Tural Topçuyev: “Ən ali məqsəd mənəvi saflığa malik şəxsiyyət yetişdirməkdir”

Tural Topçuyev 1990-cı ildə Gədəbəy rayonunun Kələman kəndində  anadan olub. 2007-ci ildə rayonun  Hacıalılar  kənd tam orta məktəbini əla qiymətlərlə     bitirib. Həmin il Gəncə Dövlət Universitetinin tarix-coğrafiya  fakültəsinə  qəbul olub.  2011-ci ildə  bakalavriat, 2015-ci ildə isə magistratura pillələri üzrə təhsilini fərqlənmə diplomu ilə başa vurub.

 

Hazırda Gədəbəy rayonunun Qızılqaya  kənd tam orta məktəbində coğrafiya müəllimi işləyir. Bu il coğrafiya fənnindən hazırladığı 4 şagird 600-dən, 13-ü isə 500-dən yuxarı bal toplayaraq  tələbə adını qazanıb. Gənc müəllimin fikir və təəssüratlarını öyrənmək üçün onunla müsahib olduq.

 

- Tural müəllim, ali məktəbə qəbul imtahanı verdiyiniz  vaxtda  keçirdiyiniz  hissləri  necə  xatırlayırsınız?

 

- Sözsüz ki,  bütün abituriyentlər kimi mən də həyəcanlı idim. Amma düzünü  deyim ki, özümə çox  arxayın idim. İnanırdım ki, qəbul imtahanında   yüksək bal toplayacağam. Belə də oldu.

 

- Müəllimlik peşəsinə sizdə maraq  hardan yaranıb? Orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirmisiniz. Qeyri peşə sahibi də ola bilərdiniz?

 

- Doğrudur, nə çox peşə...Amma müəllimlik peşəsini  seçməkdə ilk yol göstərənim atam  olub. O, mənə həmişə deyirdi ki, kəndimizdə  coğrafiya  müəllimi yoxdur...

 

- Universiteti  qurtardıqdan sonra doğulduğunuz  kənd məktəbini  yox,  ucqar Qızılqaya kənd tam  orta məktəbini  seçdiniz. Buna səbəb nə oldu?

 

- 2012-ci ildə Təhsil Nazirliyi müəllimlərin işə qəbulu üzrə   müsabiqə imtahanı  keçirirdi. Bu imtahana qatılaraq   yüksək bal topladım. Sonra    vakant yeri  seçmək üçün rayon təhsil şöbəsinə getməli oldum.  Orada mənə bildirdilər ki, Qızılqaya kəndində sizin kimi gənc müəllimə böyük ehtiyac var. İşləsəniz  çox yaxşı olar. Beləliklə də razılaşdım.

 

Məktəbin həyətində  məni direktor Oktay  Məmmədov qarşıladı. O, məni pedaqoji  kollektivə  təqdim  etdikdən sonra  dedi: “Tural müəllim, sizin  gəlişiniz, şübhəsiz ki, bizim  məktəbə yeni bir nəfəs  verəcək”. O gündən  pedaqoji  kollektivin mənə doğma  münasibəti mənim  üzərimə  böyük məsuliyyət qoydu.

 

- O vaxtdan artıq  6 il keçir. Şagirdlərlə ilk dərs gününüz  yaddaşınızda  necə qalıb?

 

- 11-ci sinifdə coğrafiyadan “Türk birliyi anlayışı” mövzusunda  dərs keçdim.  Dərs  şagirdlər  tərəfindən maraqla  qarşılandı. Düzü, dərsin maraqlı keçməsi müəllimin hazırlığından çox asılıdır. Çünki müəllim elə bir intellektual, mənəvi  hazırlıq səviyyəsinə malik olmalıdır ki, sinifdə elmin  mahiyyətini, öyrənməyin dəyərini aşılaya bilsin.

 

- Pedaqoji  fəaliyyətinizdə qazandığınız nailiyyətlər  barədə nə  deyə bilərsiniz?

 

- Kənddə müəllim işləməklə bərabər, ikinci ildir ki, həm də Gədəbəy şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbin iqtisadiyyat təmayüllü 10-11-ci  siniflərində coğrafiyadan dərs verirəm. Bu siniflərdə  keçən tədris ilindən bəllidir ki, şagirdlərin bilik səviyyəsi çox   yüksəkdir. Şübhəsiz ki,  gələcəkdə  onların hamısı ali məktəblərə qəbul olacaq.

 

Həm də keçən tədris  ili şagirdlərimdən 21 nəfər Respublika fənn olimpiadasının rayon mərhələsinin qalibi olmuş, onlardan 3 nəfər isə final mərhələsində iştirak etmişdir.

