|
 İtaliyanın
"La Sapienza" Universitetinin tələbəsi Leyla Abışova ilə
söhbət
Leyla Həsənağa qızı Abışova 1993-cü ildə hazırda erməni
işğalı altında olan Qubadlı rayonunda anadan olub. İlk
təhsil illəri Sumqayıt şəhərində keçib. O, 18 nömrəli
tam orta məktəbdə, daha sonra isə Təbiət elmləri
təmayüllü gimnaziyada təhsil alıb. Orta məktəbi
bitirdikdən sonra Azərbaycan Dillər Universitetinin
tərcümə (italyan dili üzrə) fakültəsinə daxil olub
ADU-da təhsil aldığı dövrdə - 2010 - 2012-ci illərdə
İtaliyanın Xarici İşlər Nazirliyinin təqaüdünü qazanaraq
9 ay ərzində bu ölkənin Siena və Peruca şəhərlərində
təhsil alıb. İtaliya ilə tanışlıq nəticəsində Leyla
magistratura təhsilini də bu ölkədə almağa qərar verib.
Hazırda "2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin
xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı"
çərçivəsində Roma "La Sapienza" Universitetində
beynəlxalq inkişaf və əməkdaşlıq elmləri üzrə magistr
təhsili alır. ASAİF-in (Xaricdə Təhsil Alan və Məzun
Olmuş Azərbaycanlı Gənclərin Beynəlxalq Forumu) fəal
üzvlərindən olan Leyla "La Sapienza" Universitetində
fəaliyyət göstərən Sapienza Hərəkatı Gənclər
Təşkilatının üzvü və gənc səfiridir. Ötən il ASAİF-in
Roma forumunda "İlin ən yaxşı koordinatoru" adına
layiq görülüb. Leyla ilə söhbətimizə onun ilk təhsil
illərindən başladıq.
- Orta məktəbdə oxuyarkən əlaçı şagirdlərdən biri idim.
Səmimi desəm, çox vaxt yalnız əlaçı olmaq, "beş" almaq
üçün oxumuşam. Amma sonralar başa düşdüm ki, əsas şərt
qazanılan biliklərin tətbiq edilməsi ilə bağlıdır.
Təbiət elmləri təmayüllü gimnaziyada oxumağıma
baxmayaraq, humanitar elmlərə hər zaman çox böyük
həvəsim olub. Orta məktəbdə oxuyarkən ümummilli
liderimiz Heydər Əliyevin anadan olmasının 80 illiyinə
həsr edilmiş elmi konfransda respublika birincisi oldum.
- 2013-2014-cü tədris ili üzrə Dövlət Proqramı
çərçivəsində xaricdə təhsil almaq istəyən tələbələrin
seçim prosesini necə qiymətləndirirsiniz?
- Seçim prosesi olduqca yüksək səviyyədə təşkil
olunmuşdu. Tələbələrin bilikləri hərtərəfli
qiymətləndirilirdi. Məncə, bu çox müsbət haldır. Bu
proses ən layiqli tələbələrin dünyanın nüfuzlu ali
təhsil ocaqlarında təhsil almasına xidmət edir. Bizim
tələbələrin əsas məqsədi ölkəmizi, təhsil sistemimizi
xaricdə layiqincə təmsil etmək, yüksək təhsil alaraq
vətənə dönmək, ölkəmiz üçün çalışmaqdır. Tələbələrimiz
üçün yaradılan bu imkana, diqqət və qayğıya görə biz,
ilk növbədə, ölkə Prezidentinə minnətdarıq.
- Xarici ölkədən Azərbaycan təhsilini, Təhsil
Nazirliyinin apardığı işi necə görürsünüz?
- Mən əslində bizim təhsil sistemimizi çox bəyənirəm,
çünki hərtərəfli təhsil verir. Biz öz ölkəmizin
tarixi, coğrafiyası ilə yanaşı, eyni zamanda dünyanın
digər ölkələrinin coğrafiyasını, tarixini də öyrənirik.
Həm texniki, həm də humanitar fənlər üzrə biliklərimiz
hərtərəflidir. Ölkəmizdə uğurlu təhsil islahatları
aparılır. Biz, xaricdə təhsil alan tələbələr ölkəmizin
təhsil sistemində baş verən keyfiyyət dəyişikliklərini
diqqətlə izləyirik. "Azərbaycan Respublikasında
təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası" qlobal
dünyanın çağırışlarına cavab verən mühüm fəaliyyət
proqramıdır. Bütün bu işlərdə biz Təhsil Nazirliyinin
apardığı çox düzgün, ciddi düşünülmüş, şəffaf strateji
xəttini aydın görürük.
