|
 İstanbul Universitetinin Cərrah Paşa tibb
fakültəsinin məzunu, İstanbul Göztəpə Təhsil və
Araşdırmalar xəstəxanasının uzman oftalmoloqu, Bakıdakı
“Medera
Hospital”ın
həkimi
Fariz
Sadıqovla
söhbət
Adətən bizə əziz olanlara “gözümüzün nuru, işığı”, “göz
bəbəyimiz” deyə, - müraciət edirik. Bəs görəsən bizi
ətraf mühitlə bağlayan, bütövlükdə dünyanı görməyə
imkan verən ən vacib orqanımızın qayğısına doğru,
düzgün qala bilirikmi? Onu da qeyd edək ki, son illər
göz xəstəlikləri ilə bağlı bütün yaş qruplarında
həkimlərə müraciət edənlərin sayı artıb. Gözlə bağlı
müxtəlif xəstəliklərdə bir cavanlaşma hiss olunmaqdadır.
Belə ki, əvvəllər göz xəstəlikləri daha çox yaşlı
insanlarda əmələ gəlirdisə, hazırda yeniyetmə və
gənclər, hətta daha kiçikyaşlı uşaqlar arasında da
yayılmağa başlayıb. İstanbul Universitetinin Cərrah
Paşa tibb fakültəsinin məzunu, İstanbul Göztəpə Təhsil
və Araşdırmalar xəstəxanasının uzman oftalmoloqu,
Bakıdakı “Medera Hospital”ın həkimi Fariz Sadıqovla
söhbətimizdə də məhz gözümüzün nurunu, sağlamlığını
qorumaq üçün nə kimi tədbirlərin görülməsi, xüsusilə
uşaq və yeniyetmələrdəki göz xəstəlikləri ilə bağlı
məsələlərə toxunmağa çalışdıq. Peşəkar həkimin
valideynlərə uşaqlarının göz problemlərinin aradan
qaldırılması ilə əlaqədar hansı məqamları diqqətdə
saxlamaları ilə bağlı tövsiyələrini oxucularımıza
çatdırmaq istədik.
- Fariz həkim, valideynlər əsasən övladlarındakı hansı
göz xəstəlikləri ilə bağlı müraciət edirlər?
- Müraciətləri mən belə qruplaşdırmaq istərdim. Yeni
doğulmuş körpələrdə, 1-6 yaşarası uşaqlarda və sonrakı
yaşlarda rast gəlinən göz xəstəlikləri. Yeni doğulmuş
körpələrdə əsasən gözlərin çirklənməsi ilə bağlı
problemlər olur. Adətən valideynlər bununla bağlı
müraciət edəndə biz onlara müalicə kimi gözlərdə düzgün
şəkildə masaj təyin edirik. Bu çirk 1 yaşına qədər
təmizlənməzsə, göz kanalı açılmazsa, o zaman yüngül
narkoz vasitəsilə o kanalı açırıq. Düzgün masaj
olunarsa, 95 faiz hallarda göz kanalı açılır və
çirklənmə olmur.
- Valideynləri narahat edən məsələlərdən biri də
çəpgözlükdür. Ümumiyyətlə, çəpgözlüyün müalicəsində yaş
məhdudiyyəti varmı?
- Qeyd etdiyim 1-6 yaşarası uşaqlarda olan göz
xəstəliklərindən biri də məhz çəpgözlükdür. Bilirsiniz,
yeni doğulan körpədə olan çəpliyi dərhal görmək
mümkündür. Bu, əzələ anomaliyaları ilə əlaqədardır.
Daha çox anadangəlmə çəpliklərə rast gəlinir.
Çəpliklərlə bağlı cərrahiyyə əməliyyatları körpənin
14-cü ayından etibarən aparılır. Bundan tez çox nadir
hallarda əməliyyat olunur. Əvvəllər körpələrin 6-cı
ayından etibarən bunu edirdik. Amma sonradan təcrübəyə
əsaslanaraq əməliyyatları 14-cü aydan sonra daha
rahatlıqla etməyin mümkün olduğu ortaya çıxdı. Amma
burada da vaxt məsələsi içə və yaxud bayıra olan
çəpliklərin növündən asılı olaraq seçilir. Belə ki, göz
anadangəlmə içə və ya əksinə doğru çəpləşə bilər.
