|
 Xarici
ölkələrin Azərbaycandakı səfirliklərinin nümayəndələri
də dərsi maraqla dinləmişlər
Bakıdakı İlyas Əfəndiyev adına "Elitar" Gimnaziyada
"Şuşa - əsirlikdə olan mədəniyyət şəhərimiz" adlı tədbir
keçirilmişdir. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi,
"Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ Bölgəsinin
Azərbaycanlı İcması" İctimai Birliyinin və Şuşa Rayon
İcra Hakimiyyətinin birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən
və rayon ictimaiyyətinin nümayəndələrinin, ölkəmizdə
akkreditə olunmuş diplomatik korpusların çoxsaylı
təmsilçilərinin iştirak etdikləri tədbirdə məqsəd o
torpaqlarda doğulmayan yeniyetmə və gənclərə Şuşa
haqqında geniş məlumat vermək, qiyabi yolla da olsa Şuşa
mədəni mühitini tanıtmaq və işğal faktını bir daha dünya
ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırmaqdan ibarət idi.
Anım tədbirinin ən maraqlı məqamlarından biri isə Şuşa
Rayon Təhsil Şöbəsinin aparıcı məsləhətçisi, pedaqoq,
şair-publisist Əyyub Əbdüləzimovun (Şırlanlının) tədbir
çərçivəsində keçirilən "Şuşa" mövzusunda "açıq dərs"i
olmuşdur. Tədbirin təxminən 250 nəfər iştirakçısının, o
cümlədən də Türkiyə, Braziliya, Kuba, Fransa, Misir,
İndoneziya, İordaniya, Küveyt, Fələstin, Polşa,
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Böyük Britaniya, Rusiya,
Belarusun Azərbaycandakı səfirliklərinin, eləcə də bir
sıra beynəlxalq qurumların nümayəndələrinin dinlədiyi
dərs yüksək səviyyədə keçməklə iştirakçılarda dərin və
unudulmaz təəssürat yaratmışdır.
Bir müddət öncə ustad dərsi keçməklə olduqca maraqlı
bir təşəbbüsü reallaşdırmış Əyyub Əbdüləzimov "açıq
dərs"ini də eyni məharətlə keçərək yüksək ustalıq
nümayiş etdirmişdir. Ustad dərsində olduğu kimi, bu dəfə
də Ə.Əbdüləzimov dərsini ona tanış olmayan, indiyədək
ünsiyyət saxlamadığı şagirdlərlə keçmişdir. Dərsin ən
maraqlı və orijinal cəhəti isə onun inteqrativ əsasda
qurulması və dərsdə Şuşa Dövlət Musiqili Dram Teatrının
aktyorlarının iştirakı, onların haqqında söhbət gedən
tarixi şəxsiyyətlərin obrazlarını səhnədə
canlandırmaları olmuşdur. Bu, dərsin daha təsirli və
emosional alınmasına kömək etmişdir.
"Açıq dərs" Azərbaycan Respublikasının Dövlət himninin
ifası ilə başlanmış, himnin ardınca görkəmli sənətkar
Hacıbaba Hüseynovun ifasında bayatılara yazılmış mahnı
səslənmişdir. Pərdə arxasından sinfə daxil olan müəllim
şagirdləri salamlayaraq onlara və dərsi dinləyən
qonaqlara müraciətlə dərsin motivasiya hissəsində
görkəmli muğam ustadı tərəfindən ifa olunan və hamının
qəlbini ehtizaza gətirən bu qədim el bayatısının dərsin
ruhu ilə həmahəng olduğunu bildirmişdir. Dərsin
ölkəmizin ən gözəl və füsunkar məskənlərindən birinə -
doğma Şuşaya həsr olunduğunu deyən Ə.Əbdüləzimov sonra
şəhərin ərazisi, əhalisi, onun dünyaya pərvazlandırdığı
görkəmli şəxsiyyətlər, elm və mədəniyyət xadimləri
haqqında məlumat vermişdir. Müəllim diqqətə çatdırmışdır
ki, Şuşa şair Qasım bəy Zakir, Xurşid banu Natəvan, Mir
Möhsün Nəvvab, Nəcəf bəy Vəzirov, Əbdürrəhim bəy
Haqverdiyev, Yusif Vəzir Çəmənzəminli, Süleyman Sani
Axundov kimi tanınmış şair və yazıçıların,
ədəbiyyatşünas alim Firudin bəy Köçərlinin, general
Səməd bəy Mehmandarovun, dahi bəstəkar Üzeyir
Hacıbəylinin, bəstəkarlar Fikrət Əmirovun, Soltan
Hacıbəyovun, Süleyman Ələsgərovun, Əşrəf Abbasovun,
Əfrasiyab Bədəlbəylinin, kino-teatr xadimləri Şəmsi
Bədəlbəylinin, Mehdi Məmmədovun, Barat Şəkinskayanın,
ictimai-siyasi xadimlər Əhməd bəy Ağayevin, Haşım bəy
Vəzirovun və əlbəttə ki, xanəndələr, muğam ustaları
Cabbar Qaryağdıoğlunun, Seyid Şuşinskinin, Xan
Şuşinskinin, Bülbülün, Rəşid Behbudovun və başqalarının
vətənidir.
