|
 Hörmətli
qurultay iştirakçıları!
Ölkəmizin təhsil işçiləri və müəllimlər ordusunun
nüfuzlu qurultayında Bakı Ali Neft Məktəbinin kollektivi
adından sizləri salamlamaqdan və fikirlərimi bölüşməkdən
şərəf duyuram.
Təhsil sistemi ölkəmizin aparıcı qüvvəsi olaraq
Azərbaycanın iqtisadiyyatının bütün sahələrinin uğurlu
fəaliyyətinin təminatı üçün kadr hazırlayan, onların
keçmişdəki və bugünkü nailiyyətlərində və gələcək
inkişafında əvəzsiz rol oynayan sahədir.
Təhsil məkanındakı yeni ab-hava və təhsilin inkişafı
üzrə Dövlət Strategiyasının təsdiq edilməsi Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin təhsil
sisteminin inkişafına göstərdiyi diqqət və qayğının
təzahürü olaraq hər bir təhsil işçisinin qarşısına yeni
məsul vəzifələr qoymuşdur.
Ötən əsrin 70-80-ci illərində ümummilli liderimiz Heydər
Əliyevin təşəbbüsləri nəticəsində çoxsaylı təhsil
müəssisələrinin yaradılması, yeni ixtisaslar üzrə
mütəxəssis hazırlığının həyata keçirilməsi, unikal
ixtisaslar üzrə digər respublikaların aparıcı təhsil
mərkəzlərində mütəxəssis hazırlığının təşkili,
Ümumittifaq statuslu ixtisasartırma və yenidənhazırlanma
institutlarının fəaliyyəti Azərbaycanı dünyanın bir çox
ölkələri üçün yüksək ixtisaslı mütəxəssislər hazırlayan
bir məkana çevirmişdir.
Həmin layihələr çərçivəsində o vaxt təhsil almış
gənclərin mütləq əksəriyyəti hazırda ölkə
iqtisadiyyatının aparıcı qüvvələridirlər. Təəssüflər
olsun ki, müstəqillik illərinin əvvəllərində həm
obyektiv, həm də subyektiv səbəblərdən ali təhsil
sahəsində əldə edilmiş uğurlar kifayət dərəcədə inkişaf
etdirilməmişdir.
Müstəqil Azərbaycanın ali təhsil sisteminin Avropa
təhsil məkanına inteqrasiya yolunda Bolonya prosesinə
qoşulması, beynəlxalq təhsil qurumları ilə ildən-ilə
genişlənən əlaqələr, kredit sisteminin tətbiqi,
mütəxəssis hazırlığı aparılan ixtisasların siyahısının
YUNESKO-nun standartlarına uyğunlaşdırılması, çoxballı
qiymətləndirmə sisteminə, çoxpilləli təhsilə keçid,
infrastrukturun əsaslı şəkildə yenilənməsi, yeni
maliyyələşmə mexanizminin tətbiqi, təəssüflər olsun ki,
əsas məqsəd olan təhsilin keyfiyyətini beynəlxalq
səviyyəyə gətirib çıxarmamışdır. Ona görə də
işəgötürənlər ali təhsil müəssisələrinin məzunlarını ya
tələblərə cavab vermədiklərinə görə işə götürmür, yaxud
da əlavə xərc çəkərək onlara yeni biliklər verməyə
məcbur olurlar.
