Bu gəldi-gedər dünyaya göz açan hər bir insan
bacarıq və əməllərilə yaşayıb-yaradaraq
özünəməxsus iz qoyub gedir bu dünyadan.
Sağlığında əməyinə verilən qiymət onu yaşamağa,
daha yeni nailiyyətlər qazanmaqla xalqına,
vətəninə xeyir verməyə ruhlandırır. Belə
insanlardan biri, respublikanın xalq artisti,
"Şöhrət" ordenli, Prezident təqaüdçüsü Əlibaba
Məmmədovu bu günlərdə ölkə Prezidenti cənab
İlham Əliyevin "İstiqlal" ordeni ilə təltif
etməsi bu diqqət və qayğının daha bir bariz
nümunəsidir. Sevincinə şərik olmaq üçün Əlibaba
müəllimlə vədələşdiyimiz kimi, dərs dediyi
Azərbaycan Milli Konservatoriyası nəzdində
fəaliyyət göstərən Musiqi Kollecində görüşdük.
Xalq artisti yaşayaraq arxada qoyduğu mənalı
ömür yolunun səhifələrini aşağıdakı kimi
vərəqlədi.
"19 yaşımda filarmoniyanın solisti idim"
1949-cu ildə gənc istedadların muğam müsabiqəsi
keçirilirdi. Həmin müsabiqədə münsiflər
heyətinin qərarı ilə istedadıma görə 1-ci yeri
tutdum. Münsiflər heyətinin sədri Zülfi
Adıgözəlov və başqaları mənə "çahargah"ı
oxutdular. Zülfi müəllimin və digər münsiflərin
ifamdan xoşları gəlmişdi. 19 yaşım olmağına
baxmayaraq, Zülfi müəllimin təkidilə məni
Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının solisti kimi
işə qəbul elədilər. O vaxt filarmoniyada cəmi 5
nəfər - Xan əmi, Şövkət Ələkbərova, Sara
Qədimova, Fatma Mehrəliyeva və Əbülfət Əliyev
kimi solistlər vardı. Mən də oldum altıncı. Bura
ansambl üzvlərinin də sayını əlavə etdikdə cəmi
12 nəfər idik. Mən isə ümumi sayda 13-cü olduğum
üçün Xan əmi həmişə - Əliş sən nəhsi nüfussan,
çünki 13-cüsən, - deyərək mənimlə zarafat
edərdi. Mən bundan arada mütəəssir olurdum.
Ancaq 13 rəqəmi mənə düşüb.
"Seyid Şuşinskidən dərs almışam"
Məni əhatə edən qayğıkeş sənətkarlar musiqi
təhsili almağı mənə tövsiyə edir, Asəf Zeynallı
adına musiqi məktəbində (indiki Musiqi Kolleci)
oxumağımı məsləhət bildilər. Mənim isə arzum
Seyid Şuşinskidən dərs almaq idi. O vaxt Ağa
(S.Şuşinski) Ağdamda yaşayır, orada muğamı
tədris edirdi. Nəhayət, 1952-ci ildə Ağa Bakıya
köçdü və "Asəf Zeynallı"da işləməyə başladı.
1953-cü ildə mən Zülfi müəllimin göndərişi ilə
Asəf Zeynallı adına Musiqi Məktəbinə qəbul
oldum. Və beş il burada, bu gün dərs dediyim bu
təhsil ocağında Seyid Şuşinskidən dərs aldım. O
vaxt Qulu Əsgərov da mənimlə birgə təhsil
alırdı. Biz yaşlı olduğumuz üçün guya məktəbin
axşam şöbəsində, 5-illik kursda oxuyurduq. Ancaq
gündüz şöbəsində 4-illik kursda dərs alan digər
uşaqlarla birgə dərsə gəlirdik. Lakin "axşam
şöbəsi"ndə oxuduğumuz üçün 5 il məktəbə gəlməli
olmuşduq.
"Tələbələrimlə fəxr edirəm"
1958-ci ildən Seyid Şuşinski və Əhmədxan
Bakıxanovun təkidi ilə bu təhsil ocağında muğam
ifaçılığından dərs deyirəm. O vaxt əməkdar
artist idim, müəllimliyə səylə girişdim.
Tələbələrimə bildiklərimi öyrətməyə çalışdım.
öyrətdiyim şagirdlərimdən hazırda məşhur
xanəndələr çoxdur. Lakin onlardan birinin,
fəaliyyəti zamanı xalqın sevimlisinə çevrilən,
yaradıcılığının çiçəkləndiyi bir zamanda
dünyasını vaxtsız dəyişərək əbədiyyətə qovuşan
Məmmədbağır Bağırzadənin adını çəkməyə, yada
salmaya bilmərəm. Bu gün də o, sevimli xanəndə
kimi xatirələrdə yaşayır.