Şuşanı vəsf edən bir şeiri söyləməklə sözünə davam edən
Ə.Əbdüləzimov Şuşanın insanı məftun edən gözəllikləri,
ecazkarlığı, mədəni abidələri ilə Azərbaycanın ayrılmaz
parçası olduğunu bildirib şagirdlərdə görmədikləri
vətənləri haqqında təsəvvürün yaranmasına çalışmışdır.
Sonra sinfə müraciət edən müəllim şagirdlərdən Şuşa
şəhərinin yaranma tarixi haqqında nə bildiklərini
soruşmuşdur. Suala cavab olaraq şagirdlər Şuşanın
əsasının XVIII əsrdə - 1750-ci ildə Qarabağın Cavanşir
elinin Sarınaclı oymağından olan Pənahəli xan tərəfindən
qoyulduğunu söyləmişlər. Sonra "Pənahəli xan" (Şuşa
Dövlət Musiqili Dram Teatrının aktyoru) səhnəyə çıxıb
həyat tarixçəsindən və Qarabağ xanlığını yaratmasından,
onun paytaxtı kimi Şuşa şəhərinin salınmasından söz
açmışdır. Onun bu çıxışına əlavə olaraq müəllim Pənahəli
xanın yüksək diplomatik istedada malik dövlət xadimi,
eyni zamanda cəsur döyüşçü, sərkərdə olduğunu
söyləmişdir.
Sonra müəllim şagirdlərlə apardığı sual-cavab əsasında
Şuşa şəhərinin əvvəllər necə adlanması, burada kəsilən
pul vahidləri və s. məsələlər barədə məlumat vermişdir.
Bir neçə şagird Pənahəli xana həsr olunmuş şeir
söyləmişdir. Şeiri təqdir edən müəllim belə bir faktı
diqqətə çatdırmışdır ki, dünyada bəlkə də Qarabağ, Şuşa
qədər şeir həsr edilən ikinci bir yer tapmaq çətindir.
Belə ki, Qarabağın, Şuşanın, bu bölgənin məşhur
şəxsiyyətlərinin vəsfinə yüzlərlə sənətkar tərəfindən 3
mindən artıq bədii əsər həsr olunmuşdur.
Sonra dərsdə Şuşanın Pənahəli xanla başlayan tarixi
vərəqlənmişdir. Müəllimin bu barədə verdiyi suallara
cavab olaraq şagirdlər Pənahəli xandan sonra Qarabağa
onun oğlu İbrahim Xəlil xanın hakimlik etdiyini
bildirmişlər. Səhnəyə çıxan "İbrahim Xəlil xan" özü
haqqında məlumat vermişdir. Sonuncu Qarabağ xanı olmuş
Mehdiqulu xan haqqında da bu qaydada şagirdlərə bilgi
verildikdən sonra onun qızı, görkəmli şairə Xurşid banu
Natəvanın Şuşanın tarixindəki böyük rolundan, onun Şuşa
və şuşalılar qarşısındakı tarixi xidmətlərindən söz
açılmışdır.
Əyyub Əbdüləzimov Şuşanın infrastrukturu, buradakı maddi
mədəniyyət abidələri haqqında da ətraflı məlumat verərək
şagirdlərin şəhər haqqında təsəvvürlərini
genişləndirmişdir.
Dərsdə, eyni zamanda Şuşanın ermənilər tərəfindən işğalı
faktı da xatırladılmış, bu zaman şəhərə dəymiş maddi və
mənəvi ziyanı əks etdirən rəqəmlər diqqətə
çatdırılmışdır.
Şagirdlərin fəallığı ilə keçən dərs Şuşanın tezliklə
düşmən tapdağından azad olunacağına inam notları ilə
başa çatmışdır. Dərsin sonunda ulu öndər Heydər
Əliyevin, ölkə Prezidenti İlham Əliyevin çıxışlarından
mövzu ilə bağlı fraqmentlər nümayiş olunmuş, əsgər
paltarlarında olan şagirdlərin ifasında nəğmələr
səslənmişdir.
Dərsi yüksək qiymətləndirən qonaqlar onun sadəcə rəmzi
dərs deyil, əsl ibrət dərsi olduğunu söyləmişlər.
Yusif ƏLİYEV |
