Bu
yaxınlarda Mexiko şəhərində Beynəlxalq Uşaq və Gənclər
Kitabı Şurası - İBBY 2014-cü ilin Şərəf siyahısını (Bax
sayt; - IBBY Honour List 2014) - Fəxri Andersen
siyahısını elan etdi. Sevindirici haldır ki, dünyanın
müxtəlif ölkələrinin 57 yazıçısının laureatlar
siyahısında Azərbaycanın uşaq yazıçısı Qəşəm İsabəyli də
yer almışdır.
Andersen Fəxri Diplomu nə deməkdir? Son iki ildə dünya
uşaq yazıçılarının müasir ədəbi mühiti özündə əks
etdirən ən yaxşı əsərlərinin seçimi. Bu əsərlər dünya
dillərinə tərcümə və çap üçün tövsiyə olunur. Burada
qeyd etmək yerinə düşər ki, hələ qonşu Gürcüstan və
Ermənistan uşaq yazıçılarından bu fəxri diplomu alan
olmayıb. Q.İsabəyli Azərbaycanın ilk uşaq yazıçısıdır
ki, "Cin" nağıl-povestiylə Andersen Şərəf siyahısına
düşür. İndiyəcən "Cin" əsəri 3 dəfə nəşr edilib. İlk
nəşri 60 min nüsxə Azərbaycan türkcəsində, 20 min
ingilis dilində nəşr edilən bu kitab oxucular arasında
geniş yayılmışdır.
Xatırladaq ki, Q.İsabəylinin Beynəlxalq Uşaq və Gənclər
Kitabı Şurasının "Bookbird" jurnalında (London, 2012)
"Baba, sabahın xeyir!" hekayəsi ingiliscə çap
edilmişdir. İngilis redaktoru əsər haqqında fikrini,
hekayənin ədəbi dəyərini müəllifə ünvanladığı məktubunda
belə ifadə etmişdir: "Sizin hekayəniz son dərəcə
gözəldir!". Q.İsabəylinin əsərləri rus, ingilis,
Ukrayna, Belarus, qırğız dillərində də çap edilmişdir.
Sovet dövründə "Murzilka" (Moskva, 1982) jurnalında onun
iki qoşa səhifə şeirləri verilmişdir. Bakıda rusca
"Üüü...", "Osel sın Osla", "Mı starıe kafkaztsı", "Aclıq
dərsi" işıq üzü görmüşdür.
"Bədii forma və məzmun axtarışları və orijinal üslubu
ilə seçilən, Azərbaycan uşaq ədəbiyyatına yeni nəfəs
gətirən, rəngarəng yaradıcılığa malik olan Q.İsabəyli"
(Z.Xəlil, F.Əsgərli "Uşaq ədəbiyyatı. Dərslik",
Bakı-2007) bu uğura yetincə son dərəcə keşməkeşli yol
qət etmişdir. Onun uşaq ədəbiyyatına gətirdiyi
yeniliklər, uğurlu tapıntılar haqqında yazıçı və
tənqidçilər zamanında dəyərli fikirlər söyləmiş, bir
sıra əsərlərini təqdir etmişlər. Xatırlatmaq yerinə
düşər ki, Q.İsabəyli 1989-cu ildə "Əkil-Bəkil"
poemasıyla Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının, Azərbaycan
Dövlət Mətbuat Komitəsinin və Azərbaycan Komsomolunun
"İlin ən yaxşı uşaq kitabı" mükafatına layiq
görülmüşdür. Aldığı pul mükafatını isə Şəhidlərin
abidəsinə yardım fonduna keçirmişdir.
Mərhum yazıçı Ələviyyə Babayeva da vaxtilə Q.İsabəylinin
"Gənclik" nəşriyyatına təqdim etdiyi əlyazmasından
təsirləndiyini belə ifadə etmişdir: "Q.İsabəylinin nəsr
təhkiyə üslubu şeir dili kimi poetik və nağıl
məziyyətlidir". Və ya: "Q.İsabəylinin "Üüü..."
povestinin adı kimi özü də uşaq nəsri üçün tapıntıdır"
("İstedad özü öz yolunu tapır". "Ədəbiyyat qəzeti", 10
yanvar 1997).
Orijinal yaradıcılığı ilə seçilən Qəşəm İsabəylinin
dünya uşaq ədəbiyyatının münsifi sayılan Beynəlxalq Uşaq
və Gənclər Kitabı Şurasının Fəxri Andersen Diplomuna
layiq görülməsini Azərbaycan uşaq ədəbiyyatının
tarixində ədəbi hadisə adlandırmaq doğru olar.
Hörmətli qələm dostum Qəşəm İsabəylini bu böyük mükafata
layiq görülməsi münasibətilə təbrik edir, müəllifə
dəyərli nəsr və Azərbaycan uşaq ədəbiyyatını özünün
orijinal əsərlərilə zənginləşdirməsini arzulayıram.
Şəfəq NASİR |