Xarici dil kurikulumu cəmiyyətimizin hər bir üzvündə
maraq doğuran bir sənəddir. Kurikulum hər bir şagirdin
maraq və meyillərini nəzərə alaraq nitq və dil bacarıq
və vərdişlərini inkişaf etdirməyi nəzərdə tutur.
Müasir, qloballaşan dünyamızda xarici dil bilməyin bir
çox üstünlükləri vardır. Belə ki, xarici dilə sahib olan
hər bir şəxs beynəlxalq arenaya çıxaraq xalqı, milli
dəyərləri, ölkəsinin əldə etdiyi nailiyyətləri haqqında
məlumatları dünya ictimaiyyətinə çatdıra bilir. Xarici
dilin köməyi ilə ünsiyyət və kommunikativ bacarığa malik
olur və dünyaya yeni bir pəncərə açır. Xarici dilin
öyrənilməsi hər bir fərd üçün iş və karyera qapıları
açır. Xarici dil təlimi şagirdlərdə başqa xalqların
milli mənəvi dəyərlərinə, mədəniyyətinə hörmət hissi,
tolerantlıq formalaşdırır. Xarici ölkələrin müxtəlif
sahələrdə qazandıqları təcrübəni birbaşa öyrənməyə imkan
verir. Xarici dilə yiyələnmək şagirdlərdə humanitar
təhsil səviyyəsini yüksəldir. Xarici dil şagirdlərin
linqvist biliklərini genişləndirir, ünsiyyət
mədəniyyətinin formalaşmasında mühüm rol oynayır və
nitqin inkişafına müsbət təsir göstərir. Xarici dil
daşıyıcıları başqa ölkələrdə vətənimiz Azərbaycanı
təqdim etmək imkanı əldə edirlər.
Azərbaycan dünya birliyi ölkələri ilə əməkdaşlıq edən
bir ölkə olduğu üçün müasir məktəbin mühüm
vəzifələrindən biri də yüksək səviyyədə kommunikativ
bacarıqlar nümayiş etdirən şəxsiyyətlər
formalaşdırmaqdır. Bu səbəbdən tədris fənni kimi xarici
dilin statusu daha da artır və o Milli Kurikulumda
ümumtəhsil məktəbləri üçün müəyyən edilmiş fənlər
arasında özünəməxsus yer tutur.
Ənənəvi təhsil proqramında xarici dildə lüğət və
qrammatika mənimsədilirdi. Müasir təhsildə xarici dilin
öyrənilməsi qarşımıza bir çox tələblər qoyur. Bu
tələbləri həyata keçirməklə biz şagirdi layiqli
vətəndaş, yaradıcı, tənqidi düşünən bir şəxsiyyət kimi
yetişdirmiş oluruq. Bu fikirlər yeni kurikulumların
ümumi orta təhsil pilləsində tətbiqinə başlanması ilə
əlaqədar bu il V siniflərdə dərs deyən xarici dil
müəllimləri üçün keçirilən kurslarda da nəzərə
çatdırılırdı. Məsələn, mənim özümün təlimçi kimi iştirak
etdiyim Saatlıda bu ilin yayında keçirilən kurslarda da
həmin məsələlərə xüsusi diqqət yetirildi. Yeri gəlmişkən
deyim ki, Xəzər Universitetinin ümumi orta təhsil
səviyyəsinin xarici dil fənni kurikulumlarının tətbiqi
üzrə V siniflərdə dərs deyəcək xarici dil müəllimləri
üçün Saatlıda keçirdiyi kurslar başa çatdı. Təlim
kurslarına 65 müəllim cəlb olunmuşdu. 10 günlük
treninqlərdə fəal təlimin tətbiqi, bu təlimin ənənəvi
təlimdən üstün cəhətləri, fəal təlim metodlarının dərsin
keyfiyyətini nə dərəcədə artırdığı, şagird passivliyinin
aradan qaldırılması üçün ən güclü vasitə olduğu
öyrədildi.
Fəal təlimin əsas üstünlüyü ondadır ki, şagirdi daimi
dəyişən şəraitə uyğunlaşmağa və böyüklər dünyasına
sərbəst, rahat daxil olmağa imkan yaradır. Təlim şagirdə
güclü informasiya axınından lazım olanı seçmək,
qarşılaşacaqları problemləri həll etmək bacarığı
aşılayır. Artıq təlim mexaniki yaddaşa deyil, təfəkkürün
inkişafına, fəal dərketmə mövqeyinə biliklərin müstəqil
əldə edilməsinə, yaradıcı tətbiqə əsaslanır. Fəal
təlimdə şagird əvvəlcə xəyallar, fərziyyələr qurur,
düşünərək xəyalında qurduqlarını həyata keçirir.
Biz müəllimlər şagirdləri fərziyyələr quraraq
düşüncələrdən istifadə edərək müvəffəqiyyət əldə
edəcəklərinə inandırmalıyıq. Fəal təlimin daha da
yaddaqalan edilməsində İKT-nin rolu böyükdür. İKT fəal
təlimə yenilik qatır, canlanmasına əyanilik gətirir. Bu
günün təlimi şagirdi tədqiqatçı, müəllimi yaradıcı
olmağa sövq edir. Müəllim dərsinin daha da maraqlı və
səmərəli qurulması üçün İKT-nin imkanlarından istifadə
etməlidir. Öz peşəkarlıq səviyyəsini inkişaf etdirmək
üçün daimi axtarışlar aparmalıdır.
10 günlük treninqlərdə xarici dil müəllimləri öz
fənlərinə olan maraqlarını yüksək peşəkarlıq
səviyyəsində nümayiş etdirdilər. Qruplar arasında çox
gözəl əməkdaşlıq yaranmışdı.
Mən ümid edirəm ki, Saatlı müəllimləri kursdan aldıqları
biliklərə əsaslanaraq gündəlik fəaliyətlərində
dərslərini daha arzuedilən və yaradıcı qurmağa
çalışacaqlar.
Talinə ABBASOVA,
Bakıdakı 258 nömrəli tam orta məktəbin müəllimi, təlimçi |