Aprelin
29-da Bakı şəhəri 147 nömrəli texniki-humanitar liseydə
görkəmli alim, akademik Azad Xəlil oğlu Mirzəcanzadənin
85, liseyin isə 15 illik yubileyi ilə əlaqədar şagird
elmi-praktik konfransı keçirildi. Liseyin direktoru,
əməkdar müəllim Həlimə Mehdiyeva giriş sözü ilə
konfransı açıq elan etdi. Məktəb şagirdlərinin ifa
etdiyi Azərbaycan Respublikasının Dövlət himni, Azad
müəllimin sağlığında çox sevdiyi "Sənsiz" romansı və
yunan muzalarına həsr olunmuş kiçik səhnəciklər
tamaşaçıların marağına səbəb oldu.
Tədbir iştirakçıları öz çıxışlarında akademik Azad
Mirzəcanzadə ilə bağlı xatirələrindən söz açdılar.
Həlimə Mehdiyeva görkəmli elm xadimi, akademik Azad
Xəlil oğlu Mirzəcanzadənin şərəfli ömür yolundan, onunla
tanışlığından danışdı. Bildirdi ki, o, 29 sentyabr
1928-ci ildə Bakıda anadan olub. 1944-1949-cu illərdə
Azərbaycan Sənaye İnstitutunun neft-mədən fakültəsində
ali təhsil alaraq dağ mühəndisi ixtisasına yiyələnib.
1951-ci ildə texnika elmləri üzrə namizədlik, 1957-ci
ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə edib. 1959-cu
ildə professor adı alıb. 1962-ci ildə Azərbaycan
Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, 1968-ci ildə isə
həqiqi üzvü seçilib. Lisey ideyasını respublikamıza,
Bakı şəhərinə gətirən Azad müəllim olub.
Diqqətə çatdırıldı ki, on beş il bundan əvvəl dünya
şöhrətli akademikin, gəncliyi dünyalarca sevən alimin-
Azad Mirzəcanzadənin təşəbbüsü ilə Təhsil Nazirliyinin
qərarına əsasən bu məktəb açıldı. Birinci il şagirdləri
məktəbə müsahibə yolu ilə qəbul etdik. Azad müəllim o
müsahibədə şəxsən iştirak edərək həm müəllimləri, həm də
şagirdləri özü seçdi. İkinci növbədə biz onları test
üsulu ilə qəbul elədik. İlk ildə məktəbin 15 nəfər
buraxılışından bir nəfər 610, qalan 14 uşaq isə 350-dən
599-a qədər bal topladı. Beləliklə, elə ilk ildə heç
biri ali təhsildən kənarda qalmayan məzunlarımız istər
respublikadakı, istərsə də respublikadan kənardakı ali
məktəblərə daxil oldular. Bu göstərici məktəbimizin
adını-sanını yüksəltdi və bu təhsil ocağına axın
başladı.
H.Mehdiyeva
qeyd etdi ki, yetirmələrimizin səsi dünyanın hər
yerindən gəlir. Məktəb bir ailədir. Mən bu məktəbə Azad
müəllimin təkidi ilə gəlmişəm. Fəxr edirəm ki, bir zaman
belə bir akademiklə işləmişəm. Onunla birlikdə çalışan
yoldaşlar bilir ki, Azad müəllim nə qədər qədirbilən,
sadə, çəkilən zəhmətə qiymətverən olsa da, eyni zamanda
həm də çətin, mürəkkəb xarakterə malik bir insan idi.
Mən hər zaman onun tələbkarlığına dözür və həmişə ondan
öyrənməyə çalışırdım. İndi bu məclisdə iştirak edən
Təhsil Nazirliyinin Aparat rəhbəri Mətin Eynullayev,
Bakı şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin müdir müavini
Məmmədəli Kəsəmənli Azad müəllimin yetirmələrindəndir.
Məktəbimizin yetirmələrindən hazırda Amerikada işləyən
dosent Nərgiz Abdurrahmanova (ailə qurandan sonra
Muğanlinskaya soyadını daşıyır), İsmayıl Ələkbərov,
Tuğra Şükürova, Nicat İmanov, Qorqud Axundzadə, Təbriz
Qarayev və başqa məzunlarımızın hər birinin səsi ən
mötəbər idarə və təşkilatlardan eşidilir. Yəni Azad
müəllimin verdiyi tərbiyə, təhsil nəinki
şagirdlərimizin, tələbələrimizin, eyni zamanda biz
müəllimlərin də xatirində silinməz izlər qoyub. Dərin
minnətdarlıqla deyirəm ki, Azad müəllim, ruhun şad
olsun.
Azad müəllimin özünəməxsus pedaqoji metodlarına toxunan
lisey direktoru vurğuladı ki, onun keçdiyi dərslərdə
riyaziyyat, ədəbiyyat, tarix, coğrafiya, həkimlik,
musiqi harmoniyası vardı. O, auditoriyalarda X-XI sinif
şagirdlərinə əlavə dərslər keçər, onlara texniki, fiziki
təfəkkür düşüncəsi aşılayardı.