 

- Bildirdiniz ki, işlədiyiniz məktəbin və qonşu məktəblərin  şagirdləri ilə   coğrafiyadan  əlavə məşğələlər keçirirdiniz. Həmin şagirdlər arasında  ali məktəbə qəbulun vəziyyəti   necə oldu?

 

- Ümumiyyətlə, bu il rayon üzrə  ali məktəblərə qəbulun vəziyyəti   yüksək olub. O cümlədən, mənim coğrafiyadan məşğul olduğum 4 şagird  600-dən,  13 nəfər  isə 500-dən  yuxarı bal toplayaraq  müxtəlif ali məktəblərə   qəbul olublar.

 

- Dərs dediyiniz şagirdlərinizin  çoxunun ali məktəbə qəbul olmağının  sirri   nədədir?

 

- Dərslərimdə müasir dərsə verilən tələbləri gözləməklə, interaktiv təlim metodlarından bacarıqla istifadə edirəm.  Axı hər bir müəllimin özünün pedaqoji taktikasının  olması labüddür. Müəllimi konkret olaraq hansısa metoddan istifadəyə məcbur etmək, qarşısına tələblər qoymaq mümkün deyil. Əgər belə olarsa, dərsdən səmərəni gözləmək  yersizdir.

 

- Ucqar kəndlərdə fəaliyyət göstərən gənc müəllimlərə həvəsləndirmə tədbirləri tətbiq olunur. Gənc müəllim kimi  siz bu   güzəştlərdən  necə  istifadə edə bilibsiniz?

 

- Həvəsləndirmə tədbirləri biz gənc müəllimlərin yaxşı işləməsi, fəaliyyət göstərməsi üçün hər cür imkanlar yaradır. 5 il müddətində kommunal  xidmətlərdən mən də azad olunmuşam.

 

- Təhsil Nazirliyi tərəfindən “Ümumi təhsildə keyfiyyət ili” çərçivəsində ümumtəhsil məktəblərində çalışan müəllimlər arasında  Pedaqoji mühazirələr keçirilmişdir. Siz həmin Pedaqoji mühazirələrdə iştirak  edə bildinizmi?

 

- Pedaqoji mühazirələr rayon təhsil şöbəsinin rəhbərliyi altında yaxşı təşkil olunmuşdu. Mühazirələrin  rayon  mərhələsində qalib olduğumdan  respublika  mərhələsinin   iştirakçısı olmuşam.  

 

- Cəmiyyətdə son vaxtlar “Müəllim  şagird  mənəviyyatının qurucusudur” fikrini  tez-tez  eşidirik. Siz  gənc müəllim kimi  bu  haqda  nə deyə bilərsiniz?

 

 

- Doğrudan da belədir. Hər bir müəllim  şagird  mənəviyyatının qurucusudur. Əsl müəllim üçün dərsin bir  məqamı mühüm əhəmiyyət  kəsb edir. Müəllim o məqamlardan  istifadə etməklə şagird təfəkkürünün dərinliyinə nüfuz etməlidir.

 

- Deyirlər hər bir müəllimin  həyatda öz  dünyası var. Bu haqda  siz necə düşünürsünüz?

 

- Bəli, hər bir müəllimin öz  dünyası var. Çünki onun hər bir şagirdi bu dünyanın  bir vətəndaşıdır.

 

- Asudə vaxtlarınızdan  necə istifadə edirsiniz?

 

- Maraqlı sualdır. Gözləyirdim ki,  belə bir sual verəcəksiniz. Mən çox vaxtlar  asuda vaxtımı    kitabxanada   keçirirəm. Çünki  Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunun dissertantıyam. Dissertasiya işimin müdafiəsinə hazırlaşıram. Arzum gələcəkdə tədqiqatçı alim olmaqdır.

 

- Sonda müəllim olmaq istəyən şəxslərə gənc müəllim kimi  nə tövsiyə edərdiniz?

 

- Cəmiyyətdə  müəllim haqqında müdrik sözlər, gözəl kəlamlar deyənlər çox olmuşdur. Platon deyirdi: “Müəllimlik hər şeydən əvvəl bir tanrı sənətidir”.  Nizami Gəncəvi müəllimi günəşə bənzədirdi.  L.N.Tolstoya görə öz işini sevən müəllim yaxşı  müəllimdir, bununla yanaşı uşaqları və fənnini sevən müəllim əla müəllimdir.

 

Tural müəllim verilən sualları  aram -aram cavablandırdıqdan sonra  bir anlığa fikrə  getdi...   sonra isə  fikrini  belə yekunlaşdırdı: “Unutmamalıyıq ki, müəllimlik daha çox mənəviyyat məsələsidir. Hər bir müəllimin ən ali məqsədi cəmiyyət üçün mənəvi saflığa malik olan şəxsiyyət yetişdirməkdir.

 

Şakir CƏFƏROV