|
Kanadanın Vaterloo Universitetinin tələbəsi Tamilla
Umudova ilə söhbət
O.MUSTAFAYEV,
"Azərbaycan müəllimi"
oruc_isa@mail.ru
 Tamilla
Etibar qızı Umudova 1996-cı ildə Bakı şəhərində anadan
olub. 2013-cü ildə Bakının Xətai rayonundakı 269
nömrəli tam orta məktəbi bitirib. Eyni zamanda Rafiq
Babayev adına 25 nömrəli musiqi məktəbində fortepiano
təhsili alıb. 2013-cü ildə yeni yaradılmış İnformasiya
Texnologiyaları Universitetinin kompüter elmləri
fakültəsinə daxil olub. Qəbul imtahanında yüksək bal
(685) topladığına görə Azərbaycan Prezidenti İlham
Əliyevin 2013-cü il 13 sentyabr tarixli sərəncamı ilə
Prezident təqaüdünə layiq görülüb. 2014-cü ilin
yanvarından "2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin
xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı"
çərçivəsində Kanadanın Vaterloo Universitetinin
riyaziyyat fakültəsində kompüter elmləri ixtisası üzrə
bakalavr təhsili alır. Vaterloo Universitetində
Azərbaycanlı Tələbələrin Assosiasiyasının
vitse-prezidentidir. Onunla söhbətimizə ilk məktəb
illərindən başladıq.
- Orta məktəbə qəbul ediləndə mən artıq oxumağı və
yazmağı bilirdim. Hələ 4 yaşımda bunları mənə anam
öyrətmişdi. Ona görə hesab edirəm ki, mənim ilk
müəllimim anamdır. Lakin qeyd etmək istəyirəm ki,
oxuduğum 269 nömrəli məktəbin müəllimlərinin hər
birinin əziyyəti danılmazdır. Başda Alla Vəzirova
olmaqla məktəbimizin rus bölməsinin bütün müəllim
heyətinə qazandığım uğurlarımdakı paylarına görə çox
minnətdaram. Oxuduğum hər iki məktəbi - həm tam orta,
həm də musiqi məktəbini əla qiymətlərlə qurtarmışam.
Təhsildə yüksək nəticələr göstərdiyimə və məktəbin
ictimai həyatında fəal iştirakıma görə Azərbaycan
Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən Fəxri fərmanla
təltif olunmuşam. XI sinifdə oxuyanda Vaterloo
Universitetinin keçirdiyi "Evklid" riyaziyyat
olimpiadasının qaliblərindən biri olmuşam. Tam orta
təhsil haqqında attestat qiymətlərimin hamısı "əla"
olduğuna görə qəbul olduğum Vaterloo Universitetinin "Outstanding
International Student Award" - 2000 (iki min Kanada
dolları) həcmində birdəfəlik təqaüd proqramının
iştirakçısıyam. Oxuduğum musiqi məktəbində də uğurlarım
az olmayıb. Məktəbimizin keçirdiyi müsabiqələrdə,
məktəblərarası yarışlarda qalib olaraq müxtəlif dərəcəli
diplomlarla təltif olunmuşam.
- Xaricdə təhsil almağa necə qərar verdiniz?
 -
Xaricdə təhsillə bağlı qərarımı necə verməyimi, doğrusu,
dəqiqliklə izah edə bilmərəm. Bəlkə də bunun səbəbi
qədim səyyahlar kimi bilik dalınca daha uzaqlara
getməyin vacib olduğunu düşünməyim, ölkəmizdə getdikcə
artan, yayılan innovasiyalarda güclü, vacib mütəxəssis
kimi özümü görmək istəyim, ölkə rəhbərliyinin təhsillə
bağlı gənclərə ünvanlanmış çağırışlarıdır. Yəqin ki,
belə bir vacib qərara gəlməyimdə bunların hamısının rolu
olmuşdur. Əlbəttə ki, ixtisas seçimimdə valideynlərimin
də dəstəyi olmuşdur. Düşünürəm ki, seçim prosesini
uğurla keçə bilmiş bir tələbə kimi bu prosesin tam
obyektiv olduğunu deyə bilərəm.
- Kanadadan baxdıqda təhsilimizdə gedən prosesləri necə
görürsünüz?
