Oktyabrın 31-də  Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunda (AMİ) Hüseyn Cavidin 130 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirildi. Tədbiri giriş sözü ilə açan AMİ-nin rektoru, Milli Məclisin deputatı, professor Aqiyə Naxçıvanlı bildirdi ki, Azərbaycan xalqının dünya ədəbiyyatına bəxş etdiyi böyük şəxsiyyətlərdən biri olan dahi şair və dramaturq Hüseyn Cavidin bu il anadan olmasının 130 ili tamam olur. Bu münasibətlə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev Hüseyn Cavidin yubileyinin respublikada təntənə ilə qeyd edilməsi haqqında 16 fevral 2012-ci il tarixli sərəncam imzalamışdır.

Professor A.Naxçıvanlı vurğuladı ki, Hüseyn Cavidin ana torpağa qovuşması məhz ulu öndərimiz Heydər Əliyevin xidməti sayəsində mümkün olmuşdur. 1981-ci ildə Naxçıvanda Hüseyn Cavidin ev-muzeyi yaradılmışdır. Ədibin 100 illik yubileyi ərəfəsində cənazəsinin qalıqları İrkutsk vilayətindən Naxçıvana gətirilmiş və ev-muzeyinin yaxınlığında dəfn edilmişdir. Naxçıvanda onun qəbri üstündə möhtəşəm məqbərə ucaldılmışdır.

Tədbirdə çıxış edən Azərbaycan ədəbiyyatı və onun tədrisi metodikası kafedrasının müdiri, dosent Ramil Əliyev qeyd etdi ki, Cavid romantik şairdir. Bu romantika onun həm şeirlərində, həm də poemalarında öz əksini tapır. Xüsusilə "Şeyx Sənan" faciəsində romantizm sufi dünyagörüşü ilə birləşərək məhəbbət abidəsi kimi formalaşır.

Dosent İsgəndər Orucəliyev Hüseyn Cavidin lirikasından və dramaturgiyasından danışdı. Onun Azərbaycan şeiri və dramaturgiyasına gətirdiyi yenilikləri, novator bir sənətkar olduğunu qeyd etdi. "Şeyx Sənan", "İblis", "Peyğəmbər", "Topal Teymur", "Səyavuş" və "Xəyyam" əsərlərini dünya ədəbiyyatında yaradılmış əsərlərdən sənətkarlıq xüsusiyyətlərinə görə seçildiyini vurğuladı.

Cavidin Azərbaycan poeziyasının görkəmli nümayəndələrindən biri olduğunu söyləyən professor  Zaman Əsgərli çıxışında bildirdi ki, Hüseyn Cavid lirik və fəlsəfi-lirik poeziyanın tərənnümçüsü olaraq yaddaşlarda yaşayır. İstər şeirlərində, istərsə də poemalarında insanı düşündürən fəlsəfi dünyagörüşlə üz-üzəyik. O, lirik şair kimi də həyat hadisələrini hiss, həyəcan və duyğuları ilə əks etdirən, kamil dünyasını aça bilən sənətkar kimi poeziyamızda özünə layiq yer tutur.

Dosent Əlizadə Əsgərlinin "H.Cavid və modernizm" mövzusunda çıxışında XX əsrin 20-30-cu illərində Azərbaycanda təzahür etmiş ədəbi-fəlsəfi cərəyanların səciyyəvi xüsusiyyətlərindən bəhs olundu. Dekadentizm,  futurizm, simvolizm, akmeizm, formalizm, klassizm, emosionalizm və başqalarının müəyyən xüsusiyyətləri XX əsrin əvvəllərində M.Hadi, Ə.Hüseynzadə, M.Müşfiq, S.Vurğun, S.Rüstəm və başqalarının yaradıcılığında təzahür etmişdir. Natiq bununla bağlı "XX əsr Azərbaycan şeirində ədəbi-fəlsəfi cərəyanlar" mövzusunda beynəlxalq konfransda məruzə etdiyini bildirdi.

Dosent Bilal Həsənli qeyd etdi ki, H.Cavid yaradıcılığı ümumtəhsil məktəblərinin IX və XI siniflərində monoqrafik şəkildə öyrədilir. Dramaturqun "Ana" mənzum dramı və "İblis" faciələrinin müzakirəsi zamanı şagirdlərin diqqəti həmin əsərlərdə öz əksini tapmış milli və ümumbəşəri dəyərlərə, həyati problemlərə yönəlməlidir. H.Cavidin şəxsiyyəti barədə dolğun təsəvvür yaratmaq üçün ədib haqqında xatirələrdən, onun avtobioqrafik səciyyəli əsərlərindən istifadə olunmalıdır.

Baş müəllim Zəkulla Bayramlı Hüseyn Cavid poeziyası ilə onun şəxsiyyətinin bir-birindən ayrılmaz surətdə bağlı olduğunu bildirdi.

Tədbirdə həmçinin institutun IV kurs tələbələri Səbinə Həsənova və Əfsanə Əzizova Hüseyn Cavidin "Qız məktəbində" şeirini, III kurs tələbələrindən Fəridə Həsənova "Bənim tanrım" şeirini söylədilər, Gülnarə Əliyeva isə "Hüseyn Cavid gözəllik aşiqi kimi" mövzusunda məruzə ilə çıxış etdi. 

Rəşad SADIQOV,
AMİ-nin tərbiyə işləri üzrə prorektoru