İşəgötürənlərin əmək bazarında mütəxəssislərin bilik və
təcrübəsinə ildən-ilə artan tələbatları kadrlara
ehtiyacın ödənilməsi üçün ali təhsil sisteminə
yeniliklərin gətirilməsi zərurəti yaratdığından ölkə
Prezidentinin fərmanları əsasında yeni ali təhsil
müəssisələrinin - Azərbaycan Diplomatik Akademiyasının,
M.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Bakı
filialının, İnformasiya Texnologiyaları Universitetinin
və s. yaradılması cəmiyyətdə rəğbətlə qarşılanmışdır.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham
Əliyevin 29 noyabr 2011-ci il tarixli Fərmanı ilə artıq
transmilli şirkətə çevrilmiş və ingilis dilində təhsil
almış mütəxəssislərə böyük ehtiyacı olan Dövlət Neft
Şirkətinin strukturunda yeni, müasir tipli Bakı Ali Neft
Məktəbinin yaradılması bu prosesin məntiqi davamıdır. Bu
cür qərarlar mütəxəssis hazırlığında sağlam rəqabətin
bərqərar olmasına, abituriyentlər üçün isə ən
keyfiyyətli təhsil imkanı təklif edən ali məktəbləri
seçməyə imkan yaradır. Bakı Ali Neft Məktəbinin
quruculuğu prosesində dünyanın aparıcı elm və təhsil
mərkəzlərinin təcrübəsi öyrənilərək keyfiyyətli mühəndis
kadrları hazırlığının təmin edilməsi üçün vacib olan 6
əsas komponent- yüksək potensiallı professor-müəllim
heyəti, mütərəqqi tədris proqramları, yüksək hazırlıqlı
orta məktəb məzunları - tələbələr, tədris prosesinin
istehsalatla sıx əlaqəsinin təmin olunması, tədrisin
müasir informasiya resursları ilə təmin edilməsi və ən
müasir tələblərə cavab verən maddi-texniki baza əsas
götürülmüşdür. Hazırda Bibiheybətdə Bakı Ali Neft
Məktəbi üçün kampus tikilir və orada da bu
komponentlərin özünə yer tapması ilə bağlı iş aparılır.
Qısa zaman kəsiyində Bakı Ali Neft Məktəbində müasir
tələblərə cavab verən infrastruktur yaradılmış,
professor-müəllim və idarəetmə heyəti formalaşdırılmış,
Böyük Britaniyanın dünyada tanınmış Heriot-Vatt
Universiteti (HVU) ilə tədris proqramlarının tətbiqi ilə
bağlı müqavilə imzalanmış, genişmiqyaslı tanıtım
aksiyaları nəticəsində 2012-ci ildə "Neft-qaz
mühəndisliyi", "Kimya mühəndisliyi" ixtisaslarına,
2013-cü ildə isə həmin ixtisaslara və əlavə olaraq
"Proseslərin avtomatlaşdırılması mühəndisliyi"
ixtisasına tələbə qəbulu həyata keçirilmiş, 2012-ci ildə
orta bal 631, Prezident təqaüdçülərinin sayı 11, 2013-cü
ildə isə müvafiq olaraq, 656 və 15 olmuş, bu
göstəricilərə görə BANM Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət
Komissiyasının tərtib etdiyi reytinq cədvəlində mütləq
lider olmuşdur.
Tədrisin təşkilində, tədris texnologiyalarının
tətbiqində, tələbə-müəllim münasibətlərinin
tənzimlənməsində, biliklərin qiymətləndirilməsi
prosesində şəffaflığın və obyektivliyin təmin
edilməsində, müəllimlərin və tədris proqramlarının
seçimində, tədrisin istehsalatla əlaqəsinin
möhkəmləndirilməsində, çoxsaylı transmilli şirkətlərlə
və aparıcı ölkələrin təhsil mərkəzləri ilə əlaqələrin
qurulmasında, mühəndislik fəaliyyətinin təbliğində,
tələbələrin yerli gənclər və beynəlxalq mühəndislik
cəmiyyətlərinin fəaliyyətinə qoşulmasında ən mütərəqqi
yanaşmalar həyata keçirilmiş, ali məktəbdə sağlam və
səmərəli təhsil mühiti yaradılmış, əldə edilmiş
nəticələr və onların ictimaiyyət arasında yayılması Bakı
Ali Neft Məktəbinə cəmiyyətdə böyük nüfuz qazandırmış,
abituriyentlər üçün cəlbedici etmişdir.
Tədris prosesi istehsalatla sıx əlaqədədir, tələbələr
həm semestr boyu, həm də tətillərdən qabaq mütləq
ARDNŞ-ın Heydər Əliyev adına Bakı Neft Emalı Zavodunda
və digər müəssisələrdə tərcübə keçirlər. Bu məqsədlə
BANM ARDNŞ-ın və AMEA-nın bir sıra müəssisə və
təşkilatları ilə, eləcə də "BP", "Total", "Statoil"
şirkətləri, "Microsoft", "British Council" təşkilatları
ilə müqavilələr bağlamışdır. "Hallburton", "KCA Deutag",
"Schlumberger" və "Emersonprocessmanagement" şirkətləri
ilə danışıqlar yekunlaşmaq üzrədir.
