Xeyli müddətdir ki, Əlövsət Osmanlı adlı şəxsin
"Azadlıq" qəzetinin səhifələrində tanınmış
təhsil işçilərinə, ziyalılara ünvanlanmış böhtan
və yalan dolu yazılarına münasibət bildirmək
istəyirdim. Ancaq hər dəfə qələmi əlimə alanda
daşıdığım vəzifənin məsuliyyətini hiss edərək,
nə özümü, nə də 75 illik tarixi olan "Azərbaycan
müəllimi" qəzetini Əlövsət səviyyəsinə salmayım,
deyə, bu fikrimdən daşınırdım. Nəhayət, heç bir
sərhəd tanımayan bu şəxsin ildən artıq müddət
ərzində hər gün "Azadlıq" qəzetinin bir
səhifəsini təhsillə bağlı uydurma və cəfəng
fikirlərlə doldurması məni də həmin böhtanlara
tutarlı cavab verməyə sövq etdi.
Riyaziyyatçı olsa da, "Əlifba" və "Həyat
bilgisi" dərsliklərinə də həmmüəlliflik etmiş
universal "alim" Əlövsət Osmanlını dərslik
müəllifliyi həvəsinə düşdüyü ilk vaxtlardan
tanıyan bir şəxs kimi onun kimliyinə azacıq da
olsa, aydınlıq gətirmək üçün bəzi alim və
ziyalıların da yaxşı xatırladıqları bir məqama
diqqət çəkmək istəyirəm. Bir neçə il öncə Təhsil
Nazirliyində yeni dərsliklərin hazırlanması ilə
bağlı müşavirə keçirilirdi. Bu işdə tanınmış
alimlər öz sahələri ilə bağlı fikirlərini
bildirir, dəyərli təkliflər verirdilər. Tədbirin
sonuna yaxın bir nəfər müşavirəyə sədrlik edən
nazirdən söz istədi. özünə, fikir və məntiqinə
arxayın olmayan adamlar kimi çəkinə-çəkinə sözə
başladı. Əlbəttə, bu da təbii idi. Tanınmaq
xatirinə çıxış etmək istəyənləri məntiqi və
biliyi ilə yerində oturda biləcək təhsil naziri
cənab Misir Mərdanovun, uzun illər dərslik
müəllifləri olmuş təcrübəli alimlərin qarşısında
təklif vermək asan iş deyildi. Həmişə yeni fikir
və ideya sahiblərinin sözünü eşitməyə üstünlük
verən nazir ənənəsinə sadiq qalaraq, heç kimin
tanımadığı, ilk kəlməsindən naşılığı hiss olunan
bu şəxsin də sözünü kəsmədi, onu sona qədər
dinlədi. Həmin şəxs "Azadlıq" qəzetinin neçə
müddətdir ki, elm və təhsil ictimaiyyətinə, xalq
dili ilə desək, "alim" kimi sırımaq istədiyi
Əlövsət Osmanlı idi.
Əlövsət Osmanlı zalın diqqətini çəkmək üçün
əvvəlcə bildirdi ki, Bakı Dövlət Universitetində
təhsil alan zaman nazirin tələbəsi olub. Bu
təhsil ocağının yüzlərlə tələbəsinin müəllimi
olmuş nazir isə onu tanımadığını bildirdi, hətta
həmin illərdə yüksək istedadı ilə fərqlənən bir
neçə tələbəsinin adını da sadaladı. Təbii ki,
onun adı bu tələbələr arasında da yox idi.
Nəhayət, nazirin "nə isə, xatırlaya bilmədim", -
deməsi Ə.Osmanlının pərt vəziyyətə düşməsinə,
iştirakçıların gülüşünə də səbəb oldu.
