Dünya universitetlərinin yeni reytinqi COVID-19-un ali təhsilin qlobal göstəricilərinə təsirini üzə çıxarıb
Böyük Britaniyanın “Times Higher Education” dərgisi dünya universitetlərinin növbəti reytinq sıralamasını (Times Higher Education World University Rankings 2022) dərc edib. Tədqiqat 99 ölkədən 1600-dən çox universiteti əhatə edir, bu isə universitetlərin ən böyük və rəngarəng reytinqi deməkdir. Oksford Universiteti altıncı ildir ki, ardıcıl olaraq reytinqə rəhbərlik edir. Qlobal vaksin axtarışına rəhbərlik edən Oksford Universiteti pandemiya əleyhinə daha çox elmi tədqiqatları ilə üstünlük qazanmaqdadır. Çin ilk dəfə olaraq 2 ali təhsil müəssisəsi ilə (Pekin və Tsinxua universitetləri) top-20-likdə yer alıb. Fransanın Paris Politexnik İnstitutu (Institut Polytechnique de Paris) ölkənin beş ali məktəbinin birləşməsindən sonra reytinqdə ən yüksək yeri - 95-ci yeri özü üçün təmin edə bilib.
Amerika Birləşmiş Ştatları ümumilikdə 183 ali təhsil müəssisəsi ilə reytinqdə ən çox təmsil olunan ölkədir. Eləcə də ən yaxşı 200 universitet sırasında da ən çox ali məktəblə (57) təmsil olunur. Buna baxmayaraq, elitar qrupda yer alan Amerika universitetlərinin sayının azalması müşahidə edilir. Çin hazırda top-200-lükdə təmsil olunan universitetlərinin sayına görə beşinci yerdədir (ötən ilki yeddinci yerlə müqayisədə). Çin Kanadanı qabaqlayaraq Niderlandla bərabər eyni mövqeyə çıxıb.
Cədvəldə ötən illə müqayisədə altı yeni ölkə var: Azərbaycan, Ekvador, Efiopiya, Fici, Fələstin və Tanzaniya. Reytinqdə cəmi 1662 ali məktəb var ki, bu da qlobal biliklər iqtisadiyyatında rəqabətin güclənməsini göstərir. Daha 452 universitet “reportyor” statusuna malikdir, bu, o deməkdir ki, onlar məlumatlarını təqdim edib, lakin THE-nin reytinq almaq üçün seçim meyarlarına uyğun gəlməyiblər.
Reytinq cədvəli müəssisənin səmərəliliyini dörd sahədə ölçən 13 səmərəlilik göstəricisi əsasında tərtib edilmişdir: tədris, tədqiqat, biliklərin ötürülməsi və beynəlxalq perspektivlər.
Bu ilin reytinqində 14,4 milyondan çox elmi tədqiqat işinə 108 milyondan çox istinad təhlil olunub və dünyanın hər yerindən 22000-ə yaxın alimin onlara göndərilmiş sorğulara cavabları daxil edilib. Ümumiyyətlə, reytinq 2100-dən artıq ali təhsil müəssisəsindən əldə olunan 430 mindən çox məlumatı özündə ehtiva edir. Bütün dünyada tələbələrin, müəllimlərin, hökumətlərin və sahə ekspertlərin etibar etdiyi bu ilin reytinq cədvəli COVID-19 pandemiyasının ali təhsilin qlobal göstəricilərinə necə təsir göstərməyə başladığını əks etdirir.
