|
 Həyatda
daim birinci olmağın, ən öndə gedənlərin sırasında
irəliləməyin, çalışdığı sahədə uğur qazanmağın və bütün
bunların başında müstəqil həyata 700 ballıq bilik bazası
ilə qədəm qoymağın sirri nədədir? Tələbə Qəbulu üzrə
Dövlət Komissiyasının I ixtisas qrupu üzrə qəbul
imtahanında ən yüksək nəticə göstərən Eltun İbrahimovla
görüşə qədər ailənin təhsil səviyyəsi və nəzarəti,
peşəkar müəllim heyəti ilə əhatə olunması, məktəbin
məsuliyyətli fəaliyyətinin bu uğurun əsas amilləri kimi
hansının daha çox üstünlük təşkil etməsi haqqında
düşünürdük. Həm də 700 bal toplamaq fenomenal bir
hadisədirmi, ya sadəcə, çox çalışmaqla hər kəsə nəsib
ola bilərmi kimi sualların cavabını bu görüşdən ala
biləcəyimizə ümid bəsləyirdik. Eltun İbrahimov,
həqiqətən də, bütün suallarımızın cavabı oldu.
Eltun dəvətimizi qəbul edib görüşümüzə böyük qardaşı
Aldunla gəldi. Aldun Sumqayıt Dövlət Universitetinin
mühasibat uçotu və audit fakültəsinin qiyabi şöbəsinin
dördüncü kurs tələbəsidir. Təhsil almaqla yanaşı,
Santral Dizayn qalereyasında çalışaraq evə maddi kömək
göstərir.
Ailə qayğısı
təhsildə uğur qazanmağın ilkin amilidir
Eltun İbrahimovla tanışlığımız uğur qazanmağın bir deyil,
bir çox sirlərini açıqladı bizə. Eltun sadə zəhmətkeş
ailənin övladıdır; atası Nazim İbrahimov qaynaqçıdır,
anası Nuridə İbrahimova isə ali təhsilli olsa da, evdar
xanımdır. Ailənin üç övladı var, iki oğlan, bir qız.
Bacısı Aydan Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin
riyaziyyat müəllimliyi ixtisası üzrə III kurs
tələbəsidir. Eltun evin sonbeşiyidir. Əslən
ağdamlıdırlar. Qarabağ müharibəsinin fəlakətləri ailədən
yan ötməyib. Didərginlik taleyi ilə uzun illər Bakıda
çətinliklər içərisində, ailənin başçısı Nazim
İbrahimovun zəhmətkeşliyi sayəsində böyüyüb boya-başa
çatıblar. Nazim İbrahimov dörd yaşında olarkən atasını
itirməsi səbəbindən erkən yaşlarından ailə qayğısı
çəkməyə məcbur olduğu üçün mükəmməl təhsil ala bilməyib.
Peşə məktəbini bitirərək qaynaqçılıqla məşğul olmağa
başlayıb. Lakin "pis günün ömrü az olar" inamı ilə
bütün çətinliklərə əzmlə sinə gərib, övladlarının
xoşbəxtliyi uğrunda yorulmadan çalışıb. Belə bir deyim
də var ki, "uğur uğur gətirər". Uzun illər qaçqın
statusu ilə yataqxana şəraitində yaşayan bu ailə üçün
Eltunun təhsilindəki uğuru yeni bir uğur da gətirib.
Ailə Mehdiabadda evlə təmin olunub. Ailənin böyük
qayğılarına baxmayaraq, övladlar valideyn sevgisi,
qayğısı, mərhəməti ilə tam əhatə olunublar. Ailənin
gəliri rahat şəraitin təminatına deyil, yalnız uşaqların
təhsilinə yönəldilib. Övladlar da bunu görüb, duyub və
bu gün də fəxrlə qiymətləndirirlər: "Valideynlərimiz
yeməyib, içməyib, geyinməyib, bizi oxudublar. Anam
həmişə deyir ki, heç nə istəmirəm, mənə var-dövlət,
maşın lazım deyil, övladlarım təhsil alsınlar, yetər".
Bunları Aldun oxumaqlarının əsas səbəblərindən biri kimi
açıqlayaraq söylədi.
 Hər
iki qardaş onların təlim və təhsillərindəki uğurlara
görə öncə valideynlərinə borclu olduqlarını dönə-dönə
söylədilər. Təhsil illəri ərzində yalnız ev və məktəblə
ünsiyyət çərçivəsində tərbiyə görmüş bu uşaqlar ictimai
mühitdə kifayət qədər aktivdirlər. Eltunla müxtəlif
məzmundakı söhbətlərimiz bu qənaətə gəlməyimizə əsas
verir. 700 bal toplayan, gecə-gündüz çalışıb biliyini
artıran şagirdin ətrafındakı dostlarına, sinif
yoldaşlarına münasibəti ilə maraqlandıq. Eltun onların
da özü kimi dünyagörüşlü olmalarını, sinif yoldaşları
ilə sıx ünsiyyət saxlamasını, dostlarının ona
rəğbətindən və inamından daha da artıq ruhlanaraq
çalışdığını ürəyiaçıqlıqla, səmimiyyətlə etiraf etdi.
