Yeni dərs ilinin başlanmasına hamıdan çox uşaqlar
sevinirlər. Mən VII sinifdə oxuyurdum. 1972-1973-cü dərs
ilinin ilk günləri idi. İki saat dərs keçmişdik. Dedilər
ki, indi ədəbiyyat dərsi olacaq. Adəti üzrə keçənilki
müəllimimizi gözləyirdik. Budur, Feyruz müəllim sinfə
daxil oldu. Bu müəllim məktəbimizin müəllimi olsa da,
bizə hələ dərs deməmişdi. Feyruz müəllim bir sinif
otağını, bir də biz şagirdləri gözdən keçirib söhbətə
başladı: Mən bu gündən sizə Azərbaycan dili və
ədəbiyyatı dərsini deyəcəyəm. Bu müəllimin ciddi və
tələbkar olduğunu eşitmişdik, lakin indi görməyə
başladıq. İstər ədəbiyyat, istərsə də dil dərslərində
mövzuların hazırlanmasında, çalışmaların işlənməsində
heç kəsə güzəştə getməzdi. Çalışmaların, öyrədici və
yoxlama yazıların təshihində müəllimin ən çox diqqət
yetirdiyi yazıda hüsnxət qaydalarına riayət etmək,
qrammatik cəhətdən düzgün yazmaq bacarığı idi.
Müəllimlərin deməsinə görə, sinfimizdə yaxşı xətti olan
və düzgün yazanlardan biri də mən idim. Bu müəllim də
ötüb-keçib deyərdi: Azad, oğlum, daha yaxşı, daha düzgün
yazmağa çalış. Müəllim çox vaxt qoşasaitli, qoşasamitli,
hecası bəzən təksaitli sözlərin yazılışı, sətirdən-sətrə
keçilməsinə (maarif, saat, Nailə, haqqında, ailə, alim
və s.) aid dəftərlərimizdə qırmızı qələmlə nümunələr
verərdi ki, bunları mən yazan qaydada sətir dolusu
yazın, hecalara ayırın.
Çox keçmədi ki, dərslər kabinet üsulu ilə keçilməyə
başlandı. 26-dan çox söz sənətkarının portretləri,
onların ədəbiyyatımızdakı mövqeləri barədə yazılar, əruz
vəzninin tədrisinə aid cədvəllər, dilimizin və
əlifbamızın keşməkeşli yollarına dair yazılar, texniki
vasitələr və s. hazırlandı. Bir sözlə, müəllim mümkün
olan bütün dərslərini əyani və canlı keçərdi.
Kimliyindən asılı olmayaraq, müəllim hər kəsə real
qiymətini verərdi. Bəzi ərköyün uşaqlar qiymətlə
razılaşmayanda müəllim deyərdi: Bala, əgər yüksək qiymət
istəyirsənsə daha yaxşı hazırlaş, ikincisi, siz bura
bilik almağa gəlirsiniz.
Belə tələbkarlığın nəticəsidir ki, ali məktəblərə gedən
məzunlarının hamısı Feyruz müəllimin verdiyi qiymətləri
alardılar.
Quşqanadlı illər ötüb keçdi. 1977-ci ildə Zarağan kənd 1
nömrəli orta məktəbi bitirdim. Yaşım çatdığı üçün ordu
sıralarında hərbi xidmətə getdim. Hərbi xidməti başa
vurduqdan sonra Bakı Dövlət Universitetinə daxil oldum.
Aradakı fasiləyə baxmayaraq, istər şifahi, istərsə də
yazılı (inşa) imtahanında da Feyruz müəllimin verdiyi
qiyməti aldım. Bu gün də müəllimin mənə "Azad, oğul,
daha yaxşı yaz, dərin biliyə yiyələn ki, həmişə üzüağ,
alnıaçıq olasan. Qiymətin beşdir, lakin bununla
arxayınlaşma. Dahi Nizaminin:
Qüvvət elmdədir, başqa cür heç kəs
Heç kəsə üstünlük eyləyə bilməz!
sözləri həmişə həyat məşəlin olsun!", - deyə verdiyi
öyüdlər qulağımdadır.
1988-ci ildə ali təhsilimi başa vurub Zarağan 1 nömrəli
orta məktəbində müəllim işləməyə başladım. Sonralar iş
bacarığıma görə irəli çəkildim. Zarağan kənd inzibati
ərazi nümayəndəsi, Qəbələ Rayon İcra Hakimiyyətində baş
məsləhətçi vəzifələrində işlədim. Hazırda Qəbələ Peşə
Məktəbinin direktoruyam.
Feyruz müəllimin təlim üsulunu, tələbkarlığını heç kəslə
müqayisə edə bilmirəm, O, bədii qiraəti özünəməxsus bir
həvəslə oxuyardı. Nəzəri cəhətdən adını çəkmədən oxuduğu
şirin əruzdamı, hecadamı olduğunu o saat təyin edərdin.