Gözlərdə içə doğru olan çəpliklər gözə bağlı olan
problemlərlə, bayıra doğru çəpliklərin isə, böyük
ehtimalla, nevroloji problemlərlə bağlıdır. 90 faiz
hallarda bayıra doğru çəpliklərin beyindaxili
problemlərlə bağlı olduğu bəlli olur. Ya beyin şişləri,
ya kəllədaxili təzyiqin yüksəlməsi, ya da travmalı
doğuşlar nəticəsində gözlərdə çəpliyin yarandığı ortaya
çıxır. Ona görə də həkimlər bu məsələyə düzgün və daha
həssas şəkildə yanaşmalı, onun səbəblərini araşdıranda
diqqətli olmalıdırlar.
Məhz müayinələrin nəticələrinə əsasən çəpgözlüyün
yaranmasının səbəbləri aydınlaşdırıldıqdan sonra
müalicəyə başlamaq lazımdır.
Bir məsələni də qeyd etmək istərdim ki, əksər
valideynlər narkozdan ehtiyat etdikləri üçün uşaqları
əməliyyatdan yayındırmağa çalışırlar. Amma göz
əməliyyatlarının ümumi narkozla həyata keçirilməsi
məqsədəuyğundur.
Çəpliyi hər yaşda əməliyyat etmək olar, lakin 6 yaşdan
sonra çox zaman görmə bərpa olunmur, yalnız estetik
görüntü düzəlir.
Elə vaxt olur ki, həkimlər ata-anaya yeni doğulmuş
övladında çəpgözlüklə bağlı problemin həlli üçün bir
qədər gözləməyi məsləhət görürlər. Standart çəpliklərin
aşkara çıxma dövrü körpənin 6 ayından 3 yaşına qədərdir.
6 ayına qədər çəpliklər həkimlər tərəfindən o qədər də
diqqətə alınmır. Burada söhbət, təbii ki, yüngül
dərəcəli çəpliklərdən gedir.
Yeni doğulan körpə cəmi 10 faiz görür. Belə görmə
faizinə malik olan körpənin gözləri, necə deyərlər,
oynamağa başlayır. Bu təbii prosesdir. 6 aydan sonra
körpənin görməsi artır. Normalda 3-cü aydan sonra
körpədə bu çəplik azalmalıdır. Əgər azalmırsa, artıq
6-cı aydan sonra valideynlər bunu ciddi bir problem
kimi qəbul edərək mütləq yenidən göz həkiminə müraciət
etməlidirlər.
- Adətən məktəb illəri xüsusilə uşaq və yeniyetmələr
üçün gərgin və məsuliyyətli dövr kimi dəyərləndirilir.
Məhz həmin dövr ərzində uşaqlar daha çox oxuyur, zehni
işlə məşğul olurlar. Bir yandan da uşaqların
kompüterdən, planşetdən, telefondan istifadəsi, bəzən
isə bunlardan aşırı dərəcədə istifadə onların görməsində
əməlli problem yaradır, görməsini zəiflədir.
Ümumiyyətlə, valideyn övladının gözünün zəif gördüyünü
necə bilər?
- Biz həkimləri düşündürən, narahat edən ən ağrılı bir
problemə toxundunuz. Bununla bağlı fikirlərimə keçməzdən
qabaq valideynlərin diqqətinə bir məsələni çatdırmaq
istərdim. Yeni doğulan körpə ilkin olaraq müayinədən
keçirilir. Təbii ki, həmin zaman göz müayinəsindən də
keçir. Bundan sonra valideynlər uşağını 1-3, daha sonra
məktəbə hazırlıq dövründə - 5-6 yaşlarında mütləq
oftalmoloq həkimin yanına müayinəyə aparmalıdırlar ki,
övladlarının görməsinin hansı vəziyyətdə olduğunu
bilsinlər.
Açığını desəm, nə qədər intellektli, savadlı, uşağının
sağlamlığını düşünən valideyn olsa belə o, uşağının
zəif görməsini özü müəyyənləşdirə bilməz. Onu tibbi
aparatsız müəyyən etmək mümkün deyil. Məhz övladının 2
gözündə ağır dərəcəli problem olduqda ata-ana bunu
yəqinləşdirə bilər. Bir də görürsən ki, gözünü müayinə
etmək üçün bizə bir gənc müraciət edir. Məlum olur ki,
onun bir gözü cəmi 20 faiz , o birisi 100 faiz görür. Bu
yaşa qədər demək olar ki, göz müayinəsindən keçməyib. Bu
düzgün deyil. Vaxtında olunan müraciət bir sıra gələcək
fəsadların qarşısının alınmasında əhəmiyyətli rol
oynayır. Müalicə olunmayan gözdə sonradan daha ciddi
və sağalmaz problemlər yaşana bilər.
