|
 Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti yanında Bilik Fondu artıq
ikinci ildir ki, "İlboyu bilik" proqramı çərçivəsində
15 sentyabr - Bilik Günündə ölkənin bütün rayonlarında
mühazirələr təşkil edir. Layihə ötən il 70-dən çox
məktəbdə həyata keçirilmişdisə, bu il 161 təhsil ocağı
qapılarını Azərbaycanın tanınmış ictimai xadimlərinin
üzünə açıb. Bilik Fondu akademik, professor, doktor,
rəsmi dövlət adamları, xarici ölkələrin səfir və
diplomatlarından ibarət lektorlar qrupu hazırlayaraq,
orta və ali məktəblərdə onların mühazirələrini təşkil
edib. Tanınmış ziyalılar bu il də şagirdlərin qonağı
olublar. Geniş və maraqlı layihə barədə Bilik Fondunun
icraçı direktoru Oktay Səmədovdan aldığımız müsahibəni
təqdim edirik.
- Bilik Fondu artıq ikinci ildir ki, Bilik günündə
alimlərin, tanınmış ziyalıların və ictimai xadimlərin
orta məktəblərdə mühazirələrini təşkil edir. Mətbuatdan
göründüyü kimi, bu hadisə ötən il böyük maraq doğurdu,
bəs bu il necə?
- Bilik Fondunun "İlboyu bilik" proqramı çərçivəsində
ilk tədbiri ötən ilin Bilik günündə baş tutdu:
mühazirəçilərimiz ölkənin 70-dən çox orta məktəbində
"Azərbaycan bu gün və sabah" mövzusunda dərs keçdilər,
yeniyetmələrlə, gənclərlə, müəllimlərlə, valideynlərlə
təmasda oldular, müasir Azərbaycanın gələcəyi ilə bağlı
fikir və düşüncələrini yerli əhali ilə bölüşdülər.
Tədbirdə 3 akademik, 14 elmlər doktoru, professor, 30
fəlsəfə doktoru, dosent, 5 xarici ölkə səfiri, 17
tanınmış ziyalı (yazıçı, jurnalist, tədqiqatçı və s.)
iştirak etdi, dövlətçiliyin, vətənpərvərliyin,
azərbaycançılığın təbliği ilə bağlı keçirilmiş bu
dərslərə AMEA-nın 17 əməkdaşı cəlb olundu.
Bu ilin Bilik günündə bir sıra yeniliklər etmək qərarına
gəldik: tədbirin coğrafi məkanı genişləndi,
mühazirəçilərimizin sayı artdı, məktəblərin sinif
otaqları sırasına universitet auditoriyaları da daxil
oldu.
Ən mühüm yenilik mühazirənin mövzusu ilə bağlıdır.
Azərbaycan Respublikasının Millətlərarası,
multikulturalizm və dini məsələlər üzrə Dövlət müşaviri,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Bilik
Fondunun Himayəçilik Şurasının üzvü, akademik Kamal
Abdullayevin təşəbbüsü ilə mövzu bu cür adlandırıldı:
"Heydər Əliyev Azərbaycan multikulturalizminin siyasi
banisidir".
Bu gün dünyada gedən proseslər, siyasi və iqtisadi
böhran, Avropa məkanında baş verən təhlükəli hadisələr
fonunda müstəqil Azərbaycanın bütün sahələrdə dinamik
inkişafı, ölkədə hökm sürən siyasi sabitlik, əhalinin
durmadan yüksələn rifahı, demokratik dövlət
quruculuğunda qazanılan uğurlar dünyaya nümunədir.
Prezident İlham Əliyev multikulturalizmin
azərbaycanlının həyat tərzi olduğunu bəyan edib. Hazırda
multikulturalizm siyasi müstəviyə keçib. Bunun üçün ulu
öndər Heydər Əliyevə borcluyuq. Məhz ümummilli lider
Azərbaycan multikulturalizminin siyasi banisidir.
Əhalinin, xüsusilə də gənc nəslin bu sahədə
maarifləndirilməsi olduqca önəmlidir. Bilik Fondunun
təqdim etdiyi mövzu layihədən faydalanan minlərlə
məktəbli, tələbə, təhsil işçisi, yerli ziyalı tərəfindən
böyük maraqla qarşılandı. Həm mühazirəçilər, həm də
dinləyicilər arasında keçirdiyimiz sorğu bunu deməyə
əsas verir.
- Bilik günü ilə bağlı layihə iştirakçıları - təhsil
ocaqları və burada dərs deyəcək alimlər, yazarlar,
jurnalistlər hansı meyarlara əsasən seçilir?