- Xaricdə təhsilin hansı üstünlüklərini qeyd edə
bilərsiniz?
- Məncə, üstünlüklər çoxdur, amma bu, o demək deyil ki,
xaricdə təhsil almaq şərtdir. İnsanın dünyagörüşü,
həyata baxışı dəyişir. Fərqli mədəniyyətlərə məxsus
insanlarla ünsiyyətdə olmaq insana tamam başqa cür
təsir göstərir. Xaricdə təhsil və dünyagörüşümüzdə baş
verən dəyişikliklər bizə çətinliklərin öhdəsindən
təkbaşına gəlməyi, özünə güvənci öyrədir.
- Oxuduğunuz ali məktəb, seçdiyiniz ixtisas barədə...
- Əsası 1303-cü ildə qoyulmuş "La Sapienza" Universiteti
təkcə İtaliyanın deyil, bütün Avropanın ən qədim ali
məktəblərindən biridir. "La Sapienza" latıncadan
tərcümədə müdriklik, bilik, elm deməkdir. Universitet
ilk vaxtlarda tədqiqatçılar, alimlərin birliyi kimi
yaranıb. Tələbə sayına görə isə Avropanın ən böyük
universitetidir. Hazırda bu ali məktəbdə 180 min tələbə
təhsil alır. Ali məktəbin 11 fakültəsində 10 mindən
artıq professor-müəllim heyəti çalışır. Mənim təhsil
aldığım beynəlxalq inkişaf və əməkdaşlıq elmləri
ixtisası isə universitetin ən qədim fakültələrindən
biridir. Bu fakültənin bir çox məzunları İtaliyanın
siyasi həyatında vacib rola malikdirlər. Məsələn,
İtaliyanın hazırkı xarici işlər naziri xanım Federik
Mogerini bu fakültənin məzunudur. Universitetin
tanınmış məzunlarından eləcə də məşhur pedaqoq Mariya
Montessori, yazıçı Qabriel Annunsio, kinorejissor
Bernardo Bertoluççininin adlarını çəkmək olar.
2013-cü ilin nəticələrinə görə "La Sapienza" dünyanın
150 ən yaxşı universiteti sırasındadır və İtaliyanın
milli universitetləri arasında ilk yeri tutur.
- Sizə dərs deyən hansı məşhur alimlərin adlarını
çəkərdiniz?
- Mənə daha çox alimlər deyil, siyasətçilər dərs
keçirlər. Məsələn, Riccardo Migliori, İtaliyanın
Deputatlar Palatasının üzvü, eyni zamanda da İtaliyanın
ATƏT-dəki nümayəndəliyinin prezidenti olub. Daha sonra
Massimo Mamberti, uzun illər İtaliya Xarici Ticarət
İnstitutunun prezidenti kimi çalışıb və s.
- Oxuduğunuz ali məktəbdə müəllim-tələbə münasibəti
necədir?
- Məncə, müəllim-tələbə münasibətləri İtaliyada
fərqlidir. Burada müəllim tələbəyə özünü analiz etmək
imkanı verir. Sən oxudun, dərsə gəldin, ya gəlmədin,
onun üçün maraqlı deyil. Bu zaman tələbədə özünü tənqid
etmə xüsusiyyəti inkişaf edir. Bir dəfə dərsə gecikəndə
bunun səbəbini izah edərək üzr istədim. Müəllimim bizə
dərs keçdikdən sonra öz doktorantura dərsinə gedəcəyini
və bu halda da onun tələbə kimi dərsə gecikəcəyini
bildirdi.
- Universitetdə əcnəbi tələbələrə münasibət necədir?
- Mənim təhsilim italyan dilində olduğu üçün təhsil
aldığım qrupda yeganə tələbəyəm. Düzünü desəm, ilk iki
həftə ərzində mən qrupumu dəyişməyi düşünürdüm. Çünki
məni qəbul etməyəcəkləri qərarına gəlmişdim. Onlar heç
Azərbaycanın harada yerləşdiyini bilmirdilər. Amma
yavaş-yavaş özüm, ölkəm haqqında məlumat verdim, onlarda
ölkəmizə, mədəniyyətimizə böyük maraq yarandı.
Ümumilikdə isə "La Sapienza"da əcnəbi tələbələrin sayı
çoxdur.