Sonra özünü çox abırlı və həyalı şəxs kimi
təqdim etməyə çalışan Əlövsət Osmanlı şou əhlinə
məxsus tərzdə əzilib-büzülməklə bir sıra cəfəng
"təkliflərini" də verdi. Tanınmış alim və
dərslik müəlliflərinin onun sərsəm fikirlərini
olduqca qeyri-ciddi qarşıladıqları aydın hiss
olunsa da, hamı etika xatirinə susaraq, diqqəti
digər məsələlərin müzakirəsinə yönəltdi...
(Bütün bunlar Təhsil Nazirliyinin videoarxivində
olan kadrlardan da aydın görünür.)
Cənab Osmanlı! Bu faktı yada salmaqda məqsədim
sənə yaxın keçmişini xatırlatmaqdır. Görünür,
dəyişən illər sənin əsl simanı, hansı mənəviyyat
sahibi olduğunu, kimliyini üzə çıxardı.
Yırtılmış maskalarından göründü ki, məqamında
fağır və rəzil görünməyi ustalıqla bacarır,
məddahlıqlarını səmimi münasibət kimi büruzə
verə bilirsən.
İctimai Televiziyanın efirindən səsləndirdiyim
"Elm aləmi Əlövsət Osmanlı adlı şəxsi tanımır",
fikrimi qəbul etmədin. Televiziyadakı 3-4
dəqiqəlik çıxışıma az qala hər yazında öz
qərəzli münasibətini bildirdin. Ancaq unutma ki,
bu ölkədə "Azadlıq" adlı qəzetdən başqa heç kim
səni alim kimi qəbul etmir və etməyəcək. Kitab
rəfinin qarşısında çəkilmiş şəklini qəzet
səhifələrinə verməklə, heç vaxt ziyalı, alim
imici qazana bilməyəcəksən.
Dünyada elə bir alim, dərslik müəllifi göstər
ki, riyaziyyatçı ola-ola həm "Əlifba", həm də
"Həyat bilgisi" dərsliklərinə də müəlliflik
etsin. Yoxsa bununla özün üçün "universal alim"
imici yaratmaq istəyirsən? Əlbəttə, 10-15 il
öncə dərslik sahəsində bəzi boşluqlar var idi.
Yenicə müstəqillik əldə etmiş ölkəmizdə milli
dərsliklərin hazırlanması üçün nəşriyyatlar da
hələ formalaşmamışdı. Siz də bu boşluqlardan
məharətlə istifadə edib sıralara qoşuldunuz,
necə deyərlər, başınızı başlara qoşdunuz. İndi
isə ölkəmizdə mükəmməl dərslik siyasəti həyata
keçirilir. Professional nəşriyyatlar, təcrübəli
alim və müəllimlərdən ibarət müəlliflər kifayət
qədərdir. Artıq bu sırada sənə yer yoxdur, cənab
Osmanlı!
Mənasını anlamadığın, bilənlərdən öyrənmək belə
istəmədiyin kurikulum sözündən çox danışırsan.
Ancaq unudursan ki, dünyanın bütün inkişaf etmiş
və etmək istəyən ölkələrində tətbiq olunmuş bu
yeniliklərin ölkəmizə gətirilməsi zəruridir. Biz
təhsilimizin səviyyəsini yüksəltməkdə olduğumuz
bir vaxtda onu Əlövsət səviyyəsinə endirə
bilmərik. Bu gün dövlətimizin siyasəti budur ki,
tətbiq etdiyimiz yenilikləri, sənin tək
anlamayan 5-10 nəfər olsa belə, geriyə
dönməməliyik.
Yazdıqlarının cəfəngiyat olduğunu özün də
bilirsən. Əgər dediklərində kiçicik bir həqiqət
olsaydı, səni ismi kimsəyə bəlli olmayan "təhsil
ekspertləri", "Azadlıq" qəzetinin elm və
təhsildən xəbərsiz yazarları deyil, tanınmış bir
alim, ziyalı müdafiə edərdi.