- Əlbəttə ki, uzaq Kanadadan Azərbaycan təhsilinin
gələcək perspektivləri, mütləq baş verməli olan inkişaf
prosesinin konturları daha aydın sezilir. Sevindirici
haldır ki, təhsil sistemində müsbət istiqamətdə atılan
addımlarla bərabər müsbət tendensiyaların güclənməsi də
açıq-aşkar görünür. Yeni təhsil nazirimiz Mikayıl
Cabbarovun novator addımları, səyləri, ümid edirəm ki,
öz nəticəsini göstərəcəkdir. Əminəm ki, təhsilimiz düz
yolda, düz əllərdədir. Təvazökarlıqdan uzaq da olsa,
əminəm ki, xaricdə təhsil almış tələbələr də bu prosesdə
öz həlledici sözünü deyəcəklər.
- Tələbə həyatınız necə keçir?
- Tələbə həyatım öz axarı ilə davam edir. Öz maraqları
ilə, çətinlikləri, ümidləri ilə. Əlbəttə ki, evdən bu
qədər uzaqda tək həyata alışmaq çətindir. Yeni, tamamilə
yad təhsil sisteminə, qaydalara öyrəşmək elə də asan
deyil. Xüsusilə, iqlimi ilə Azərbaycandan çox seçilən
belə uzaq ölkədə məişətin öz çətinlikləri var. Amma səni
əhatə edən insanların gülərüzlüyü, hər zaman kömək
etməyə çalışması çətinlikləri aşmağa çox kömək edir.
Kanada əhalisi içərisində gəlmələrin çox olmasını da
nəzərə alsaq, onların uzaq ölkələrdən yeni gələn
tələbələrin məişət və təhsil problemlərinə xüsusi
həssaslıqla yanaşmasının səbəbləri başa düşüləndir.
Seçdiyim ixtisasın çətinliyini nəzərə alsaq, asudə
vaxtım bir o qədər də çox olmur. Amma buna baxmayaraq
bəzən şəhəri gəzməyə, idman zalına getməyə, musiqiyə
qulaq asmağa vaxt tapıram.
- Oxuduğunuz ali məktəb, seçdiyiniz ixtisas barədə.
- Vaterloo Universiteti Kanadanın ən iri
universitetlərindən biri, qabaqcıl təhsil və tədqiqat
mərkəzidir. Burada 35 min tələbə təhsil alır.
Universitetə 62 tədqiqat kafedrası, 6 fakültə, 10 elmi
məktəb daxildir. Vaterloo Universiteti dünyanın ən
yüksək reytinqli Massachusets İnstitute of Technology (MIT)
ilə birbaşa rəqabət aparır. Vaterloo Universitetində
dünyanın ən böyük Co-op proqramı adlanan təlim forması
var ki, bu da tələbələrə bir semestr oxumaq, bir semestr
işləmək və s. imkanı verir. Bu proqram bir tərəfdən
təhsil müddətini artırsa da, digər tərəfdən diplom
alanadək tələbənin artıq təcrübəli bir mütəxəssis kimi
yetişməsinə imkan yaradır.
Mən Vaterloo Universitetinin riyaziyyat fakültəsinin
kompüter elmləri proqramında oxuyuram. Seçdiyim ixtisas
çox perspektivli bir ixtisasdır. Bizim universitet
kompüter elmləri və mühəndisliyi üzrə dünya
universitetlərinin reytinqində 50 ən yaxşı universitet
arasında 20-ci yeri tutur. Kompüter elmləri hesablama
texnikası, proqramlaşdırma, informasiya sistemləri və
texnologiyaları sahəsində işləyən mütəxəssislərin
istifadə etdiyi nəzəri və praktik biliklərin əsasını
təşkil edir.
- Universitetdə imtahan sessiyası necə təşkil olunur?
- Universitetdə faiz sistemi tətbiq olunur. Hər ev
tapşırığı və imtahan qiymətlərinin orta qiyməti
çıxarılır və onun əsasında kursun yekun qiyməti
müəyyənləşdirilir. Yəni aldığın qiymət son nəticəyə
mütləq təsir edir. Əgər orta qiymət 80%-dən yuxarı
olarsa, növbəti semestrdə əlavə kurs (fənn) də götürmək
olar.
- Kanada təhsil sistemində hansı fərqli məqamı qeyd edə
bilərsiniz?