Eltunun insansevər, ölkəmiz üçün yaxşı vətəndaşlar
yetişdirə biləcək bir ailənin övladı olması söhbətinin
hər məqamında özünü büruzə verirdi. Valideynlər
təvazökarlıq göstərərək övladları haqqında danışmaq
istəmədilərsə də, qardaşlar hər ikisi həm öz adlarından
gözəl çıxış etdilər, həm də ailənin mövqeyini doğru və
səmimi ortaya qoydular.
Qardaşların ailələri haqqında verdikləri məlumatlar ev
tərbiyəsini təhsildə uğur qazanmağın əsas faktoru kimi
əsaslandırmağımıza imkan verir.
Yüksək
nəticədə məktəbin rolu
"İnsan valideynlərindən çox mühitinə bənzəyir" deyimi
bizim marağımızı Eltunun gününün çox hissəsini keçirdiyi
məktəbin üzərinə çəkdi. Eltun onbirillik təhsil
müddətində üç məktəbdə təhsil alıb. İkinci sinfə qədər
Zəngilan qaçqın məktəbində, III-VII sinifləri isə Kamil
Eyyubov adına 12 nömrəli orta məktəbdə oxuyub. Sonra
Təhsil Nazirliyinin nəzdindəki Kimya-biologiya təmayüllü
liseydə təhsilini davam etdirərək buranı qızıl medalla
bitirib. Ailədə yalnız Eltunun bu liseyi bitirməsi
diqqətimizi çəkdi. Səbəbi ilə maraqlandığımızda müəllim
faktoru üzə çıxdı. Zəngilan qaçqın məktəbində çalışan,
Aldunun sinif rəhbəri olan Azərbaycan dili və ədəbiyyat
müəllimi Tofiqə Ələkbərova Eltunun xüsusi qabiliyyətini
görüb, onu bu məktəbə imtahan verməsi üçün
istiqamətləndirib.
Eltun söhbət əsnasında liseydə xüsusi mənəvi qayğı
gördüyü müəllimlərinin içində ən çox Azərbaycan dili və
ədəbiyyat müəllimi Şövqiyə Göyüşovanın adını çəkib, onun
üzərindəki zəhmətindən bəhs etdi. Şövqiyyə müəllim bütün
şagirdlərinə bir ana qayğısı ilə yanaşan, hər birinə
eyni dərəcədə diqqət göstərən bir müəllim kimi dərk
olunub Eltun tərəfindən. Eltunun özünəinamının
təlqinində və imtahanlarda həyəcanı dəf etmək
keyfiyyətinə yiyələnməsində Şövqiyyə müəllimin böyük
rolu olub.
Eltunun da bir şagird olaraq xüsusi keyfiyyətlərini
müəllimlərinin nəzəri ilə tədqiq etmək üçün Şövqiyyə
müəllimlə telefon əlaqəsi yaratdıq. O şagirdinin
uğurunun başlıca səbəbini bir cümlədə mükəmməl ifadə
etdi: "Eltunun başqa şagirdlərdən əsas fərqi bu idi ki,
təhsil illəri boyunca verilən tapşırıqları qüsursuz
yerinə yetirirdi". Şagirdinin bu xüsusiyyətini isə həm
ailənin tərbiyəsi ilə əlaqələndirdi, həm də öz şəxsi
keyfiyyəti kimi dəyərləndirdi. Müəllim Eltunun məktəbin
bütün kollektivinin, sinif yoldaşlarından başlamış,
direktora qədər hər kəsin rəğbətini qazanan bir şagird
olduğunu, həmçinin bütün fənn müəllimlərinin də onun
qabiliyyətini görərək fərdi münasibət bəslədiklərini
söylədi. On yeddi illik müəllimlik təcrübəsi olan
Şövqiyyə müəllimin öz pedaqoqluğunun mahiyyətini xüsusi
ədəbi-bədii dillə anlatması da zövqvericidir: "Kiçik bir
şam bəzən bir projektordan artıq işıq verə bilər.
Müəllimlik həmin yanar şamdır ki, hər bir şagirdinin
qəlbinə öz nurunu salmalıdır. Mənim müəllim olmağımın
səbəbkarı öz ədəbiyyat müəllimim olub. İnanıram ki, bu
şamın şagirdlərimizin qəlbinə saçdığı nur sönməyəcək.
Sabah eltunlar da öz ətrafındakı insanların qəlbini
aydınladacaqlar". Əlbəttə ki, "müəllim o kəsdir ki,
ondan öyrənirlər". Eltun qarşısına müəllim olmağı məqsəd
qoymasa da, onun mütəxəssis kimi çalışacağı sahədə
davamçılarını da yetişdirəcəyinə böyük ümid bəsləyirik.
Kiçik bir tədqiqat əsasında məktəbin məsuliyyətli,
səmərəli fəaliyyətini, şəxsiyyətyönümlü təlim və
tərbiyənin tətbiqini, səriştəli müəllimlərin qayğısı ilə
əhatə olunmanı təhsildə uğur qazanmağın ikinci faktoru
kimi üzə çıxardıq.
