|
 - Möhtərəm cənab Prezident!
Hörmətli toplantı iştirakçıları!
Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev tərəfindən
təməli qoyulmuş siyasi kursun Sizin tərəfinizdən inamla
davam etdirilməsi nəticəsində son illərdə dünyada baş
verən dərin siyasi və iqtisadi böhranlara baxmayaraq,
ölkəmizdə makroiqtisadi sabitlik, iqtisadi inkişaf
göstəriciləri qorunub saxlanılmış, əhalinin ümumi rifah
halı yaxşılaşmışdır.
Hesabat dövründə təhsil sistemində də bir sıra
yeniliklər baş vermiş, Sizin sayənizdə təhsilimizin
gələcəyinə nikbin baxmağa yeni imkanlar və əlverişli
şərait yaranmışdır.
XXI əsr “bilik iqtisadiyyatı” əsri adlandırılır.
Yaşadığımız dövrdə yüksək dəyərə malik yeni məhsulların
yaradılması üçün həlledici amil olan insan kapitalının
inkişafı ön plana çəkilir. Ölkələr arasında rəqabət
təbii resurslara sahib olmaq üzərindən tədricən bilikli
və səriştəli insan resurslarına malik olmaq sferasına
keçir. Bu reallıq təhsil sisteminin kökündən
dəyişdirilməsi, onun qarşısında yeni məqsədlərin
qoyulması, onlara nail olunması üçün səmərəli vasitə və
mexanizmlərin tapılması kimi vəzifələri müəyyənləşdirir.
2013-cü ildə təsdiq olunmuş “Təhsilin inkişafı
üzrə Dövlət Strategiyası”nın prioritet istiqamətləri
üzrə tədbirlərin həyata keçirilməsinə başlanmışdır.
Bunlardan biri müəllimlik peşəsinin ictimai
nüfuzunun yüksəldilməsidir. Heç bir təhsil sisteminin
gücü onun tərkibində fəaliyyət göstərən müəllimlərin
gücündən üstün ola bilməz. Yüksək ictimai status daha
bilikli və hazırlıqlı insanların bu peşəni seçməsinə
stimul yaradır. Bu baxımdan, cənab Prezident, Sizin
siyasi iradənizlə mürəkkəb iqtisadi şəraitdə
“Müəllimlərin dərs yükünün və əməkhaqqının artırılması
haqqında” imzalanan Sərəncam ölkəmizdə insan kapitalının
inkişafına yönəlmiş cəsarətli və uzaqgörən addım
olmuşdur. Sərəncama əsasən, diaqnostik qiymətləndirmədən
keçən 30 min müəllimin həftəlik dərs yükü norması 1,5
dəfə, aylıq vəzifə maaşı 2 dəfə artırılmışdır.
Aparılan islahat nəticəsində həmin müəllimlərin
orta aylıq əməkhaqqı 425 manat təşkil etməklə, ölkə üzrə
müvafiq göstəriciyə yaxınlaşmışdır. Eyni zamanda, Bakı
şəhərində müəllimlərin həftəlik orta dərs yükü
artırılmış və şagird-müəllim nisbətində də əsaslı
irəliləyişə nail olunmuşdur. Bu göstərici 2012/2013-cü
tədris ili ilə müqayisədə, 2014/2015-ci tədris ilində
10:1-dən 12:1 nisbətinə qədər yüksəlmişdir.
Diaqnostik qiymətləndirmə, həmçinin hər bir
müəllimin zəif və güclü tərəflərini müəyyənləşdirməyə,
ixtisasartırma təlimlərinin ehtiyaclarını
dəqiqləşdirməyə imkan yaratmışdır. Ünvanlı prinsiplə
təşkil olunmuş təlimlərə cəlb edilmiş müəllimlərin 78
faizi yekunda öz göstəricilərini xeyli yaxşılaşdırmağa
müvəffəq olmuşdur.
