|
 Ölkədə
bütün sahələrdə aparılan islahatlar, yeniləşmələr və
dəyişikliklər, ordunun hazırlığının artırılması
istiqamətində atılan addımlar gənclərin çağırışaqədərki
hazırlığı fənninin tədrisi keyfiyyətinin yüksəldilməsini
zərurətə çevirir. Ümumtəhsilin məzmunu və strukturunda
aparılan dəyişikliklər, bütün fənlərdə olduğu kimi
gənclərin çağırışaqədərki hazırlığında da baş
verməkdədir. Təcrübə və araşdırmalar göstərir ki,
gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı ümumtəhsil
fənlərindən biri kimi bu baxımdan daha böyük əhəmiyyət
kəsb edir. Bu fənn şagird və tələbələrin istər fiziki,
istərsə də mənəvi cəhətdən inkişaf etməsində, vətənin
müdafiəsinə hazırlanmasında xüsusi rol oynaması ilə
seçilir. Xüsusən yuxarı siniflərdə bu fənnin tədrisi heç
də təsadüfi deyildir. Uşaqlar bu yaşda daha çox həyati
hadisələrlə maraqlanır, vətən, xalq məfhumları ətrafında
düşünməyə, onları daha yüksək səy və qətiyyətlə
dəyərləndirməyə cəhd edirlər.
Bütün bunlar nəzərə alınaraq 18 nömrəli Bakı Peşə
Liseyində gənclərin hərbi-vətənpərvərlik tərbiyəsinə
xüsusi diqqət yetirilir. Liseydə bu iş aşağıdakı
məzmunda həyata keçirilir:
- Gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı fənninin məqsəd və
vəzifələri, əhəmiyyəti haqqında məlumatların verilməsi;
- Fənni tədris edən hərbi rəhbərin peşəkarlıq
səviyyəsinin artırılması istiqamətində gördüyü işlər,
həyata keçirmək istədiyi tədbirlərin reallaşdırılması
üçün verdiyi təkliflər;
- Gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı fənninin
keyfiyyətli tədrisi üçün nəzərdə tutulan və müntəzəm
həyata keçirilən tədbirlər;
- Tədris prosesində kompüter texnologiyasının
imkanlarından istifadə;
- Tədrisdə fənlərarası əlaqə;
- Gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı fənni üzrə "açıq
dərs"lərin keçirilməsi.
Bunların hər biri üzrə görülən işləri oxucuların da
diqqətinə çatdırmağı məqsədəuyğun hesab edirik.
Gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı fənninin məqsəd və
vəzifələri, əhəmiyyəti haqqında məlumatların verilməsi.
Belə məlumatlar əsasən nəzəri, tarixi mövzuda olub
fənnin tədrisi zərurətinin tələbələrə çatdırılmasına
xidmət edir. Belə tədbirlərdə qeyd olunur ki, Azərbaycan
xalqı tarix boyu bir çox sınaqlardan qalibiyyətlə
çıxmağı bacarıb. İllərlə hərbi, siyasi və mənəvi
təcavüzlərə məruz qalsa da öz tarixi qəhrəmanlıq
ənənələrini həmişə yaşadıb, Vətənin azadlığı və
müstəqilliyi naminə ən ağır sınaqlara sinə gərmək, hətta
şəhid vermək əzmini bütün dünyaya nümayiş etdirib. Bu
gün Azərbaycan xalqı onun milli mənliyini qorumaq üçün
öz canlarından keçməyə hazır olan övladları ilə fəxr
edir. Xalqımız üçün müasir dövrün ən ağrılı faktı
müharibədir.
Gənclərimizin hərbi xidmətə hazırlığının vacibliyi
də məhz bu zərurətdən irəli gəlir.
Vətənpərvərlik tərbiyəsi uşaqlara kiçik yaşlarından
aşılanmalıdır. Tərbiyənin digər qollarında olduğu kimi,
vətənpərvərlik tərbiyəsinin aşılanmasında da ailə
müstəsna rol oynayır. Bu tərbiyəni düzgün təşkil etmək
üçün, ilk növbədə, valideynlər vətənpərvər olmağın
mahiyyətini, məqsədini, vəzifə və prinsiplərini
bilməlidir. Uşaqların vətənpərvərlik tərbiyəsi sahəsində
iş aparılarkən ilk növbədə onlara öz vətənlərinin
tarixini öyrətmək, ən kiçik yaşlardan ölkəmizin dövlət
atributlarına dərin ehtiram hissləri aşılamaq lazımdır.