Ali məktəbimizdə rektorluqla professor-müəllim heyəti,
idarəetmə qurumları, tələbələr və valideynlər arasında
sıx və işgüzar münasibətlərin uğurlarımızda əhəmiyyətini
qeyd etmək istərdim. Hər bir tələbə, müəllim, işçi və
valideyn üçün rəhbərlik həmişə açıqdır. Xüsusi psixoloji
xidmət və sosioloji sorğular vasitəsilə bu münasibətlər
daim tənzimlənir.
Bütün bu işlərin nəticəsi kimi məzunlarımıza BANM-in və
Heriot-Vatt Universitetinin diplomlarının veriləcəyini
də qeyd etmək istərdim.
Bu yaxınlarda qəbul edilmiş "Azərbaycan Respublikasında
təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası" və Təhsil
Nazirliyinin fəaliyyətində nəzərəçarpan dinamika
ölkəmizin ali təhsil sisteminin fəaliyyətini
mükəmməlləşdirmək üçün bizə unikal bir şans vermişdir.
Əsaslı şəkildə işlənmiş bu sənədin tələblərinin bir
qismi ilə bağlı fikirlərimi bölüşmək istərdim.
Tədris proqramlarının yaradılması və tətbiqi işlərində
uzun müddət bərqərar olmuş konservativ yanaşma əmək
bazarının mütəxəssislərə ildən-ilə dəyişən ehtiyaclarını
nəzərə almadığından hazırlanan kadr potensialından
səmərəli istifadə olunmur. Ona görə də tədris
proqramlarının işlənməsi prosesi işəgötürən
müəssisələrin inkişafı və bu inkişafın tempi ilə
uzlaşmalıdır.
Digər bir yanaşma isə tədris proqramlarının ekspertizası
üçün heç bir dövlət qurumunun tərkibində olmayan
müstəqil ekspert qrupunun yaradılması və onların işinə
təhsil sahəsində beynəlxalq ekspertlərin cəlb
olunmasıdır.
Ali məktəblər arasında tədris proqramlarının qarşılıqlı
tətbiqi həm tələbələr, həm də müəllimlər üçün mobilliyi
təmin edə bilər.
Mütəxəssis hazırlığı ixtisaslarının sərt şəkildə bir
siyahıda təsdiq olunması proqramların tətbiqində
çevikliyi təmin etməyə imkan vermir. Proqramların qəbulu
və tətbiqi işində bürokratik sənədləşdirmə mövcuddur,
halbuki, məsələn, bizim partnyor olduğumuz HVU-ndə əsas
sənədlər senatın (Elmi Şuranın) təsdiq etdiyi semestr
üzrə dərslərin siyahısı (kreditləri göstərməklə),
fənlərin məzmunu və dərs cədvəlləridir.
Ali təhsil müəssisələrində xarici dillərin tədrisinin
mükəmməlləşdirilməsi həddindən artıq vacib olan
məsələdir. Çünki xarici dilləri bilən həm tələbə, həm də
müəllim dünyanın bütün informasiya resurslarından bilik
əldə etmək, beynəlxalq elm və təhsilyönümlü layihələrə
qoşulmaq, müasir tədris texnologiyalarını tez və
asanlıqla mənimsəmək imkanı əldə edir. Məsələn, Bakı Ali
Neft Məktəbində 1-ci kursda hazırlıq mərhələsində oxuyan
tələbələrdən hər biri ingilis dilindən IELTS tələbləri
ilə minimum 6.0 bal toplayaraq, bakalavriatda ixtisas
təhsilinə başlayırlar.
Ali təhsil müəssisələri statuslarına görə tədrisi elmi
fəaliyyətlə vəhdətdə həyata keçirməlidirlər. Lakin
ildən-ilə maddi-texniki bazası inkişaf etməyən,
ştatlarında cəmi bir neçə aşağı və orta səviyyəli elmi
dərəcəsiz mütəxəssislər olan karlik-laboratoriyalardan
yüksək nəticələr gözləmək əbəsdir. Hesab edirəm ki, bu
vəziyyətdən çıxış yollarından biri elmi-tədqiqat
işlərinin müsabiqə əsasında qrantlar vasitəsilə həyata
keçirilməsidir.
Elmi-tədqiqat işlərinin səmərəliliyinin və
məqsədyönümlüyünün artırılmasının yollarından biri də
qabaqcıl ölkələrdə geniş təşəkkül tapmış və ali
məktəblərin nəzdində azad iqtisadi zona statusunda
fəaliyyət göstərən elmi texnoparklardır.