Cənab Prezident, Sizin dəstəyinizlə cari ilin
sonunadək ölkənin 3 şəhər və 9 rayonunda daha 30 min
müəllimin diaqnostik qiymətləndirilməsi həyata
keçiriləcək və 2016-cı ilin yanvarından onların
əməkhaqlarının artırılması planlaşdırılır. Bu layihə
Maliyyə Nazirliyi ilə sıx əlaqələndirilir. Beləliklə,
bir il müddətində ölkə üzrə məktəb müəllimlərinin 40
faizinin əməkhaqqında əhəmiyyətli artım təmin
olunacaqdır.
Müəllim peşəsinə savadlı abituriyentlərin marağını
artırmaq üçün yüksək bal toplayan tələbələr üçün xüsusi
layihə həyata keçirilir və bu tədbirlər qısa zaman
kəsiyində öz müsbət nəticələrini vermişdir. Bu il
müəllimlik ixtisasını seçən abituriyentlərin orta balı
16 bal artaraq 364, onların arasında 500 və daha yuxarı
bal toplayan abituriyentlərin sayı əvvəlki ildən 37 faiz
çox olmuşdur. Əgər bir il bundan əvvəl Azərbaycan Dövlət
Pedaqoji Universitetinə qəbul olan tələbələrdən cəmi 19
nəfəri 500-dən artıq bal toplamışdısa, bu il onların
sayı 10 dəfə artaraq 188 nəfərə çatmışdır.
Bu il müəllimlərin tam şəffaf və
elektronlaşdırılmış qaydada keçirilən işə qəbulu
müsabiqəsində 3068 nəfər işlə təmin olunmuşdur.
Son 3 ildə icbari təhsilin keyfiyyəti davamlı
olaraq yaxşılaşır. 2012-ci illə müqayisədə bütün imtahan
fənlərindən müsbət qiymət almış IX sinif məzunlarının
sayı 50 faizdən 64 faizədək artmışdır. Bununla belə, 14
rayonda hələ də məzunların yarıdan çoxu buraxılış
imtahanlarında qeyri-müvəffəq qiymət almışdır. Bu
bölgələrdə ciddi tədbirlərə və xüsusi proqramlara
ehtiyac vardır.
İlk dəfə ötən tədris ilində XI siniflərin
buraxılış imtahanlarına xarici dil əlavə olunmuşdur. Bu
qərar nəticəsində gənclərimizin xarici dillərə
yiyələnməsi yaxşılaşacaq, müasir elmi və texniki
nailiyyətlərə çıxışı asanlaşacaq, ölkədə iqtisadi
məhsuldarlıq artacaq və innovasiyaların geniş tətbiqinə
nail olunacaqdır.
Təhsilin keyfiyyətini yüksəltmək, şagirdlərə
seçdikləri ixtisas istiqamətləri üzrə daha yaxşı
hazırlaşmaq imkanı yaratmaq məqsədi ilə ölkənin pilot
olaraq seçilmiş 58 məktəbində 10-cu siniflərdə 4
istiqamət üzrə 176 təmayül sinfi açılmışdır. Həmin
məktəblərdə ixtisas seçimini etmiş şagirdlərə
qeyri-profilli fənlərin dərs saatlarının azalması
hesabına seçdikləri istiqamət üzrə daha dərin biliklər
veriləcəkdir.
Möhtərəm cənab Prezident!
Bakıdakı 148 nömrəli məktəbdə Bilik günündə
müəllim və şagirdlər qarşısında etdiyiniz proqram
xarakterli çıxışda gənc nəslin tərbiyəsi, onların
milli-mənəvi ruhda böyüməsi, yad təsirlərdən və zərərli
təbliğatdan qorunması barədə verdiyiniz tapşırıq və
tövsiyələr bizim üçün yol xəritəsi rolunu oynayır.
Məlumat vermək istəyirəm ki, 2013-2014-cü tədris ilindən
başlayaraq ölkənin bütün məktəblərində ilk dərs
vətənpərvərlik mövzusuna həsr olunur. 2015-2016-cı dərs
ilində isə məktəblərdə birinci dərslər ilk Avropa
Oyunlarının keçirilməsinin, Azərbaycan idmançılarının
qazandığı tarixi qələbələrin uşaq və gənclərdə milli
iftixar hissinin güclənməsinə əhəmiyyətli təsiri nəzərə
alınaraq həmin Oyunlara həsr edilmişdir.