Filarmoniyada işlədiyim və burada dərs dediyim
ötən illər ərzində 100-dən yuxarı mahnı və
təsnif bəstələmişəm. Onlardan 10-u
vətənpərvərlik mövzusundadır. Həmin musiqi
əsərləri Azərbaycan Dövlət Radiosu və
Televiziyasının "Qızıl fondu"nda saxlanılır və
bu gün də ifaçılar tərəfindən sevilə-sevilə
oxunur. Bu gün dərs dediyim tələbələri vətənə
layiq, yüksək intellektli gənclər kimi
yetişdirmək arzusundayam.
"Milli sərvətimiz olan muğamları bizə miras
qoyublar"
Muğamlarımızın bu günə gəlib çıxmasında əməyi
olan sənətkarlarımızdan üzeyir bəyi, Cabbar
Qaryağdını, Seyid Şuşinskini, Xan Şuşinskini,
Əhmədxan Bakıxanovu, Mirzə Mansuru, Qurban
Pirimovu və başqalarını misal göstərməliyik.
Məndə olan bir kitabda "Rast"ın 48 guşəsi olduğu
qeyd edilir. Bunu heç mahir müəllim yadda
saxlaya bilməz, nəinki tələbə. Elə buna görə də
üzeyir Hacıbəyova həmişə minnətdar olmalıyıq. O
kişi 20-ci illərdə bir neçə sənətkarla muğamları
dinləyərək sistemləşdirib. Və 7 əsas muğamı
sistemli şəkildə yazaraq proqramlaşdırıb,
məktəblərdə tədris edilməsini tövsiyə edib.
1963-cü ildə mən bu məktəbdə işə başlayanda
Əhmədxan Bakıxanov məni təbrik edərək həmin
proqramın bir nüsxəsini mənə vermişdi. Bu günə
kimi səhifələri saralmış həmin proqramı evimdə
bir yadigar kimi saxlayıram.
"Bu gün muğam sənətimiz etibarlı əllərdədir"
Sevindirici haldır ki, hazırda muğamlarımız
Azərbaycanın birinci xanımı, Heydər Əliyev
Fondunun prezidenti, millət vəkili Mehriban
xanım Əliyevanın ciddi təşəbbüsü və səyi
sayəsində həmin proqram əsasında inkişaf
etdirilir. İstedadlı gənclərin üzə çıxarılması
üçün respublikada mütəmadi təşkil edilən "Muğam"
müsabiqələrinin keçirilməsi, qaliblərin
mükafatlandırılması, Bakı şəhərində möhtəşəm
Muğam Mərkəzinin inşa edilməsi buna bariz
misaldır. Musiqi albomlarının buraxılması,
sənətçilərə göstərdiyi diqqət və qayğı ilə
Mehriban xanım muğamın inkişafına və haqlı
olaraq milliləşdirilməsinə öz tarixi möhürünü
vurub. Bəli, bu gün muğamın Azərbaycan xalqının
milli mənəvi dəyəri olduğu öz təsdiqini tapıb.
Muğamımız etibarlı əllərdə olduğu üçün rahatam.
"Prezidentlərimizin qayğısını həmişə hiss
etmişəm"
Əməyim dövlətimiz tərəfindən həmişə yüksək
qiymətləndirilib. Heç yadımdan çıxmır, 2000-ci
ildə möhkəm xəstələnmişdim. Müəllim kimi aldığım
məvacib heç dərmanlarıma çatmırdı. Prezidentə
məktub yazdım. Məktubuma ümummilli liderimiz
Heydər Əliyev çox qısa bir zamanda əməli işlə
cavab verdi. Belə ki, 70 illik yubileyim
münasibətilə məni "Şöhrət" ordeni ilə təltif
etdi və mənə Prezident təqaüdü verdi. Bundan
sonra hər şey dəyişdi, müalicə olundum, yaşamaq
eşqim yenidən alovlandı. Buna görə ulu öndərə
qəni-qəni rəhmət diləyirəm. Heydər Əliyevin
layiqli davamçısı, hörmətli Prezidentimiz İlham
Əliyev üç il bundan qabaq mənə ev verib. Yaxın
keçmişdə Mehriban xanım Əliyeva məni "Qızıl
çinar" mükafatına layiq görüb. Bu günlərdə isə
cənab Prezidentimiz 80 illik yubileyim
münasibətilə məni ölkənin ən yüksək mükafatı -
"İstiqlal" ordeni ilə təltif edib.
Bütün bunlara görə ölkə başçısına və onun
xanımına səmimi minnətdarlığımı bildirir, bu
mükafatı mədəniyyətə, sənətə verilən qiymət kimi
dəyərləndirirəm.
Bəli, bu qədər səmimi qayğıdan sonra insanda
həyat eşqi aşıb-daşır, qürur və fərəhlə vuran
ürək insanı yaşamağa sövq edir, deyə düşündüm.
Və Əlibaba müəllimin Hüseyn Arifin sözlərinə
bəstələdəiyi "ürək deyir yaşa hələ" mahnısını
xatırlayıb ondan xoş arzularla ayrıldım.
Nizami MİRZƏ |