Məktəb dövrü uzağı və yaxını görmə pozulmaları və
astiqmatizm kimi göz xəstəliklərinin yaranması üçün
təhlükəli zaman sayılır. Çünki bu dönəmdə gözlər çox
yüklənir. Onu da təəssüf hissi ilə qeyd edim ki,
əvvəlki illərlə müqayisədə göz xəstəliklərinin yaşı
cavanlaşıb. İndi bizə müraciət edənlərin demək olar ki,
əksəriyyəti uşaqlardır. Uşaqlar arasında eynəyə
ehtiyacı olanların da sayı artıb. Bu problemin aradan
qalxması üçün mümkün qədər onların kompüterdən az
istifadə etməsi lazımdır. Onsuz da məktəblilərin dərs
yükü əvvəlki kimi deyil. Saatlarla dərs hazırlamaq
uşaqlar arasında göz quruması xəstəliyinin
yaranmasına səbəb olur ki, bunun da nəticəsində ciddi
fəsadlar yaşanır.
2 yaşına qədər uşağın nəinki planşetlə, telefonla
oynaması, hətta televizora belə baxması qəbuledilməzdir.
Bütün bu texnologiyalar uşaqlardan uzaq tutulmalıdır. 6
yaşından sonra uşağa kompüterdən, planşetdən o zaman
istifadə etməyə icazə verilə bilər ki, valideyn
bunlardan istifadə üçün müəyyən vaxt limiti qoysun. Gün
ərzində uşaqların kompüter və ya planşetdən istifadəsi
1 saatı keçməməlidir. O da fasilələrlə olmalıdır.
Görmə qabiliyyətinin zəifləməsinin əsas səbəblərindən
biri də televizora saatlarla baxmaqdır. Belə ki,
televizora baxdıqda gözlər gərgin vəziyyətdə olur.
Xüsusən işıqsız otaqda, uzanıqlı vəziyyətdə televizora
baxmaq olmaz. Televizora 3 metrdən yaxın olmayaraq həm
də qıraqdan deyil, düz istiqamətdə baxmaq məsləhətdir.
Üzümü valideynlərə tutub deyirəm ki, övladınız
məktəbdən evə gələn kimi onu dərhal dərs hazırlamağa
məcbur etməyin. 1-2 saat ərzində onun istirahət
etməsini təmin edin. Dərs hazırladıqda hər yarım
saatdan bir, 10 dəqiqə istirahət etməsi məsləhət
görülür. Əgər uşaq zəif görürəm -deyirsə, bu sözü
qulaqardına vurmaq lazım deyil. Çünki göz zəifliyi
beyinə də təsir edir, uşaq 1-2 saat məşğul olduqdan
sonra dərs oxumaq istəmədiyini, yatmaq istədiyini
söyləyir. Valideynlər bunu “tənbəllik” adlandırırlar.
Mən deyərdim ki, əslində bu uşaqda gözlə hər hansı bir
problemin olması ilə bağlı ciddi xəbərdarlıqdır.
Onu da xüsusi vurğulamaq istərdim ki, uşağın dərs
hazırladıqda masa arxasında necə oturması da diqqət
yetiriləsi vacib amillərdəndir. Belə ki, o, düzgün
oturmadıqda, həm bel sümüyünün əyilmə təhlükəsi, həm də
görmə defektinin artması problemi ilə üzləşir. Dərs
hazırladığı otağa gəldikdə, bura bərabər ölçüdə işıqlı
olmalıdır. Təbii işığın olması vacibdir. Qış
axşamlarında elektrik işığı ilə bərabər, stolüstü
elektrik çırağından da istifadə etmək olar. Lakin işıq
çox gur olmamalıdır ki, otağın ümumi işığı ilə kontrast
yaratmasın.
