İnkişaf etməkdə olan ölkələrin universitetlərinin 2022-ci il üzrə reytinqi açıqlanıb
Böyük Britaniyanın “Times Higher Education” (THE) jurnalı inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatlara malik ölkələrin universitetlərinin reytinqini (“Emerging Economies Universities Rankings 2022”) təqdim edib.
Bu il siyahıya 50 ölkədən və ərazidən ümumilikdə 698 təhsil müəssisəsi daxil olub. THE-nin yeni tədqiqata həsr olunmuş məruzəsində qeyd olunur ki, iqtisadiyyatları inkişaf edən ölkə universitetlərinin reytinqləri daha az ajiotaj doğurur. Lakin bu tədqiqat ali təhsilin gələcək potensial mənzərəsi haqqında məlumat verir, inkişaf etməkdə olan, ən çox irəliləyiş əldə edən, digər oyunçularla açıq rəqabət aparan sistemləri aşkar edir. “Emerging” reytinqi öz təbiətinə görə dinamik siyahıdır. Qeyd olunan ölkələrin bir çoxu nəhəng iqtisadi, siyasi və sosial dəyişikliklər dövrünü yaşayır və universitetləri tez-tez bu dəyişikliklərin önündədirlər.
Reytinqin nəticələri göstərir ki, Çin öz lider mövqeyini möhkəmləndirib, keçən il olduğu kimi, sıralamada nəinki bütün beş aparıcı mövqeni tutub, həm də ən yaxşı ilk 15 universitetdən 10-u bu ölkənin payına düşür. Tədris və beynəlxalq münasibətlər sahəsində lider rolunu gücləndirən Pekin Universiteti rəqibi Tsinxua Universitetini qabaqlayaraq birinci yeri tutub. Çinin bu iki universiteti THE-nin digər reytinqlərində də eyni səviyyədədir.
Ümumiyyətlə, 2022-ci ildə inkişaf etməkdə olan ölkələrin reytinqinə (keçən ilki 606 illə müqayisədə) 698 universitet daxil olub. Çin hələ də inkişaf edən iqtisadiyyata malik ölkələr cədvəlində üstünlük təşkil edir. Bu ölkənin 51 ali məktəbi 200 ən yaxşı universitet sırasındadır. Ümumi reytinqdə Çinin 97, Hindistanın 71, Rusiya Federasiyasının 60, Braziliyanın 59, Türkiyənin 54, Tayvanın 40 ali təhsil müəssisəsi yer alıb. Qardaş Türkiyənin Sabançı Universiteti ilk 100-lükdə 44-cü yerdədir. “Bir çox universitetlər üçün son dərəcə çətin olan bu 18 aydan sonra əminəm ki, inkişaf etməkdə olan ölkələrin universitetləri tədris və təlimin yeni üsullarına uyğunlaşmaq üçün lazım olan güc və keyfiyyətlərə malikdirlər. Mən həm daxili, həm də beynəlxalq bazarda təqdim olunan imkanlardan istifadə edərək onların ali təhsil sistemlərinin necə inkişaf edəcəyini səbirsizliklə gözləyirəm”, - deyə reytinqin baş redaktoru Fil Beyti bildirib. Reytinq metodikası beş qrupa bölünmüş 13 səmərəlilik göstəricisinə əsaslanır: tədris, tədqiqat, sitat gətirmə, beynəlxalq qarşılıqlı əlaqə (əməkdaşlar, tələbələr və tədqiqatlar), istehsalat fəaliyyətindən əldə olunan gəlir.
