|
İtaliyanın La Sapienza Universitetinin tələbəsi Fərid
Abbasov ilə söhbət
 Fərid Abbasov 1989-cu ildə Şəmkir şəhərində anadan
olub. İlk təhsilini Şəmkirdə alıb. VI sinfin sonunda
imtahan verərək Gəncə Özəl Türk Liseyinə daxil olub.
Liseydə beşillik təhsilini başa vuran Fərid 15 yaşında
Qafqaz Universitetinin beynəlxalq iqtisadi münasibətlər
fakültəsinə daxil olub. Hazırda "2007-2015- ci illərdə
Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə
Dövlət Proqramı" çərçivəsində İtaliyanın La Sapienza
Universitetində magistratura dərəcəsi üzrə təhsilini
davam etdirir. Təhsil aldığı müddət ərzində Fərid
Abbasov Avropa Parlamentində təcrübə proqramında
iştirak edib. İtaliyada ölkənin ən nüfuzlu
universitetində təhsil almaqla yanaşı fəal ictimai
fəaliyyətlə də məşğul olan F.Abbasovla söhbətimizə orta
məktəb illərindən başladıq.
- Orta məktəbdə təhsil aldığım dövrlərdə anam həm
müəllimim, həm də sinif rəhbərim idi. Necə dəyərlər,
daim anamın nəzarətində idim. Buna baxmayaraq
uşaqlıqdan özümün də oxumağa böyük həvəsim var idi.
Hətta yadıma gəlir, bəzən işıqlar olmayanda şam
işığında belə, dərslərimi hazırlayırdım. Anam biologiya
fənnini tədris edirdi, mənim isə marağım daha çox
riyaziyyat, coğrafiya, ədəbiyyat fənlərinə idi. Həmçinin
xarici dilləri də orta məktəbdən öyrənməyə başlamışam.
- Xaricdə təhsil almağa necə qərar verdiniz?
- Universitetdə oxuduğum dövrdən qarşıma xaricdə
təhsil almağı məqsədi qoymuşdum və bunun üçün xarici
universitetləri araşdırmağa başlamışdım. Bir neçə
ölkənin universitetinə müraciət etdim. Onların arasında
Amerika Birləşmiş Ştatları, Almaniya, İtaliya və
İngiltərə var idi. Demək olar ki, adlarını çəkdiyim
bütün ölkələrdən ali məktəbə qəbul təklifi aldım və
seçim qarşısında qalmışdım. İtaliyanın Tor Vergata
Universitetini seçdim. Həmçinin İtaliyada təqaüd
imkanları daha geniş idi və bundan başqa bir dil
öyrənmək həvəsim də başlıca rol oynayırdı. Təbii ki,
bütün bu prosesdə ailəmin mənə böyük dəstəyi oldu.
- Dövlət Proqramının əhəmiyyəti barədə nə deyə
bilərsiniz?
- Dövlət Proqramına seçim prosesini yüksək
qiymətləndirirəm. Təhsil Nazirliyinin əməkdaşları
tərəfindən xaricdə təhsil alan tələbələrin oxuduqları
ölkələrdə qarşılaşdıqları problemlərin operativ şəkildə
həll edilməsi və öz köməkliklərini göstərməsi
tələbələrə yaradılan ən gözəl xidmətlərdən biridir.
Bununla da tələbələr təhsil aldıqları universitetlərdə
dərslərinə yüksək səviyyədə hazırlaşa bilir və digər
problemlər onların vaxtlarını almır. Dövlət Proqramına
qəbul olunmağımı Təhsil Nazirliyinin veb-səhifəsindən
öyrəndim və çox şad oldum ki, istədiyim sahə üzrə
təhsilimi rahat şəkildə davam etdirə biləcəyəm. Xaricdə
təhsil alan hər bir tələbə həmçinin Azərbaycanı təmsil
edir. Azərbaycanlı tələbələr tərəfindən təşkil olunan
Azərbaycan günləri xarici tələbələrin və universitet
müəllimlərinin diqqətini cəlb edir. Hətta İtaliyada
dostlarıma deyəndə ki, Dövlət Proqramı çərçivəsində
təqaüdlə təhsil alıram, digər xaricdə təhsil alan
tələbələr ölkələrində belə bir şəraitin olmadığını
bildirirlər.