Abituriyentin
fərdi keyfiyyəti
Biliklərin mənimsənilməsində, yüz faizlik nəticə əldə
olunmasında hansı fərdi keyfiyyətlərin vacib olduğunu
soruşduqda Eltun belə cavab verdi: "Uğurumun başlıca
səbəbini çalışmaq və özünəinamda görürəm". Yüksək
nəticəyə nail olmağın yolunu yalnız son illərdə ardıcıl
repetitor yanına getməkdə deyil, məktəbə qədəm qoyduğu
gündən sona qədər gündəlik dərslərinə məsuliyyətlə
hazırlaşmaqda gördüyünü qətiyyətlə söyləyir: "On il
mütəmadi oxudum. On birinci ildə biliklərimi bir yerə
toplamışam, sistemləşdirmişəm". Qarşısına qoyulan hədəf
və məqsəddə israrlı olmaq da Eltunun uğurunun
sirlərindəndir. Məqsədinə necə nail olması haqqında özü
maraqlı məlumat verdi: "Çox təbliğ edirdilər 700 bal
yığanları. Televiziya verilişlərində görürdüm. Deyirdim,
mən niyə olmayım". Qarşısına məqsəd qoymuş, özü buna
inanmış və ətrafını, ailəsini də çox inandırmışdı ki, o,
buna nail ola biləcəkdir. Eltun ixtisas seçimində
inamla yalnız Bakı Ali Neft Məktəbinin proseslərin
avtomatlaşdırılması ixtisasını qeyd edib. Məqsədi neft
sahəsində çalışan mühəndis olmaqdır. Bu seçimində də
təhsildə aparılan mütərəqqi addımların təsirini müşahidə
etdik. Eltun öz ixtisası ilə bağlı dolğun
məlumatlandırılmışdır və bu sahədə mütəxəssis kimi özünü
doğrulda biləcəyinə inanmışdır.
Eltunun maraq dairəsi də genişdir. Kumir olaraq Xudu
Məmmədov, Yusif Məmmədəliyev kimi alimləri görür.
Ədəbiyyat tariximizdə sevdiyi sima Cəlil
Məmmədquluzadədir, dünya ədəbiyyatından isə Jül Vernin
əsərlərini bəyəndiyini və çox oxuduğunu söyləyir. Musiqi
məktəbində piano üzrə yeddiillik təhsil görüb. Boş
vaxtlarında isə futbol oyunlarını izləməyə üstünlük
verir.
Gələcək nəsil
ümidimizi doğruldacaq
Eltunun psixoloji sağlam təfəkkürlü bir yeniyetmə
olmasını müşahidə etdikcə psixologiya üzrə elmlər
doktoru Ramiz Əliyevin pedaqoji psixologiya tarixinin
səhifələrindən gətirdiyi sitatlar yada düşür: "Seneka
yazır ki, işgüzar adam heç vaxt ümidsiz olmur. Əgər
işində nəsə alınmırsa, "qismət beləymiş" deyib yenidən
işə başlayır. Körpəlikdən uşaqlara təlqin olunmalıdır ki,
o, hər şeyi anlayır, çətinlikləri aradan qaldırmağı
bacarır.
Mark Avreli gənclərə nəsihətlə deyirdi: "Əgər sən nəyisə
bacarmırsansa, fikirləşmə ki, bunu heç kim bacarmır. Yox,
əgər bunu kimsə bacarırsa, demək sən də bacararsan,
çünki sən insansan".
Hər bir uşaq dərk etməlidir ki, zahirən məhdudiyyətlərə
(kasıblığa, xəstəliyə və s.) baxmayaraq mənəvi və
intellektual baxımdan o, imkanlı yaşıdlarından heç də
geridə qalmır. Çünki qanunlar və tələblər onların hamısı
üçün eynidir.
Seneka şagirdlərinə məsləhət görürdü ki, islaholunmaz
yox, idarəedilən olsunlar. Göstərirdi ki, tərbiyənin
məqsədi insana özünü təkmilləşdirməyin yolunu
göstərməkdir. Mark Avreliyə görə, özünü ələ ala bilmək,
sakitlik, həyatın çətinliklərini ləyaqətlə dəf etmək
psixi sağlamlığın göstəricisidir. Bütün bunlar isə
uşaqlıqdan öyrədilməli, tərbiyə edilməlidir". Görkəmli
filosofların verdikləri nəsihətlərin Azərbaycan
ailəsində tətbiqini görmək çox sevindirici haldır. Bu
gün cəmiyyətimizdə gələcək nəsil olaraq yetişdirilən
yeniyetmələrin elm əxz etmələri gələcəyimizin etibarlı
əllərdə olacağından xəbər verir. Bu həqiqəti isə Eltun
İbrahimov və onun kimi yüzlərlə istedadlı gəncin
timsalında daha aydın görmək olur.
Könül NƏHMƏTOVA,
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru,
"Azərbaycan müəllimi" |