|
Rey-tinq |
Ali təhsil müəssisələri |
Ölkə |
Ümumi tələbə sayı |
Tələbə-müəllim nisbəti |
Əcnəbi tələbə sayı |
Qadın-kişi nisbəti |
|
1 |
Çin |
31,606 |
10.2 |
19% |
46 : 54 |
|
|
2 |
Tsinghua University |
Çin |
38,221 |
11.5 |
13% |
34 : 66 |
|
3 |
Çin |
40,352 |
11.8 |
20% |
əks olunmayıb |
|
|
4 |
Çin |
33,140 |
11.1 |
12% |
52 : 48 |
|
|
5 |
Çin |
36,638 |
11.3 |
10% |
43 : 57 |
|
|
6 |
Lomonosov Moscow State University |
Rusiya Federasiyası |
29,118 |
9.1 |
36% |
54 : 46 |
|
7 |
Çin |
16,718 |
7.3 |
5% |
əks olunmayıb |
|
|
8 |
Çin |
37,137 |
17.1 |
9% |
52 : 48 |
|
|
9 |
Tayvan |
24,810 |
11.4 |
12% |
41 : 59 |
|
|
10 |
Rusiya |
5,920 |
11.6 |
18% |
26 : 74 |
|
|
11 |
Çin |
54,421 |
15.2 |
7% |
əks olunmayıb |
|
|
12 |
Çin |
4,245 |
8.4 |
1% |
əks olunmayıb |
|
|
13 |
Çin |
56,709 |
16.2 |
5% |
36 : 64 |
|
|
14 |
Səudiyyə Ərəbistanı |
32,034 |
7.8 |
22% |
54 : 46 |
|
|
15 |
Cənubi Afrika Respublikası |
26,873 |
24.3 |
8% |
55 : 45 |
|
|
=16 |
Cənubi Afrika Respublikası |
21,757 |
13.3 |
16% |
54 : 46 |
|
|
=16 |
Tayvan |
6,140 |
9.9 |
10% |
58 : 42 |
|
|
18 |
Hindistan |
4,199 |
9.3 |
1% |
27 : 73 |
|
|
19 |
Braziliya |
82,323 |
16.5 |
3% |
47 : 53 |
|
|
20 |
Çin |
30,525 |
10.9 |
17% |
48 : 52 |
|
|
21 |
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri |
2,947 |
9.5 |
21% |
57 : 43 |
|
|
22 |
Çin |
23,424 |
14.5 |
12% |
əks olunmayıb |
|
|
23 |
Tayvan |
16,870 |
12.2 |
11% |
35 : 65 |
|
|
24 |
Cənubi Afrika Respublikası |
24,733 |
26.1 |
8% |
56 : 44 |
|
|
25 |
Çin |
54,903 |
19.9 |
3% |
əks olunmayıb |
|
|
26 |
Rusiya Federasiyası |
5,162 |
9.5 |
30% |
38 : 62 |
|
|
27 |
Tayvan |
7,971 |
17.4 |
10% |
55 : 45 |
|
|
28 |
Rusiya Federasiyası |
28,901 |
16.0 |
12% |
əks olunmayıb |
|
|
=29 |
Çin |
27,424 |
14.5 |
14% |
65 : 35 |
|
|
=29 |
Səudiyyə Ərəbistanı |
34,952 |
10.1 |
11% |
53 : 47 |
|
|
=29 |
Çin |
56,430 |
15.7 |
6% |
50 : 50 |
|
|
32 |
Çin |
27,355 |
9.0 |
12% |
əks olunmayıb |
|
|
=33 |
Səudiyyə Ərəbistanı |
2,724 |
10.1 |
34% |
59 : 41 |
|
|
=33 |
Qətər |
8,899 |
8.8 |
36% |
76 : 24 |
|
|
=33 |
Macarıstan |
9,887 |
9.2 |
33% |
72 : 28 |
|
|
=36 |
Malayziya |
17,390 |
8.9 |
18% |
60 : 40 |
|
|
=36 |
Tayvan |
13,827 |
16.6 |
12% |
41 : 59 |
|
|
38 |
Çin |
51,121 |
16.4 |
6% |
50 : 50 |
|
|
39 |
Estoniya |
9,087 |
12.2 |
12% |
68 : 32 |
|
|
40 |
Səudiyyə Ərəbistanı |
6,706 |
8.4 |
11% |
1 : 99 |
|
|
41 |
Rusiya Federasiyası |
16,550 |
9.6 |
32% |
39 : 61 |
|
|
42 |
Çin |
38,879 |
12.5 |
7% |
35 : 65 |
|
|
43 |
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri |
7,121 |
8.4 |
17% |
80 : 20 |
|
|
44 |
Türkiyə |
3,700 |
20.9 |
9% |
38 : 62 |
|
|
45 |
Çin |
41,095 |
13.3 |
5% |
39 : 61 |
|
|
=46 |
Çin |
30,837 |
12.9 |
7% |
əks olunmayıb |
|
|
=46 |
Çin |
30,456 |
12.3 |
9% |
55 : 45 |
|
|
=48 |
Braziliya |
29,466 |
16.5 |
3% |
46 : 54 |
|
|
=48 |
29,756 |
15.3 |
7% |
əks olunmayıb |