- İtaliya mühitinə alışmaq sizin üçün çətin olmadı ki?
- Yerli mühitə adaptasiya prosesi bir müddət davam
etdi, lakin dərslərin çox olması və insanların xoş
münasibəti adaptasiya prosesini tezləşdirdi.
Əsas çətinliklərdən biri tələbələrin italyan dilini
bilməməsidir. Demək olar ki, italyanlar icimai həyatda
ingilis dilindən istifadə etmirlər. İtaliyaya gəlmək
istəyən tələbələrin sayı hər il getdikcə artır. Deyə
bilərəm ki, İtaliyada gənc azərbaycanlı diasporası
formalaşır. Bir çox universitetlərlə yaxından əlaqəmiz
var və əməkdaşlıq edirik. İtaliyada tələbələrimiz əsasən
iqtisadiyyat, beynəlxalq əlaqələr, dizayn, tibb,
maliyyə, hüquq, biznesin təşkili və idarə edilməsi və
digər fakültələr üzrə təhsil alırlar. Tədris həm
ingilis, həm də italyan dillərində aparılır. Hazırda
tələbələr tərəfindən seçilən ali məktəblər arasında La
Sapienza, Milan Politexnik, Tor Vergata, Bocconi, Pisa,
Bologna, Padova, Turin və digər universitetlər üstünlük
təşkil edir. Bundan əlavə, qeyd etmək istərdim ki,
İtaliyada təqaüd imkanları genişdir və universitetlərdə
təhsil haqları digər Avropa ölkələrinin ali məktəbləri
ilə müqayisədə cüzidir. Universitetə qəbul olma şərtləri
daha sadədir və sənədləşmə prosesi digər ölkələrə
nisbətən daha asandır. Bundan əlavə, italyan dilini
öyrənmək istəyən tələbələr universitetin nəzdində olan
kurslardan heç bir məbləğ ödəməyərək yararlana bilərlər.
Bu da tələbələrin sosial həyata daha tez adaptasiya
olunmasına kömək edir.
- Tələbə həyatınız necə keçir?
- Asudə vaxtlarım çox az olur və vaxt tapan kimi
dostlarımla birlikdə İtaliyanın digər şəhərlərinə
gəzməyə gedirəm. Bundan başqa, hər həftəsonu burada
təhsil alan tələbələrlə futbol, üzgüçülük və digər
idman növləri ilə məşğul oluruq. Kitab oxumağa ancaq
nəqliyyatdan istifadə edərkən vaxt qalır. Çalışıram
daha çox ixtisasım üzrə müxtəlif kitablar oxuyum.
- İtaliyanın təhsil sistemi, oxuduğunuz ali məktəb,
seçdiyiniz ixtisas barədə...
- Hazırda Avropanın ən qədim və ən çox tələbəsi olan La
Sapienza Universitetinin iqtisadiyyat fakültəsində
magistr dərəcəsi üzrə təhsil alıram. Ümumiyyətlə,
İtaliyada orta məktəb 12-13 illikdir, daha sonra isə
tələbələr üçillik bakalavr dərəcəsi oxumalı olurlar.
Bakalavrlar öz istəklərinə müvafiq olaraq birillik və
ya ikiillik magistr proqramlarına müraciət edirlər.
Ümumi götürdükdə İtaliya Almaniya və İngiltərə təhsil
sistemindən bir az geridə qalır, bunun da əsas səbəbi
orta məktəblərdə təhsilin aşağı səviyyədə olmasıdır.
Ancaq nəzərə alaq ki, Qərbdə ilk universitet məhz
İtaliyada yaranıb və ilk universitet tədrisi Bolonya
Universitetində verilib. Universitetin yaranma tarixi
dəqiq bilinməsə də 1088-ci ildə əsasının qoyulduğu iddia
olunur. Hazırda isə İtaliya universitetlərində müasir
standartlara cavab verən texniki baza mövcuddur, burada
Amerika və İngiltərənin qabaqcıl universitetlərində
doktorantura təhsili almış müəllim və professor heyəti
çalışır. Bir çox universitetlərdə məzun olan tələbələr
üçün iş yarmarkaları keçirilir və tələbələr həm staj,
həm də iş imkanlarına malik olurlar.