Ən azı həftədə iki dəfə məktəbimizə gələrdi. Hər şənbə
günü müəllimlər, hər dördüncü gün şagirdlər üçün
mühazirə oxuyar, seminarlar təşkil edərdi. Əksər vaxt
mühazirələrini musiqi sədaları altında aparırdı.
Təhsil Nazirliyi Aparatının rəhbəri Mətin Eynullayev
çıxış edərək Azad müəllimi dahi şəxsiyyət kimi
səciyyələndirdi. Bildirdi ki, onun Azərbaycanın elminə,
təhsilinə, ictimai həyatına verdiyi töhfələr
müqayisəolunmazdır. Belə insanlar dünyaya çox nadir
hallarda gəlirlər. Natiq qürur hissi ilə qeyd etdi ki,
biz hamımız- bu liseydə oxuyanlar qədəmlərimizi onun
təsiri altında qoymağa, bütün həyatımızı onun bizə
verdiyi istiqamət əsasında yönləndirməyə çalışırıq. Onun
göstərdiyi yol - xalqa xidmət, millətə xidmət, vətənə
sevgi- Azad müəllimin liseydə qoymuş olduğu ənənələr
əsasında ürəyimizə nüfuz edib. Biz, onun yetirmələri
həmişə onun xatirəsini uca tuturuq. Bu konfransda
iştirak etdiyinizə görə hamınıza minnətdarlığımı
bildirirəm. Hər iki əlamətdar gün münasibəti ilə başda
Həlimə xanım olmaqla bütün lisey kollektivini təbrik
edirəm.
Respublikanın baş uroloqu, alim Südeyf İmamverdiyev
çıxışında bildirdi ki, Azad müəllimin ruhu bu məktəbdə
yaşamaqdadır. Onun qlobal düşünmək, lokal hərəkət etmək,
fəaliyyət göstərmək düşüncəsi ilk baxışdan nəzərə
çarpır. Azad müəllimin əsas məqsədi geniş savada,
əhatəli biliyə malik olmaq və bu düşüncələrlə yüksək
bilik əldə edərək vətəni ucaltmaq istiqamətində daim
düşünmək idi. Onun tələbələrinə dediyi bir cümlə hələ də
yadımdadır: "Mənim plankama çatmağa çalışın, onu öz
səviyyənizə salmağa yox".
Qeyd olundu ki, dünyanın hər yerindən yanına qonaqlar
gəlirdi. Xarici dövlətlərdəki məşhur universitetlərin
rəhbərləri Azad müəllimi təbrik eləmək, ona öz
sözlərini çatdırmaq niyyəti ilə bircə günlüyə Bakıya
gəlirdilər.
Azad müəllim bütün məziyyətləri ilə hər bir
azərbaycanlı üçün bir iftixar yeridir. Onun
düşüncələrində, danışığında əsas məram o idi ki,
professorun öz xalqı ilə fəxr etməsini hamı bilsin. O,
Üzeyir Hacıbəyovdan, Fikrət Əmirovdan, Qara Qarayevdən,
həmçinin tanınmış mütəfəkkirlərimizdən, minilliklərdən
gələn şeirimizdən, nəsrimizdən, dünya ədəbi meydanında
xüsusi yer tutmağımızdan, onları daha dərindən öyrənmək
lazım olduğundan elə tərzdə söhbət açırdı ki...
Hüseyn Cavidin Azərbaycan xalqı üçün qoyduğu ədəbi
irsdən, onun yüksək fəlsəfi fikirlərindən elə danışırdı
ki, onu dinləyən hər bir insan Azad Mirzəcanzadəni
cavidşünas hesab edirdi. Azad müəllimin xatirəsi hər
zaman mənim xatirimdə, düşüncələrimdədir. O öz xalqını
belə bir məhəbbətlə sevirdi.
Professor Telman Salavatov "Azad müəllim bizə çox
şeylər aşılayıb" deyərək vurğuladı ki, artıq əlli ilə
yaxındır ki, mən qəlbimdə bu böyük müəllimi yaşadıram.
İmtahan götürəndə bilet olmazdı. O, çap olunmuş proqram
əsasında tələbəyə suallar verərdi. O deyirdi ki, ali
məktəblə kifayətlənmək olmaz. Azad müəllim təhsillə
bağlı istənilən problemin həllinə qarışırdı. Bu gün çox
sevinirəm ki, Azad müəllimin tələbələri təhsil sahəsində
çalışırlar.
Tələbəsi, professor Elmira Ramazanova və professor Əjdər
Ağayev Azad müəllimin bir insan kimi nəcib
xüsusiyyətlərindən, alim kimi dahiliyindən söz açdılar.
Ellada UMUDLU,
fotolar
R.ZİYADOVUNDUR ,
"Azərbaycan müəllimi" |