|
Təhsil hər bir dövlətin, ölkənin, cəmiyyətin həyatının,
fəaliyyətinin mühüm bir sahəsidir. Cəmiyyət təhsilsiz
inkişaf edə bilməz.
Heydər ƏLİYEV
 Dünyanın
inkişafının bugünkü mərhələsində cəmiyyətin formalaşma
dərəcəsini xarakterizə edən ən mühüm amil onun insan
kapitalıdır. Bu kapitalın əsas parametri isə təhsildir.
Ona görə də cəmiyyətin qiymətləndirilmə kriteriyası olan
insan kapitalının təhsili daim inkişafda və yeniləşmədə
olmalıdır. Kapital səviyyəsində olan nəcib vətəndaşın
yetişdirilməsi həmişə müəllimin birbaşa şərəfli vəzifəsi
olmuşdur. Bu gün də həmin işin davamı olaraq Azərbaycan
müəllimi əsl vətəndaşın hazırlanmasında yeganə yolu
qloballaşan dünyada təhsilin Avropa məkanına
inteqrasiyasında görür. Boloniya prosesinə qoşulma ölkə
təhsilində islahatlar yolunun ən aparıcı istiqamətidir.
Möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyevin təhsil
sahəsindəki siyasətinin prioritet istiqamətlərindən
birini məhz bu inteqrasiya təşkil edir. Azərbaycanda
təhsilin dünya təhsil sisteminə, xüsusən ali təhsil
müəssisələrinin Avropa ali təhsil məkanına inteqrasiyası
prosesini, Boloniya Bəyannaməsinin tələblərinin yerinə
yetirilməsi sahəsində işləri sürətləndirmək üçün
"Azərbaycan Respublikasının ali təhsil müəssisələrinin
Avropa ali təhsil məkanına inteqrasiyası ilə bağlı bəzi
tədbirlər haqqında" Azərbaycan Respublikasının
Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən imzalanmış 31 yanvar
2008-ci il tarixli Sərəncam bu sahədə zəruri tədbirlərin
həyata keçirilməsini istiqamətləndirən mühüm sənəddir.
Ona görə də Boloniya prosesinə qoşulmuş respublikamızın
təhsil müəssisələrində kredit sistemi üzrə
simpoziumların keçirilməsi günün tələblərindən irəli
gəlir.
 "2009-2013-cü
illərdə Azərbaycan Respublikasının ali təhsil sistemində
islahatlar üzrə Dövlət Proqramı"nın tələblərinə uyğun
olaraq Boloniya prosesinin kredit təhsil sisteminə
kütləvi keçidlə əlaqədar "Təhsilin yeniləşməsi və
inkişaf etdirilməsində beynəlxalq meyillər: kredit
sistemində qiymət, dəyər və keyfiyyət" mövzusunda
simpozium Təhsil Nazirliyinin 11 aprel 2012-ci il
tarixli 46-11-2153/17 №-li, Kənd Təsərrüfatı
Nazirliyinin 21 yanvar 2012-ci il tarixli 07/07-08-67
№-li icazə məktublarına əsasən Azərbaycan Dövlət Aqrar
Universitetində 2012-ci ilin noyabrın 23-24 tarixlərində
keçirilmişdir. Simpoziumun keçirilməsində əsas məqsəd
Boloniya prosesi çərçivəsində təhsilin keyfiyyətinin
yüksəldilməsi mexanizminin yaradılmasını təmin edə
biləcək tövsiyələri hazırlamaq olmuşdur. Azərbaycan
Respublikası Təhsil Nazirliyinin fəaliyyət proqramının
icrası üzrə keçirilən bu tədbirdə kifayət qədər işlər
görülmüşdür.
Simpoziumda dünyanın 8 xarici dövlətindən və
respublikamızdan 140 nəfərdən çox nümayəndə iştirak
edirdi. Onlardan Türkiyənin Fırat Universitetindən
rektor Kutbeddin Demirdağ nümayəndə heyəti ilə, Agrı
İbrahim Çeçen Universitetindən rektor İrfan Aslan
nümayəndə heyəti ilə, Norveçin Oslo Universitetindən
doktor Vibeke Rogen, Norveçin Bergen Universitetindən
Christer Daatland, Avstriyanın Ətraf Mühit və
Pedaqogikası Universitetindən Beate Kraliçek,
Macarıstanın Kapoşvar Universitetindən Qabor Lehoç,
Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərindən Mühəndis Elmləri
Akademiyasının professoru Sergey Aleksandroviç Nemov,
Rusiyanın Miçurinsk şəhərindən Dövlət Aqrar
Akademiyasının rektoru Aleksandr Nikolayeviç Kvoçkin,
Gürcüstanın Aqrar Universitetindən professor Levan
Makaradze, Azərbaycan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı
Nazirliyindən nazir müavini Bəhram Əliyev, Azərbaycan
Respublikasının Təhsil Nazirliyindən baş məsləhətçi
Natiq İbrahimov, Qafqaz Universitetindən professor
A.A.Ağayev, Azərbaycan Texniki Universitetindən
professor S.N.Namazov və başqalarını göstərmək olar.