- Hazırlıq işlərinə iki ay öncə başladıq. Bilik Fondunun
şəhər və rayon nümayəndələri arasında sorğu keçirməklə
və ötən ilin Bilik günündən sonra yerlərdən daxil olmuş
çoxsaylı müraciətləri nəzərə almaqla orta və ali
məktəblər müəyyənləşdirildi. Mövzuya müvafiq olaraq,
siyahıya ilk növbədə müxtəlif xalqların nümayəndələrinin
təhsil aldıqları məktəbləri daxil etdik.
Növbəti mərhələdə təhsil müəssisələrində dərs aparacaq
və mühazirə deyəcək lektorlar müəyyən edildi. Siyahı
Bilik Fondunun Himayəçilik Şurasının üzvlərinin,
AMEA-nın elmi-tədqiqat institutlarının, ali məktəblərin,
idarə və təşkilatların rəhbər işçilərinin, Bakı
Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin təklifləri
əsasında tərtib edildi və Millətlərarası,
multikulturalizm və dini məsələlər üzrə Dövlət müşaviri
xidməti ilə razılaşdırıldı. Seçimdə əsas meyar isə
namizədin Heydər Əliyev irsinin tədqiqi və təbliği
sahəsində əldə etdiyi təcrübə, multikulturalizmə dair
biliklərinin zənginliyi, ictimai fəaliyyətinin
dolğunluğu olmuşdur.
"Heydər Əliyev Azərbaycan multikulturalizminin siyasi
banisidir" mövzusunda dərs ölkənin 7 bölgəsində 71 rayon
əhatə olunmaqla 144 orta ümumtəhsil məktəbində, o
cümlədən 33 kənd, 17 qəsəbə, 61 rayon mərkəzi və 33
şəhər məktəbində keçirilmişdir. Bunlardan 18-i qaçqın və
məcburi köçkün, 13-ü sərhədyanı bölgə məktəbləridir.
Eyni mövzuda mühazirə paytaxtda və bölgələrdə fəaliyyət
göstərən 16 ali məktəbdə dinlənildi. Həmin gün layihəyə
Bilik Fondunun artıq 7 aydır ki, Rus Provoslav
Kilsəsində təşkil etdiyi Azərbaycan dili kurslarının
dinləyiciləri də qoşuldular.
Məktəblərdə mühazirələrə 158 nəfər, o cümlədən
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının 5 həqiqi və
müxbir üzvü, 24 professor və elmlər doktoru, 74 dosent
və fəlsəfə doktoru, 53 tədqiqatçı və mütəxəssis, 2
xarici ölkənin yüksək rütbəli diplomatları qatıldılar.
Təhsil ocaqlarında layihənin ideya müəllifi,
Millətlərarası, multikulturalizm və dini məsələlər üzrə
Dövlət müşaviri, akademik Kamal Abdullayevin,
akademiklər Möhsün Nağısoylunun və Vaqif Abbasovun,
əməkdar müəllim Əjdər Ağayevin, Bakı Beynəlxalq
Multikulturalizm Mərkəzinin icraçı direktoru Azad
Məmmədovun, millət vəkili Aydın Mirzəzadənin, Rus
Provoslav Kilsəsinin Arxiyepiskopu Aleksandr Şeyninin,
Azərbaycan Dağ Yəhudiləri Dini İcmasının sədri Milix
Yevdayevin, Alban-Udi Xristian İcmasının sədri Robert
Mobilinin, "Ronahi" Kürd Mədəniyyət Mərkəzinin sədri
Fəxrəddin Paşayevin, Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət
Komitəsinin sədr müavinləri Gündüz İsmayılov və Səyyad
Aranın mühazirələri böyük maraqla qarşılandı.
Bilik günündə gənclər tanınmış jurnalistlərlə də
görüşdülər. Sinif otaqlarında və auditoriyalarda Etibar
Babayevin, Hikmət Babaoğlunun, Vüqar Rəhimzadənin,
Bayram Hüseynzadənin, Elçin Vəliyevin, Tamxil Hacıyevin
mühazirələri dinlənildi.
AMEA-nın 57 əməkdaşının dərslərdə iştirakı tədbirin
intellektual səviyyəsinin ən bariz göstəricisidir.
- Dərs və mühazirələrin səviyyəsini, doğurduğu
nəticələri hansı üsulla müəyyənləşdirirsiniz? Yəni
layihənin effektivliyini yoxlamaq üçün monitorinq
aparacaqsınızmı?
