|
Könül NƏHMƏTOVA,
"Azərbaycan müəllimi",
konul.nehmetova@mail.ru
 Sabirabad
şəhərinin Nizami Gəncəvi adına 5 nömrəli orta məktəbinin
texnologiya müəllimi, 2 noyabr 1957-ci il təvəllüdlü
Əhliman Hüseynovun əfsanələşən fədakarlığının
gerçəklərini zaman təhriflərə uğratmasın deyə qələmə
almaq, tarixin yaddaşına yazmaq üçün hərtərəfli
araşdırmağa qərar verdik. İnternet saytlarından
başlayaraq yerli əhalinin danışdığı söhbətlərə
ehtimallar, gümanlar da qarışdığını nəzərə alıb, hadisə
yerində olmağı, mərhum müəllimin ailəsi, yaxın
dostları, müəllim yoldaşları, şagirdləri ilə görüşməyi
lazım bildik. Bütün söhbətlərin içindən yalnız təsdiqini
tapmış faktlara əsaslanmaqla üçüncü sinif şagirdi
Güldəstə Faiq qızı Hüseynovanı xilas etmək naminə öz
həyatını qurban verən Əhliman Hüseynovun adını bir
müəllim kimi əbədiyyətə qovuşduran son hekayətini
oxuculara olduğu kimi təqdim edirik.
Hər gün keçilən yolda son iz...
Sabirabad rayonunda Kür üzərində tikilən yeni körpüdə
bir müəllim ömrünün son addımları maşın təkərinin
asfalta çəkdiyi dərin bir iz kimi qaldı... Şahidi olduq
dipdiri alacalanmış gözlərimizlə, yaddaşımıza cızıldı o
iz elə körpünün üzərində qalmış dərinliyi ilə.
5 dekabr 2014-cü il tarixində Sabirabad Rayon Təhsil
Şöbəsindən Nizami Gəncəvi adına 5 nömrəli məktəbin
direktoru Bilal Əhmədova zəng olundu: "Sizin məktəbdə
Əhliman müəllim işləyirmi?". "Bəli" cavabını verən
direktor belə bir acı, sarsıdıcı xəbər aldı: "Əhliman
müəllimin maşını Kürə düşüb, yanındakı uşağı xilas edib,
özü həlak olub". Həyatını Kür qırağında keçirən Əhliman
müəllimin iş yoldaşları buna inanmaq istəmədilər. Bunu
yenə bir zarafat kimi qəbul etdilər. Məktəbin
texnologiya müəllimi, Əhliman müəllimin uşaqlıq dostu,
qohumu, həmkarı Balaxan Rəsulov uzun illərdən qalma bir
zarafatı bir gün əcəl kimi qəbul etmək məcburiyyətində
qalacağını ağlına da gətirməzdi: "O, həmişə balıqçılıqla
məşğul idi. Zarafat edərdik ki, düşərsən suya. Dərsə
gecikəndə zarafat edərdik ki, yəqin suya düşüb. Həmin
gün Bilal müəllim Əhliman müəllimin suya düşüb həlak
olduğunu deyəndə yenə zarafat kimi qəbul etdik. Amma
təəssüf ki, artıq bu, zarafat deyildi...". Məktəbin
bütün müəllimləri, şagirdləri dərin yasa batıb, amma
ailəsində hələ hüzr məclisi qurulmayıb Əhliman
müəllimin. Çünki cəsədi hələ də tapılmayıb. Kürdə dörd
kater gecə-gündüz müəllimin cəsədinin axtarışı ilə
məşğuldur. Oğullar, qohumları və kəndin kişiləri 12
gündür ki, soyuq havada Kürün sahillərində dolaşmaqdan
əldən düşüblər.
Görmüşük, insanın sağ qayıtmasına qurban deyərlər, amma
Əhliman müəllimin artıq üç övladını da itirmiş qoca
anası oğlunun cəsədinin tapılmasına qurban deyib. Mərhum
müəllimin anasının, həyat yoldaşının, qızlarının göz
yaşlarına şahid olmaq unudulmaz acı xatirədir.