Ali məktəblərin elmi potensialını artırmaq üçün daha bir
yol onlara qısa zaman kəsiyində xarici ölkələrin aparıcı
elm və tədris mərkəzlərində magistr hazırlığını həyata
keçirmək imkanı vermək və daha sonra doktorantura
təhsili hesabına professor-müəllim heyətinin
potensialını artırmaqdır. Mövcud vəziyyəti nəzərə alaraq
xarici ölkələrdə stajkeçmə, ixtisasartırma və
yenidənhazırlanma kurslarında istər müəllimlərin,
istərsə də elmi işçilərin təhsilinin təşkili çox
vacibdir. Bununla paralel olaraq mərhələ-mərhələ ölkədə
ixtisaslaşdırılmış (məqsədli) treninq mərkəzlərinin
yaradılması, müasir avadanlıqla təchiz edilməsi və
xaricdən dəvət olunmuş mütəxəssislər tərəfindən yeni
texnologiyaların tədrisinin təşkili fayda verə bilər.
Hesab edirəm ki, ali məktəbin reytinqini müəyyən edərkən
orada məzunlarla hansı real işin aparılması və
məzunların işlə təmin olunması dərəcəsi mütləq nəzərə
alınmalıdır. Bunu Təhsil Nazirliyində məzunların vahid
verilənlər bazasının yaradılması ilə qiymətləndirmək və
reytinqdə nəzərə almaq olar.
Ayrıca olaraq özəl yerli və transmilli şirkətlərin
mütəxəssis hazırlığında iştirakı məsələsinə toxunmaq
istərdim. Hazırda yüzlərlə bu cür şirkət ali məktəblərə
heç bir vəsait ödəmədən ali təhsil müəssisələrinin
məzunlarını işə götürür və onların bilik və
təcrübəsindən bəhrələnir. Bir sıra ölkələrdə, o cümlədən
Rusiya Federasiyasında universitetlər öz məzunlarını
belə şirkətlərə, sözün əsl mənasında, satırlar.
Kiçik özəl müəssisələrdən mütəxəssis hazırlığına maliyyə
dəstəyi gözləmək faydasızdır. Lakin iri şirkətlər
universitetlərin fəaliyyətinə uzunmüddətli maliyyə
dəstəyi verməklə sonradan məzunlara sahib çıxa bilərlər.
İnanıram ki, ali məktəblər işəgötürənlərin tələblərinə
cavab verən kadrları hazırlayarlarsa, şirkətlər hər
məzuna görə təhsil müəssisəsinə ödəniş verə və onun
büdcəsini artıra bilərlər. Belə artırmaları formal yox,
işlək olan Məzunlar Assosiasiyaları da həyata keçirə
bilər.
Hörmətli qurultay iştirakçıları!
Hazırda ictimaiyyət və təhsil işçiləri Strategiyanın
həyata keçirilməsi üçün tədbirlər planının təsdiqini
gözləyir. Ümidvarıq ki, bu plan hökumət tərəfindən
kifayət qədər maliyyə dəstəyi alacaq və uğurla həyata
keçiriləcəkdir. Strategiya təhsil işçisinin, müəllimin
cəmiyyətdə nüfuzunun bərpasına, təhsil müəssisələrində
şəffaf mühitin, sağlam istehsal münasibətlərinin
yaranmasına, bir çox ölkələrdə olduğu kimi
"Qiymətləndirmədə meyar yalnız bilikdir" şüarının hər
bir təhsil ocağında normaya çevrilməsinə şərait
yaradacaqdır.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev
gənclərin xarici universitetlərdə təhsilinin təşkili ilə
yanaşı, müasir ixtisaslar üzrə yüksək ixtisaslı
mütəxəssislərin Azərbaycanda hazırlanmasını da bir
vəzifə kimi təhsil işçilərinin qarşısında qoymuşdur.
Sözügedən Strategiyanın da hədəflərindən biri məhz bu
vəzifənin icrasının təmin olunmasıdır.
Bizim hər birimiz isə vətəndaşlıq, dövlətçilik,
təəssübkeşlik, biliklərin yayılması işində fədakarlıq və
təmənnasızlıq nümayiş etdirərək doğma Vətənimizin
gələcək inkişafına xidmət göstərməliyik!
Mən sizin hər birinizə müqəddəs müəllimlik
fəaliyyətinizdə uğurlar diləyirəm!
Diqqətinizə görə sağ olun! |