Reytinq |
Ali təhsil müəssisəsinin adı |
Ölkə |
Tələbələrin ümumi sayı |
Tələbə-müəllim nisbəti |
Əcnəbi tələbə sayı |
Qadın-kişi nisbəti |
1 |
Böyük Britaniya |
20,835 |
10.7 |
42% |
47 : 53 |
|
=2 |
ABŞ |
2,233 |
6.3 |
34% |
36 : 64 |
|
=2 |
ABŞ |
21,574 |
9.5 |
24% |
50 : 50 |
|
4 |
ABŞ |
16,319 |
7.3 |
23% |
46 : 54 |
|
=5 |
Böyük Britaniya |
19,681 |
11.1 |
39% |
47 : 53 |
|
=5 |
ABŞ |
11,459 |
8.4 |
33% |
40 : 60 |
|
7 |
ABŞ |
7,753 |
7.5 |
23% |
47 : 53 |
|
8 |
ABŞ |
40,306 |
18.9 |
23% |
51 : 49 |
|
9 |
ABŞ |
13,317 |
5.9 |
21% |
51 : 49 |
|
10 |
ABŞ |
14,895 |
6.1 |
33% |
46 : 54 |
|
11 |
ABŞ |
21,608 |
4.6 |
35% |
əks olunmayıb |
|
12 |
Böyük Britaniya |
17,717 |
11.3 |
59% |
40 : 60 |
|
=13 |
ABŞ |
16,552 |
4.3 |
28% |
52 : 48 |
|
=13 |
ABŞ |
21,211 |
6.4 |
22% |
53 : 47 |
|
15 |
İsveçrə |
20,428 |
14.4 |
41% |
32 : 68 |
|
=16 |
Çin |
31,606 |
10.2 |
19% |
46 : 54 |
|
=16 |
Çin |
38,221 |
11.5 |
13% |
34 : 66 |
|
=18 |
Kanada |
75,821 |
25.5 |
25% |
57 : 43 |
|
=18 |
Böyük Britaniya |
35,760 |
10.6 |
57% |
58 : 42 |
|
20 |
ABŞ |
42,054 |
10.0 |
17% |
55 : 45 |
|
21 |
Sinqapur |
31,819 |
18.8 |
25% |
50 : 50 |
|
22 |
ABŞ |
23,600 |
10.3 |
25% |
50 : 50 |
|
23 |
ABŞ |
15,785 |
4.2 |
22% |
52 : 48 |
|
=24 |
ABŞ |
44,663 |
8.1 |
17% |
50 : 50 |
|
=24 |
ABŞ |
18,735 |
13.0 |
19% |
50 : 50 |
|
26 |
ABŞ |
45,424 |
11.0 |
35% |
57 : 43 |
|
27 |
Böyük Britaniya |
10,911 |
12.1 |
72% |
53 : 47 |
|
28 |
ABŞ |
14,163 |
13.5 |
47% |
43 : 57 |
|
29 |
ABŞ |
52,059 |
11.6 |
17% |
54 : 46 |
|
=30 |
Böyük Britaniya |
31,631 |
12.1 |
44% |
61 : 39 |
|
=30 |
Honkonq |
18,037 |
18.3 |
43% |
54 : 46 |
|
32 |
Almaniya |
34,274 |
33.7 |
18% |
61 : 39 |
|
33 |
Avstraliya |
52,098 |
26.5 |
50% |
57 : 43 |
|
34 |
ABŞ |
36,256 |
12.2 |
29% |
48 : 52 |
|
=35 |
Böyük Britaniya |
28,248 |
12.0 |
49% |
62 : 38 |
|
=35 |
Yaponiya |
25,959 |
10.6 |
14% |
əks olunmayıb |
|
37 |
Kanada |
54,744 |
18.9 |
33% |
55 : 45 |
|
38 |
Almaniya |
32,672 |
38.7 |
33% |
37 : 63 |
|
39 |
İsveç |
7,937 |
9.6 |
24% |
69 : 31 |
|
=40 |
İsveçrə |
11,266 |
12.3 |
62% |
29 : 71 |
|
=40 |
Fransa |
20,547 |
15.1 |
25% |
47 : 53 |
|
=42 |
Almaniya |
19,530 |
13.9 |
19% |
55 : 45 |
|
=42 |
Belçika |
46,327 |
36.3 |
16% |
51 : 49 |
|
44 |
Kanada |
31,581 |
12.6 |
32% |
59 : 41 |
|
45 |
ABŞ |
27,838 |
25.7 |
25% |
33 : 67 |
|
46 |
Sinqapur |
23,951 |
14.7 |
24% |
48 : 52 |
|
47 |
ABŞ |
49,845 |
16.7 |
10% |
53 : 47 |
|
48 |
ABŞ |
47,202 |
18.3 |
23% |
48 : 52 |
|
49 |
Honkonq |
18,478 |
19.1 |
25% |
əks olunmayıb |
|
50 |
Böyük Britaniya |
