|
 Son
illər ölkəmizdə möhtərəm Prezidentimizin sərəncamları
ilə hər təqvim ilinin cəmiyyətin həyatında, ölkənin
inkişafında mühüm rol oynayan bir fəaliyyət sahəsi ilə
adlandırılması artıq yaxşı bir ənənə halını alıb. Bu
yolla bir tərəfdən ictimaiyyətin diqqəti dövlətin öz
siyasətində prioritet hesab etdiyi istiqamətə cəlb
edilirsə, digər tərəfdən müəyyənləşdirilmiş
inkişafyönümlü tədbirlərin ilboyu həyata keçirilməsi
nəticəsində həmin sahənin üstün inkişafı təmin olunur.
Bu baxımdan 2013-cü il ölkəmizin müasir tarixinə "İKT
ili" kimi daxil olub.
İndi, artıq dünyanın əksər ölkələrinin informasiya
cəmiyyətləri qurmaq, mövcud informasiyaları toplayıb
emal etmək və aparılan siyasətdə onun nəticələrinə
istinad etmək yolunda ciddi addımlar atdığı və böyük
uğurlar qazandığı bir zamanda cəmiyyət həyatında
informasiyanın rolunu, önəmini sübut etməyə ehtiyac
yoxdur. Hazırda dünya vaxtilə iti ağıl sahiblərinin
proqnozunu verdiyi elə inkişaf səviyyəsinə gəlib çatıb
ki, bu səviyyədə hər şey - ölkənin gücü, üstünlüyü,
bütün sahələrdə inkişafın, insanların maddi-rifah
halının səviyyəsi məhz informasiya-kommunikasiya
vasitələrinin tətbiqi vəziyyəti ilə müəyyən olunur. Buna
görə də İKT-nin ən son nailiyyətlərinin ölkəmizdə
tətbiqi və inkişaf etdirilməsi dövlət siyasətinin
prioritet istiqamətlərindəndir.
Müasir dövrün reallıqlarını və inkişaf tendensiyalarını
praqmatik bir siyasətçi kimi düzgün dəyərləndirən
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev
özünün 16 yanvar 2013-cü il tarixli 2664 nömrəli
sərəncamı ilə 2013-cü ili ölkəmizdə "İnformasiya və
kommunikasiya texnologiyaları ili" elan etmişdi. Məqsəd
cəmiyyət həyatında əvəzsiz rola malik, müasir dövrün və
"biliklər iqtisadiyyatı"na keçidin əsas atributuna
çevrilmiş İKT-nin ölkəmizdə daha da inkişafını, qabaqcıl
texnologiyaların vətəndaşların gündəlik həyatının
müxtəlif sahələrinə tətbiqini təmin etmək idi.
Həmin sərəncamla Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları
Nazirliyinə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası ilə
birlikdə 2013-cu ilin Azərbaycan Respublikasında
"İnformasiya və kommunikasiya texnologiyaları ili" elan
edilməsi ilə bağlı Tədbirlər Planı hazırlamaq
tapşırılmışdı. Sözügedən plan vaxtında hazırlanaraq ölkə
başçısının 29 mart 2013-cü il tarixli sərəncamı ilə
təsdiq olunmuşdur.
Tədbirlər Planında İKT sektorunun daha da inkişaf
etdirilməsi üçün 4 strateji istiqamət müəyyən edilmişdi.
Təşkilati tədbirləri əhatə edən birinci istiqamət xüsusi
saytın yaradılıb fəaliyyətinin təmin edilməsini, şəhər
və rayonlarda ictimai yerlərdə müvafiq təşviqat
materiallarının yerləşdirilməsini, görülən işlər
haqqında mütəmadi olaraq KİV-də məlumatların
verilməsini, informasiya təhlükəsizliyi ilə bağlı ilk
respublika konfransının keçirilməsini və s. tədbirləri
nəzərdə tuturdu.
İkinci strateji istiqamət normativ-hüquqi bazanın və
idarəetmənin təkmilləşdirilməsi tədbirlərini əhatə
edirdi ki, buraya sahə üzrə beynəlxalq səviyyəli
strategiyaların hazırlanması, "az" domenindən
istifadənin genişləndirilməsi, qeydiyyat proseslərinin
təkmilləşdirilməsi üçün tədbirlərin görülməsi, rabitə və
İnternet xidmətləri tariflərinə yenidən baxılması və s.
daxil idi.
Tədbirlər Planında üçüncü istiqamət kimi İKT
potensialının gücləndirilməsi, İnformasiya
Texnologiyalarının İnkişafı Dövlət Fondunun, "Yüksək
Texnologiyalar Parkı"nın, Elektron Təhlükəsizlik
Mərkəzinin, İnformasiya Texnologiyaları Universitetinin
fəaliyyətinin təşkili, "Elektron hökumət"in
formalaşdırılması üzrə tədbirlərin davam etdirilməsi,
elektron xidmətlərdən istifadənin kütləviliyinin
artırılması üzrə fəaliyyətin genişləndirilməsi və s.