Saatlarla nəinki uşaqların, hətta gənclərin belə mobil
telefonla məşğul olması, demək olar ki, onu əllərindən
yerə qoymaması daha da yolverilməzdir. Nəzərə alsaq
ki, uşaq və yeniyetmələrə nisbətən mobil telefonundan
bir dəqiqə belə ayrılmayan gənclərə valideyn
nəzarətinin, demək olar ki, olmaması, müstəqil həyat
tərzi keçirməsi onlarda məhz daha çox göz
xəstəliklərinin yaranmasına səbəb olur. Ona görə də
valideynlər gənc övladlarını mütəmadi olaraq mütləq göz
müayinəsindən keçirməlidirlər.
- Fariz həkim, bu gün danılmaz bir faktdır ki, bir çox
insanların iş fəaliyyəti məhz kompüterlə bağlıdır. Hər
birimiz günün demək olar ki, böyük bir hissəsini
kompüter qarşısında keçiririk və sonradan səhhətimizdə,
xüsusilə gözlərimizdə bir diskomfort hiss edirik.
Bununla bağlı nə deyə bilərsiniz?
- Ümumiyyətlə, yaşından asılı olmayaraq kompüterdə uzun
müddət ərzində işləyən insanların gözləri daim
gərginliyə məruz qalır. Dünya oftalmoloqları da etiraf
edirlər ki, uzun müddət ərzində kompüterdə işləyən
insanlarda müxtəlif görmə pozulmaları yaranır. Bu,
xüsusilə görmə problemləri olan insanlar üçün çox
təhlükəlidir. Belə ki, miopiyadan (yaxından görmə)
əziyyət çəkən şəxs uzun müddət ərzində kömpüterdə
işləyərsə, onun görməsi daha da zəifləyəcək.
Onu da deyim ki, getdikcə miopiyalı insanların sayı
artır, hazırda orta məktəblərdə uşaqların 20 faizi
adıçəkilən xəstəliyə düçardır, tələbələr arasında isə
bu ikiqat artıq -40 faiz təşkil edir.
Daha sonra qlaukoma kimi ağır və korluqla nəticələnə
bilən xəstəliyin də inkişaf riski kompüterdə uzun
müddət ərzində işləyən insanlarda xeyli yüksəkdir.
Müxtəlif məsafələrə (yaxın, uzaq) baxdıqda, göz bülluru
öz əyriliyini dəyişir. Bu normal fizioloji prosesdir və
bu prosesə xüsusi kiçik əzələlər cavabdehdir. Lakin əgər
insan uzun müddət ərzində eyni yerə (monitora) baxırsa,
bu əzələlərin fəaliyyətində pozulmalar yaranır. Məhz bu
səbəbdən kompüterdə bir neçə saat işlədikdən sonra insan
hiss edir ki, uzağa baxdıqda çox dumanlı və pis görür.
Bilirsiniz, normada insan 1 dəqiqə ərzində təxminən
22-24 dəfə göz qırpır. Bu zaman gözün buynuzlu qişası
göz yaşı mayesi ilə daim nəmlənir və təmizlənir.
Kompüterdə işləyən insan az göz qırpır, yəni bu qırpma
azalaraq 12-yə düşür. Nəticədə buynuzlu qişa quruyur və
bu müxtəlif pozulmalara səbəb olur. Bu zaman yazı
oxuyarkən tez yorulma halları, gözlərdə yandırma, sanki
gözə “qum düşməsi” hissləri, göz və alın nahiyəsində
ağrı, baş ağrısı və ya gözlərin hərəkəti zamanı
ağrılar, gözlərin qızarması baş verir. Vaxt keçdikcə bu
simptomlar hətta kompüterdə işləmədikdə də yox olmur və
daha gözəçarpan olur. Belə hallar isə daim
təkrarlandıqda görmə zəifləyə bilər.
Göz yaşı antiseptik xüsusiyyətlərinə malikdir və gözə
havadan və s. düşən müxtəlif infeksiyaları və
mikrobları zərərsizləşdirir. İnsan daha gec-gec göz
qırpdıqda, bu gözdə infeksiya riskini artırır.
Kompüterin gözlərə davamlı təsirini müəyyən qədər
azaltmaq üçün məsləhətim odur ki, ondan uzun müddət
istifadə edənlər 20 dəqiqədən bir fasilə edərək 20
saniyəlik gözlərini kompüterdən uzaqlaşdırıb pəncərəyə
yaxın duraraq şüşə üzərində olan bir nöqtəyə diqqətlə
baxsınlar, sonra isə baxışlarını çox uzaqda olan bir
obyektə yönəltsinlr. Mümkün olduğu qədər uzağa baxmaq
gözün dincəlməsində effektli təsir göstərir. Əgər otaqda
belə bir şərait yoxdursa və ya iş rejimi buna yol
vermirsə, o zaman sadəcə gözləri 20 saniyəlik kompüerdən
ayıraraq yummaq gözün yorğunluğunu alır və bu zaman
gözlər sanki dincəlir.