Məktəblərimizdə şagirdlərin hərbi vətənpərvərlik
tərbiyəsinə də xüsusi önəm verilir. 50 məktəbdə
Gənclərin çağırışaqədərki hərbi hazırlıq otaqları təmir
edilmiş, müvafiq tədris silah və sursatları ilə təchiz
olunmuşdur. Şagirdlərin ordu həyatı ilə daha yaxından
tanış olmalarını təmin etmək üçün Müdafiə Nazirliyi və
Dövlət Sərhəd Xidməti ilə sıx əməkdaşlıq qurulmuş, hərbi
hissələrə şagirdlərin mütəmadi səfərləri təşkil
edilmişdir.
İstedadlı şagirdlərin aşkar olunmasında və onların
potensialının inkişaf etdirilməsində fənn olimpiadaları
və bilik yarışları müstəsna rol oynayır. Bu il rekord
sayda - 22 mindən çox şagird respublika fənn
olimpiadalarına qatılmışdır. Qaliblər arasından ölkəmizi
təmsil edəcək komandalar formalaşmış, onlar üçün
təlimlər təşkil olunmuşdur. Bunun nəticəsində
məktəblilərimiz bu il dünya fənn olimpiadalarında 1
gümüş, 8 bürünc medal qazanmışlar.
Artıq paytaxtımız beynəlxalq bilik yarışlarına da
ev sahibliyi edir. Bu il dünyanın 80 ölkəsindən 300
məktəblinin iştirak etdiyi 47-ci Beynəlxalq Kimya
Olimpiadası Bakı şəhərində keçirilmişdir. 2019-cu ildə
Bakı Beynəlxalq İnformatika Olimpiadasını qəbul
edəcəkdir.
Keçən tədris ilindən Bakı şəhərinin 88 ümumtəhsil
məktəbində 5 yaşlı uşaqlar üçün özünümaliyyələşdirmə
prinsipləri əsasında fəaliyyət göstərən məktəbəhazırlıq
qrupları açılmışdır. Həmin qruplarda bu il birinci sinfə
getmiş 3 minə yaxın uşaq təhsil almışdır. Cari tədris
ilində həmin şəbəkənin daha da genişləndirilməsi nəzərdə
tutulur. Məktəbəqədər hazırlıq şagird nailiyyətlərinə ən
böyük təsir edən amillərdən biridir.
Azərbaycanda yaşanan müsbət demoqrafik vəziyyət
nəticəsində növbəti 5 il ərzində ölkə məktəblərində
təhsil alan şagirdlərin sayı 30 faiz artacaqdır. Bu isə
öz növbəsində təhsil sisteminin dayanıqlı fəaliyyətinin
təmin edilməsi üçün yeni yanaşmaları qaçılmaz edir.
Ümumi təhsildə əldə olunmuş uğurlar ali məktəblərə
qəbul planında müəyyənləşdirilmiş minimal keçid balını
son illərdə ilk dəfə olaraq aşağı salmamaq barədə qərar
qəbul olunmasını mümkün etmişdir. Bununla belə, qəbul
olunanların sayı keçən illə müqayisədə, demək olar, eyni
olmuş, abituriyentlərin orta balı 11 faiz artmış, cari
ilin məzunlarının orta balı isə əvvəlki ilə nisbətən 22
bal artaraq 250 bal təşkil etmişdir. 500 və daha yuxarı
bal toplayan abituriyentlərin xüsusi çəkisi 2012-ci ildə
4,8 faiz təşkil edirdisə, bu il həmin göstərici 7,6 faiz
olmuşdur.
Ali təhsil sistemində institusional dəyişikliklər
davam etdirilmiş, beynəlxalq tələblərə uyğun məzmunca
yeni təhsil proqramlarının hazırlanması işinə
başlanılmışdır. Ölkənin ali təhsil şəbəkəsinin
təkmilləşdirilməsi və müəllim hazırlığı işinin
yaxşılaşdırılması məqsədi ilə Azərbaycan Müəllimlər
İnstitutunun 3 filialı ləğv edilmiş, həmçinin
keyfiyyətli təhsil verilməsində rəqabətə davam gətirə
bilməyən özəl universitetlərin də fəaliyyətinin
dayandırılması prosesi davam etmişdir.