üzrə tədbirlər görülməsi yer almışdı.
Sonuncu-dördüncü strateji istiqamət üzrə görüləcək
işlərə isə informasiya cəmiyyəti və insan potensialının
inkişafı, əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud 18
yaşadək uşaqların İKT-dən istifadə imkanlarının
artırılması, İKT-nin inkişafına yönəlmiş əhəmiyyətli
layihələrin dəstəklənməsi, Azərbaycan həqiqətlərini
virtual məkanda əks etdirən informasiya resurslarının
yaradılması, təbliği, yayılması və s. daxil idi.
"İnformasiya və kommunikasiya texnologiyaları ili"nin
yekunları göstərir ki, qarşıya qoyulan məqsəd əldə
olunmuş, Tədbirlər Planında nəzərdə tutulan işlər
reallaşdırılmışdır. Nəticədə ölkəmizdə İKT-nin inkişafı
və tətbiqi yönündə bir sıra böyük uğurlar əldə
olunmuşdur.
Bu uğurların ən möhtəşəmi, şübhəsiz, ötən il fevralın
8-də Azərbaycanın ilk peyki olan "Azerspace-1"
telekommunikasiya peykinin orbitə çıxarılmasıdır. Martın
15-dən bütünlüklə yerli mütəxəssislər tərəfindən idarə
olunan peykin buraxılması ilə ölkəmizin adı kosmik
dövlətləri sırasına yazılmışdır. İlk peykimiz yerli
radio və televiziya kanallarının yayımını təmin etməklə
yanaşı, böyük bir hissəsi icarəyə verildiyindən, həm də
ölkəmizə külli miqdarda gəlir gətirir.
Hər bir sahənin yüksələn xətlə və dayanıqlı inkişafı o
sahədə çalışan kadrların peşəkarlıq səviyyəsindən
həlledici dərəcədə asılıdır. Bu baxımdan ölkəmizdə
İKT-nin inkişaf perspektivləri müvafiq sahə üzrə
yüksəkixtisaslı mütəxəssislərin hazırlanmasını da
zərurətə çevirmiş və aktuallaşdırmışdır.
Həmin zərurət nəzərə alınaraq ötən il ölkəmizdə möhtərəm
Prezidentin xüsusi sərəncamı ilə İnformasiya
Texnologiyaları Universiteti yaradılmışdır. Fikrimizcə,
sözügedən ali məktəbin fəaliyyətə başlamasını, eləcə də
sektor üzrə ixtisaslı kadr hazırlığı məqsədi ilə
dünyanın bir sıra tanınmış informasiya texnologiyaları
universitetləri ilə əlaqələrin qurulmasını da "İKT
ili"nin ən mühüm töhfələrindən hesab etmək olar.
"İKT ili" ilə bağlı Tədbirlər Planına müvafiq olaraq
informasiya texnologiyaları sahəsində istehsalyönümlü
fəaliyyətin dəstəklənməsi, bu sahədə yerli və xarici
investisiyaların cəlb olunması üzrə işlərə təkan vermək
üçün Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin
tabeliyində yaradılmış İnformasiya Texnologiyalarının
İnkişafı Dövlət Fondunun əsasnaməsi hazırlanaraq ölkə
Prezidentinin 2 aprel 2013-cü il tarixli 853 nömrəli
fərmanı ilə təsdiq olunmuşdur. Fond İKT sahəsində
çalışan sahibkarlara dövlət adından maliyyə dəstəyi
göstərəcək, şirkətlərə qrantlar, kreditlər verəcəkdir.
Prezidentin 5 noyabr 2012-ci il tarixli sərəncamı ilə
yaradılmış və əsas məqsədi elm və istehsal sahələri
arasında körpü yaratmaq olan Yüksək Texnologiyalar
Parkının tam formalaşması da məhz "İKT ili"ndə - 2013-cü
ildə olmuşdur.
Yüksək Texnologiyalar Parkı informasiya və kommunikasiya
texnologiyaları, telekommunikasiya və kosmos, enerji
səmərəliliyi sahələrində tədqiqatların aparılması
baxımından mühüm əhəmiyyətə malikdir.
Son illər cəmiyyət həyatında mühüm rol oynayan təhsilin
elektronlaşdırılması da prioritet məqsədlərdən olmuş,
2004-2012-ci illər arasında İKT-nin təhsil sisteminə
tətbiqi və bu sistemin informasiyalaşdırılması üzrə iki
dövlət Proqramı qəbul olunaraq həyata keçirilmişdir.
Nəticədə 2012-ci ilin yekununa görə məktəblərin 90 faizi
kompüterlərlə təchiz olunmuş, V-XI siniflərdə 20 şagirdə
1 kompüter nisbəti təmin edilmişdir.