- Gənclərimizin xaricdə təhsil almaq səylərinə necə
baxırsınız?
- Xaricdə təhsil almaq böyük bir fürsətdir. Çox məmnunam
ki, bizim dövlətimiz bizə bu şəraiti yaradıbdır. Əsas
məsələ isə aldığımız bilikləri xaricdə təhsil almayan
soydaşlarımızla bölüşməkdir. Bu başqa bir təcrübədir.
İnsanın bir fərd kimi formalaşmasında, sərbəst həyata
başlamasında böyük əhəmiyyətə malikdir.
- Tələbə həyatınız necə keçir?
- Tələbə həyatım olduqca intensiv keçir. Mən tələbə
olmaqla yanaşı, eyni zamanda Azərbaycan Respublikasının
İtaliyadakı səfirliyində də çalışıram. Buna görə də
sevimli hobbilərimə vaxt ayırmağa o qədər də vaxtım
qalmır. Kitabları çox sevirəm, məsələn, ötən ilin
avqustundan bu günə kimi çox sayda kitab almışam. Bir
neçə gün onları saydım, hazırda 32-sini hələ də
oxumamışam.
- Asudə vaxtınız olurmu?
- Asudə vaxtım yalnız həftə sonları olur və o zaman
bacardığım qədər səyahət etməyə çalışıram. Əslində,
dünyanın ən məşhur böyük şəhərlərindən o qədər də
tanınmayan kiçik şəhərlərə, qəsəbələrə səyahəti, həmin
yerləri kəşf etməyi çox xoşlayıram. İtaliya isə bu cür
kiçik, lakin tarixi yaşadan məkanlarla zəngindir.
- Azərbaycan diasporası ilə əlaqələriniz...
- Səfirliyimizin dəstəyi ilə İtaliyada, eləcə də Romada
təhsil alan tələbələrimizin iştirakı ilə bir sıra
tədbirlər keçiririk. Həm Azərbaycanın tarixinin,
zəngin mədəniyyətinin təşviq edilməsi, həm də Dağlıq
Qarabağ münaqişəsi, Xocalı soyqırımı zamanı
soydaşlarımızın başına gətirilən müsibətlərin dünya
ictimaiyyətinə çatdırılması sahəsində təqdirəlayiq
tədbirlər həyata keçirilir. Təbii ki, mən də bu
tədbirlərdə fəal iştirak edirəm. Hər bir azərbaycanlı
tələbə kimi Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya
çatdırılmasında əlimdən gələni edirəm. Biz Romada
İtaliya-Azərbaycan mədəniyyət gecələri, italyan və
azərbaycanlı gənclər arasında şəbəkələşməyə xidmət edən
tədbirlər həyata keçirir, həmçinin Azərbaycan və eyni
zamanda İtaliya bədii ədəbiyyat nümunələrinin tərcümə
edilməsi sahəsində fəaliyyət göstəririk.
- Çətinlikləriniz nə ilə bağlıdır?
-Həyat çətinliklərlə doludur. Məncə, həyatı daha da
maraqlı, rəngarəng edən də elə bu çətinliklərdir. Mən
çətinliklərin öhdəsindən gəlməyi çox sevirəm. Təbiətcə
çox pozitiv insanam, dostlarım da bunu təsdiq edə
bilərlər. Çətinlikləri gülümsəyərək qəbul edirəm. Təbii
ki, onların öhdəsindən gəlməyə ailəm və dostlarım dəstək
olurlar.
- Gələcək planlarınız?
- Azərbaycan daim inkişaf edən güclü bir ölkədir. Ölkə
rəhbərliyinin apardığı məqsədyönlü, ardıcıl siyasət
nəticəsində Azərbaycanın davamlı inkişafı təmin olunub.
Buna görə də gənclərimiz qarşısında geniş imkanlar
açılıb. Hər bir addımda qarşımıza bir-birindən dəyərli
imkanlar, perspektivlər açılır. Ona görə də hələlik
hansı strukturda, hansı sahədə çalışacağıma dair qərar
verməmişəm. Amma Azərbaycana layiq bir vətəndaş
olmağıma, harada olmağımdan asılı olmayaraq daim
Vətənimə layiqincə xidmət edəcəyimə əminəm.
- Biz də sizə təhsil yollarında və gələcək karyeranızda
uğurlar arzulayırıq.
Oruc MUSTAFAYEV,
"Azərbaycan müəllimi" |