Əhliman müəllimin xilas etdiyi üçüncü sinif şagirdi
Güldəstə Hüseynovanın nənəsini də müəllimin evində
gördük. Uşaqla görüşmək istəyimizi biləndə həkimlərin
icazə vermədiyini söylədi. Amma özü hadisə haqqında bizə
məlumat verdi:
- Əhliman müəllim 5 nömrəli məktəbdə işlədiyi müddətdə
20 il Cavad kəndindən təxminən 5-6 kilometrlik yolu hər
gün piyada gedib. Son dövrdə övladlarının köməyi ilə 07
markalı maşın alan müəllim qonşuluqda yaşayan qohumunun
iki övladını da özü ilə götürüb Mirzə Ələkbər Sabir
adına 1 nömrəli məktəbə gətirirdi. Təsadüfdənmi,
qismətdənmi həmin gün Hüseynovların kiçik oğlu xəstə
olduğu üçün məktəbə gedəsi olmayıb. Əhliman müəllim
yalnız Güldəstəni özü ilə götürməli olub. Kürün
üzərindəki yeni salınmış körpüdən keçəndə maşın asfalta
dərin bir iz salaraq dəmir məhəccəri aşırıb suya düşüb.
Hadisənin hansı səbəbdən baş verdiyini heç kim dəqiq
bilmir. Yalnız hamının təsdiq etdiyi bir gerçək odur ki,
həmin gün körpünün üstü nazik bir buz təbəqəsi ilə
örtülmüşdü. Yol sürüşkən idi. Güldəstənin nənəsinin
dediyinə görə, uşaq yalnız onu xatırlayır ki, çaya
düşəndən sonra maşında Əhliman müəllim ona deyib:
"Qızım, düşdük suya, çantanı çıxar kürəyindən". Maşının
qapısını açıb uşaqla bərabər atılıb suya. Uşağı boynuna
alıb körpüdən 500 metrə qədər məsafəyədək üzərək sahilə
yan almağa çalışıb. Amma Kürün suyu gur olduğundan və
çox soyuq olması səbəbindən heç cür sahilə yaxınlaşa
bilməyib Əhliman müəllim. Fəryad edərək səsini yoldan
keçənlərə duyurmaq istəyib. Yoldan ötən maşınlar
dayanıb, adamlar axışıb Kürün sahilinə, lakin onu xilas
etmək hamıya mümkünsüz görünüb. Hamı bir-birindən kömək
istəsə də, kimsə cürət edib suya girə bilməyib. Yalnız
iyirmi iki yaşlı bir gənc oğlandan başqa...
Adını doğruldan bu gənc kimdir?
Son nəfəsinə qədər uşağı xilas etməyə çalışan müəllimin
səyini davam etdirən gənc oğlanı soraqlayıb tapmaq
istədik. Bunu eşidən gənc yubanmadan görüşümüzə gəldi.
Hündürboy, yaraşıqlı bir oğlan durdu önümüzdə. Adı
Dəyanət olan bu gənc ədəbli, təmkinli, yetkin ədaları
ilə də diqqətimizi çəkdi. Haqqında eşitdiklərimizin və
ilk görünüşdə yaratdığı təəssüratdan düşündüyümüz bu
oldu: Haqlı olaraq deyirlər ki, ad insanın xarakterinin
formalaşmasında rol oynayır.
Şıxəliyev Dəyanət Maqsud oğlu 1993-cü ildə Sabirabadın
Türkədi kəndində anadan olub. Ailənin beş övladının
ikincisidir. Ramil Məmmədov adına Türkədi kənd tam orta
məktəbini bitirib. Orta təhsillidir. 2012-2013-cü
illərdə əsgərlik xidmətində olub. Uşaqlıqdan Kürdə
üzməyi öyrənib. Sonra Sabirabad rayonu Olimpiya
Kompleksində üzgüçülüklə, cüdo ilə məşğul olub. Hazırda
Sabirabad şəhərində ticarətlə məşğuldur.
