|
Böyük Britaniyanın Mançester Universitetinin tələbəsi
Həsən Həsənzadə ilə söhbət
Oruc MUSTAFAYEV,
"Azərbaycan müəllimi"
o.mustafayev@muallim.edu.az
 Həsən
Həsənzadə 1995-ci il oktyabrın 7-də Lənkəran rayonunun
Veravul kəndində anadan olub. Lənkəran Özəl Türk
Liseyini qızıl medalla bitirib. Liseydə oxuduğu
illərdə bir çox beynəlxalq, regional və ölkədaxili
olimpiada və yarışlarda iştirak edərək müxtəlif
nailiyyətlər əldə edib. TQDK-nın keçirdiyi ali
məktəblərə qəbul imtahanında iştirak etmədən
müsabiqədənkənar şəkildə Qafqaz Universitetinə qəbul
olunub. Bir il Qafqaz Universitetində təhsil aldıqdan
sonra hazırda təhsilini "2007-2015-ci illərdə
Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə
Dövlət Proqramı" çərçivəsində Böyük Britaniyanın
Mançester Universitetində kompüter elmləri ixtisası üzrə
davam etdirir. H.Həsənzadə ilə söhbətimizə orta
məktəbdən başladıq.
- Orta məktəb uğurlarımın demək olar ki, hamısı
riyaziyyata olan marağımın nəticəsidir ki, bu da heç
təsadüfi deyil. Atam Veravul kənd 1 nömrəli orta
məktəbin riyaziyyat müəllimidir. Atamın riyaziyyat
müəllimi olması və mənə elə uşaqlıqdan bu fənni
sevdirməsi, sevdirməklə yanaşı onu mənə öyrətməsi
uğurlarımın təməlidir. Xatırlayıram, atamın müntəzəm
olaraq mənə vaxt ayırmağı və mənimlə çalışmağı
nəticəsində hələ ibtidai sinifdə oxuyarkən riyaziyyatdan
yuxarı siniflərə aid olan bilikləri mənimsəmişdim.
Beləliklə, 6-cı sinifdə oxuyarkən demək olar ki, bütün
orta məktəb riyaziyyat kursunun hamısını bitirmişdik.
Azyaşlı olmağıma baxmayaraq, Lənkəran şəhəri üzrə yuxarı
sinif şagirdləri arasında keçirilmiş olimpiadalara
qatılaraq bir neçə dəfə qalib olmuşam. Təsəvvür etməzdim
ki, bu uğurlar hələ mənim üçün başlanğıc imiş. VII
sinifdən etibarən orta təhsilimi Lənkəran Özəl Türk
Liseyində davam etdirdim. Əslində, bura gəlməyimin əsas
səbəbi də məhz olimpiadalarla bağlı idi. Burada da
olimpiada hazırlıqlarına davam edərək daha böyük
hədəflər üçün çalışmağa başladım. Artıq hədəflər
dəyişmişdi - xarici ölkələrdə Azərbaycanı təmsil etmək
və bayrağımızı ucaltmaq üçün çalışırdıq. Beləliklə, 2-3
illik planlı şəkildə çalışdıqdan sonra beynəlxalq
dərəcəli olimpiadalarda iştirak etməyə başladım. İlk
dəfə olaraq IX sinfin yayında Hollandiyanın Amsterdam
şəhərində keçirilən 52-ci Beynəlxalq Riyaziyyat
Olimpiadasına qatılmışam. Olimpiadada uğur qazanmasam da
mənə imkan verdi ki, öz zəif tərəflərimi tapıb, onlar
üzərində çalışım. Olimpiadada Azərbaycanı təmsil edənlər
arasında ən kiçikyaşlı olmağım mənim üçün stimulverici
bir hal idi. Daha bir il əzmli çalışmağım nəticəsində X
sinfin sonunda Argentinada keçirilən 53-cü Beynəlxalq
Riyaziyyat Olimpiadasında bürünc medal əldə etdim. Ən
gözəl hisslər bəlkə də o zamana aid idi - üçrəngli
bayrağımızı 100-ə yaxın ölkənin qatıldığı bir yarışda
dalğalandırmaq mənim üçün şərəf idi. İllərdir
çalışdığım məqsədimə çatmışdım. Növbəti il bir daha
Azərbaycanı olimpiadada təmsil etmək hüququ əldə etdim.
Bu dəfə də Kolumbiyanın Santa-Marta şəhərində keçirilən
54-cü Beynəlxalq Riyaziyyat Olimpiadasında layiqli
nəticə göstərərək bir daha bürünc medal qazandım.