Bütün dərsliklər online şəkildə universitetin bazasında
yerləşdirilir və istənilən yerdə asanlıqa dərs
vəsaitlərindən istifadə etmək mümkündür. Həm
universitetdə olan kitabxanadan, həmçinin də şəhərin
müxtəlif yerlərində olan kitabxanalardan yararlanmaq
olar. İtaliyada müəllim və professor heyəti də
tələbələrlə daim maraqlanır və görüş təyin edərək dərsdə
anlaşılmayan mövzuları və ya hər hansısa bir sual
yarandıqda onlardan öyrənmək mümkündür. Ümumiyyətlə,
professorlar tələbələrə kömək etməkdə maraqlıdırlar və
tələbələrin akademik həyatda daha uğurlu olması üçün
lazım olan bütün köməkliyi göstərilər. Təhsil aldığım
universitetin bir çox məzunları beynəlxalq
təşkilatlarda və universitetlərdə fəaliyyət göstərirlər.
- İlk Avropa Oyunlarının açılışı İtaliyada necə
qarşılandı?
- İlk Avropa Oyunları İtaliya ictimiyyəti tərəfindən
çox maraqla qarşılandı. Mən də ilk Avropa Oyunlarının
möhtəşəm açılışını İtaliyada izlədim. İtaliya
idmançıları say tərkibinə görə Rusiya və Azərbaycandan
sonra 283 idmançı ilə yarışlarda iştirak edirlər.
İdmançılar İtaliyanı 23 fərqli idman növündə təmsil
edirlər. Bu da İtaliya Olimpiya Komitəsinin Azərbaycanda
keçirilən ilk Avropa Oyunlarına necə ciddi maraq
göstərdiyini nümayiş etdirir. Oyunların açılışı
İtaliyada "Sky" televiziyası ilə canlı yayımlanırdı.
Mən də vaxt olan kimi burada oyunların icmalını canlı
şəkildə izləyirəm. Buradakı italiyalı dostlarım mənə
oyunların çox yaxşı təşkil olunduğunu və Azərbaycanın
bu işin öhdəsindən çox yaxşı gəldiyini bildirirlər.
Həmçinin Azərbaycan Respublikasının İtaliyadakı
səfirliyi və digər diaspora təşkilatları da Avropa
Oyunlarının tanıdılması üçün öz əməklərini
əsirgəməyiblər. Azərbaycan-İtaliya Gənclər
Assosiasiyası tərəfindən Avropa Oyunlarının tanıdılması
ilə bağlı ölkənin gənclər təşkilatları arasında Avropa
Oyunlarına həsr olunmuş mini-futbol turniri də təşkil
olunmuşdur.
- İtalyanlar və azərbaycanlılar arasında hansı
oxşarlıqları qeyd edə bilərsiniz?
- Demək istərdim ki, İtaliya ilə Azərbaycanın bu gün
əldə etdikləri uğurların bəlkə də əsas səbəbi iki
ölkənin xalqları arasında olan qarşılıqlı simpatiya və
anlayışdır. Bu, yəqin ki, iki xalq arasında olan
oxşarlıqlardan irəli gələn bir haldır. Hər iki xalq çox
istiqanlı, gülərüz, səmimi və qonaqpərvərdir. Bu məqamda
azərbaycanlılar ilə italyanların adət-ənənələri, mətbəxi
və düşüncə tərzində olan oxşarlıqları da unutmamaq
lazımdır. Xüsusən cənubda yaşayan italyanlar da biz
azərbaycanlılar kimi ailəyə çox yüksək önəm verir, ailə
qurduqdan sonra belə valideynləri ilə yaşamaqda davam
edirlər. Bizim kimi bütün italyanlar da milli bayramları
və xüsusi günləri ənənəvi olaraq ailələri ilə birlikdə
tipik italyan yeməkləri ilə bəzədilmiş süfrə arxasında
keçirirlər. Romada italyan dostlarımla bir arada olanda
onlarla necə də oxşar olduğumuzu hiss edirdim. Hətta
bizim mətbəximizin nümunəsi olan düşbərə ilə onların
ravioli adlanan yeməyinin eyni olduğunu kəşf edəndə isə
özümü lap Azərbaycandakı kimi hiss etmişdim.
- Azərbaycan diasporası ilə əlaqələriniz. Ölkəmizi,
mədəniyyətimizi təmsil edə bilirsinizmi?