- Bilik Fondunun Perspektiv inkişaf və layihələrin
monitorinqi qrupu Bilik günündə orta və ali məktəblərdə
keçirilmiş dərslərin hərtərəfli təhlili üzərində
işləyir. Biz mühazirəçilər, yerli nümayəndələrimiz,
məktəb direktorları və dinləyicilər arasında sosioloji
sorğu keçiririk. Dərsin təşkili səviyyəsi, məruzəçinin
məlumatları düzgün və dolğun şəkildə auditoriyaya
çatdırmaq bacarığı, dinləyicilərin maraq və fəallıq
dərəcəsi barədə məlumatlar toplanır, təhlil edilir və
ümumiləşdirilir.
Monitorinqdən əldə etdiyimiz nəticələr "İlboyu bilik"
proqramının təkmilləşdirilməsi, gələcəkdə keçiriləcək
tədbirlərin daha yüksək səviyyədə təşkili üçün olduqca
vacibdir.
- Bilik Fondu yarandığı gündən əhali ilə sıx təmasdadır.
Necə düşünürsünüz, bizim cəmiyyətdə daha çox hansı
mövzular ətrafında müzakirələr aparılmalı, hansı sahələr
üzrə maarifləndirmə işi genişlənməlidir?
- Bu gün əhalinin bir sıra sahələrdə
maarifləndirilməsinə böyük ehtiyac var. Keyfiyyətli
insan potensialına nail olmaq istəyiriksə, təhsildən
yayınma hallarına son qoymalı, yeniyetmə və gəncləri pis
vərdişlərdən uzaqlaşdırmalı və onları sağlam həyat
tərzinə sövq etməli, gənc nəslə dövləti maraqları şəxsi
maraqlardan, milli-mənəvi dəyərləri yabançı dəyərlərdən
üstün tutmağı, həm maddi, həm də mənəvi milli
sərvətlərimizin qədrini bilməyi, xalqına və dövlətinə
sadiq vətəndaş kimi yaşayıb-yaratmağı öyrətməliyik.
İlk növbədə ümummilli lider Heydər Əliyevin irsinin
öyrənilməsinə, banisi olduğu azərbaycançılıq
məfkurəsinin geniş təbliğinə, dövlət siyasətinin,
ictimai-siyasi və sosial-iqtisadi həyatda baş verən
hadisələrin mahiyyətinin açıqlanması və əhalinin bütün
təbəqələrinə çatdırılmasına xüsusi önəm verilməlidir.
Gəlin kitab haqqında danışaq. Bilik səviyyəsi yüksək,
mənəvi dünyası zəngin olan cəmiyyətdə kitaba münasibət
birmənalı olmalıdır: yalnız müsbət. Kitab bilik mənbəyi
kimi tanınırsa, kitabxana bilik məbədinə çevrilməlidir.
İnkişaf etmiş dünya ölkələrində elektron informasiya
vasitələrinin geniş fəaliyyətinə baxmayaraq, kitaba
münasibət dəyişməmişdir: kitab oxunur, təbliğ olunur,
kitabxanalar xidmət mədəniyyətini yüksəltməklə və xidmət
formalarını təkmilləşdirməklə oxucuları özlərinə cəlb
edirlər.
Bilik Fondu kitabın, bədii mütaliənin təbliği
istiqamətində ciddi addımlar atmaq niyyətindədir. "Ev
kitabxanası" və "Məscid kitabxanası" layihələri, "İmzalı
görüş", "Qiraət istirahətdir", "Oxuyaq və oxudaq" adlı
tədbirlərimiz məhz bu qəbildəndir. Ölkənin müxtəlif
bölgələrində həyata keçirdiyimiz layihələr çərçivəsində
yarış və müsabiqə qaliblərini kitablarla
mükafatlandırırıq, könüllülərimiz ailələrə və evlərə
kitablar paylayırlar, dini ocaqlarda kitab fondunun
yaradılmasına başlamışıq.
Bilik günündə mühazirələrə qatılmış alim və
yazıçılarımız gəncləri maarifləndirməklə yanaşı, onlara
çoxlu sayda kitablar da hədiyyə ediblər.
Biz kitabın təbliği sahəsində yaradıcı adamlarla,
ziyalılarla, kitabı yüksək dəyərləndirən hər bir kəslə
əməkdaşlığa hazırıq.
- Bildiyimiz kimi, bölgələrdə Bilik evləri açmağı
planlaşdırırsınız. Fondun mətbuat xidmətinin yaydığı
məlumata görə, artıq iki rayonda belə evlər fəaliyyətə
başlayır. Bəs başqa bölgələrdə vəziyyət necədir?