Dəyanət: "O anda xilas etməkdən başqa heç nə
düşünmədim..."
Dəyanət hadisənin gerçəklərinin ən yaxın şahididir. Buna
görə də həqiqətləri onun özündən eşitmək istədik:
"Adətən, mən işə tezdən getmirəm, amma həmin gün
düşündüm ki, işim çoxdur, evdən tez çıxdım. Səkkizə
qalmışdı, maşında termometrə baxdım, gördüm mənfi doqquz
dərəcə soyuq var. Elə o anda körpüyə çıxmağıma az
qalmışdı, gördüm ki, dəmir məhəccər düşdü suya. Maşının
da düşdüyünü bilmədim. Sonra gəlib yaxınlaşanda gördüm
ki, iki maşın dayandı körpüdə. Mən də dayandım. Gördüm
ki, suya maşın düşüb. Gözümüz önündə yavaş-yavaş batmağa
başladı, bu anda iki nəfər çölə çıxdı. Necə çıxdıqlarını
görə bilmədim. Sahildə hamı bir-birinə qışqırırdı ki,
gəlin kömək edin. Amma bilmirdilər ki, necə kömək
etsinlər, Kürün ortası.., soyuq... Gördüm ki, kömək edən
yoxdur, səki ilə qaçdım üzü aşağı. Yüz metr gedəndən
sonra gördüm ki, bir kişinin son nəfəsidir, çağırır ki,
kömək edin. Gödəkcəmi, köynəyimi çıxarıb atdım özümü
suya. Bilmirəm, necə üzüb çatdım onlara. Yaxınlaşanda
gördüm, artıq kişi donub. Uşaq yarım metr ondan arxada
qalıb. Uşaq "Əmi, mənə kömək elə" deyib yapışdı
boynumdan. Onu boynuma atıb, başladım sahilə üzməyə.
Sahilə doğru yaxınlaşanda bir az qorxdum. Gördüm, soyuq
kəsir məni. Çünki yüz əlli metr axmışdıq. Axan zaman bir
az dayanırdım deyə, su məni dondururdu. Otuz metr qalmış
qışqırdım ki, ay camaat, siz özünüz də gəlin. Nə qədər
qışqırdım gəlmədilər. Gördüm onlardan bir kömək
olmayacaq, yenə özümdə güc toplayıb üzməyə başladım.
Sahilə iki metr qalmış mənə ip atdılar. İki dəfə
atdılar, birincidə qolumun yanına düşdü, tuta bilmədim.
İkinci dəfə atanda qoluma düşdü, tutdum ucundan, çıxdım
sahilə. Uşağı verdim camaata, apardılar xəstəxanaya.
Məni də bükdülər gödəkcəyə, oturub maşına getdim evə".
"Suya atılan zaman nə düşünürdünüz, qorxu keçirmədiniz
ki" sualımıza Dəyanət cavab verdi ki: "Həmin an xilas
etməkdən başqa heç nə düşünmürdüm. Qorxsaydım,
atılmazdım ki?..".
Dəyanətin söhbəti mənə Abdulla Şaiqin "Daşqın"
hekayəsini xatırlatdı. Sabirabadda biz də bədii
əsərlərdə təsvirini gördüyümüz ürəkli həyat
qəhrəmanlarından biri haqqında şahidlərdən eşitdik,
digəri ilə yaxından tanış olduq: Dəyanət!
Yəqin ki, bu hadisə Azərbaycan müəlliminin və Azərbaycan
gəncliyinin ruhunu, fədakarlığını, mənəviyyatını və
saflığını əks etdirən kövrək duyğulu bir salnamə kimi
hələ çox danışılacaqdır. |
