Ən yeni məktəblərimiz

Sabunçu rayonunun eyni adlı qəsəbəsində 311 nömrəli orta məktəb cari ilin sentyabrında istifadəyə verilib. Təhsil Nazirliyi tərəfindən inşa edilən 870 şagird yerlik 3 korpusdan ibarət olan məktəb 3 mərtəbəlidir. Təhsil ocağında 46 sinif otağı, 3 fənn kabineti, akt, idman, kompüter zalları, kitabxana, laboratoriyalar və yeməkxana vardır. Burada lazımi avadanlıqlarla təmin olunmuş istilik sistemi də quraşdırılıb.

Məktəb laboratoriyalarında vəziyyət necədir?

Bakının ümumtəhsil məktəblərində fizika, kimya, biologiya fənn laboratoriyalarının təchizi və onlardan istifadə vəziyyətini öyrənmək məqsədilə bir neçə təhsil müəssisəsində olduq.

Yasamal rayonundakı 199 nömrəli orta məktəbin direktor əvəzi M.Əliyevanın müşayiəti ilə fizika laboratoriyasına baş çəkdik.

Fizika müəllimləri N.İbrahimova və B.Nuriyevanın dediklərindən məlum oldu ki, 1983-cü ildən bu təhsil müəssisəsinə heç bir laboratoriya avadanlıqları alınmayıb. Laboratoriya və fənn kabinetində saxlanılan 120-dən çox əyani vəsaitin əksəriyyəti yararsız vəziyyətdədir. Kinoproyektor, ştativlər, pinometr, ampermetr, voltmetr və digər texniki vasitələrə böyük ehtiyac var. Müəllimlər laboratoriyadakı avadanlıqların bir neçəsindən dərslərdə şagirdlərdə ümumi təsəvvür yaratmaq üçün istifadə etdiklərini dedilər. Qalanlarının isə sınıq-salxaq olduğu üçün təmirə ehtiyacı var. N.İbrahimova qeyd etdi ki, bu yaxınlarda bir neçə fənn, o cümlədən fizika üzrə elektron dərsliklər almışıq. çalışacağıq ki, onlardan lazımınca yararlanaq. Arzu edirik ki, müasir tələbata cavab verən laboratoriyamız olsun. Kimya laboratoriyasında da (fənn müəllimi N.Hüseynovadır) təxminən eyni vəziyyət idi. Metal oksidlər, məhlullar, turşu oksidi, duzlar, ştativlər və digər lazımi ləvazimatlara böyük ehtiyac var.

Laborantlarla görüşə bilmədik (məktəbdə deyildilər), biologiya müəlliminin isə dərsi yox idi. O da məlum oldu ki, məktəbin qızdırılması vəziyyəti yarıtmazdır. Təhsil müəssisəsinin ərazisində müasir standartlara uyğun yeni qazanxana tikilsə də, xırda texniki nasazlıq üzündən istilik sistemi iflic vəziyyətdədir. Məktəbin təsərrüfat işləri üzrə direktor müavini Cavanşir Quliyevin məlumatına görə, qazanxana 1 aydır istifadəyə verilib. Onun istismarına "Azəristiliktəchizat" ASC-nin 8 nömrəli istilik sistemləri istismar sahəsi cavabdehdir. Dəfələrlə müraciət etsək də, nəticəsi olmayıb.

Səbail rayonundakı Osman Mirzəyev adına 190 nömrəli orta məktəbin direktoru Afət Bakıxanova fənn laboratoriyaları və alınan elektron dərsliklər haqqında ümumi məlumat verdi. öncə fizika kabinetinə daxil olduq.

Fənn kabinetinin müdiri, fizika müəllimi Fizzə Süleymanova 8-ci sinifdə "Daxili enerjinin dəyişmə üsulları" mövzusunda dərs keçirdi. Kabinetin tərtibatı və səliqə-sahmanı yerində idi. Şagirdlər məktəbli formasında idilər. Laborant Mehriban İsmayılova da dərsdə iştirak edirdi. Laboratoriyada avadanlıqlar səliqə ilə şkaflara yığılmışdı.

F.Süleymanova məlumat verdi ki, burada 200-dən çox texniki vasitə var, onların təxminən yarısı işlək vəziyyətində deyil, qalanları müəyyən təcrübə aparmaq üçün yararlıdır. Reostatlar, bəzi mühərriklər, voltmetr, ampermetr, çəki cihazlarından müntəzəm istifadə olunur. Uzun müddətdir ki, laboratoriyalar üçün texniki vasitələr alınmır. Laboratoriya işləri normal səviyyədə olmasa da, çalışırıq ki, daxili imkanlardan istifadə edək.

Laborant Mehriban İsmayılova müvafiq avadanlıqların köməyi ilə praktik təcrübə apardı.