çox məntiqsiz bir yanaşmanla təhsil nazirini
dərslik müəllifi olmaqda, yazı yazmaqda
günahlandırırsan. Məgər bütün həyatı təhsillə
bağlı olan, müəllimlikdən nazir vəzifəsinə qədər
böyük yol keçmiş bir alimin, tanınmış elm
adamının da dərsliyə həmmüəllif olması, öz bilik
və təcrübəsini digər müəlliflərlə bölüşməsi
təhsilimizin xeyrinə deyilmi? Təhsil nazirinin
yazı yazması, kitabla məşğul olması nə vaxtdan
yasaq olub?
Cəfəng yazılarında sənə nə üçün cavab
verilmədiyini bildirirsən. Fikrini əsaslandırmaq
üçün hətta Türkiyədə rəhbər işçilərin belə
hallara dərhal münasibət bildirdiyini qeyd
edirsən. Ancaq unutma ki, dünyanın heç bir
ölkəsində dövlət rəsmiləri sənin tək "alim"lərə
cavab vermək üçün dəyərli vaxtlarını sərf
etmirlər.
ölkənin tanınmış alim və mütəxəssislərinin
iştirakıyla Təhsil Problemləri İnstitutunda
dərsliklərlə bağlı keçirilən müzakirələrə dəvət
olunsan da, yenə meydanda görünmədin. Bəs elə
isə məqamında gizlənən, mütəxəssislər yanında
danışmağa cürət etməyən, elmi mübahisələri
alimlər arasında deyil, qəzet səhifələrində
aparan bir şəxsə alim demək olarmı?
Unutma ki, hər gün "Əlövsət dastanı"na
səhifə-səhifə yer ayıran, qeybət xarakterli
materiallarla səhifələrini dolduran bu üzdəniraq
qəzetlər ölkəmizin inkişafından qıcıqlanan,
Azərbaycan iqtidarına qarşı çıxan sənin kimi
"qəhrəmanlar"a hər zaman qucaq açır, sizdən
müvəqqəti də olsa, öz məqsədləri üçün istifadə
edirlər.
Uzun müddətdir ki, təhsil və mətbuat sahələrində
çalışıram. Səndən fərqli olaraq, heç vaxt öz
işim, nailiyyətlərim haqqında danışmamışam.
Ancaq mənə ünvanladığın "elmdən və təhsildən
xəbərsiz" ifadələrinə cavab olaraq bildirirəm
ki, elmi nəticələri təsdiq edən qurum mənə də
son dövrün jurnalistikası ilə bağlı tədqiq
etdiyim elmi işə görə, köhnə qaydada desək,
siyasi elmlər namizədi adı verib. Təhsilimlə
bağlı məsələyə gəldikdə isə bildirirəm ki,
ölkənin iki ən böyük ali məktəbində təhsil
almışam, vəzifəm isə ictimaiyyəti və sənin tək
təhsildən bixəbər insanları məlumatlandırmaqdır.
Yazılarında tanınmış alimlərə, ziyalılara,
dövlət və hökumət adamlarına qarşı elmi adına,
yaşına yaraşmayan sözlər, nalayiq ifadə və
söyüşlər işlədirsən. Yaxşı bilirsən ki, hər kəs
istəsə, səndən daha sərt uydurma, böhtan və
təhqirlər yaza bilər. Ancaq bugünkü mövqeyimi
nəzərə alıb sənə özün tərzdə cavab verməyi özümə
layiq bilmirəm.
Bu sözləri nifrət dolu bir qələmlə yazdığımı
özüm də hiss edirəm. Ancaq bu fikirlərin sahibi
təkcə mən yox, həm də hər gün rastlaşdığım,
telefonla fikirlərini dinlədiyim yüzlərlə
müəllim və ziyalıdır.
Müdriklərimiz deyirlər ki, ən nadan insanlar
belə, adətən, ömürlərinin ikinci yarısında
ədalətli olmağa, böyük və ağıllı adamlardan
öyrənməyə, hörmət qazanmağa çalışırlar. Səninsə
qazancın ancaq səni tanıyanların nifrəti oldu.
Barı bundan sonra çalış ki, sənı tanıyanlar az
olsun.
Bayram HÜSEYNZADƏ |