Monitorun ekranı gözdən 60 sm məsafədə yerləşməlidir. Bu
məsafədə yazıları görməyə çətinlik çəkilərsə , daha iri
şrift seçilməli, məsafə azaldılmamalıdır. Şriftin
rənginə gəlincə, ən düzgün seçim - ağ fonda qara
hərflərdir. Kompüter olan otaq nə çox işıqlı, nə də
qaranlıq olmalıdır, optimal variant - yayılmış sönük
işıqdır.
- Dəyişkən havalar sağlamlığımıza, xüsusilə gözlərimizə
təsirsiz ötüşmür. Bir həkim kimi fikirlərinizi bilmək
istərdik.
- Əvvəla onu deyim ki, bütün fəsillərin və onlara xas
olan hər bir hava şəraitinin gözə təsiri var. Fəsil
dəyişiklikləri zamanı daha çox insanlar gözlərdə
qaşınma, qızartı, sulanma, digər spesifik göz
xəstəlikləri problemləri ilə üzləşirlər. Belə
xəstəliklərdən biri də elmi dildə konyunktivit adlanan
göz qripidir. Yoluxma formaları əldən-ələ, ortaq eynək,
dəsmal, yastıq, makiyaj ləvazimatları ola bilir.
Xəstəlik uşaqlarda yuxarı tənəffüs yolları infeksiyası,
qripə bənzər əlamətlərlə başlaya bilər. Bu, əsasən
təktərəfli şəkildə başlayır və 2 həftədən sonra digər
gözə də keçə bilir. Şikayətlər sulanma, batma və ağrı
şəklində olur. Göz qripi həkim nəzarətində qəbul
ediləcək dərmanlarla 2 həftə ərzində sağala bilər.
Adenoviral konyunktivitin müalicəsində məqsəd
infeksiyanın başqa insanlara keçməsinin qarşısını almaq
və şəxsi gigiyena qaydalarına diqqət etməkdir.
Bu xəstəlik zamanı gözlər qaşınmamalı, dəsmal, yastıq və
eynək kimi əşyalardan istifadəyə nəzarət edilməlidir.
Xəstənin əşyaları ayrı olmalıdır. Ətrafdakı bütün
insanlarla təmasdan mümkün qədər uzaq olmaq lazımdır.
İsti evdən və ya işdən bayıra çıxdıqda hökm sürən
soyuq hava təbii ki, gözlərə mənfi təsir göstərəcək. Ona
görə də yaxşı olar ki, havaya çıxan zaman eynəklərdən
istifadə olunsun. Bəziləri elə düşünür ki, eynəyi yalnız
yay aylarında taxmaq lazımdır. Əslində bu yalnış bir
fikirdir. Eynəklər bizim gözlərimizi ultrabənövşəyi
şüalardan qorumaqla yanaşı, həm də soyuğun təsirindən,
şaxtadan, küləkdən, tozdan, çirkli havadan, müxtəlif
cisimlərin düşməsindən qoruyur.
Ümumiyyətlə, ultrabənövşəyi şüalardan hər zaman
qorunmalıyıq, fərq etməz ki, qış, payız, yaz və ya yay
ayı olsun.
Ultrabənövşəyi şüalar təkcə dərimiz üçün deyil,
gözlərimiz üçün də çox ziyanlıdır.
Elmdə artıq sübut olunub ki, intensiv gün şüaları gözun
həm xarici, həm də daxili strukturlarını zədələyir.
Ultrabənövşəyi şüalar (UB) xüsusilə artıq hər hansı
görmə pozulmaları olan insanlar üçün ziyanlıdır. Belə ki,
uzunmüddətli UB şüalanma kataraktanın (“mirvari suyu”)
kimi ağır göz xəstəliyinin yaranmasına səbəb olur.
Vaxtında müalicə olunmamış katarakta korluğa səbəb ola
bilər.
