|
 Uşaqlar
bizim gələcəyimizdir! Uşaq hüquqlarının qorunması ulu
öndərimiz Heydər Əliyev tərəfindən əsası qoyulan və bu
gün də uğurla davam etdirilən sosialyönümlü siyasətin
tərkib hissəsi kimi ölkə Prezidentinin daim diqqət
mərkəzindədir. Respublikamızda uşaqlara dövlət
qayğısının gücləndirilməsi, uşaq problemlərinə vətəndaş
cəmiyyəti qurumlarının diqqətinin artırılması və ölkənin
uşaqlarla bağlı demoqrafik perspektivlərinin
müəyyənləşdirilməsi məqsədi ilə Prezident İlham Əliyev
22 dekabr 2008-ci ildə sərəncam imzalayıb. Bu sərəncama
görə, dövlətin əsas öhdəliklərindən biri xalqın sağlam
gələcəyini təmin etməkdən ibarətdir. Sərəncamla bağlı
respublikada uşaq problemlərinin həlli istiqamətində həm
dövlət, həm də ictimai təşkilatlar tərəfindən xeyli
işlər görülüb, böyük layihələr həyata keçirilib.
Ailələrə sonsuz sevinc bəxş edən uşaqlar həqiqətən
bizim sabahımızdır.
İşğal altında əsir qalan torpaqlarımızdan nigarançılığım
nə qədərdirsə, şəhərin müxtəlif küçələrində,
işıqforlarda, böyük ticarət obyektlərinin qarşısında
işləyən, pul qazanan, ya da dilənən məktəbyaşlı
uşaqların dərsdən nə səbəbə yayınmalarından doğan
nigarançılığım da elə o qədərdir. İşıqforlarda cəmi
30-40 saniyəliyə dayanan maşınların şüşəsini
tələsə-tələsə silərək hər sürücüdən 20-30 qəpik
qazanmağa çalışan uşaqlar doğrudanmı ehtiyacdan
küçələrdədirlər? Bəs bu uşaqları dərsdən yayındıran
səbəblər onların valideynlərini və ya oxuduqları
məktəblərin pedaqoji kollektivlərini narahat etmirmi? Bu
mövzuda müşahidələrimi oxucularımızla bölüşmək
istərdim.
Birinci epizod
İki-üç günün söhbətidir. İşdən evə qayıdırdıq. 20
yanvar dairəsində həmişəki kimi yenə də tıxac vardı.
Təbii ki, dayanmağa məcburduq. Bir də gördüm ki, iki
məktəbyaşlı oğlan uşağı əllərində şampun və əski
maşınımızın şüşələrini tələsə-tələsə silməyə başladı.
Uşaqlardan kiçiyinin 8-9, o birinin də 10-11 yaşı
olardı. Üzdən oxşamırdılar, yəqin qardaş deyildilər.
Saçları pırtlaşıq, pal-paltarları nimdaş və çirkli,
əlləri güman ki, suda çox qalmaqdan şişkin, cadar-cadar
idi. Şüşələri aşağı salıb onları söhbətə çəkmək istədim:
- Uşaqlar, çərşənbə bayramınız mübarək olsun, bu soyuqda
nə əcəb çöldəsiniz?
Uşaqların kiçiyi dillənmədi, yaşca bir az böyük
görünəni pəncərəyə yaxınlaşdı:
- Ay bibi, nə bayram, nə soyuq? Bundan da soyuq
havalarda biz işimizin başında dayanmışıq.
- Siz hələ işləyən yaşda deyilsiniz axı...
- Bəs neyləyək, çarəmiz nədi?
- Çarəniz odur ki, siz məktəbə gedin, dərsinizi oxuyun,
qoy qalan problemlərinizi böyükləriniz özləri həll
eləsin.
- Hansı böyüklərimiz?
- Necə yəni hansı böyükləriniz? Atanız-ananız... Onlar
sizə demirlər ki, məktəbə getmək lazımdır?