O, səhnə əsərlərindən, məsələn, "Vaqif" dramını tədris
edərkən gah Vaqif, gah Qacar, gah da Şeyx cildinə (səsi
və mimikası ilə) girər, hərəsini öz mövqeyindən
tanıdardı. Sinifdə səhnəciklər təşkil edərkən özünü
rejissor kimi aparardı. Başqa vaxtlarda biz ondan bu
bacarığının, ixtisasına olan həvəsinin sirrini soruşanda
o deyərdi: Bizə ali məktəbdə teatr əsərlərinin
səhnələşdirilməsindən respublikanın əməkdar artisti
Ağamoğlan Rzayev, ifadəli qiraətdən xalq artisti Gülağa
Məmmədov dərs deyib. İxtisasım üzrə biliyi o dövrün
elmlər doktoru, professor Ə.Dəmirçizadə, Z.Tağızadə,
A.Abdullayev, M.Rəfili, Cəfər Xəndan, İsmayıl Şıxlı,
Əkrəm Cəfər, Şıxəli Qurbanov və b. alimlərdən almışam.
Axı mən bu öyrəndiklərimi gənc nəslə çatdırmasam, el
içində hörmətsiz olar və mənəvi cəhətdən borclu qalaram.
Feyruz müəllim öyrədirdi ki, əruz vəznli şeirlər
muğamlarımızın mayası, heca vəznli şeirlər
mahnılarımızın dirəyidir.
Sərbəst şeirlərimiz isə tam başqadır. Bunlara tribuna
şeirləri də deyirlər. Çünki ifadə tərzindən və
məzmunundan aydın olur ki, sərbəst şeirlərdə nifrət,
kin-küdurət, manifestli qəzəb, nadir hallarda isə sevinc
pafosu üstünlük təşkil edir, yüksək intonasiya və
jestlərlə qiraət edilir.
Müəllim mövzunu daha ətraflı başa salmaq üçün Rəsul
Rzadan, Nazim Hikmətdən də sərbəst şeirə aid misallar
gətirər və S.Vurğunun, V.Mayakovskinin əsərlərinin
təhlilini verərdi.
Öz fənnini belə məhsuldar, məsuliyyətli tədris etməsinin
nəticəsidir ki, 22 nəfərdən artıq şagirdi bu ixtisasa
sahib olub, adlı-sanlı müəllimlərdir. Bundan da yüksək
zirvəyə qalxan məzunlarının adlarını çəkməyə bilmərəm.
Gəncə Dövlət Universitetinin keçmiş rektoru Elman
Məmmədov, Bakı Avrasiya Universitetinin professoru
Ədalət Tahirzadə, Türkiyənin İstanbul Universitetinin
filologiya elmləri doktoru Zümrüd Şirinova, AMEA-nın
elmi işçisi Mahir Zeynalov, Azərbaycan televiziyasının
ictimai kanalında "Açıq dərs" verilişini aparan
siyasətşünas alim Cəsarət Valehli, Zarağan kənd 1
nömrəli tam orta məktəbin müəllimi, əməkdar müəllim
Nizamı Səfərəliyev həmişə fəxr edirlər ki, bizim orta
məktəbdə (V-X və VII-XI siniflərdə) dil-ədəbiyyat
müəllimimiz Feyruz Səddinov olmuşdur.
Yeri gəlmişkən, Feyruz müəllimin bioqrafiyasından bəzi
məqamları oxucuların nəzərinə çatdırmaq istərdim. O,
1951-ci ildə Qutqaşın kənd 1 nömrəli orta məktəbini,
1955-ci ildə indiki Azərbaycan Dövlət Pedaqoji
Universitetinin filologiya fakültəsini "əla", "yaxşı"
qiymətlərlə bitirib təyinatla rayonumuzun Çuxur Qəbələ
kənd natamam orta məktəbinə direktor göndərilib.
1962-ci ildə rayonun Aydınqışlaq kənd natamam orta
məktəbinə direktor təyin edilib, lakin 1963-cü ilin
yanvarından ehtiyaca görə Zarağan kənd 1 nömrəli orta
məktəbinə ixtisası üzrə müəllim köçürülüb. 51 illik
pedaqoji fəaliyyəti dövründə 18 il direktor və tədris
işləri üzrə müavin işləyib. Rayon təhsil şöbəsindəki
"Biz sizinlə fəxr edirik" adlı şərəf lövhəsində 30 ildən
artıq onun şəkli olub. Uzun illər təhsil şöbəsinin
ştatdankənar metodisti kimi fəaliyyət göstərib, rayon
məktəblərində fənn tədrisinə dair yoxlamalar aparmış,
müəllimlərə faydalı məsləhətlər vermişdir. 14 il rayonda
təşkil edilmiş ixtisasartırma kurslarında dərs demişdir.