Qazaxıstan, Türkiyə, Kipr Respublikasında keçirilən
"Jautıkov Riyaziyyat Olimpiadası" və "Balkan Riyaziyyat
Olimpiadası" kimi regional olimpiadalarda da iştirak
edərək həvəsləndirici mükafatlar əldə etmişəm. Bundan
əlavə, orta təhsilimin son 4 ilinin hər birində
Respublika riyaziyyat fənn olimpiadalarına qatılaraq 3
gümüş və 1 qızıl medal əldə etmişəm. Orta məktəbi qızıl
medalla bitirməyim və universitetə imtahansız qəbul
olmağım da mənim üçün ən böyük uğur idi.
- Uğur əldə etmək üçün nələrə fikir verirsiniz?
 -
Ümumiyyətlə, uğur qazanmaq üçün bəzi istəklərə yox
deməyi bacarmaq lazımdır. Bu, həyatın istənilən anında
keçərlidir. Təhsil həyatımızın vacib mərhələlərindən
biridir. Xüsusi diqqət yetirilməsi lazım olan
amillərdən biri vaxt bölgüsüdür. Gün ərzində
əhəmiyyətli işlərə daha çox vaxt ayırmaq lazımdır. Bir
də onu deyim ki, kor-koranə şəkildə deyil, planlı və
məqsədyönlü formada hərəkət etmək daha yaxşıdır.
- Xaricdə təhsil almağa necə qərar verdiniz?
- Orta məktəbin son 2-3 ilində iştirak etdiyim
olimpiadalar və bu olimpiadalardan əldə etdiyim
nəticələr mənə, necə deyərlər, "özümü kəşf etməyə"
imkanı verdi. Xarici universitetdə oxumaq üçün kifayət
qədər akademik potensiala sahib olduğumu hiss edəndə bu
qərarı verdim. Həm də ki, əldə etdiyim nailiyyətlərə
görə xaricdə təhsil almaq istəyimi Dövlət Proqramı
vasitəsilə həyata keçirə biləcəyimə inanırdım. Bu,
valideynlərim üçün də yeni bir qərar idi. Bir çox şeyi
(ölkədən ayrılmaq, uzaqda yaşamaq) nəzərə alaraq onlar
da mənə dəstək verdilər və xüsusilə də atam bu istəyimə
çatacağıma məndən daha çox inanırdı.
Qeyd etməyi özümə borc bilirəm ki, Dövlət Proqramının
qəbulu dünyanın nüfuzlu universitetlərində təhsil
almağımızda və yüksək ixtisaslı mütəxəssislər kimi
yetişməyimizdə biz tələbələrə ölkə rəhbərliyinin diqqət
və qayğısının bariz nümunəsidir. Dövlətimizin biz
gənclərin xaricdə təhsil almaları üçün yaratdığı şərait,
həqiqətən, təqdirəlayiqdir. Son illər Dövlət Proqramı
çərçivəsində tələbələrin seçim prosesində olan bir çox
dəyişikliklər onu deməyə imkan verir ki, getdikcə
dövlətin bu istiqamətdə marağı daha da artır. Daha
potensiallı tələbələrin aşkarlanması və onların xaricdə
təhsil almaları üçün hər cür imkanların yaradılması
bunun göstəricisidir. Əlbəttə ki, bizə yaradılan şərait,
böyük diqqət və qayğı üçün ölkə Prezidentinə
minnətdarıq.
- Tələbə həyatınız necə keçir?
- Düzünü desəm, dərslərin ağırlığı özünü göstərir. Amma
buna baxmayaraq, dostlarla söhbətə, görüşməyə, həmçinin
xarici tələbələr ilə ünsiyyətə də vaxt ayırıram. İmkan
olanda universitetimizin azərbaycanlı tələbələri ilə
birlikdə yaxın şəhərlərə gəzintiyə də gedirik. Tələbə
həyatı, həqiqətən, maraqlı keçir. Britaniya mühitinə
öyrəşməkdə elə də böyük çətinliklə üzləşmədim. Bəlkə də
olimpiadalarla əlaqədar bir neçə dəfə xarici ölkələrdə
olduğuma görə adaptasiya asan oldu. Bu da olimpiadanın
mənə qazandırdığı başqa bir özəllikdir. Universitet
şəhərciyinə yaxın yerdə qaldığıma görə ətrafımda
gördüklərim insanların əksəriyyəti tələbədir. Yerli
insanlar tərəfindən əcnəbi tələbələrə münasibət də
əladır.
- Oxuduğunuz ali məktəb, seçdiyiniz ixtisas barədə...
- Mən hazırda Böyük Britaniyanın Mançester
Universitetində kompüter elmləri ixtisası üzrə təhsil
alıram. Mançester Universiteti bu sahə üzrə bütün
universitetlər arasında ilk 50-likdə, Böyük Britaniyada
isə ilk 10-luqdadır. Hazırda universitetdə 40000-ə yaxın
tələbə təhsil alır. İxtisas seçimi edərkən bir neçə
amili nəzərə aldım. Elə əvvəldən riyaziyyatla məşğul
olduğum üçün, ixtisasımın da riyaziyyatla bağlı olmasına
fikir verdim. Bundan əlavə, Azərbaycanda mütəxəssis
ehtiyacı olan sahələrdən biri də məhz bu ixtisasla
əlaqəlidir. Söz yox, bəlkə də istər xaricdə olsun,
istərsə də Azərbaycanın özündə, bu sahə üzrə təhsil alan
yetərli sayda tələbə var. Amma nəzərə alsaq ki, əsas
olan kəmiyyət yox, keyfiyyətdir, onda bir daha əmin
oluram ki, doğru seçim etmişəm.
- Universitetdə tədris və imtahan sessiyası necə təşkil
olunur?
- Tədris ili 2 semestr müddətindədir. Hər semestrin
sonunda final imtahanları olur. Amma bu o demək deyil
ki, hər şey bu imtahanlardan asılıdır. Çünki hər bir
fəndən semestr ərzində olan tapşırıq və praktiki işlər
bu fənn üzrə toplanan balın 50 faizini təşkil edir.
Buradakı sistemin ən çox xoşuma gələn özəlliyi odur ki,
mühazirələrdə öyrəndiyimiz bilikləri praktiki olaraq
tətbiq edərək daha da mükəmməlləşdiririk.
- Oxuduğunuz ali məktəbdə tələbələr üçün hansı geniş
imkanlar var?
Tələbələr üçün daimi fəaliyyət göstərən fərdi dərs
çalışma binası, universitetin müxtəlif tələbə
cəmiyyətləri, yuxarı kurs tələbələri üçün araşdırma
mərkəzləri, tez-tez təşkil olunan müxtəlif şirkətlərin
karyera forumları Mançester Universitetində ən əsas
imkanlardandır.
- Xaricdə təhsil sizin dünyagörüşünüzə necə təsir etdi?
- Xaricdə təhsil almaq sadəcə xarici universitetdə
oxumaq kimi düşünülsə tam doğru olmaz. Çünki xarici
ölkədə yaşadığımız müddətdə istər-istəməz ətraf mühitlə
münasibətdə oluruq. Bu da bizə yeni mədəniyyətlərlə,
yeni sistemlərlə tanış olmaq imkanı verir, eyni zamanda
insanın həyata baxışına təsirsiz ötüşmür. Gənclərimizin
xarici ölkələrdə təhsil almaq istəkləri və Dövlət
Proqramı vasitəsilə bunu reallaşdıra bilmələri,
həqiqətən, Azərbaycanın gələcəyi üçün çox ümidverici bir
addımdır. Amma burada iki mövzuya toxunmaq istəyirəm.
İlk növbədə, gənclərin xaricdə daha çox təhsilə diqqət
yetirmələrinin vacibliyini qeyd etmək istərdim. İkincisi
isə arzu edərdim ki, təhsillərini bitirdikdən sonra həm
xarici ölkədən və həm də universitetdən əldə etdikləri
təcrübəni dövlətimizin inkişafı yolunda sərf etsinlər.
- Azərbaycanı uzaq ölkədə təbliğ edə bilirsinizmi?
- Bəli, bacardığımız qədər Azərbaycanı burada tanıtmağa
çalışırıq. Şəxsən mən bunu ilk olaraq dərslərimlə
göstərməyə çalışıram. Bundan əlavə, universitetin
azərbaycanlı tələbələrdən ibarət olan Azərbaycan
Cəmiyyəti ilə olan görüşlərdə də iştirak edirəm. Ötən
ilin noyabr ayında cəmiyyətin keçirdiyi "Azərbaycan
gecəsi"ndə qonaqlara vətənimizin hərtərəfli tanıdılması
üçün hamı kimi mən də əlimdən gələni etməyə çalışırdım.
- Gələcək planlarınız?
Hələ ki, təhsilimi magistratura səviyyəsində davam
etdirməyi düşünürəm. Geri döndükdən sonra Azərbaycanda
tətbiq edilməsi mümkün olan bəzi sistemlərin
reallaşdırılması üçün layihələr üzərində çalışmaq
istərdim. Digər tərəfdən, bakalavr təhsilim müddətində
yay aylarında buradakı şirkətlərin təcrübə
proqramlarından yararlanmaq kimi planlarım da var. |