Simpoziumda tədris prosesində yeni münasibətlərin
qurulması geniş müzakirə olundu. Tezislərin bir qisminin
əvvəlcədən çapı daha maraqlı çıxışların dinlənilməsinə
şərait yaratdı. Simpozium müəyyən etdi ki, qarşıya
qoyulan məqsədi reallaşdırmaq üçün tədris prosesinə yeni
informasiya və innovativ texnologiyaların gətirilməsinə,
elm-istehsalat-tədris modelinin reallaşdırılması
əsasında elmin təcrübə ilə inteqrasiyasına, tədrisin
elmi yükünün və rəqabət qabiliyyətinin artırılmasına,
müəllim və tələbələrdə perspektiv yaradıcılıq
bacarıqlarının formalaşdırılması ilə tədris prosesinin
təkmilləşdirilməsinə nail olmaq lazımdır.
Nəticədə təmsil olunan ölkələrin alim, mütəxəssis və
nümayəndələrinin məruzə, tezis və çıxışları öz coğrafi
genişliyi, elmi əhəmiyyəti baxımından simpoziumun
məqsədinin reallaşmasını, müvəffəqiyyətlə həyata
keçirilməsini təmin etmişdir.
Simpozium kredit sistemində çətinliklərin aradan
qaldırılmasına, konkret tədbirlərin həyata keçirilməsi
istiqamətində xarici ölkələrdə və ölkə daxilində
toplanmış təcrübənin geniş müzakirə edilməsinə və
ümumiləşdirilməsinə şərait yaratmışdır.
Görülən işlərə yekun olaraq iştirakçılar tərəfindən
Gəncə Bəyannaməsi qəbul edilmişdir.
Bəyannamə mütəxəssis hazırlığının, təhsilin
keyfiyyətinin yeni qiymətləndirmə sistemində
planlaşdırılmış nəticələrin və onların mənimsənilməsinə
əsaslanmış tədris proqramlarının müvəffəqiyyətlə tətbiqi
ilə əlaqədar olaraq aşağıdakı tədbirlərin həyata
keçirilməsini tövsiyə edir:
*
kredit sisteminin tətbiqində beynəlxalq təcrübəyə, ölkə
təhsilinin mütərəqqi ənənələrinə, xarici dillərin
dərindən öyrənilməsinə diqqətin gücləndirilməsi və
təhsilin beynəlmiləlləşdirilməsinə əsaslanaraq "ömürboyu
təhsil"in, keyfiyyətli mütəxəssis hazırlığı məqsədi ilə
ali təhsil müəssisəsi və sonrakı təhsil üzrə birgə
çərçivə Dövlət Təhsil Standartlarının layihəsinin
işlənməsi;
*
nomenklatura, struktur və məzmununa görə təhsil
proqramlarının formalaşdırılmasında qabaqcıl ölkələrin
zəngin təcrübələri nəzərə alınmaqla peşə fəaliyyətinin
müxtəlif sahələri üzrə mütəxəssis hazırlığının yeni
təsnifat layihəsinin işlənməsi;
*
ali peşəkar təhsil üzrə Dövlət Təhsil Standartları
çərçivəsində universitetlərə geniş akademik
müstəqilliyin verilməsinə nail olunması;
*
universitet məzununun diplomuna akademik mobilliyin
artırılması məqsədi ilə Boloniya Bəyannaməsi tərəfindən
tövsiyə olunan Avropa nümunəsinə ("Diploma
Supplement"-ə) uyğun yeni əlavə formasının tətbiqi;
*
professor-müəllim heyətinin fəaliyyətinin
qiymətləndirilmə mexanizminin təkmilləşdirilməsi və
beynəlxalq əməkdaşlıq istiqamətində tövsiyələrin
işlənməsi;
*
beynəlxalq təhsil təcrübəsinə uyğun ali təhsilin Vahid
normativ-hüquqi sənəd bazasının yaradılması.
Bəyannamənin qəbulundan sonra Türkiyənin Fırat
Universiteti ilə mövcud müqavilənin yeniləşdirilməsi və
Rusiyanın Miçurinsk Dövlət Aqrar Akademiyası və
Türkiyənin Ağrı İbrahim Çeçen Universiteti ilə yeni
müqavilələrin bağlanması prosesləri həyata
keçirilmişdir.
Bağlanmış müqavilələrdə əsasən müəllim-tələbə
mübadiləsi, diplomların qarşılıqlı tanınması, tədris
proqramlarının müştərək istifadəsi məsələləri nəzərdə
tutulduğu üçün simpoziumdan gələcəkdə töhfələr gözləmək
olar.
Mirdaməd SADIQOV,
Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin rektoru,
professor |
