|
 Qısa
arayış. ALPLogo Azərbaycan dilində yaradılmış ilk
proqramlaşdırma mühitidir. Təxminən yarım əsrdir ki,
bütün dünyada kiçikyaşlı məktəblilər proqramlaşdırmanı,
əsasən, LOGO dili vasitəsilə öyrənirlər. Uşaqlar üçün
LOGO proqramlaşdırma dili 1967-ci ildə Massaçusets
Texnologiya İnstitutunun əməkdaşları Seymur Paypert və
İdit Xarel tərəfindən yaradılmışdır. Bu dil vasitəsilə
kiçikyaşlı məktəblilər proqramlaşdırma konsepsiyasının
əsaslarını öyrənir, onlarda düşüncə və məsələ həlli
vərdişləri inkişaf etdirilir. LOGO mühiti uşaq
personajına çevrilmiş Bağanın hərəkətlərinin
proqramlaşdırılmasına əsaslanır. Bağa hərəkət etdikcə iz
qoyur və nəticədə rəngarəng təsvirlər alınır. Bu gün
dünyanın əksər dillərinə tərcümə olunmuş LOGO-nun
onlarla yeni versiyaları vardır.
LOGO proqramlaşdırma dilinin ALPLogo adlanan Azərbaycan
versiyası 2012-ci ildə ümumtəhsil məktəbləri üçün
informatika dərsliklərinin müəllifləri və proqramçı
Cəmşid Naxçıvanskidən ibarət qrup tərəfindən "Bakı"
nəşriyyatında işlənib hazırlanmış və artıq iki ildir ki,
respublika məktəblərində böyük uğurla istifadə olunur.
Proqram mühiti V və VI sinif informatika dərsliklərinə
daxil edilmiş və respublika məktəblərinə pulsuz olaraq
yayılması təmin olunmuşdur. ALPLogo-nun yuxarı siniflər
üçün nəzərdə tutulmuş yeni versiyası daha geniş
hesablama və qrafik imkanlara malikdir. Proqramın
başlıca özəlliyi komandaların Azərbaycan, ingilis və rus
dillərində yazıla bilməsindədir. Azərbaycan və rus
bölmələrində dərs zamanı müəllimlərin hər hansı dildə
yazılmış hazır kodlardan asanca istifadə etmələri üçün
proqramda interfeys dilinin dəyişdirilməsi ilə yanaşı,
kodun bir dildən başqa dilə avtomatik çevrilməsi imkanı
da vardır.
Hər il informatika fənni üzrə dərslik müəlliflərinin
rəhbərliyi ilə keçirilən çoxsaylı müsabiqələrə bu ildən
etibarən daha biri - ALPLogo mühitində proqramlaşdırma
müsabiqəsi də əlavə olundu.
Artıq iki ildir ki, respublikanın müxtəlif bölgələrində
çalışan informatika müəllimləri şagirdlərin ALPLogo
dilində proqramlaşdırmaya göstərdikləri böyük marağı
nəzərə alaraq bu sahədə də müsabiqələrə ehtiyac
olduğunu bildirirdilər. Bu yaxınlarda uğurla keçirilmiş
2-ci SketchUp müsabiqəsindən sonra aprel ayında ALPLogo
mühitində proqramlaşdırma üzrə də müsabiqənin
keçirilməsi qərara alındı. Nəhayət, aprelin 20-də
Bakının 264 nömrəli tam orta məktəbində "ALPLogo-2014
proqramlaşdırma müsabiqəsi" böyük uğurla keçirildi.
 VI
sinif şagirdlərini əhatə edən bu müsabiqənin münsiflər
heyəti informatika dərsliklərinin müəllifləri Ramin
Mahmudzadə, İsmayıl Sadıqov və Naidə İsayevadan,
informatika müəllimi Mətanət Əhmədovadan, proqramçı
Cəmşid Naxçıvanskidən və "Bakı" nəşriyyatının rəhbəri
Zaur İsayevdən ibarət idi.
Müsabiqənin şərtləri əvvəlcədən
informatik.az saytında və facebook
şəbəkəsinin "İnformatika müəllimləri" qrupunda elan
olunmuşdu. Məktəblərdə keçirilmiş birinci turun
qalibləri respublika turunda iştirak etmək hüququ əldə
etmişdilər. Final turunda şagirdlər ALPLogo
proqramlaşdırma mühitində 2 saat ərzində 3 tapşırıq
yerinə yetirməli idilər. Müsabiqənin ilk dəfə
keçirildiyini nəzərə alaraq bir neçə həftə qabaqcadan
şagirdlərin hazırlaşması məqsədi ilə oxşar məsələlər
saytda və qrupun səhifələrində yerləşdirilmişdi.
Proqramlaşdırma yarışında Bakı və Sumqayıt şəhərlərindən
25 şagird əyani olaraq iştirak edirdi. İsmayıllı, Bərdə,
Şabran və Ordubad rayonlarının şagirdləri isə müsabiqəyə
İnternet vasitəsilə onlayn qoşuldular. Şərtə uyğun
olaraq regionlardan olan onlayn-iştirakçılar məsələləri
müsabiqəyə start verilən vaxtdan 30 dəqiqə əvvəl, yəni
səhər 9.30-da
informatik.az saytından götürdülər. Əyani
iştirakçılara isə tapşırıqlar çap olunmuş vərəqlərdə
paylandı və proyektor vasitəsilə nümayiş etdirildi.
Müsabiqənin vaxtı bitən kimi hər bir şagirdin işi
münsiflər heyətinə təqdim edildi. Bölgələrdə olan
iştirakçıların işləri isə nəzarətçilər tərəfindən dərhal
İnternet vasitəsilə göndərildi.
 İşləri
yoxlayan zaman şagirdlərin proqramlaşdırma bacarıqlarını
belə yüksək səviyyədə nümayiş etdirməsi münsiflər
heyətini çox sevindirdi. Proqramlaşdırma sənətinin
özəlliyi ondadır ki, bir məsələnin həlli üçün müxtəlif
proqramlar tərtib oluna bilər. Tərtib olunan hər bir
proqram başqasından proqramçının iti düşüncəsi, maraqlı
tapıntıları, optimal alqoritmləşdirmə bacarıqları, bir
sözlə proqramçının proqramlaşdırma məharəti ilə
fərqlənir. Bu baxımdan 6-cılar təcrübəli proqramçılardan
ibarət münsiflər heyətini sözün əsl mənasında
heyrətləndirməyi bacardılar. Münsiflər heyətinin qərarı
ilə Bakı və Sumqayıt məktəbliləri arasında keçirilən
"ALPLogo-2014 proqramlaşdırma müsabiqəsi"ndə iki şagird
1-ci yerə, dörd şagird 2-ci yerə, doqquz şagird isə 3-cü
yerə layiq görüldü.
Bütün iştirakçılar sertifikat və hədiyyələrlə təltif
olunacaq. Münsiflər heyətinin qərarına əsasən belə
proqramlaşdırma müsabiqəsinin hər il keçirilməsi
planlaşdırılır.
Şagird və müəllimlərin böyük marağına səbəb olan belə
müsabiqələr gələcək proqramçıların yetişməsində böyük
əhəmiyyət kəsb edir. Fəxri yerləri qazanmış şagirdlər
arasında beynəlxalq olimpiadalarda iştirak üçün
namizədlərin seçilməsi və onlarla ciddi məşğul olunması
nəzərdə tutulur.
|