- Burada təhsil prosesi Azərbaycanın təhsil sistemindən
fərqlidir. Kanadada keçəcəyi fənləri və fənn
müəllimlərini tələbə özü seçir. Dərs cədvəlinin
saatlarını belə tələbə özünün istədiyi kimi qura
bilər. Yetər ki, semestr ərzində tələb olunan minimum
saatlar seçilmiş olsun.
- Xaricdə təhsil sizin dünyagörüşünüzə necə təsir etdi?
- Yüksək səviyyədə yetişmiş hər bir kadr Azərbaycanın
gələcək iqtisadiyyatının bir əsgəridir. Tam hazırlıqlı
əsgəri. "Çox gəzən çox bilər" deyib babalarımız.
Dünyagörüşünün formalaşmasında rol oynayan hər bir
naxış, xaricdə görülüb-götürülmüş hər bir müsbət element
gələcək Azərbaycan insanının, yeni, sivil insanın
yetişməsində çox əhəmiyyətlidir.
- Bir neçə kəlmə seçdiyiniz ixtisasın ölkəmizə verə
biləcəyi dividendlər barədə.
- İnformasiya texnologiyalarının insan və cəmiyyət
həyatına bu qədər çox nüfuz etdiyi bir zamanda bu
ixtisasın və bu ixtisas üzrə formalaşacaq kadrların ölkə
üçün nə qədər əhəmiyyətli olacağını kəmiyyətlə,
rəqəmlərlə təsvir etmək çox çətindir. Bircə onu
əminliklə demək olar ki, informasiya texnologiyaları
olmadan bu gün və gələcək artıq mümkün deyil. Bunu ölkə
rəhbərliyi də dəfələrlə öz çıxışlarında vurğulamışdır.
Bu sahəyə ölkə rəhbərliyi tərəfindən olan xüsusi
həssaslıq və diqqət də bu perspektivin nə qədər yaxın
olduğunun isbatıdır.
- Azərbaycanı uzaq ölkədə təbliğ edə bilirsinizmi?
- Diasporanın tədbirlərinə qoşulmağa çalışıram. Nəzərə
alsaq ki, oxuduğum proqramın dərs cədvəli, gündəlik
rejimi asudə vaxt anlayışını minimuma endirir, ona görə
bu tədbirlərə qoşulmaq bəzən xüsusi fədakarlıq tələb
edir. Bizim universitetdə Azərbaycanlı Tələbələrin
Assosiasiyası (AzSA) fəaliyyət göstərir. Bu il mən
AzSA-nın vitse-prezidenti seçilmişəm. Mən də öz növbəmdə
kanadalıları (müəllim və tələbələri) Azərbaycanla daha
da yaxından tanış etmək məqsədilə təşkilatın keçirdiyi
tədbirlərə dəvət edirəm.
Ölkəmizin tanıdılması, onun uğurları ilə yanaşı ən
ağrılı problemi olan Ermənistan - Azərbaycan, Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin səbəbləri barədə məlumatların
müxtəlif tədbirlərdə əcnəbi vətəndaşlara çatdırılması
prosesi kəsilməz olaraq davam edir və xaricdə oxuyan,
yaşayan, işləyən hər bir azərbaycanlı bu işə töhfəsini
verməyə çalışır. Azərbaycanlılar müxtəlif səviyyələrdə,
müxtəlif tələbə təşkilatlarında təmsil olunur, kifayət
qədər uğurlu fəaliyyət göstərirlər. Düşünürəm ki,
qazanılmış nəticələrlə kifayətlənmək olmaz, təbliğat
sahəsində, ölkəmizi müsbət mənada tanıtmaq sahəsində
daim yeni yollar, daha güclü və effektiv vasitələr
axtarılmalı və sınanmalıdır. AzSA-nın vitse-prezidenti
olaraq çalışıram ki, qarşıma çıxan insanlara Azərbaycan
haqqında qısa da olsa məlumat çatdıra bilim,
Azərbaycanın mədəniyyəti, tarixi, qazandığı nailiyyətlər
barədə danışım.
- Gələcək planlarınız?
- Universiteti uğurla bitirmək, təhsildə irəli, irəli və
irəli addımlamaq. Dayanmadan, yorulmadan, ümidləri
itirmədən. Dövlətin dəstəyindən tam istifadə edərək
mütəxəssisə çevrilmək. Ölkəmizə xeyir verməyi bacarmaq.
|
