|
Beynəlxalq olimpiadaların 11 yaşlı qalibi danışır
 Dünyadakı
ən məsum məşğuliyyət riyaziyyatdır (M.K.Atatürk). Yazıma
bu sitatla başlamağımın səbəbi var. 11 yaşlı müsahibim
Turqay Qaybalıyev Baku Oxford School-un VI sinif
şagirdidir. Onu yaşıdlarının bir çoxundan fərqli edən
cəhət bu yaşında riyaziyyata olan sevgisi və bir çox
beynəlxalq olimpiadaların qalibi olmasıdır. Turqay
redaksiyamıza anası ilə birlikdə gəlib. Üzündə təbəssüm
olan utancaq oğlanın kubok və medalları ilə tanış
oluram. Diqqətimi çəkir ki, Turqay nəinki riyaziyyat,
hətta ingilis dilindən də beynəlxalq olimpiadada uğur
qazanıb. "Görəsən, bu oğlanın başqa hansı uğurları var",
- deyərək onu danışdırıram:
- 26 dekabr 2003-cü ildə Bakı şəhərində doğulmuşam.
2010-cu ildə 160 nömrəli klassik gimnaziyada I sinfə
qəbul olmuşam. III sinfi bitirəndən sonra Baku Oxford
School-da təhsilimi davam etdirirəm.
- Riyaziyyatı nədən bu qədər sevirsən?
- İngilis dilini də sevirəm, amma mənim üçün birinci
yerdə riyaziyyatdır. Çünki riyaziyyat konkret elmdir və
orada hər məsələnin bir cavabı var. Çətin məsələnin
cavabını tapanda adam qürur hissi keçirir.
- Necə hiss etdin ki, riyaziyyatı yaxşı bilirsən?
- I sinfdə oxuyanda riyaziyyatdan verilən tapşırıqları
hamıdan tez qurtarırdım və beş alırdım. Onda başa düşdüm
ki, riyaziyyat mənim fənnimdir. Həm də riyaziyyat məntiq
tələb edir. Mən uşaqlıqdan pazl qurmağı sevirdim. Atam
mənə pazl alanda onu tez bir zamanda və səliqə ilə
qururdum. Müxtəlif konstruksiyalardan yeni fiqurlar
yaratmağı xoşlayırdım. İndi də onların hamısı
evimizdədir. Kürdəmirdə mənim Tammella nənəm (atamın
anası) yaşayır. Nənəm özü təhsil ala bilməsə də
övladlarına yaxşı təhsil verib. Bizim ailədə atam da,
əmilərim də riyaziyyatı yaxşı bilir. Nənəm həmişə mənə
deyir ki, oxu, ən əsası ağıllı ol. Elm və savad həmişə
başucalığı gətirir.
- Olimpiadalara gedən yolda kimlər sənə kömək etdi?
- Məni olimpiadaya atam hazırlayır. Bir də müəllimlərim
kömək edir. Atam mənim ən yaxın dostumdur. Atam mənə
deyir ki, vətənə layiqli övlad ol, vətənpərvər ol.
Azərbaycanın adını hər yerdə uca tut. Atam Xaqani
Qaybalıyev də 1990-cı ildə respublika fənn
olimpiadasında fizika üzrə I yeri tutub.
4 yaşımda anam məni rus dili müəlliminin yanına apardı.
O mənə rus dilini öyrətdi. Artıq I sinifdə oxuyanda
məktəbdaxili olimpiadalarda qalib olurdum. II sinifdə
riyaziyyat üzrə sinif olimpiadasında II yeri tutaraq
tərifnaməyə layiq görüldüm. İkinci siniflər arasında
riyaziyyat üzrə keçirilən olimpiadada da fərqləndim
(III yer) və tərifnamə aldım. III sinifdə oxuyanda isə
"Kosmos" intellektual oyununda I yeri tutdum.
- Riyaziyyatdan ilk böyük uğuru nə zaman qazandın?
- 2013-cü ildə IV sinifdə oxuyanda, o vaxt Türkiyənin
Antalya şəhərində keçirilən V Beynəlxalq Olimpiadada
riyaziyyat fənni üzrə bütün rəqiblərimi arxada qoyaraq
qalib oldum.
- Sənin ingilis dilindən də qalibiyyətin var?
