsil islahatı, baş verən demokratik dəyişikliklər, həyata keçirilən sosial-iqtisadi siyasət, ümumilikdə, Azərbaycanın Avropaya inteqrasiyası istiqamətində görülən işlər də Avropa İttifaqının diqqət mərkəzindədir. Yeri gəlmişkən, qeyd edim ki, bu məsələ ölkəmizin Brüsseldəki səfirliyində və Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyində də çox əhəmiyyətli bir fakt kimi dəyərləndirildi.

- Səfər çərçivəsində hansı tədbirlərdə iştirak etdiniz? Və ümumiyyətlə, səfər təəssüratlarınızı bilmək istərdik...

- Avropa Təlim Fondunun İdarəetmə Şurasının bu iclası 2010-cu ilin yekunlarına həsr olunmuşdu. İclasda həmçinin 2011-ci il üçün fəaliyyət planı təsdiq edildi və büdcənin ilkin təsdiqi oldu. Məlumat üçün qeyd edim ki, ilkin təsdiqdən sonra həmin sənəd Avropa Parlamentinin müzakirəsinə çıxarılır.

Səfər müddətində İdarəetmə Şurasının iclasından əlavə, tədbir çərçivəsində  təhsildə sahibkarlıq bacarıqlarının inkişaf etdirilməsi və təhsil prosesində işqurma qabiliyyətlərinin yaradılması mövzusunda 2 günlük seminarda da iştirak etdik. Bu seminarda təhsilin çox aktual problemlərindən bəhs edən 10-a yaxın təqdimat dinlənildi və müzakirə olundu. Tədbir çox yüksək səviyyədə təşkil edilmişdi, iştirakçıların öz vaxtlarını maraqlı keçirmələri və mədəni istirahətləri üçün hər cür şərait yaradılmışdı. Bu isə ayrı-ayrı ölkələrdən gəlmiş nümayəndələr arasında səmimi dostluq münasibətlərinin qurulmasına səbəb olurdu.

- Təqdimatlarda daha çox hansı məsələlərə toxunulurdu?

- Təqdimatlardan aydın oldu ki, bu gün bir çox ölkələrin təhsil müəssisələrində dinləyicilərə nəzəri biliklərdən daha çox praktik biliklərin aşılanmasına ehtiyac vardır. Onlar bilavasitə istehsal, xidmət, iş prosesi ilə yaxından tanış olmalıdırlar.

Təhsil müəssisələri mütləq əmək bazarı ilə, işəgötürən təşkilatlarla qarşılıqlı əməkdaşlıq şəraitində fəaliyyət göstərməlidir. Onların tələbatlarını öyrənməmiş kurikulumların hazırlanması, ixtisasların planlaşdırılması təhsilin nəticəsizliyinə aparır. Sahibkarlıq subyektləri təkcə tədris prosesinin formalaşmasında deyil, təhsil müəssisəsinin gələcək fəaliyyətinin müəyyən edilməsində də birbaşa iştirak etməlidir.

Bu gün bir çox Avropa Birliyi, eləcə də Avropaya inteqrasiya edən ölkələrdə tədris olunan ixtisaslar, öyrədilən peşələrlə onların tələbyönümlülüyü arasında uyğunsuzluğun mövcud olması problemi var. Əmək bazarında hər hansı bir  peşənin kəmiyyət və keyfiyyət göstəriciləri təhlil olunmur.

Təqdimatların sonunda həmin ölkələrdə tədris prosesində bu kimi məsələlərə xüsusi diqqət yetirilməsinin, ali, orta ixtisas və peşə təhsili müəssisələrinin sahibkarlıq subyektləri ilə əlaqələrinin möhkəmlənməsinin zəruriliyi vurğulandı. Qeyd olundu ki, yaradılmış standartlar, kurikulumlar əmək bazarına istiqamətlənməli, praktik vərdiş və bacarıqlar aşılanmalıdır.

Təqdimatlarda toxunulan digər bir maraqlı məsələ də diqqəti cəlb edirdi. Hazırda Avropada və bütün dünyada belə bir tendensiya formalaşıb: Təhsil müəssisələrində elə praktik biliklər aşılanmalıdır ki, sonda müəyyən bir məhsulun hazırlanmasına və iş qurmağa imkan yaratsın. Məsələn, Serbiyanın Tibb Universitetinin təqdimatında son illər bu müəssisənin fəaliyyətində baş verən dəyişikliklərdən bəhs olundu. Verilən məlumata görə, həkimlərə öz sahələri üzrə praktik bacarıqlarla yanaşı, marketinq, sahibkarlığın əsasları, tibbin yeni sahələri, əczaçılıq biznesi, təhsil müəssisələrinin idarə edilməsi və s. əlavə ixtisaslar da öyrədilir.

Əsas məsələ burasındadır ki, reşə təhsili müəssisələrini bitirən şəxslər elə bilik, bacarıq və təcrübəyə malik olsunlar ki, məzun olduqları təqdirdə təkcə iş axtarmasınlar, həmçinin özləri də iş qurmağı bacarsınlar.

- Namiq müəllim, siz Azərbaycanın Avropa Qonşuluq Siyasəti üzrə Müşahidəçi Şuraya üzv seçilməsinin böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini bildirdiniz. Bu, özünü daha çox nədə büruzə verəcək?

- Ölkəmizin Müşahidəçi Şuraya üzv seçilməsi Avropa Təlim Fondu ilə əlaqələrin möhkəmlənməsi üçün geniş imkanlar açır. Bu təşkilatın rəsmiləri 2011-ci ildən başlayaraq Azərbaycanda, xüsusən, peşə təhsili sahəsində milli ixtisas çərçivəsinin hazırlanması, birgə layihələrin icra edilməsi, ekspert dəstəyinin göstərilməsi istiqamətdə fəaliyyət göstərəcəklər. Artıq bu sahədə qanunverici bazanın təkmilləşdirilməsi ilə bağlı bir sıra mühum addımlar atılıb.

ATF-in direktoru Madlen Serbanla görüşdə o, Azərbaycanda həyata keçirilən təhsil islahatını çox diqqətlə izlədiyini söylədi. Qeyd etdi ki, məhz resrublikamızın Müşahidəçi Şuraya üzv kimi seçilməsinə Təhsil Nazirliyinin beynəlxalq və yerli qeyri-hökumət təşkilatları ilə birgə səmərəli əlaqələrə malik olması da böyük təsir göstərmişdir. Bundan əlavə, xanım Madlen Serban ölkəmizə səfər edərək bu əlaqələrin genişlənməsinə çalışacağını bildirdi. 

 Sonda onu qeyd edim ki, Müşahidəçi Şuranın üzvü kimi biz bu qurumun gördüyü bütün işlərdə birbaşa iştirak edəcəyik və  təkliflərimizlə onların fəaliyyətinə təsir göstərmək imkanımız olacaq.

 - Maraqlı müsahibə üçün sağ olun. 

Hicran ƏKBƏROVA