- Lap desinlər, xeyri olmayacaq... Tutaq ki, biz getdik
məktəbə, bəs evdəkilər nə yeyib-içəcək? Anam xəstədir,
işləyə bilmir. Atam da yoxdur.
- Yoxdur deyəndə... Vəfat edib?
- Vəfat etməyib də... amma yoxdu. Gecə-gündüz bizimlə
araq pulu, siqaret pulu davası döyür, elə yoxa taydı
da...
Bu yerdə gözləri doldu, çirkli gödəkçəsinin biləyi ilə
gözlərini ovxaladı.
- Uşaqlar, gəlin belə danışaq. Siz mənə deyin görüm
eviniz hardadı, hansı məktəbin şagirdisiniz, bəlkə bir
köməyim dəydi... - sözüm ağzımda qaldı. Uşaqlar ikisi də
sürətlə maşınımızdan uzaqlaşdılar.
İkinci epizod
Üzü şəhərə doğru gedəndə Babək prospektinin axırındakı
körpünün üstündə yayın cırhacırında, qışın şaxtasında
bir də görürsən əyni nimdaş paltarlı, sağ qolu olmayan
bir yeniyetmə oğlan maşınların arasında qəfildən
peyda olur. 16-17 yaşı ola, ya olmaya... Qolunun
amputasiya olunmuş hissəsi də yay-qış açıq olur. Onu
elə görəndə özümü son dərəcə pis hiss edirəm.
Bir-iki həftə əvvəl gördüyüm mənzərə məni hey
düşündürür. Bakımızı, hətta küləksiz təsəvvür etmək
olar, -uzaqbaşı "təbiətin işidir"-deyərik. Amma tıxacsız
Bakını təsəvvür etmək mənimçün mümkünsüzdür. Sözügedən
körpünün üstündə adəti üzrə yenə də tıxac vardı. Bizdən
qarşıda dayanan ağ rəngli, özü də, nömrəsi də çox bahalı
olan bir maşından həmin oğlan düşdü və maşınların
arasında dilənməyə başladı... O gündən hələ də həmin
görüntünün ürəyimdə yaratdığı suallara cavab tapa
bilməmişəm. Əgər o maşının sahibi o əlil uşağın
qohumudursa, niyə onun dilənməsinə gözünü yumur? Bəlkə
elə...
Bu iki epizodu deməkdə niyyətim kimlərisə suçlamaq
deyil. Sadəcə diqqəti ona yönəltmək istəyirəm ki,
uşaqların bizim gələcəyimiz olduğunu onların əməyini
istismar edənlərə ən ciddi səviyyədə başa salmağın
vaxtı yetişib ...Bu istismarçı istər valideyn olsun,
istərsə də uşaq əməyindən bəhrələnən dələduz - fərqi
yoxdur. Bütün hallarda cəmiyyət istismara məruz qalan
uşaqları belələrinin cəngindən qoparmalıdır. Biz
gələcəyimizi uşaqlara bağlayırıqsa, onların hər birinin
öz uşaqlığını normal yaşamasının, təhsildən geri
qalmamasının, qara əllərdə pul qazanmaq vasitəsi,
istismar obyekti olmamasının qayğısını hamılıqla
çəkməliyik.
Uşaqlar cəmiyyətin güzgüsüdür. Uşaqlar bu günün sabaha
uzanan qollarıdır. Planetimizin gələcəyi onların
əlindədir. Uşaqların müdafiəsi birinci növbədə doğma
valideynləri tərəfindən təmin olunursa, valideyn
himayəsindən məhrum olanlar bu baxımdan cəmiyyətin
diqqət və qayğısına möhtacdırlar. Hər birimizin borcu
uşaqları qoruyan, onların bir şəxsiyyət kimi yetişməsi
naminə əlindən gələni əsirgəməyən cəmiyyətə yardımçı
olmaqdır. Uşaqlarının mənafeyini düşünən, onların
müdafiəsinə qoşulan cəmiyyət sabahına ümidlə boylana
bilər.
Ellada UMUDLU,
"Azərbaycan müəllimi" |