Özəlliklə yayda gün eynəkləri taxmaq, dərini gündən
qorumaq lazımdır. Azərbaycanda UB indeksin
göstəriciləri, demək olar ki, bütün il ərzində 1-2-dən
yüksək olur. Hər bir kəs bunu mütləq bilməli və
tədbirli olmalıdır.
Onu da bildirim ki, səhər və axşam saatlarında günün
gözlərimizə təsiri daha da çox olur. Qızmar yay
günlərində mümkün qədər çalışmaq lazımdır ki, saat 11-16
arası bayıra çıxılmasın. 15 yaşına kimi olan uşaqlar və
yaşlı insanlar risk qrupuna daxil olduğundan onların
göz sağlamlığına qarşı daha diqqətli olmaq lazımdır
- Eynəklərdən söz düşmüşkən, biz eynək seçərkən əsas
nələrə diqqət yetirməliyik?
- Gözləri gün şüalarından qorumaq üçün mütləq yaxşı
keyfiyyətli UB filtri olan gün eynəkləri seçmək
lazımdır. Yalnız sertifikatı olan, yüksək keyfiyyətli
eynəklər alınmalıdır. Belə ki, adi günəş eynəkləri gözü
UB şüalardan qorumur. Gözləri bu tip şüalardan yalnız
polarizə olunmuş şüşələrə malik poloroid eynəklər qoruya
bilir. Ona görə də həmin eynəklərə üstünlük
verilməlidir. Bu çox vacibdir. Ucuz qiymətə satılan
eynəklər gözlər üçün olduqca ziyanlıdır.
Göz eynəkləri üzdə kip oturmalı, üz quruluşuna uyğun və
mümkün qədər geniş çərçivəli olmalıdır ki, gözü kənar
təsirlərdən qoruya bilsin. Kontakt linzaları taxan
insanlar isə UB filtri olan linzaları seçməlidir. Bu,
gözlərin qorunmasına kömək edəcək.
- Fariz həkim, bəlli bir yaşdan sonra gözlərdə
istər-istəməz problemlər yaşanır. Necə edək ki,
gözlərimizi qoruyaq, onun nurunu sönməyə qoymayaq?
- Əslində gözlərimiz mükəmməl özü-özünü qoruma
funksiyasına malikdir. Sadəcə bizdən ona daha
həssaslıqla yanaşmaq, qorumaq, lazımsız müdaxilə
etməmək, vaxtlı-vaxtında göz müayinəsindən keçmək tələb
olunur. Hər bir şəxs 40 yaşdan sonra mütləq şəkildə ildə
bir və yaxud iki dəfə göz təzyiqini ölçdürməlidir. 50
yaşdan sonra isə mütəmadi nəzarət tələb olunur. Çünki bu
yaşlarda gözün qlaukoma (göz təzyiqinin artması) deyilən
xəstəliyə tutulması ehtimalı daha çoxdur. Bu xəstəlik
göz təzyiqinin artması və görmə sinirinin zədələnməsi
deməkdir. Xəstəlik özünü az büruzə verir, amma
inkişafdan qalmır. Nəticədə korluğa gətirib çıxarır. Göz
təzyiqinin artması təhlükəli xəstəlikdir. Görmə siniri
zədələndikdə göz içərisində olan milyonlarca sinir də
ölməyə başlayır. İnsanlar bunu ilkin mərhələdə hiss
etmir. Amma bu mərhələdə artıq göz sinirinin 50 faiz
zədələndiyi aşkarlanır. Qlaukomada gözün görmə
qabliyyəti zamanla azalır.
Bu zaman insanda şiddətli göz və baş ağrıları, dumanlı
görmə və ya görmə qabiliyyətinin kəskin zəifləməsi,
işığa baxarkən rənbərəng dairələrin görünməsi hiss
edilir. Bəzən ürəkbulanma, qusma, ümumi zəiflik, ürək və
qarın nahiyəsində ağrılar da əmələ gəlir. Sadalanan risk
amillərindən hər hansı baş verərsə, həmin şəxs mütəmadi
olaraq hər il göz həkiminin müayinəsindən keçməlidir.
- Maraqlı söhbət və bizi geniş şəkildə
məlumatlandırdığınız üçün oxucularımız adından sizə
təşəkkürümüzü bildiririk.
Samirə KƏRİMOVA,
“Azərbaycan müəllimi”,
s.kerimova@ muallim.edu.az |