- Bəli, 2014-cü ilin noyabr ayında Antalyada keçirilən
VI Beynəlxalq Olimpiadaya riyaziyyat və ingilis dili
fənləri üzrə qatıldım və hər ikisindən II yerin medalını
qazandım. Özümü başqa olimpiadalarda da sınamaq qərarına
gəldim və Bolqarıstanda keçiriləcək II Beynəlxalq
Sərhədsiz Riyaziyyat Turnirinin (Mathematics without
Borders International Tournament) turlarına qatıldım.
Qış turunda III yeri qazandım. Yaz turunda həm V, həm VI
sinif üzrə II yeri tutdum (riyaziyyat fənnindən). Bu
turların nəticələrinə görə finala düşdüm. İyul ayının 1
və 2-də Bolqarıstanın Nesebır şəhərində final
olimpiadasında iştirak etdim. Həm V, həm də VI
siniflərlə qatıldığım yarışda II yerin medalını və
kubokunu qazandım.
- Riyaziyyatdan ən çox hansı bölməyə marağın var?
- Tənlik qurmaqla məsələ həllini sevirəm. Məchulu
axtarmaq və tapmaq xoşuma gəlir. V sinfi bitirmişəm,
amma artıq VI sinfin də proqramını bilirəm.
- Necə hiss keçirirsən qalib olanda?
- Qürur hissi keçirirəm. İlk dəfə beynalxalq olimpiadada
qalib olanda atamın qucağına qaçdım. Sevinc hissimi
onunla bölüşdüm.
- Dərsdən əlavə nə ilə məşğul olmağı xoşlayırsan?
- Velosiped və skidboard sürməyi xoşlayıram. Boş
vaxtlarımda televizora baxıram. Ən çox Discovery
Channeli izləməyi sevirəm. Orada maşınlar haqqında
hazırlanan verilişləri çox bəyənirəm. Mühəndislərin
müxtəlif layihələrini göstərirlər, onları izləyirəm.
Raketin, təyyarənin quruluşu mənə maraqlı gəlir.
- Evdə neçə uşaqsınız?
- Məndən böyük bir bacım var. Ali məktəbə hazırlaşır.
Dərslərimi hazırlamağımda mənə çox kömək edir. Əgər məni
olimpiadaya hazırlaşdıran müəllim tapşırıq veribsə,
bacımı çağırıram mənə kömək edir.
- Turqayın gələcək planları nədir?
- Məni qarşıda beynəlxalq olimpiadalar gözləyir. İngilis
dilindən də olimpiadalara qatılmaq istəyirəm. Onlardan
qalibiyyətlə qayıtmalıyam. Kembric Universitetində
təhsil almaq istəyirəm. Mühəndis olmaq ən böyük
arzumdur. Fizika sahəsində Nobel almaq istəyirəm.
- Sonda bir olimpiada qalibi kimi yaşıdlarına nə demək
istərdin?
- Demək istəyirəm ki, oxumaq çox yaxşı şeydir. Oxusaq,
vətənimizi qoruya bilərik. Oxusaq, Azərbaycanın adını
dünyada səsləndirə bilərik. Azərbaycanı irəli apara
bilərik. Hər medal alanda, vətəndən kənarda adım
səslənəndə çox xoşbəxt oluram.
Turqaya təşəkkür edirəm, bayaqdan övladı ilə söhbətimizi
dinləyən anası deyir ki, onun riyaziyyata olan marağı
uşaqlıqdan bəlli idi:
- Çoxlu müxtəlif oyuncağı var idi, amma 7 aylığında
qələmlə, kağızla maraqlanırdı. Turqayın ibtidai sinif
müəllimi Svetlana Proxorovna riyaziyyata olan marağını
görüb onunla xüsusi məşğul olur, bu fənn üzrə yarışlara
həvəsləndirdi. 2010-2011-ci tədris ilində təhsildəki
uğurlarına görə gimnaziyanın rəhbərliyi tərəfindən
təşəkkürnamə ilə mükafatlandırıldı.
2014-cü il mayın 30-da Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri
üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən "Azərbaycanın gələcəyi"
mükafatına layiq görüldü. Övladımızla fəxr edirik. Onun
daha yaxşı uğurlara imza atması üçün əlimizdən gələni
edirik. Bir də onun üzərində əməyi olan bütün
müəllimlərinə təşəkkür edirik.
Rüfanə GÜNƏŞ,
"Azərbaycan müəllimi" |
