"2008-2012-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında
təhsil sisteminin informasiyalaşdırılması üzrə
Dövlət Proqramı" çərçivəsində müəllimlər üçün
informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının
(İKT) təhsilə tətbiqi yolları üzrə biliklərin
verilməsi üçün treninqlər keçirilir. 2010-cu
ilin sonunadək Dövlət Proqramı çərçivəsində
respublika üzrə 69 min nəfərin və ya ölkə üzrə
təxminən 40% müəllimin təlimlərdən keçməsi
planlaşdırılır. Dövlət Proqramının əhatə
müddətində, yəni 2008-2012-ci illərdə ölkə üzrə
ümumi müəllim kollektivinin 67%-i (təxminən 114
min nəfər) İKT-nin təhsilə tətbiqi yolları
haqqında bacarıqlar əldə etmək üçün
treninqlərdən keçəcəkdir.
Azərbaycanda
təhsil işçiləri üçün təlimlər bu sahədə böyük
təcrübəsi olan "Mədəd" təşkilatı tərəfindən
həyata keçirilir. Bu təşkilat 4 istiqamətdə
təlimlər aparır: "Müəllimlərin peşəkarlıq
səviyyəsinin təkmilləşdirilməsi", "İntel -
Gələcək üçün təhsil", "Elektron məktəb" və
"İnzibati-idarəetmə heyəti üçün İKT-nin təhsilə
tətbiqi" təlimləri.
Təlimlər vasitəsilə İKT-nin təhsilə tətbiqi üzrə
nəzəri və praktik biliklər əldə edən müəllimlər
arasında testləşdirmə keçirilir. Təlimlərin
keçirildiyi dövrdə ilkin mərhələdə bu proses
pilot formada olsa da, 2010-cu ildən sistemli
olaraq təlimlərdə iştirak etmiş bütün təhsil
işçiləri arasında keçilir. Testlərlə yanaşı,
müəllimlərin təlimlərdə əldə etdiyi praktik
bacarıqlar da yoxlanılır. Belə ki, təlim keçmiş
təhsil işçiləri təlim proqramının məzmununa
uyğun olaraq təqdimatlar, dərslər və layihələr
hazırlayır, habelə kompüter proqramları ilə
işləmə bacarıqlarını nümayiş etdirirlər.
"Mədəd" təşkilatının icraçı direktoru Elbrus
Zarbaliyevin sözlərinə görə, təlimlərdə iştirak
edən müəllimlərin və inzibati-idarəetmə
heyətinin təlim zamanı əldə etdikləri bilik və
bacarıqlarını müəyyən etmək üçün qiymətləndirmə
vasitəsi kimi istifadə olunan testlər təlimin
son günündə bütün iştirakçılara paylanır və
onlar sərbəst şəkildə, heç bir müdaxilə və
müzakirə olmadan imtahan prosesində iştirak
edirlər.
Obyektiv nəticələr əldə etmək məqsədilə "Mədəd"
təşkilatı müntəzəm olaraq test hissələrini
saxlamaqla sualları yeniləri ilə əvəz edir.
Hər təlim üzrə test suallarının sayı
müəyyənləşdirilmiş və bir neçə variantda sual
kitabçaları hazırlanmışdır. Təlim
iştirakçılarının testdən əldə etdikləri
nəticələr balla müəyyən olunur. Sertifikat əldə
etmək üçün müvafiq təlim üzrə keçid balını
toplamaq gərəkdir. Məhz testlər üzrə keçid
balını toplayan müəllimlərə sertifikatlar
verilir. Bu isə, öz növbəsində, müəllimlərin
təlimlərdə verilən bilik və bacarıqlara
yiyələnməsi üçün motivasiyadır. Çünki
sertifikatlaşma onların gələcək əmək
fəaliyyətində və çalışdıqları tədris
müəssisəsinin rəhbərliyi tərəfindən
qiymətləndirilməsi nöqteyi-nəzərdən vacibdir.
Sertifikatlaşmanın nəticələri regionlar
üzrə müxtəlifdir. Məsələn, avqust, sentyabr və
oktyabr aylarında Qazax rayonunun təlimdən keçən
müəllimlərinin 87,9%-i, Beyləqan rayonunda isə
67,3%-i sertifikat əldə etmək üçün keçid balını
toplamışdır. Həmin aylar Biləsuvarda yerləşən
Cəbrayıl rayonu məcburi köçkün qəsəbələri üçün
də təlimlər təşkil edilmiş və təlim
iştirakçılarının 94,1%-i sertifikata layiq
görülmüşdür.
Şamaxı rayonunun Əngəxaran kənd orta məktəbinin
direktoru Vasif Rüstəmov inzibati işçilər üçün
təlimlərin məzmunundan razı qaldığını bildirsə
də, treninqin müddətinin artırılmasını
məqsədəuyğun hesab etdi. Təlim müddətinin
artırılması məzmunun daha yaxşı qavranılmasına
kömək edə bilər. Onun fikrincə, testləşdirmə
təlim vasitəsilə əldə edilmiş bilikləri obyektiv
qiymətləndirir. Amma ilkin kompüter bilikləri
olmayan və ya çox az olan təhsil işçiləri üçün
təlim materiallarını qavramaq və testdən keçmək
çətinlik törədir. Buna görə də ilkin kompüter
savadı olmayan təhsil işçiləri üçün təlimlərin
və testlərin fərqli olması arzuolunandır.
Bakı şəhərindəki 132-134 nömrəli təhsil
kompleksinin ibtidai sinif müəllimi Tamilla
Abdullayevanın fikrincə, testləşdirmə prosesi
zəruridir. Onun sözlərinə görə, test vasitəsilə
təlimdə əldə edilmiş biliklər obyektiv olaraq
qiymətləndirilir. "Mədəd" təşkilatı tərəfindən
keçirilən təlimlərin səviyyəsini yüksək
qiymətləndirən T.Abdullayeva təlimlərdə İKT-dən
təhsildə istifadəsi üzrə real bacarıqların
verildiyini söylədi.
Valideynlər təlim keçmiş müəllimlərin İKT-dən
tədrisdə daha effektiv istifadə etdiklərini qeyd
edirlər. Onların "Elektron təhsil" jurnalına
verdikləri məlumatlara görə, tədrisdə İKT-nin
imkanlarından istifadə şagirdlərə dərsə daha
böyük maraq göstərməyə və tədris materiallarını
səmərəli mənimsəməyə kömək edir. Təlim keçən
müəllimlərin testləşdirilməsinə mövqe bildirən
valideynlər bu prosesin qiymətləndirmə üçün
obyektiv bir meyar olduğunu söyləyirlər. |