Nüfuzlu
beynəlxalq Nobel mükafatının 2010-cu il
laureatlarının adları açıqlanıb.
Fiziologiya və tibb sahəsində Nobel mükafatına
Böyük Britaniya alimi Robert Edvards süni
mayalandırma texnologiyasının hazırlanması üzrə
işlərinə görə layiq görülüb.
Fizika üzrə Nobel mükafatı Böyük Britaniyada
çalışan Rusiya alimləri, 36 yaşlı Konstantin
Novoselova və 51 yaşlı Andrey Qeymə çatıb. Onlar
bu nüfuzlu mükafata qrafenin alınması və
tədqiqinə görə layiq görülüblər. Bu, hazırda Yer
kürəsində ən möhkəm materialdır. Müasir
nanotexnologiyanın inkişafını onsuz təsəvvür
etmək mümkün deyil. Novoselov və Qeym qrafendən
dünyada ən kiçik tranzistor hazırlamışlar. Onun
qalınlığı 1 atom, uzunluğu isə 10 atomdur.
Qrafen özündə karbonun kristal qəfəsdə birləşmiş
atomlarının ikiölçülü qatını əks etdirir.
Alimlər belə hesab edirlər ki, o, gələcəkdə ən
müxtəlif sahələrdə tətbiq oluna bilər.
Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatına Peru nasiri
Mario Varqas Losa "Hakimiyyət strukturlarını
ətraflı qələmə aldığına və üsyan edən, mübarizə
aparan və məğlub olan insanı aydın təsvir
etdiyinə görə" verilib.
Kimya sahəsində Nobelə amerikalı Riçard Xek,
yaponlar Akiro Suzuki və El-içi Neqişi layiq
görülüblər. Mükafat onlara palladium
katalizatorların köməyi ilə üzvi sintezin
gedişində çarpaz əlaqələrin yaradılması
reaksiyasını işləyib hazırladıqlarına görə
verilib.
Sülh Nobel mükafatını isə Çində əsas insan
haqları uğrunda uzunillik və qeyri-zorakı
mübarizəsinə görə Çin hüquq müdafiəçisi Lyu
Syaobo alıb.
Y.ƏLİYEV |