2003-cü ilin 15 martında Zarağan 1 nömrəli orta
məktəbində direktor Nizamı Səfərəliyevin təşkilatçılığı
ilə rayon səviyyəsində Feyruz müəllimin 70 illik
yubileyi keçirildi. Yubiley tədbiri olduqca təntənəli və
şən keçdi. Rayon təhsil şöbəsinin müdiri, əməkdar
müəllim Əhməd Mirzəliyev də, işçiləri də şənlikdə
yubilyarın gərgin, lakin çox faydalı əməyinə dair xoş
sözlər söylədilər, rəqs edənlərə qoşuldular. Hörmətli
qonaqlar yubilyarın özünü də rəqsə dəvət etdilər. Feyruz
müəllim bütün iştirakçılara təşəkkür edib
minnətdarlığını bildirdi.
Feyruz müəllim 2006-cı ildə öz ərizəsi ilə təqaüdə
çıxıb. O, hazırda pedaqoji işlə məşğul olmasa da, elmi
və publisistik məqalələri ilə mətbuatda müntəzəm çıxış
edir. Onun "Dilimiz, əlifbamız", "Savadlı yazı mədəni
zənginlikdir", "Dilimiz milli sərvətimizdir", "Novruz
bayramı və Şıxəli Qurbanov" və s. kimi elmi məqalələri
"Elm, təhsil və həyat" (P.S.) qəzetində dərc edilmişdir.
Bundan əlavə, "13 rəqəmi nə üçün nəhs adlanıb?",
"Dünyada ən kiçik kitab", Nadir şahın şahlıq dövrünə aid
"Qurbağaların səsi necə dayandırıldı" və s.
toplama-tapıntı məqalə yazıları "Qəbələ" qəzetində dərc
edilmişdir. Bir sözlə, onun məqsədi gənc nəslə həmişə
faydalı məsləhətlər, ixtisasına aid elmi məlumatlar
çatdırmaqdır. Feyruz müəllim həm də səmimi bir ailə
başçısıdır. O, 2 qız, 3 oğul atasıdır. Onlardan dördü
ali təhsillidir. Qızları orta məktəb müəllimidir. Böyük
oğlu Füzuli Səddinov 1992-ci ildən texnika elmləri üzrə
fəlsəfə doktoru, dosentdir. AMİ-nin Zaqatala filialında
çalışır.
2011-ci ilin 26 avqustu idi. Mən rayon icra
hakimiyyətində işləyirdim. AMEA-nın Tarix İnstitutu
tərəfindən Qəbələnin tarixinə aid yazılacaq kitaba
yerlərdən məlumat toplamaq üçün akademik Teymur
Bünyadovun başçılığı ilə rayonumuza bir qrup elmi işçi
gəldi. Onlar Zarağan kəndinə getməli oldular. Mən onları
mümkün qədər yaşlı, savadlı şəxslə görüşdürməli idim.
Fikirləşmədən Feyruz müəllimlə əlaqə saxladım. Teymur
müəllimlə onun söhbəti iki saat çəkdi. Teymur müəllimin
Qəbələ, Qutqaşın-Qutqaşen, rayonun əksər kəndlərinin
adları-toponomiyasına dair suallarına, görünür bu
müəllim ətraflı, real cavablar vermişdi. Onu qucaqlayıb
bağrına basdı. Yazılacaq kitaba məlumatları ilə birlikdə
Feyruz müəllim də düşəcək şəklini özü ilə çəkdirdi.
Teymur müəllim görüşdən dərin təəssüratlarla ayrıldığını
bildirdi. Akademik bir daha qeyd etdi ki, mən Feyruz
müəllimlə dost oldum. Bu müəllim sadə, təvazökar bir
insan olmaqla bərabər, canlı bir ensiklopediyadır.
Sağlıq olsun, onunla bir də görüşəcəyəm. 2013-cü ildə
çapdan çıxacaq kitabın birini özüm ona hədiyyə edəcəm.
Beş ildən artıq müəllimim olan Feyruz müəllimlə, necə
deyərlər, çiyin-çiyinə müəllim kimi də işləmişəm. O,
kollektivimizdə də sinifdə olduğu kimi işində dəqiq,
səliqəli və tələbkar idi. Müəllimlər otağına, məktəbə
gələndə - müəllimlərin müəllimi gəldi, - deyirdik.
Onunla harada işləməyimdən asılı olmayaraq, bir
ağsaqqal, bir ata kimi görüşürəm, olub-keçənlərdən
söhbət edirik.
2013-cü il martın 15-də 80 yaşı tamam olur. Ona öz
adımdan və yetirmələri adından cansağlığı, ulu Tanrıdan
verdiyi ömrün xoşbəxtliyini arzulayıram.
Azad MƏMMƏDOV,
Qəbələ Peşə Məktəbinin direktoru |