- Qax və Oğuz rayonlarında Bilik evlərinin fəaliyyəti
üçün hər bir şərait yaradılıb. Əhali arasında keçirilmiş
sorğunun nəticəsi olaraq, Bilik evlərində "Ədəbi işçi",
"İngilis dili", "Rus dili", "Kompüter operatoru və
kargüzarlıq", hətta "Avtomobil elektriki" kursları
təşkil edilir. Təlimçi qismində yerli mütəxəssislərdən
istifadə ediləcəkdir. Dinləyicilər üçün paytaxtdan ezam
edilən peşəkarların ustad dərslərinin təşkili mütləq
şərtdir. Təlimlər ödənişsiz əsaslarla və hətta yüksək
göstəriciləri ilə fərqlənən dinləyicilərə təqaüd
ödəməklə həyata keçiriləcək. Bilik evlərində müxtəlif
mövzulu "dəyirmi masa"lar da təşkil olunacaq. Yaxın
gələcəkdə Astara rayonunda Bilik evi açılacaq. Bərdə,
Zərdab, Xaçmaz, Şamaxı, İsmayıllı və bir çox digər
rayonlar üzrə nümayəndələrimizin məlumatına görə, yerli
əhali bu bölgələrdə Bilik evlərinin fəaliyyətə
başlamasında çox maraqlıdır.
- Bilik günündə baş tutmuş mühazirələrdən sonra
jurnalistlərin lektorlarla söhbətindən belə məlum olur
ki, əsasən bölgə əhalisi, xüsusən də yerli ziyalılar və
gənclər belə görüşlərin tez-yez keçirilməsini
arzulayırlar. Bu arzunu həyata keçirmək üçün daha hansı
layihələriniz var?
- "Kitabi-Dədə Qorqud" dastanlarının alman alimi və
diplomatı Haynrix Fridrix fon Dits tərəfindən
aşkarlanaraq tanıdılmasının 200 illiyi ilə əlaqədar ölkə
Prezidentinin müvafiq Sərəncamına uyğun olaraq,
Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 10 iyul
2015-ci il tarixli sərəncamı ilə təsdiq edilmiş
Fəaliyyət Proqramındakı bir sıra tədbirlərin həyata
keçirilməsi Bilik Fonduna həvalə olunub.
"Kitabi-Dədə Qorqud" və Haynrix Fridrix fon Dits
haqqında elmi-populyar və araşdırma filminin çəkilməsi,
dastanın miniatür və hədiyyəlik nəşrinin hazırlanması,
Xocavənd rayonunun Nərgiztəpə ərazisindəki Qaraca
Çobanın və Qax rayonundakı Kürmük məbədi ətrafında
Bəkilin məzarlarının əbədiləşdirilməsi, respublikanın
müxtəlif bölgələrində və xarici ölkələrdə "Kitabi-Dədə
Qorqud"la bağlı mühazirələrin, yerli və xarici məktəb
şagirdlərinin əl işləri və rəsmlərindən ibarət sərginin
və qorqudşünaslığın 200 illik yubileyinə həsr olunmuş
şagird beynəlxalq elmi konfransının təşkili bu tədbirlər
sırasındadır.
Prezident İlham Əliyev bu barədə müvafiq sərəncam
imzaladıqdan dərhal sonra tədbirlərə başlamışıq.
Beynəlxalq Kollokvium, Beyləqan, Xocavənd və Zaqatalada
alim, tələbə, şagird elmi konfransları keçirmişik,
müxtəlif bölgələrdə tədqiqatçıları araşdırmalara cəlb
etmişik. Bu tədbirlərin işıqlandırılmasında mətbuatın
rolu böyükdür. KİV nümayəndələrinə təşəkkürümüzü
bildiririk.
- Bilik Fonduna ölkə əhalisinin maarifləndirilməsi
işində uğurlar arzulayır, elmi biliklərin Bilik günündə
yaşanan təntənəsinin davamlı olacağına ümid bəsləyirik.
- Dövlət başçısı cənab İlham Əliyev insanlarımızın
təfəkkürünün, düşüncəsinin ölkəmizin potensialının
yüksəldilməsinə istiqamətlənməsinin ən böyük qazanc
olduğunu dəfələrlə vurğulayıb. Azərbaycan
vətəndaşlarının ölkənin daxili və xarici siyasətini,
aparılan islahatların mahiyyətini, görülən işlərin
nəticələrini açıq-aydın dərk etməsi və dəyərləndirməsi
çox vacibdir. Gələcəyi qurmaq, dəyərlərimizi yaşatmaq
üçün.
Tərəqqipərvər cəmiyyətin alim sözünə, ziyalı kəlməsinə
hər zaman ehtiyacı olub. Bu gün də var. Öyrənməkdən
çəkinməyək, öyrədərək öyrənməkdən isə şərəf duyaq.
Yalnız onda biliyin təntənəsi sonsuz ola bilər. |