Biologiya müəllimi Zülfiyyə Muradovanın laboratoriyasına baş çəkdik. Laborant Səadət İbrahimova da yerində idi. Buradakı 200-dən çox əyani vəsait, onlardan insan əzələləri maketi, ürəyin modeli, bitkilər, ayrı-ayrı orqanlar, qurudulmuş həşəratlar, insanın və cücənin skeletləri və s. nisbətən yaxşı vəziyyətdə idi. Biologiya alimlərinin çərçivədəki portretləri, tablolar, müxtəlif yazılar, əyani vəsaitlərin saxlanılması üçün şkaflar köhnə idi. Zülfiyyə müəllim qeyd etdi ki, bəzi xırda şeyləri öz vəsaitimizlə almışıq, bu işdə çatışmazlıqlar çoxdur. Müasir tələbata cavab verən laboratoriyaya böyük ehtiyac var.

Kimya kabineti və laboratoriyasında vəziyyət normal idi. Əməkdar müəllim Şəfiqə Əliyevanın xidməti sayəsində laboratoriyada təcrübə aparmaq üçün bütün avadanlıqlar, məhlullar yerində idi. Bu təhsil müəssisəsindən Azərbaycan Tibb Universitetinə daxil olanların sayı kimyanın tədrisi haqqında təsəvvür yaradır. Laborant Mərcan Məmmədhəsənova VIII sinif şagirdləri üçün "Oksidlərin alınması və xassələri" mövzusuna aid praktik iş aparırdı.

Nəsimi rayonundakı 292 nömrəli təhsil müəssisəsinin direktoru Təranə Qasımovanın məlumatına görə, məktəbdə ancaq fizika laboratoriyası var. Bu məktəbin 1996-cı ildən fəaliyyət göstərdiyini qeyd edən direktor ümumiyyətlə tədris ocağının bazasında əyani vəsaitin, texniki avadanlıqların olmadığını bildirdi. 2002-ci ildə 23 nömrəli məktəb əsaslı təmir olunanda onun bazasında olan bəzi avadanlıqlar bura gətirilib. Fizika müəllimləri Sədaqət Məmmədova və Məlahət Dəmirova bildirdilər ki, 14 adda 44 əyani vəsaitin demək olar çoxu yararsız vəziyyətdədir. Fizika üçün 2 hissədən ibarət mexanika və molekulyar elektron dərsliklər alınıb, lakin bu da yetərincə deyil. Avadanlıqlar baha qiymətə olduğu üçün onların alınması çətindir. Dərslərdə ümumi təsəvvür yaratmaq üçün imkan daxilində bəzi plakatları, texniki vasitələri özümüz düzəldirik. Şagird əyani vəsaitlərdən lazımınca bəhrələnə bilmirsə, təhsilin tam keyfiyyətindən danışmağa dəyməz.

Məktəbdə kimya, biologiya kabinetləri və laboratoriyaları və təbii ki, əyani vəsaitləri ümumiyyətlə yoxdur.

Həmin rayondakı 14 nömrəli məktəbin direktor müavini Tünzalə Zeynalova məlumat verdi ki, fizika laboratoriyasında civə partladığı üçün otaq bağlıdır. Bildirdi ki, fizika, kimya və biologiya laboratoriyalarında əyani vəsait əsasən yoxdur. Olanları da köhnə, sınıq-salxaqdır, bəzilərinin təmirə ehtiyacı var. Kimya laboratoriyasında adi avadanlıqlar qalsa da, məhlullar yoxdur. 100 ədəd plakatın isə yenilənməsinə ehtiyac var.

Abdulla Şaiq adına 54 nömrəli orta məktəbdə bizi bu təhsil ocağına yenicə təyin edilmiş direktor Sahibə Abbasova qarşıladı. Daxilən bizdə inam var idi ki, burada vəziyyət nisbətən normal olacaq. Ona görə ki, 54 nömrəli orta məktəb göstəricilərinə görə şəhərin qabaqcıl təhsil müəssisələrindəndir.

Məqsədimizi bildirəndə Sahibə xanım bizə elektron dərsliklərin və texniki avadanlıqların siyahısını təqdim etdi. Kimya laboratoriyasında 14, fizika laboratoriyasında 11, biologiya laboratoriyasında isə 7 adda əyani vəsait yararlı vəziyyətdə idi. Daxili imkanlar hesabına avadanlıqlar cari təmir olunub. Fizika müəllimləri Almaz Hacıyeva, Azər Abdullayev, kimya kabinetinin müdiri Səba Allahverdiyeva və biologiya müəllimi İrfan Bayramovanın dediklərindən məlum oldu ki, müəyyən çatışmazlıqlar olsa da, dərslər əsasən əyani vəsaitdən istifadə etməklə keçilir.

Təbii ki, müasir tələbata cavab verən əyani vəsaitlər, texniki vasitələrə böyük ehtiyac var. Bu təmin olunarsa, yetirmələrimiz daha yaxşı nəticələr əldə edərlər.

Reyd zamanı çalışmışıq ki, fənn laboratoriyalarının faktiki vəziyyətini oxuculara təqdim edək.

Fazil İDRİSOĞLU,

foto müəllifindir