Sualların 20 faizinə cavab verə bilən şagirdlər imtahandan müvəffəq qiymət alacaqlar

Xəbər verdiyimiz kimi, bu il ölkə üzrə bütün orta məktəblərin və peşə liseylərinin şagirdləri buraxılış imtahanlarını mərkəzləşdirilmiş qaydada test üsulu ilə verəcəklər.

Buraxılış imtahanlarına hazırlıq məqsədi ilə fevral-aprel aylarında bir yoxlama imtahanı keçiriləcək. Əvvəlcə peşə liseylərində, sonra bölgələr üzrə ümumtəhsil məktəblərində mərhələlərlə bazar günləri keçirilməsi planlaşdırılan yoxlama imtahanlarına fevralın 22-də start veriləcək. Həmin gün peşə liseylərinin şagirdləri biliklərini sınayacaqlar.

Martın 1-nə təsadüf edən növbəti bazar günündə ümumtəhsil məktəbləri üzrə müəyyənləşdirilmiş beş bölgədən birincisinin - Bakı, Sumqayıt şəhərləri və Abşeron rayonu məktəblərinin onbirinciləri imtahan verəcəklər. Daha sonra imtahanlar növbə ilə şimal, şimal-qərb, qərb və cənub bölgələrinin  ümumtəhsil  məktəblərində  keçiriləcək.

Yoxlama imtahanlarına 1 aydan az vaxt qalır. Bəs görəsən onlara nə kimi hazırlıq işləri aparılıb? Gələcək məzunlar imtahanlarda hansı məsələlərə diqqət yetirməlidirlər? Həmin suallarla Təhsil Nazirliyinin Şagird naliyyətlərinin qiymətləndirilməsi şöbəsinin müdir əvəzi Təranə Hacıyevaya  müraciət etdik.

T.Hacıyeva bildirdi ki, imtahanlara hazırlıq məqsədi ilə bütün bölgələr üzrə orta məktəblərin imtahan verəcək şagirdləri, onların valideynləri, XI siniflərdə dərs deyən fənn müəllimləri, habelə məktəb rəhbərlərinin iştirakı ilə təlimati iclaslar keçirilib. Həmin iclaslarda şagirdlərə cavab kartının da şəklinin əks olunduğu "yaddaş"lar paylanıb. "Yaddaş"larda şagirdlərə imtahanda zəruri olan məsələlər, cavab kartının doldurulması, imtahanlara nəyin gətirilib-gətirilməməsi barədə məlumatlar verilir. Eyni zamanda şagirdlərə psixoloji tövsiyələr də paylanıb ki, imtahanqabağı stress keçirən, həyəcanlanan şagirdlər bu tövsiyələri oxuyub müəyyən təskinlik tapsınlar.

Təlimati iclaslar zamanı test bankları da yerlərə çatdırılıb. Bu zaman imtahanları ilk dəfə mərkəzləşdirilmiş qaydada keçirəcək kənd rayonlarının test bankları ilə təmin olunmasına xüsusi diqqət yetirilib. Bir sıra bölgələrdə, xüsusən də Bakı şəhərində əvvəlki illərdə də buraxılış imtahanları mərkəzləşdirilmiş qaydada aparıldığından burada test bankını təzələməyə ehtiyac olmamışdır. Yalnız müəyyən problemləri olan, kompüteri işləməyən məktəblərə yenidən test bankı verilib.

Təranə Hacıyeva bir fikri xüsusi vurğulayaraq dedi: - Bəzən şagirdlərdə, hətta müəllimlərdə belə bir yanlış qənaət yaranır ki, imtahana düşən suallar yalnız test bankından olacaq. Test bankından kənar heç bir sual düşməyəcək. Bu, belə deyil. Test bankı şagirdlərə ona görə verilir ki, onlar həmin testlərdən əyani vasitə kimi istifadə edib, imtahanlara hazırlaşsınlar. İmtahanlara həmin aspektdən olan analoji suallar salınacaq.

Şöbə müdiri əvəzi başqa bir mühüm məsələyə də diqqəti yönəldərək qeyd etdi ki, keçən il imtahanlara əl telefonu ilə gələn şagirdlərə müəyyən güzəştlər edildi. Nəinki qoyulmuş qaydanı pozub imtahana telefonla gələnlər, hətta ikinci dəfə telefonu əlində tutulanlar da telefonları alınaraq imtahanlara buraxıldılar. Amma bu dəfə güzəşt olmayacaq. ümumiyyətlə, şagirdlər imtahan rəhbərləri tərəfindən bir-bir ciddi yoxlanılmaqla binaya buraxılacaqlar.