||
|
50 |
İslandiya |
9,023 |
15.5 |
11% |
67 : 33 |
|
|
51 |
Tayvan |
19,932 |
15.0 |
13% |
37 : 63 |
|
|
=52 |
Qana |
24,628 |
33.4 |
0% |
26 : 74 |
|
|
=52 |
Çin |
35,213 |
11.8 |
5% |
39 : 61 |
|
|
54 |
Tayvan |
11,616 |
30.3 |
9% |
63 : 37 |
|
|
=55 |
Türkiyə |
5,521 |
15.4 |
7% |
50 : 50 |
|
|
=55 |
İslandiya |
2,574 |
22.3 |
8% |
46 : 54 |
|
|
57 |
Cənubi Afrika Respublikası |
37,005 |
30.6 |
3% |
58 : 42 |
|
|
58 |
Rusiya Federasiyası |
11,089 |
16.4 |
20% |
36 : 64 |
|
|
59 |
Çin |
36,401 |
14.5 |
1% |
47 : 53 |
|
|
60 |
Malayziya |
5,412 |
14.4 |
16% |
37 : 63 |
|
|
61 |
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri |
12,370 |
17.6 |
59% |
67 : 33 |
|
|
62 |
Yunanıstan |
64,946 |
33.2 |
11% |
59 : 41 |
|
|
63 |
Çin |
31,033 |
13.2 |
3% |
26 : 74 |
|
|
=64 |
Çin |
33,771 |
13.8 |
6% |
34 : 66 |
|
|
=64 |
Kipr |
6,588 |
19.9 |
12% |
62 : 38 |
|
|
=64 |
Çin |
35,342 |
15.6 |
4% |
29 : 71 |
|
|
67 |
Tayvan |
10,455 |
12.0 |
23% |
əks olunmayıb |
|
|
=68 |
|
Səudiyyə Ərəbistanı |
19,032 |
11.2 |
10% |
63 : 37 |
|
=68 |
Türkiyə |
18,346 |
23.9 |
9% |
52 : 48 |
|
|
=70 |
Çin |
20,167 |
10.8 |
6% |
əks olunmayıb |
|
|
=70 |
|
Rusiya Federasiyası |
7,724 |
11.7 |
36% |
əks olunmayıb |
|
72 |
Çin |
30,575 |
10.2 |
8% |
31 : 69 |
|
|
73 |
Hindistan |
7,518 |
9.4 |
8% |
53 : 47 |
|
|
74 |
Çin |
42,141 |
15.0 |
4% |
51 : 49 |
|
|
=75 |
Yunanıstan |
3,697 |
55.2 |
4% |
53 : 47 |
|
|
=75 |
National Taiwan University of Science and Technology (Taiwan Tech) |
Tayvan |
8,815 |
18.5 |
19% |
30 : 70 |
|
=75 |
Rusiya Federasiyası |
7,753 |
11.5 |
11% |
43 : 57 |
|
|
=78 |
Çexiya Respublikası |
47,182 |
13.0 |
22% |
62 : 38 |
|
|
=78 |
Yunanıstan |
13,620 |
27.2 |
4% |
63 : 37 |
|
|
=78 |
Çin |
40,198 |
18.6 |
3% |
48 : 52 |
|
|
81 |
Malayziya |
19,674 |
11.9 |
25% |
64 : 36 |
|
|
82 |
Vyetnam |
26,833 |
22.3 |
1% |
57 : 43 |
|
|
83 |
Türkiyə |
25,640 |
21.0 |
12% |
35 : 65 |
|
|
=84 |
Hindistan |
1,832 |
11.4 |
0% |
19 : 81 |
|
|
=84 |
İordaniya |
22,656 |
14.5 |
13% |
57 : 43 |
|
|
86 |
Hindistan |
1,876 |
10.5 |
0% |
18 : 82 |
|
|
87 |
Tailand |
29,160 |
9.5 |
5% |
64 : 36 |
|
|
88 |
Rusiya Federasiyası |
7,207 |
10.9 |
27% |
40 : 60 |
|
|
=89 |
Türkiyə |
7,716 |
26.5 |
1% |
44 : 56 |
|
|
=89 |
Kipr |
3,153 |
16.6 |
13% |
56 : 44 |
|
|
91 |
Malayziya |
17,165 |
10.3 |
16% |
57 : 43 |
|
|
=92 |
Çin |
40,613 |
19.9 |
6% |
əks olunmayıb |
|
|
=92 |
Braziliya |
14,332 |
20.7 |
3% |
50 : 50 |
|
|
=94 |
Fələstin |
23,053 |
21.3 |
9% |
65 : 35 |
|
|
=94 |
Çin |
21,855 |
11.8 |
1% |
58 : 42 |
|
|
=96 |
Çin |
15,985 |
17.7 |
17% |
65 : 35 |
|
|
=96 |
Cənubi Afrika Respublikası |
40,262 |
25.4 |
3% |
61 : 39 |
|
|
=96 |
Çin |
46,800 |
16.2 |
7% |
56 : 44 |
|
|
=96 |
Səudiyyə Ərəbistanı |
30,590 |
15.6 |
1% |
48 : 52 |
|
|
100 |
Cənubi Afrika Respublikası |
26,543 |
37.7 |
1% |
53 : 47 |
Oruc MUSTAFAYEV