Cənab Prezident, Sizin Sərəncamınızla regionların
sosial-iqtisadi inkişaf proqramına uyğun olaraq yeni
istehsalat və xidmət sahələrinin ixtisaslı kadrlara
ehtiyacını təmin etmək məqsədi ilə Mingəçevir Dövlət
Universiteti yaradılmış və cari tədris ilindən
fəaliyyətə başlamışdır.
Azərbaycan Respublikasında tibb təhsilinin inkişaf
etdirilməsi məqsədi ilə 2015-ci il 15 may tarixli
Sərəncamınızla Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb
Universitetinin Bakı filialı yaradılmışdır. Sizin
tapşırığınızla filialın tədris binası qısa müddətdə
təmir olunaraq və müasir tədris avadanlıqlarla təchiz
edilərək sentyabr ayından dərs prosesi üçün hazır
vəziyyətinə gətirilmişdir. Hazırda burada 100 nəfər
azərbaycanlı tələbə müalicə işi ixtisası üzrə təhsil
alır.
Ölkənin ali təhsil sistemində yeni mühitin
yaranmasına xidmət edən SABAH layihəsi hesabat dövründə
fəaliyyətini uğurla davam etdirmiş, cari ildən bu
qruplarda təhsil alan tələbələrin sayı 1632-ə çatmışdır.
Cari ilin sonunadək Təhsil Nazirliyinin təşəbbüsü
və tabeliyində olan 11 ali təhsil müəssisəsinin iştirakı
ilə dövlət büdcəsindən vəsait cəlb edilmədən Maarifçi
Fondu yaradılacaqdır. Həmin Fond vasitəsilə tələbələrə
uzunmüddətli təhsil kredit və qrantlarının verilməsinə
başlanılacaqdır.
Möhtərəm cənab Prezident!
İdeya müəllifi olduğunuz “2007-2015-ci illərdə
Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsil almasına
dair Dövlət Proqramı” üzrə cari ildə 373 nəfər,
ümumilikdə isə Proqramın qüvvədə olduğu 8 il ərzində
3558 nəfər Azərbaycan vətəndaşı dünyanın aparıcı təhsil
müəssisələrində təhsil almaq hüququ qazanmışdır. Bu
günədək 1000-ə yaxın tələbə artıq məzun olmuşdur.
Sonuncu Dövlət Proqramı təqaüdçülərinin 2021-ci ildə
məzun olması gözlənilir, onlar da tibb təhsili alan
gənclərdir. Hazırda məzunların 60 faizi özəl, 40 faizi
isə dövlət sektorunda fəaliyyət göstərir. Məzunların
işlə təminatı sahəsində təcrübə və karyera layihəsi icra
olunur. Layihə çərçivəsində məzunlar bir neçə dövlət və
özəl qurumlarda təcrübə keçməyə başlamışlar.
Proqramın cari ildə başa çatması nəzərə alınaraq,
yeni Dövlət Proqramının layihəsi hazırlanmış və hazırda
razılaşdırma mərhələsindədir. Yeni proqramda əvvəlki
Dövlət Proqramının əhatə dairəsi genişləndirilmiş,
əcnəbi professor-müəllim heyətinin Azərbaycanın ali
təhsil müəssisələrində tədrisə cəlb edilməsi, onların
iştirakı ilə birgə elmi tədqiqatların aparılması kimi
yeni məqsədlər əlavə olunmuşdur.
Cari ilin 9 ayında Təhsil Nazirliyi tərəfindən 6
məktəb binası tikilib istifadəyə verilmiş, 2 kollec, 1
ali təhsil müəssisəsinin tədris korpusları əsaslı təmir
edilmiş, 27 təhsil müəssisəsində isə əsaslı tikinti və
təmir işləri davam etməkdədir.
