İstedadlar xalqa, dahilər bəşəriyyətə məxsusdurlar. Təfəkkür və təxəyyül qaynaqları kainat mənşəli olan istedadları aşkara çıxarmaq insan oğlunun ən müqəddəs vəzifəsi, savab işidir. Bunlar ailələrdə böyüyür, məktəbdə üzə çıxarılıb inkişaf etdirilirlər. Beləcə ümumxalq üçün maarif məbədi olan məktəb istedadlar üçün zənginləşmə, kamilləşmə, milli dəyərlərə çevrilmə məkanıdır.

Tarixi dövlətçilik, milli maarifləndirmə, əxlaqi-xəlqi ənənə və milli mənəvi və maddi dəyərlərə söykənməklə qloballaşan problemlərin həllinə insan kapitalını başlıca zəmanət və vasitə sayan Azərbaycan Respublikasında məsələlərin ictimai-iqtisadi, sosial-tarixi inkişaf parametrlərində müsbət yöndə reallaşdırılması çoxsaylı Dövlət Proqramları çərçivəsində həyata keçirilir. Belə Dövlət Proqramının biri Vətənimizdə istedadlı uşaqların (gənclərin) aşkara çıxarılması, onlara qayğı göstərilməsi ilə bilavasitə bağlı sənəddir. Dövlət səviyyəsində görülən bu istiqamətdə işlər Azərbaycanın sabahı üçün istedadların aşkarlanması, təhsili və milli-bəşəri  dəyərlər əsasında tərbiyəsidir. Belə pedaqoji-sosial fəaliyyət həyata keçirilən ümumtəhsil ocaqlarından biri Bakı Dövlət Universiteti nəzdindəki "Gənc istedadlar" liseyidir. 3 illik salnaməsi kifayət qədər ilkin uğurlarla əriş-arğac olan liseyin məzunları öz təhsil uğurları ilə tədris müəssisəsinin tarixinə ilk sətirləri yazıblar.

Daha bir dərs ili başa çatıb. Daha bir buraxılışın məzunları qəbul imtahanları verirlər və inanmaq olar ki, xoş soraq bu müəssisənin yaradıcı pedaqoji kollektivinə yeni dərs ili qabağı xoş ovqat bəxş edəcək. İndi liseyin müəllimləri V siniflərə test yolu ilə şagird qəbulunun təəssüratları ilə yaşayırlar.

Liseyin direktoru, kimya elmləri doktoru, professor Qasım Hüseynov yeni dərs ili ilə bağlı söhbət zamanı bildirdi: - Bu il liseyin Azərbaycan və rus bölmələrinin V siniflərinə qəbul olunmaq üçün xeyli sənəd verilmişdi. Azərbaycan bölməsinə 548 sənəd götürülmüşdü. Əslində qəbul 50-60 nəfər arasında nəzərdə tutulmuşdu. Artıq 60 nəfər seçilib götürülmüşdür. Rus bölməsinə 88 nəfər ərizə vermişdi, onlardan maksimum 20 nəfər topladığı bala görə liseyə qəbul edildi.

Seçim test yolu ilə aparıldı. Əsas fənn riyaziyyat olur. Şagirdlər riyaziyyatdan 35, ana dilindən 25, ingilis dilindən 10 suala cavab tapmalı idilər.

İmtahanlar çox mütəşəkkil keçirildi. Seçim-qəbul prosesinə ciddi nəzarət vardı; belə ki, BDU-dan 25, pedaqoji kollektivin qeyri-ixtisas müəllimlərindən 25 nəfər imtahanlarda iştirak etdi. Obyektivlik naminə valideynlərə də imtahanları müşahidə etmək imkanı verildi.

Xatırladım ki, test cavablarının şifrələnməsi bilavasitə ali məktəb - Bakı Dövlət Universiteti tərəfindən aparılır. Bu il də belə oldu. Bir həftə ərzində cavablar məlum oldu. Bir faktı qeyd edim ki, keçən illə müqayisədə keçid balı aşağı oldu. Səbəb bu idi ki, riyaziyyatdan testləri BDU-nun müəllimləri hazırlamışdılar. 548 nəfərdən cəmi 60 nəfər qəbul etmək planlaşdırılmışdı. Odur ki, proqramdan kənara çıxmamaq şərti ilə məntiqi düşüncə tələb edən suallara üstünlük verildi. Nəticədə uşaqların bir qismi riyaziyyatdan zəif nəticələr qazandı. Doğrudur, daha yüksək göstəriciləri ilə seçilənlər də oldular. Məsələn, Azərbaycan bölməsində 51, rus bölməsində 47 bal toplayan var. Keçid bal Azərbaycan bölməsində 30,25, rus bölməsində 30,5 oldu.

İyunun 21-də məlumat xüsusi lövhələrdən asıldı. Bir həftə ərzində apelyasiya komissiyası fəaliyyət göstərdi. Seçimdən narazı qalan olmadı. Seçim və nəticələr ilə bağlı kütləvi informasiya vasitələrində məlumat verildi.

***

Söhbət zamanı aydın oldu ki, elə məktəb var bir neçə şagirdi seçimdə iştirak edib. Bu baxımdan Şəhriyar adına 193 nömrəli məktəbin şagirdlərinin göstəriciləri daha ürəkaçan olub. Tədris ocağının şagirdi Lamiyə Mahmudova daha yüksək bal toplayıb.

Belə istedadlı uşaqların tələb və istəklərinə cavab verəcək müəllimlərin seçilməsi - indi lisey rəhbərliyini düşündürən başlıca məsələ budur.

BDU-nun rektoru, millət vəkili, akademik Abel Məhərrəmovun lisey kollektivi qarşısında qoyduğu tələb budur: Buranı bitirən gənclər gələcəkdə Azərbaycanda aparıcı mövqelərdə olsunlar!

Təbii ki, bunun üçün səmərəli, məqsədyönlü, sistemli elmi-pedaqoji fəaliyyət genişləndirilməlidir.

Yeni dərs ilində liseydə təxminən 450-yə yaxın şagird təhsil alacaq. Qarşıdakı dərs ilinə hazırlıq istiqamətində cari təmir işləri görülür; kabinet və laboratoriyalar zənginləşdiriləcək...

Şamxəlil MƏMMƏDOV