Məktəbdə isə bu vəzifəni gənclərin çağırışaqədərki
hazırlığı fənni öz üzərinə götürür. Fənni tədris edən
hər bir müəllim ilk növbədə gənclərlə mənəvi və
psixoloji tərbiyə işi qurmalıdır.
Mənəvi tərbiyə işlərinin mahiyyəti gənc nəslin
vətənpərvərlik, xalqına, tarixinə və adət-ənənələrinə
məhəbbət hisslərinin aşılanmasından və hər an vətənin
müdafiəsinə hazır olmaqdan ibarətdir.
Psixoloji cəhətdən aparılan işlərin mahiyyəti isə sülh
şəraitində mürəkkəb və çətin hərbi xidməti qüsursuz
keçməsi, müharibə zamanı isə döyüş tapşırıqlarının
müvəffəqiyyətlə yerinə yetirilməsi üçün gənclərdə bir
sıra sosial-psixoloji və intellektual keyfiyyətlərin
formalaşdırılmasından, ilk növbədə cəsurluq, düşmənlə
mübarizədə davamlılıq, qələbə naminə təmkinlilik,
mürəkkəb şəraitdə düzgün qərar qəbul etmək və s. kimi
xüsusiyyətlər tərbiyə etməkdən ibarətdir.
Gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı fənninin tədrisi
zamanı tələbələr Silahlı Qüvvələrin tarixini,
növlərini, texnikasını, silahlarını, onlardan
istifadəni öyrənirlər.
Eyni zamanda gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı
fənnində tələbələr fövqəladə hallar zamanı mühafizə,
tibbi biliklər və ilk tibbi yardım qaydaları ilə tanış
olurlar.
Hər bir Azərbaycan vətəndaşı öz ölkəsini sevməli,
onun qanunlarına hörmət etməli, ərazi bütövlüyünü,
suverenliyini qorumalı və lazım gələrsə, hətta
canından keçməyə hazır olmalıdır. Gənclərimizin
Azərbaycanın bayrağına, gerbinə, himninə hörmət ruhunda
tərbiyə edilməsi vətəndaş cəmiyyətinin yaradılmasının
mühüm amillərindən biridir. Bu istiqamətdə də liseydə
sistemli işlər aparılır, tədbirlər keçirilir.
Fənni tədris edən hərbi rəhbərin peşəkarlıq səviyyəsinin
artırılması istiqamətində gördüyü işlər, həyata keçirmək
istədiyi tədbirlərin reallaşdırılması üçün verdiyi
təkliflər.
2013-2014-cü tədris ilinin I yarimilinin başa çatması
ilə əlaqədar liseyin hərbi rəhbəri kimi yarımillik
hesabatımı hazırlamışam. Hesabatda 2013-2014-cü tədris
ili üçün gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı fənni üzrə
"2013-2014-cü tədris ili üçün hərbi rəhbərin illik
fəailiyyət planı"nda nəzərdə tutulan işlərin bir qismi
öz həllini tapmışdır. Təlimin müasir mexanizmlər
çərçivəsində planlaşdırılması işinin aparılması
məqsədilə "ümumtəhsil fənn müəllimlərinin peşəkarlıq
səviyyəsinin artırılması" istiqamətində noyabr -
dekabr aylarında liseydə üzvü olduğum təbiət elmləri
və humanitar fənlər üzrə metodkomissiyanın keçirdiyi
treninqlərdə iştirak etmişəm. Daim öz peşəkarlıq
səviyyəmi artırmağa çalışıram. Müdafiə Nazirliyinin
nəşri olan "Hərbi bilik" hərbi, elmi, nəzəri,
publisistik jurnalını, "Hərbi and" qəzetini alıram,
respublikamızda baş verən bütün hadisələri ardıcıl
olaraq izləyirəm.
Vətənpərvərlik tərbiyəsini gücləndirmək üçün mənim
fikrimcə, tədris ocaqlarında tirlər təşkil olunmalıdır.
Çünki atəş tiri olmadan silahı və atəş qaydalarını
öyrətmək mümkün deyil.
Digər fənlər kimi gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı
fənni üzrə imtahanların keçirilməsi, hərbi hissələrə
ekskursiya tipli gəzintilərin təşkili də, fikrimizcə,
faydalı olardı.
Gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı fənni üzrə dərslərin
təşkili.
Gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı fənni üzrə dərslərin
təşkili istiqamətində 18 nömrəli Bakı Peşə Liseyində bir
çox işlər görülmüşdür. Maddi-texniki bazanın
genişləndirilməsi məqsədilə xeyli sayda köməkçi
dərsliklər, plakatlar alınmışdır. Tələbələrdə
vətənpərvərlik ruhunu qaldırmaq üçün milli
qəhrəmanlarımızın fotostendləri hazırlanmış, qruplar
tağım və bölük adlandırılmış, əmrlə tağım və
manqa komandirləri təyin edilmişdir.
Dərslik və tədris vasitələrinin tərtib edilməsi,
tədris materiallarının planlaşdırılması, təlim
üsullarının müəyyənləşdirilməsi və tətbiqi keyfiyyətli
tədrisin və həyata keçirilməsi fənnin əsasını
təşkil edir.
Tədris prosesində kompüter texnologiyasının
imkanlarından istifadə.
Yeni pedaqoji texnologiyalar və müasir təlim üsullarını
öyrənmək, öz peşəkarlıq səviyyəsini artırmaq müasir
müəllimin ümdə vəzifəsidir. Bu gün hər bir müəllim
mövcud elektron dərsliklər, tədris vəsaitləri ilə
kifayətlənməyərək fəal yaradıcılıq axtarışlarına
qoşulmalı, əyani vəsaitlər hazırlayıb tətbiq
etməlidirlər. Mən də bir müəllim kimi yeni dərslərin
izahında təqdimatlardan istifadə edərək motivasiyanı
daha maraqlı qurmaq və dərsin müəyyən mərhələlərində
elektron dərsliklərdən istifadə etməyə çalışıram.
Məzmunu dövlət müdafiəsinin əsasları, taktiki hazırlıq,
atəş hazırlığı, hərbi nizamnamələr, sıra təlimi, hərbi
topoqrafiya, mülki müdafiə, hərbi tibbi hazırlığı və
hərbi tətbiqi fiziki hazırlıqdan ibarət olan gənclərin
çağırışaqədərki hazırlığı fənni digər fənlərlə geniş
inteqrasiya imkanlarına malikdir və mən bu imkanlardan
yeri gəldikcə istifadə edirəm.
Gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı fənni üzrə "açıq
dərs"lərin keçirilməsi.
Liseydə tədrisin keyfiyyətini yüksəltmək, mənimsəmə
səviyyəsini genişləndirmək məqsədi ilə "açıq
dərs"lərin keçirilməsi, qarşılıqlı dərsdinləmə
nəticəsində ümumi səviyyənin öyrənilməsi və qarşıya
çıxan problemlərin aradan qaldırılması məsələləri həmişə
ön plana çəkilmişdir. Gənclərin çağırışaqədərki
hazırlığı fənni üzrə "açıq dərs"lərin keçirilməsi də bu
mənada vacibdir. Bu həm müəllimin, həm də tələbələrin
məsuliyyətini artırır, tələbələrin hazırlıq
səviyyəsinin yüksəlməsində mühüm rol oynayır. Bunu
nəzərə alaraq gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı fənni
üzrə 89 nömrəli "Mühasibat uşotu" qrupunda "açıq dərs"
keçirilmişdir. Dərsdə liseyin dərs hissə müdiri
K.Quliyev, metodiki komissiyanın sədri Ə.Əliyeva, qrupun
istehsalat təlimi ustası Ş. İsmayılova və bir neçə fənn
müəllimi iştirak edirdilər. Dərsin mövzusu "Döyüşdə
əsgərin vəzifələri" idi. Dərs yüksək səviyyədə keçdi.
Dərs zamanı tələbələr çox sərbəst və fəal idilər. Dərsin
möhkəmləndirilməsi mərhələsində yeni dərsə aid verilən
sualları yaxşı cavablandırırdılar.
Aparılan belə kompleks işlər tədrisin keyfiyyətini
yüksəltməyə, tələbələrin hərbi-vətənpərvərlik
tərbiyəsini yaxşılaşdırmağa imkan verir.
Mütəllim BAYRAMOV,
18 nömrəli Bakı Peşə Liseyinin hərbi rəhbəri
|