Cənab Prezident, regionlarda məktəblərin istilik
məqsədləri üçün qazla təminatında bəzi problemlər
qalmaqdadır. Bununla bağlı tərəfimizdən aidiyyəti
qurumlar qarşısında bir neçə dəfə məsələ qaldırılmış,
lakin yerli büdcələrdə vəsait çatışmazlığı səbəbindən
problem həll olunmamış qalmışdır. Yerləşdikləri yaşayış
məntəqələrinə təbii qazın verilməsinə baxmayaraq, qaz
sayğaclarının olmaması ucbatından 128 təhsil
müəssisəsinin qazanxanasına qaz xəttinin çəkilməməsi
səbəbindən 79 məktəb istiliklə təmin olunmamışdır.
Nəticədə əziyyət çəkən uşaqlar olur. Müşahidələr
göstərir ki, kənd yerlərində qış aylarında təhsildən
yayınma hallarının əsas səbəblərindən biri istilik
təchizatının dayanıqlı olmaması ilə bağlıdır.
“Bakı-2015” Birinci Avropa Oyunları qürurverici və
möhtəşəm hadisə kimi xalqımızın yaddaşında və milli
dövlətçilik tarixində əbədi olaraq qalacaqdır. Fəxri
kürsüyə yüksəlmiş idmançılarımızla yanaşı, 17 min tələbə
könüllünün əməyi və fədakarlığı, cənab Prezident, Sizin
və Təşkilat Komitəsinin rəhbəri Mehriban Əliyeva
tərəfindən dəfələrlə xüsusilə vurğulanmış, onların
vətəndaşlıq mövqeyi nümunə kimi göstərilmişdir.
Təhsil sistemindəki korrupsiya və digər neqativ
hallarla mübarizə fəaliyyətimizin əsas istiqamətlərindən
biri olaraq qalmaqdadır. Bu iş iki istiqamətdə -
birincisi, ayrı-ayrı faktlar barədə müvafiq
araşdırmaların aparılması və ikincisi, neqativ halların
baş verməsinə şərait yaradan amillərin aradan
qaldırılması istiqamətində aparılır. Belə ki, cari ilin
9 ayının yekunu üzrə 7 cinayət əlaməti olan fakt üzrə
materiallar prokurorluq orqanlarına göndərilmiş,
vətəndaşların şikayətlərində göstərilən hallar
təsdiqləndiyi üçün 18 nəfər vəzifəli şəxs tutduğu
vəzifədən azad edilmişdir.
Lakin korrupsiyaya şərait yaradan amillərin aradan
qaldırılmasında daha səmərəli və effektiv üsul sistemli
yanaşmanın tətbiqidir. Məsələn, Təhsil Nazirliyi
tərəfindən müəllimlərin və məktəb direktorlarının
mərkəzləşdirilmiş qaydada işə qəbulu, 1-ci sinfə
uşaqların elektron qəbulu, ali təhsil müəssisələrinin
verdikləri diplomların elektron bazasının yaradılması və
bu qəbildən olan digər tədbirlər həyata keçirilir.
Təhsil Nazirliyi, əlavə ştatlar tələb olunmadan
daxili ixtisarlar hesabına peşə təhsili sisteminin
yenidən qurulması və işəgötürənlərin tələblərinə cavab
verən, əmək bazarında dəyişən şəraitə çevik və adekvat
təklif verməyə qadir ilk peşə-ixtisas proqramlarının
işlənib hazırlanması üçün Peşə Təhsili Dövlət
Agentliyinin yaradılması təklifini irəli sürmüşdür.
Hesab edirik ki, gənclərin tələbat olan işçi
ixtisaslarına yiyələnməsi üçün yeni mexanizmlər
axtarılıb tapılmalıdır. Bununla yanaşı, ümumi təhsil
müəssisələrində IX sinfin yekununda yüksək akademik
nailiyyətlər əldə etməyən şagirdlər üçün peşəyönümlü
siniflərin yaradılması konsepsiyası üzərində işə
başlanılmışdır.
Möhtərəm cənab Prezident!
Bir neçə gün əvvəl Sərəncamınızla Müəllimlər Günü
münasibətilə bir sıra təhsil işçisini fəxri adlara və
dövlət təltiflərinə layiq gördünüz. İcazə verin,
çoxminli təhsil kollektivi adından göstərdiyiniz diqqət
və etimada görə Sizə dərin təşəkkürümü bildirim.
Diqqətinizə görə təşəkkür edirəm! |