Təhsil sisteminin informasiyalaşdırılması üzrə işlər
"İKT ili"ndə də davam etdirilmiş və xeyli uğur əldə
olunmuşdur. Təhsil müəssisələrinin
informasiya-kommunikasiya üzrə maddi-texniki bazasının
təkmilləşdirilməsi, kompüter və digər rəqəmsal
avadanlıqlarla təminatı xüsusilə diqqət mərkəzində
saxlanmış, Təhsil Nazirliyinin tabeliyində olan şəhər və
rayon təhsil şöbələrinə 3702 ədəd stolüstü kompüter,
4853 ədəd noutbuk, 1976 ədəd proyektor və 2600 ədəd
interaktiv elektron lövhə verilmişdir.
Təhsil müəssisələrində İKT avadanlığına texniki nəzarət
və dəstək sistemi daha da təkmilləşdirilmiş Bakı
şəhərində və Abşeron rayonunda 366 təhsil müəssisəsinə
texniki xidmət göstərilmişdir.
İntranet xidmətlərinin işlənilməsi və İnternet
şəbəkəsinə çıxışın təmin olunması istiqamətində addımlar
atılmış, 2013-cü ildə həmin şəbəkələrə əlavə olaraq 70
təhsil müəssisəsi qoşulmuş, nəticədə İntranet və
İnternet sistemlərindən istifadə edən təhsil
müəssisələrinin sayı 1695-ə çatmışdır.
"İKT ili"nin təhsildəki uğurlarından bir qismi də
elektron təhsil texnologiyalarının tətbiqinin
genişləndirilməsi ilə əlaqədardır. Belə ki, ötən il
Joung Digital Planet şirkətinin Universal Kurikulum
platforması üzrə 57 ədəd elektron dərs, 10 ədəd milli
tədris fənni üzrə elektron tədris resursları, 57 ədəd
animasiyalı müəllim təqdimatı hazırlanmışdır.
Təhsil sistemində kadr potensialını gücləndirilməsi
sahəsində də diqqətəlayiq işlər görülmüş, İntel "Gələcək
üçün təhsil" təlim vəsaitləri əsasında müxtəlif
məqsədlərlə təxminən 3300 nəfər müəllimə təlimlər və
treninqlər keçirilmişdir.
Ölkədə İKT-nin dinamik inkişaf tempi bu sahədə
təhlükəsizliyin təminatını da zərurətə çevirmişdir. "İKT
ili"ndə bu istiqamətdə də müəyyən addımlar atılmışdır.
Belə ki, ölkə başçısının 26 sentyabr 2012-ci il tarixli
"İnformasiya təhlükəsizliyi sahəsində fəaliyyətin
təkmilləşdirilməsi tədbirləri haqqında" fərmanının
icrası ilə bağlı işlər əsasən "İKT ili"ndə
reallaşdırılmağa başlanmış, nəticədə ölkədə informasiya
dövriyyəsinin mühafizəsi, sabitliyi və fasiləsizliyi,
dövlət orqanlarının informasiya ehtiyatlarının qorunması
və s. istiqamətlərdə mühüm tədbirlər həyata
keçirilmişdir. Bu məqsədlə yeni qurumlar - Xüsusi Dövlət
Mühafizə Xidmətinin xüsusi Rabitə və İnformasiya
Təhlükəsizliyi Dövlət Agentliyi və PİTN-nin tabeliyində
Elektron Təhlükəsizliyi Mərkəzi yaradılmışdır.
"İKT ili" həm də "Elektron hökumət", "Asan xidmət"
layihələri çərçivəsində göstərilən xidmətlərin sayı və
keyfiyyətinin yüksəlməsi ilə yadda qalmışdır. Məlumat
üçün bildirək ki, hazırda "Elektron hökumət" saytında
təqdim olunan xidmətlərdən ayda təxminən 50 mindən çox
insan istifadə edir. Nazirlər Kabinetinin təsdiq etdiyi
siyahıdakı 425 xidmətdən 275-i "Elektron hökumət" və
müvafiq dövlət qurumlarının portallarına inteqrasiya
edilmişdir. Əhaliyə təxminən 500 minə yaxın xidmət
elektron formada göstərilmişdir.
Ötən ilin dekabrında Bakıda təşkil olunmuş 19-cu
"Telekommunikasiya və informasiya texnologiyaları"
sərgi-konfransı bir növ "İKT ili" çərçivəsində həyata
keçirilən tədbirlərin yekunu olmuş, ölkəmizin İKT
sahəsində böyük inkişaf potensialına malik olduğunu,
region əhəmiyyətli qlobal layihələri daxili imkanlar
hesabına uğurla reallaşdırdığını bir daha
təsdiqləmişdir.
Yusif ƏLİYEV,
əməkdar jurnalist,
"Azərbaycan müəllimi"
Qeyd:
"Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi
İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi
Fondunun keçirdiyi müsabiqəyə təqdim etmək üçün" |