36,543 |
14.3 |
43% |
54 : 46 |
|
51 |
ABŞ |
14,243 |
7.9 |
22% |
əks olunmayıb |
|
52 |
ABŞ |
31,064 |
8.1 |
8% |
58 : 42 |
|
53 |
Niderland |
14,871 |
20.2 |
27% |
53 : 47 |
|
=54 |
Avstraliya |
18,934 |
17.6 |
47% |
52 : 48 |
|
=54 |
Avstraliya |
41,914 |
35.8 |
41% |
55 : 45 |
|
=54 |
Cənubi Koreya |
26,871 |
15.4 |
11% |
əks olunmayıb |
|
57 |
Avstraliya |
60,211 |
44.1 |
45% |
57 : 43 |
|
=58 |
Avstraliya |
47,956 |
19.3 |
47% |
59 : 41 |
|
=58 |
ABŞ |
39,783 |
10.3 |
14% |
əks olunmayıb |
|
60 |
Çin |
33,140 |
11.1 |
12% |
52 : 48 |
|
61 |
Yaponiya |
22,299 |
9.2 |
11% |
25 : 75 |
|
62 |
ABŞ |
27,785 |
11.0 |
29% |
59 : 41 |
|
63 |
ABŞ |
42,502 |
13.2 |
24% |
49 : 51 |
|
64 |
ABŞ |
9,851 |
10.6 |
20% |
əks olunmayıb |
|
65 |
Niderland |
25,556 |
13.1 |
29% |
58 : 42 |
|
66 |
Honkonq |
10,147 |
21.3 |
31% |
əks olunmayıb |
|
67 |
ABŞ |
37,222 |
13.2 |
19% |
59 : 41 |
|
68 |
ABŞ |
25,578 |
28.2 |
19% |
54 : 46 |
|
69 |
Niderland |
33,569 |
18.1 |
11% |
59 : 41 |
|
70 |
Avstraliya |
48,077 |
40.5 |
44% |
46 : 54 |
|
71 |
Niderland |
31,556 |
19.4 |
19% |
60 : 40 |
|
72 |
Niderland |
28,933 |
29.3 |
22% |
53 : 47 |
|
73 |
Almaniya |
7,998 |
18.7 |
21% |
64 : 36 |
|
74 |
Almaniya |
33,868 |
54.2 |
18% |
əks olunmayıb |
|
=75 |
Niderland |
20,133 |
17.0 |
31% |
31 : 69 |
|
=75 |
Çin |
40,352 |
11.8 |
20% |
əks olunmayıb |
|
=75 |
İsveçrə |
23,714 |
15.0 |
22% |
57 : 43 |
|
=78 |
Almaniya |
20,438 |
26.2 |
14% |
59 : 41 |
|
=78 |
Böyük Britaniya |
22,713 |
14.2 |
43% |
50 : 50 |
|
=80 |
Niderland |
29,440 |
23.8 |
27% |
52 : 48 |
|
=80 |
Kanada |
26,112 |
30.2 |
20% |
56 : 44 |
|
82 |
ABŞ |
13,179 |
4.4 |
20% |
60 : 40 |
|
83 |
Almaniya |
27,018 |
43.2 |
23% |
61 : 39 |
|
84 |
Çin |
36,638 |
11.3 |
10% |
43 : 57 |
|
85 |
ABŞ |
55,809 |
12.4 |
13% |
50 : 50 |
|
=86 |
Böyük Britaniya |
27,625 |
13.9 |
40% |
59 : 41 |
|
=86 |
ABŞ |
61,321 |
12.0 |
10% |
54 : 46 |
|
=88 |
Kanada |
36,524 |
19.6 |
23% |
əks olunmayıb |
|
=88 |
Çin |
16,718 |
7.3 |
5% |
əks olunmayıb |
|
=88 |
Fransa |
42,330 |
14.2 |
21% |
58 : 42 |
|
91 |
Honkonq |
21,979 |
26.4 |
29% |
52 : 48 |
|
92 |
Böyük Britaniya |
24,110 |
14.4 |
30% |
56 : 44 |
|
=93 |
ABŞ |
34,017 |
16.7 |
11% |
48 : 52 |
|
=93 |
ABŞ |
45,689 |
16.0 |
14% |
52 : 48 |
|
95 |
Fransa |
6,087 |
6.9 |
40% |
24 : 76 |
|
=96 |
Danimarka |
30,326 |
4.2 |
18% |
61 : 39 |
|
=96 |
Belçika |
38,984 |
35.7 |
11% |
56 : 44 |
|
98 |
ABŞ |
35,944 |
17.1 |
28% |
51 : 49 |
|
=99 |
ABŞ |
6,378 |
7.6 |
15% |
49 : 51 |
|
=99 |
Cənubi |
9,504 |
10.3 |
10% |
20 : 80 |
Oruc MUSTAFAYEV