- İtaliyaya ilk dəfə 2011-ci ildə gələndə demək olar
ki, çox az sayda azərbaycanlı tələbə tanıyırdım. Fərqli
bir mühit və fərqli bir ölkəyə alışmaq çox vaxtımı
almadı və qısa müddətdə yaşadığım mühitə uyğunlaşdım.
Lakin ilk günlərdə təcrübəsizlik və dil problemi kimi
çətinliklər var idi. Daha sonra isə bütün tələbələri bir
araya toplamağa çalışdım. Burada olan tələbələrlə
birlikdə Azərbaycan-İtaliya Gənclər Assosiasiyasını
təsis etdik. Gənclər təşkilatı olaraq əsas məqsədimiz
iki ölkə arasında körpü rolunu oynamaq və Azərbaycandan
İtaliyaya gələn tələbələrə köməklik göstərməkdir.
Bununla yanaşı, Azərbaycanın mədəniyyətini,
incəsənətini, musiqisini və milli adət-ənənələrini
İtaliya ictimaiyyətinə çatdırmaq və iki ölkə arasında
şaxələnən inkişafa öz töhfəmizi verməkdir. Həmçinin
Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə
bağlı həqiqətləri İtaliya ictimaiyyətinə çatdırmaqdır.
Təşkilatımız bir ilə yaxın təsis olunsa da bu günə kimi
bir çox işlər görmüşük. Bunlara misal olaraq Roma və
Napoli şəhərlərində Azərbaycan mədəniyyəti günü və Roma
Tor Vergata Universitetində Azərbaycanın tanıdılması və
təhsil perspektivi adlı "dəyirmi masa" təşkil
olunmuşdur. Bundan əlavə, İtaliyanın ən böyük
qeyri-hökumət təşkilatı olan Giovano nel Mondo və
Sapienza Movimento təşkilatı ilə sıx əməkdaşlıq edirik
və birgə layihələr üzərində calışırıq. Hazırda
Assosiasiyanın İtaliyanın Turin, Napoli, Milan,
Florensiya və Perugia şəhərlərində koordinatorları var
və çalışırıq ki, həmin şəhərlərdə də tədbirlər həyata
keçirək. Bundan başqa, təşkilatımız "Xocalıya ədalət"
kampaniyası çərçivəsində Xocalı həqiqətlərinin İtaliya
ictimaiyyətinə və İtaliyada yaşayan digər xalqların
diqqətinə çatdırılması yönündə silsilə tədbirlər
həyata keçirir. Əlbəttə ki, Azərbaycan Respublikasının
İtaliyadakı səfirliyi tələbələrlə yaxından maraqlanır və
onların problemlərinin həllində öz köməkliyini
göstərir. Mütəmadi olaraq cənab səfir Vaqif Sadıqov
tələbələrlə görüşür və onların fikirlərini və
təkliflərini dinləyir. Bundan əlavə qeyd etmək istərdim
ki, səfirlik həmçinin Azərbaycan-İtaliya Gənclər
Assosiasiyasının bütün tədbirlərində həm maddi, həm
mənəvi cəhətdən öz köməkliyini göstərir.
- Gələcək planlarınız?
- Təhsilimi bitirdikdən sonra Azərbaycana qayıdıb sahəm
üzrə çalışmaq istəyirəm. Təbii ki, hər bir insan kimi
mən də öz qarşıma maksimum hədəflər qoyuram və mükəmməl,
peşəkar təhsil almaq istəyirəm. Hədəflərim məni lazım
olan istiqamətə aparır. Təhsil aldığım müddət ərzində
Avropa Parlamentində təcrübə proqramında iştirak
etmişəm. Hazırda isə IFAD-da (kənd təsərrüfatının
inkişafı üzrə Beynəlxalq Maliyyə Təskilatında) təcrübə
proqramında iştirak edirəm. Bundan əlavə,
Azərbaycan-İtaliya Gənclər Assosiasiyasında tələbələrlə
birlikdə müxtəlif tədbirlər təşkil edirik və bu işi, ilk
növbədə, özümə borc bilirəm və bundan zövq alıram.
Sonda öz adımdan və Azərbaycan-İtaliya Gənclər
Assosiasiyası adından "Azərbaycan müəllimi" qəzetinə
dərin minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm.
Oruc MUSTAFAYEV,
"Azərbaycan müəllimi" |
