|
 Müəllimim
Sayalı xanımın əziz xatirəsinə ithaf edirəm
Hər qadın ayrıca bir dünya - həyat imiş. Deyilən
bu müdrik fikri, uzun illərin yaşam təcrübəsi,
ağrılı-şirinli, enişli-yoxuşlu ömrün müəyyən zirvəsinə
çatanda anlayırsan, öz həyat tərzində duyursan. Əlbəttə,
bu isti, əziz duyğuların ünvanı analardır. Sayalı xanım
mənim, bizim (Bakı şəhəri 246 nömrəli tam orta məktəbin
1975-ci il buraxılışı) sinfin düz 40-45 il öncə müəllimi
olub. Onun haqqında keçmiş zamanda danışmaq mənim üçün
də ağırdır. Adi, sadə görünür bu ifadə: “müəllimim olub”.
Fəqət ilk təqdimatda belə ola bilər: illərin, on
illiklərin uzaqlığı, həyat mənzərələrimizin tam
dəyişməsi, böyük itkilər, qazanclarımızın fonunda Sayalı
müəllimə minnətdarlıq hissimiz daha çox artıb, onunla
bağlı təəssüratlar, xatirələr yenə də canlı və əzizdir.
Sayalı müəllimin daim gülən üzünü, məhəbbətlə
bizlərə baxan gözlərini, gözəl simasını, bizə öz övladı
kimi əsirgəmədiyi qayğısını bu gün də minnətdarlıqla
xatırlayırıq. Bu elə yanaşma, elə bir hiss idi ki, biz
onu müəllimdən çox məktəbdəki anamız kimi qəbul edirdik.
Çox xanım-xatın, zövqlə geyinən, səsini heç bir halda
ucaltmayan, ahəngini, tərzini pozmayan, heç kəsi
incitməyən mərhəmətli, ipək kimi gördük həmişə onu. Amma
Sayalı müəllim həm də ciddi, intizamlı idi və bu bizə
təsir edirdi, heç kəs onun dərsinə gecikməz, dərsindən
qalmazdı. Hamının dəftəri, albomu, kitabı yerində
olardı. Bizlər həftədə iki dəfə olan biologiya və ya
zoologiya dərslərini səbirsizliklə gözləyərdik ki, indi
Sayalı müəllim səbrlə, diqqətlə sənə yanaşacaq, başını
tumarlayacaq, köynəyinin yaxasını, saçının lentini
şəfqətli əlləri ilə qaydaya salacaq, əyər-əksiyini
(əsasən də qızların) çox sakitcə qulağına pıçıldayacaq.
Elə həvəslə, müxtəlif avadanlıqların köməyi ilə
təcrübələri bizə göstərərdi, onu təkrar etmək üçün
sinfimizdə böyük rəqabət, canatmalar başlayardı, bu
tablonu, bu ovqatı heç zaman unuda bilmirəm...
Sayalı müəllim sanki dünyaya yaxşılıq etmək,
xeyirxah işlər görmək üçün gəlmişdi. Biz kiçik bir
qəsəbədə, eyni məktəbdə oxuduğumuzdan ailələrimizi,
bizdən yuxarı siniflərdə oxuyan bacı-qardaşlarımızı
müəllimlərimiz tanıyardı. Bu doğmalığı bir az da
müəllimlərimiz, o cümlədən Sayalı müəllim yaratmışdı;
yeri gələndə valideynlərimizin halını, sağlamlığını,
bacı-qardaşlarımızın məktəbdəki uğurlarını bizim
dərslərdə fərəhlə qeyd edərdilər. Sayalı müəllim böyük
qürurla yetirməsinin - mənim bacımın orta məktəbi qızıl
medalla bitirib, onun fənnindən - biologiyadan “5”
qiymət alıb Tibb Universitetinə (o zaman N.Nərimanov
adına Tibb İnstitutu adlanırdı) daxil olmasını öz
övladının, özünün uğuru kimi söyləyərdi, böyük
qardaşımın gözəl rəssam olacağını böyük sevinclə, ümidlə
arzu edərdi. Yenə də təkrar edirəm: hamıya diqqətli və
şəfqətli idi, heç kəsdən qayğısını, xoş sözlərini,
umidverici gözlərini əsirgəməzdi. Onun neçə-neçə
yetirməsi ali məktəblərə daxil oldu, onun yolunu davam
etdirən çox oldu, həyatda müəyyən uğurlar qazandı, ailə
sahibi oldu.
Allah da ona hər şeyi səxavətlə bəxş etmişdi:
daxili gözəlliyinə tam bərabər xarici yaraşığı ilə
yanaşı gözəl ürək, mərhəmət hissi, hamıya sevgi
göstərmək bacarığı. Bu sadalananlardan ən çox ona uyğun
gələni isə sonsuz təvazökarlığı, sadəliyi idi.
Valideynləri də ona Sayalı adı qoymaqla sanki gələcək
ömrünü yönəltmişlər: yəni əli sayalı olacaq, niyyəti,
ürəyi sayalı olacaq, hər gördüyü iş düşərli olacaq. Belə
görmək istəyirmişlər, arzu edirmişlər... bu gün, illər
sonra onu tanıyan biri kimi ürəklə deyə bilirəm ki,
Sayalı xanım ömrünü bu məramla keçirdi. O, yalnız
məktəbin yox, rayonun və şəhərin ictimai həyatında da
fəal iştirak etmişdir. Dəfələrlə rayon və şəhər
Sovetlərinin deputatı seçilmiş, fəal vətandaşlıq mövqeyi
nümunəsini şagirdlərinə də təlqin etmişdir. Onu beləcə
gördük, belə sevdik, belə xatırlayırıq. Güman edirəm ki,
biz durduqca, şagirdləri var olduqca, bu hisslər və
xatirələr də onun şagirdləri ilə bu dünyanı paylaşacaq.
Onun əməyi dövlətimiz və hökumətimiz tərəfindən
layiqincə qiymətləndirilmişdir. Övladları da onu
yaşadırlar əməlləri ilə.
Əziz Sayalı müəllimin həyatda olmadığı bu bir il,
onun yalnız fiziki yoxluğuna aid ola bildi. Bu günlərdə
80 yaşı tamam olacaqdı əziz və unudulmaz müəllimimizin.
Sayalı Əhmədovanın - əziz müəllimimizin solmaz xatirəsi
onu tanıyanların, şagirdlərinin ürəyində, yaddaşında
daim canlı olacaqdır.
Xatirə BƏŞİRLİ,
filologiya üzrə elmlər doktoru, professor,
AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat Muzeyinin elmi işlər
üzrə direktor müavini |
