|
Müasir Azərbaycan təhsilində Avropa təhsil sisteminə
inteqrasiya xüsusilə aktuallıq kəsb edən
məsələlərdəndir. Bununla bağlı son dövrlərdə dövlət
səviyyəsində bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir.
Aparılmış islahatların nəticəsi olaraq ali təhsil
müəssisələri müasirləşərək keyfiyyət baxımından ciddi
şəkildə təkmilləşmişdir və bu proses davam edir.
Xanməmməd İbrahimovun "Azərbaycan Dillər Universiteti
keçid dövründə (2000-2009)" (Bakı, 2013) kitabı bu
baxımdan oxuculara ADU-nun on illik bir dövr ərzində
keçdiyi yol barədə məlumat verir.
Kitabda Azərbaycan Dillər Universitetində 2000-2009-cu
illərdə həyata keçirilmiş islahatlar, müxtəlif
istiqamətlərdə aparılmış elmi-tədqiqat işləri, qurulmuş
və davam etdirilən xarici əlaqələr, qloballaşma dövründə
ölkəmizin, xalqımızın beynəlxalq miqyasda bütün
sahələrdə layiqincə təmsil olunması üçün xarici
dillərin mənimsənilməsinin vacib olduğunu nəzərə alaraq
gənclərimizin xarici dillərə yiyələnməsində bu
universitetin oynadığı rol ətraflı işıqlandırılmışdır.
Beş fəsildən ibarət olan bu kitabda universitetin
maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi üçün görülmüş
işlər, beynəlxalq əlaqələrin yaradılması ilə bağlı
keçirilmiş görüşlər, bağlanmış müqavilələr, nəzərdə
tutulmuş perspektiv planlar barədə geniş məlumat
verilir.
Müasir dövrün tələblərinə uyğun texniki avadanlıqdan
istifadə, informasiya texnologiyalarının bütün sahələrdə
tətbiqi təhsilin inkişafı üçün mühüm amillərdəndir.
Kitabın "Maddi-texniki bazanın genişləndirilməsi,
möhkəmləndirilməsi, fakültələrin inkişafı və
dekanlıqların bu sahədəki fəaliyyəti" başlıqlı I
fəslində universitetdə yaradılmış İnformasiya Resurs
Kompleksində rəqəmsal videokonfransların keçirilməsi
üçün ən müasir texniki vasitələr quraşdırılması, yerli
və xarici ölkə universitetləri ilə canlı bağlantılar
yaradılması üçün görülmüş işlər barədə məlumat
verilmişdir. Müəllif İnformasiya Resurs Kompleksinin
tərkibində Amerika mərkəzi, İndoneziya Araşdırmalar
Mərkəzi, alman və fransız mərkəzləri, Strateji inkişaf
mərkəzi, innovasiya mərkəzi, Media mərkəzi, türk
xalqları folklor mərkəzi, əcnəbi xalqların folklor
mərkəzi, Skandinaviya mərkəzi, Avstriya mərkəzi,
informasiya-kommunikasiya mərkəzi, elektron resurs
mərkəzi kimi 15-ə yaxın mərkəzin fəaliyyət göstərdiyini
qeyd edir. Müasir texniki vasitələrlə təchiz olunmuş bu
mərkəzlərdə mütəmadi olaraq mühazirələrin təşkil
olunması, əcnəbi mütəxəssislərin iştirakı ilə
disputların keçirilməsi də universitetin uğurlu inkişaf
göstəricilərindən biri kimi təqdim olunur. Universitetdə
son bir neçə il ərzində bir sıra elmi-tədqiqat
laboratoriyalarının yaradılması müxtəlif sahələrdə elmi
araşdırmaların aparılması üçün zəruri şərait
yaradıldığından xəbər verir.
Təhsilin keyfiyyətinə təsir göstərən mühüm amillərdən
biri də təhsil müəssisəsinin kitabxanasıdır. Hazırda
universitetdə geniş kitabxana şəbəkəsinin qurulduğunu
yazan müəllif kitabxananın elektron səhifəsinin
yaradılmasının nəzərdə tutulduğunu, bu səhifədə
kitabxana haqqında məlumatın, kitabxanada onlayn
kataloqun, onlayn məlumat bazasının da hazırlanmaqda
olduğunu qeyd edir. Təhsilin keyfiyyətinin artırılması
və müasir tələblərə cavab verməsi istiqamətində görülmüş
bu işlər, əlbəttə, universitetin öz inkişaf yolunda
atdığı mühüm addımlardandır.
