|
 Azərbaycan
elminə ağır itki üz vermişdir. Görkəmli dilçi alim,
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü,
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nəsimi adına
Dilçilik İnstitutunun direktoru, əməkdar elm xadimi,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü,
filologiya elmləri doktoru, professor Tofiq İsmayıl oğlu
Hacıyev 2015-ci il noyabrın 27-də ömrünün 80-ci ilində
vəfat etmişdir.
Tofiq Hacıyev 1936-cı il may ayının 1-də Cəbrayıl
rayonunun Soltanlı kəndində anadan olmuşdur. Orta
məktəbi bitirdikdən sonra o, 1953-1958-ci illərdə
Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya
fakültəsində ali təhsil almış, 1958-1961-ci illərdə isə
universitetin aspiranturasında oxumuşdur.
Əmək fəaliyyətinə Azərbaycan Pedaqoji Dillər
İnstitutunda başlayan Tofiq Hacıyev 1962-1968-ci illərdə
burada Azərbaycan dili və ədəbiyyatı kafedrasında
müəllim, baş müəllim və dosent vəzifələrini tutmuşdur.
1969-cu ildən etibarən taleyini Azərbaycan Dövlət
Universiteti ilə bağlayaraq, o, 1970-ci ilədək
universitetdə Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının dosenti,
1970-1984-cü illərdə türkologiya kafedrasının professoru
işləmiş, 1984-cü ildən ömrünün sonunadək həmin
kafedranın müdiri vəzifələrində çalışmışdır. Tofiq
Hacıyev 1993-cü ildə Azərbaycan Respublikasının maarif
naziri olmuşdur. 2014-cü ildə o, Azərbaycan Milli Elmlər
Akademiyasının Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun
direktoru təyin edilmişdir.
Tofiq Hacıyev 1962-ci ildə filologiya elmləri üzrə
namizədlik, 1969-cu ildə doktorluq dissertasiyalarını
müdafiə etmiş, 1972-ci ildə professor elmi adını
almışdır. O, 2007-ci ildə Azərbaycan Milli Elmlər
Akademiyasının müxbir üzvü, 2014-cü ildə isə həqiqi üzvü
seçilmişdir.
Akademik Tofiq Hacıyev 1970-ci illərdən başlayaraq
səmərəli elmi-pedaqoji fəaliyyəti ilə ölkədə elmin və
təhsilin inkişafına dəyərli töhfələr vermişdir. O, milli
filologiyanın aktual problemlərinin həlli ilə ardıcıl
məşğul olmuş, xalqın dili və tarixi məsələlərini
vəhdətdə araşdırmışdır. Fundamental Azərbaycan ədəbi
dili tarixinin yaradılması sahəsində silsilə
tədqiqatları ilə tanınan alimin pedaqoji fəaliyyətinin
başlıca istiqamətini ana dilinin saflığının qorunması
təşkil edirdi. Tofiq Hacıyevin elmi yaradıcılığında
Azərbaycan xalqının möhtəşəm abidəsi “Kitabi-Dədə Qorqud”
dastanlarının mühüm yeri vardır. Onun dilçiliyin
müxtəlif istiqamətlərinə dair yüksək nəzəri səviyyəsi
ilə seçilən çoxsaylı araşdırmaları türkologiya elminin
nailiyyətləri sırasındadır.
Tofiq Hacıyev bütün elmi fəaliyyəti boyunca milli ədəbi
fikir tarixində dili, eyni zamanda, estetik zənginlik
baxımından, üslub, sənətkarlıq və poetika mövqeyindən
geniş araşdırmışdır. Bədii dilin yaradıcılıq prosesində
əsas tendensiyalarının üzə çıxarıldığı həmin
araşdırmalar klassik və müasir sənətkarların irsini
obyektiv səciyyələndirməsi sayəsində ədəbi tənqidin
qiymətli nümunələri olaraq həmişə diqqəti cəlb etmişdir.
Məhsuldar elmi yaradıcılığını pedaqoji fəaliyyətlə üzvi
surətdə əlaqələndirən Tofiq Hacıyev uzun illər ərzində
Bakı Dövlət Universitetinin professoru kimi
yüksəkixtisaslı kadrların hazırlanması üçün böyük qüvvə
sərf etmişdir. Alimin rəhbərliyi ilə 30-dək fəlsəfə
doktoru və elmlər doktoru hazırlanmışdır. O, iştirakçısı
olduğu mötəbər beynəlxalq simpozium, konfrans və
forumlarda çıxışları ilə Azərbaycan elmini layiqincə
təmsil etmişdir. Tofiq Hacıyevin çoxillik axtarışlarının
nəticələri respublikada və onun hüdudlarından kənarda
500-ə yaxın elmi əsərdə, 20-dən çox kitabda, eləcə də
monoqrafiya və dərsliklərdə əksini tapmışdır.
Akademik Tofiq Hacıyevin Azərbaycan dilçiliyinin
inkişafı sahəsində xidmətləri və elmi-pedaqoji
fəaliyyəti yüksək qiymətləndirilmişdir. O, 2009-cu ildə
müstəqil Azərbaycan Respublikasının ali mükafatlarından
olan “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilmişdir.
Görkəmli elm xadimi, mahir pedaqoq və səmimi insan Tofiq
İsmayıl oğlu Hacıyevin əziz xatirəsi onu tanıyanların
qəlbində daim yaşayacaqdır.
Allah rəhmət eləsin!
İlham Əliyev, Artur Rasizadə, Oqtay Əsədov, Ramiz
Mehdiyev,
Elçin Əfəndiyev, Hacıbala Abutalıbov, Fatma
Abdullazadə, Akif Əlizadə,
Mikayıl Cabbarov, İsa Həbibbəyli, İsmayıl Hacıyev,
Rafael Hüseynov,
Abel Məhərrəmov, Vasim Məmmədəliyev, Nizami Cəfərov,
Teymur Kərimli |