T.Hacıyeva testlə bağlı bir məsələyə də aydınlıq gətirərək bildirdi ki, peşə liseylərinin şagirdləri üçün 7 variantda test sualları hazırlanıb. ümumtəhsil məktəblərində isə hər şagird üçün ayrıca variantın olması nəzərdə tutulub. ümumiyyətlə, hər rayonun, bölgənin öz testi olacaq. Bu baxımdan, məsələn, Bakı məktəblərinin istifadə etdiyi testdən rayonlarda istifadə olunmayacaq. Eləcə də bir rayonun test komplektində digər rayonun test komplektindən istifadə edilməyəcək. Suallar hazırlanarkən testə verilən tələblər, testologiyanın qaydaları gözlənilib. Tərtib olunmuş testlərin ağırlıq dərəcəsinə gəldikdə isə, ənənəvi olaraq 3 dərəcədə - sadə, orta və çətin dərəcəli suallar hazırlanıb. Təbii ki, əsas yük asan və orta ağırlıq dərəcəsində olan suallara verilib. Daha yüksək qiymət almaq istəyən şagirdlər isə nisbətən çətin suallara da cavablar verməlidirlər.

T.Hacıyeva bizimlə söhbətində yerlərdə çox sual doğuran qiymətləndirmə məsələsinə də toxundu və bildirdi ki, imtahanların gedişi, qaydalar və şərtlərlə bağlı elə bir ciddi dəyişiklik yoxdur. Yalnız bəzi texniki xarakterli dəyişikliklər edilib. Qiymətləndirmə ilə bağlı ötənilki əmsal qüvvədə qalır, yəni sualların 20 faizinə cavab verə bilən şagirdlər imtahandan müvəffəq qiymət alacaqlar, 20 faizdən aşağı cavab verənlər isə yox. O ki qaldı attestata yazılacaq yekun qiymətə, bu, şagirdin X və XI siniflərdəki illik qiymətləri, buraxılış imtahanından əvvəl keçirilən yoxlama imtahanının və buraxılış imtahanının qiyməti nəzərə alınmaqla hesablanacaq. Təbii ki, buraxılış imtahanından qeyri-müvəffəq qiymət alan şagirdin düstura əsasən attestata yazılacaq qiymətinin müsbət olması sual altında qalır. Odur ki, şagirdlər əsas gücü yoxlama və buraxılış imtahanlarına verməlidirlər. Attestat qiymətlərinin hesablanması üçün düsturda ən böyük pay yoxlama və buraxılış imtahanlarına düşəcək. Onlar, demək olar ki, bərabər nisbətdə hesaba alınacaq. Bu baxımdan şagirdlərə müsbət qiymət almaq üçün 2 dəfə şans verilir. Onlar bu şanslardan istifadə etməyə və hər iki imtahandan müvəffəq qiymət almağa çalışmalıdırlar.

Deyildiyi kimi, imtahanlar bölgələr üzrə mərhələlərlə keçiriləcək və fevralın 22-də peşə liseylərinin buraxılış sinif şagirdləri yoxlama imtahanları verəcəklər. Bunun üçün 7-si Bakıda, 22-si ölkənin digər şəhər və rayonlarında olmaqla 29 imtahan mərkəzi yaradılıb. İmtahanlar müxtəlif yerlərdə keçirilsə də, cavab kartları Bakıda yoxlanacaq. Bakı şəhərində cavab kartları elə həmin gün, imtahandan 2-3 saat sonra oxunub qiymətlər elan olunacaq. Bölgələrdə keçiriləcək imtahanlara gəldikdə isə, ola bilsin bəzi uzaq rayonlardan imtahan materiallarının çatdırılması çətinlik yaratdığından, onların  cavab kartları ertəsi gün yoxlanılsın. Bu halda da fevralın 22-də keçirilmiş imtahanların nəticələri artıq ayın 23-24-də   yerlərə göndəriləcək və İnternetdə yerləşdiriləcək.

Yusif ƏLİYEV