Universitetdə tədrisin Avropa təhsil məkanına
inteqrasiyası istiqamətində aparılan islahatlar da
uğurlu addımlardan xəbər verir. Türkiyənin Hacettepe
Universitetinin təcrübəsindən istifadə etməklə
Azərbaycan Dillər Universitetində həyata keçirilən
islahatlar burada tədris prosesini dünya standartları
səviyyəsinə qaldırmaqla yanaşı, bu universitetin
tələbəsinə öz təhsilini Hacettepe Universitetində, daha
sonra isə Strasburqda magistratura pilləsində davam
etdirə bilmək imkanı və bununla da onun daha yüksək
nailiyyətlər qazanması üçün şərait yaradır.
Təhsilin əsas məqsədi insanın istedadının, intellektual
qabiliyyətinin açılmasına kömək etməkdir. Yaradıcılıq
qabiliyyətini nümayiş etdirmək isə hər tələbəyə müyəssər
olmur. Bunun üçün, şübhəsiz, müvafiq şərait olmalıdır.
Azərbaycan Dillər Universitetində on ildə təşkil olunmuş
elmi konfrans və sessiyalar burada gənclərin
istedadının, tədqiqatçılıq bacarığının üzə çıxarılması
baxımından çox əhəmiyyətlidir. Son illər bir-birinin
ardınca keçirilmiş beynəlxalq və respublika miqyaslı
elmi konfransları gənclərin elmi potensialının üzə
çıxarılması və inkişafına təkan verən tədbirlər kimi
universitetin tarixində mühüm hadisə hesab etmək olar.
Təhsil ocağının nüfuzu, tədrisdə nailiyyətlər əldə
etməsi burada fəaliyyət göstərən pedaqoji kadrların
səviyyəsindən birbaşa asılıdır. X.İbrahimovun kitabında
Azərbaycan Dillər Universitetində çalışan görkəmli
alimlərin bir qrupunun fəaliyyəti, onların yaradıcılıq
istiqamətləri ilə bağlı verilmiş məlumatlar oxucuda həm
bu alimlərin, həm də universitetin yüksək nüfuzu barədə
tam təsəvvür yaratmaq baxımından əhəmiyyətlidir.
Kitabda Azərbaycan Dillər Universitetinin beynəlxalq
əlaqələrinə xüsusi fəsil ayrılması da təsadüfi deyildir.
Universitetin bir sıra nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlara
üzv olması, onlarla əlaqələr yaratması bu təhsil
ocağında yeni inkişaf istiqamətləri müəyyənləşdirməyə
şərait yaratmışdır. YUNESKO ilə əməkdaşlığın nəticəsi
kimi universitetdə YUNESKO tərcümə kafedrası, ABŞ-ın
Dövlət Departamenti və Azərbaycandakı səfirliyi ilə
əməkdaşlıq nəticəsində Amerika mərkəzi yaradılmışdır.
Böyük Britaniyanın "British Council" təşkilatı ilə
əməkdaşlığın nəticəsi kimi universitetə mütəmadi olaraq
Böyük Britaniyadan ingilis dili üzrə mütəxəssislər
dəvət olunur. "British Council" universitetə ingilis
dili və ədəbiyyatı ilə bağlı çox sayda kitab hədiyyə
etmişdir. Universitetin NATO ilə, Avropa və Amerikanın
nüfuzlu universitetləri ilə əməkdaşlığı da gələcək
nailiyyətlərə yol açmaq baxımından əhəmiyyətlidir.
İndoneziya hökumətinin maliyyə dəstəyi ilə yaradılmış
İndoneziya araşdırmalar mərkəzi Azərbaycanı İndoneziyada
və İndoneziyanı Azərbaycanda təbliğ edən bir mərkəz kimi
həm də həmin ölkədən tez-tez gələn yüksək səviyyəli
rəsmi qonaqların ziyarət etdiyi, tələbələrlə görüşlər
keçirdiyi, iki ölkə arasında dostluğun
möhkəmləndirilməsində, təhsil və mədəniyyət sahəsində
əməkdaşlıqda mühüm rol oynayan bir ünvandır.
X.İbrahimov "Azərbaycan Dillər Universiteti keçid
dövründə (2000-2009)" kitabında ADU haqqında geniş
məlumat verməklə həm də ölkəmizdə təhsil sahəsində
aparılan islahatların, tədrisin təşkilində tətbiq olunan
yeniliklərin, yeni istiqamətlər və inkişaf meyillərinin,
bir sözlə, Azərbaycan təhsilinin ümumi mənzərəsini
təsvir etmişdir. Hesab edirik ki, bu kitab həm ADU-nun
fəaliyyəti, həm də Azərbaycan təhsilinin bugünkü
vəziyyəti və perspektivləri ilə maraqlananlar üçün
əhəmiyyətli bir mənbədir.
Nəzakət QAZIYEVA,
AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun böyük elmi
işçisi,
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru |
