Əlavə 13
1.
Azərbaycan Respublikasının ümumtəhsil məktəbində tədrisi
nəzərdə tutulan xarici dil (dillər) ingilis, alman,
fransız, rus, ərəb, fars dilləri arasından seçilir.
2.
Tədris dilindən asılı olmayaraq, bütün ümumtəhsil
məktəblərində xarici dilin tədrisi I (birinci) sinifdən
başlanır. Tədrisi I (birinci) sinifdən başlanan xarici
dil uşağın məktəbdə öyrəndiyi əsas xarici dil hesab
edilir.
3.
Xarici dilin (dillərin) tədrisi üçün məktəbdə müvafiq
pedaqoji kadr potensialının və maddi-tədris bazanın
olması zəruri şərt hesab edilir.
4.
Bu "Qeydlər"in 3-cü bəndində nəzərdə tutulan şərt
ödənilməklə bir neçə xarici dil tədris olunan məktəbdə
övladı üçün müvafiq xarici dil onun valideyni (digər
qanuni nümayəndəsi) tərəfindən seçilir.
5.
Valideynlərin (digər qanuni nümayəndələrin) seçimi ilə
bağlı zərurət yaranarsa, eyni sinifdə iki xarici dil
qrupu təşkil oluna bilər. Bu halda aşağıdakılar nəzərə
alınmalıdır:
5.1. Həmin sinfin bu "Qeydlər"in 19-cu bəndində nəzərdə
tutulmuş qayda üzrə 2 qrupa bölünməsi.
5.2. Bu qrupların bərabər şagird sayı, yaxud qismən az
say fərqi ilə komplektləşdirilməsi.
5.3. Məktəbdə həmin xarici dillərin hər biri üzrə ən azı
iki nəfər müəllimin olması.
6.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 103
nömrəli, 3 iyun 2010-cu il tarixli qərarı ilə təsdiq
edilmiş "Ümumi təhsil pilləsinin dövlət standartı və
proqramları (kurikulumları)" sənədinə əsasən, ümumtəhsil
məktəblərinin ümumi orta və tam orta təhsil
səviyyələrində tədris olunan fənlərin siyahısına ikinci
xarici dil daxil edilmişdir.
7.
İkinci xarici dil 2012-2013-cü dərs ilindən etibarən V (beşinci)
siniflərdən başlayaraq tədris olunur.
8.
Müvafiq pedaqoji kadr potensialı və tədris bazası olduğu
halda, ikinci xarici dilin öyrənilməsindən imtina
olunması yolverilməzdir.
9.
İkinci xarici dilin tədrisini təmin etmək məqsədilə
əməkhaqqı mövcud qaydada ödənilməklə digər təhsil
müəssisələrindən müəllim (mütəxəssis) dəvət oluna bilər.
10.
I və V (birinci və beşinci) siniflərdən başlayaraq
tədris edilən xarici dillərin növbəti siniflərdə
dəyişdirilməsinə qətiyyən yol verilmir.
11.
Xarici dil (dillər) üzrə müvafiq pedaqoji kadr
potensialı olmadığı halda:
11.1. İbtidai siniflərdə xarici dilə ayrılan saat ana
dilinin (tədris dili) tədrisinə verilir.
11.2. V (beşinci) sinifdə xarici dilə ayrılan saatlar
hər birinə 1 (bir) saat olmaqla ana dili (tədris dili),
"Ədəbiyyat" və "Riyaziyyat" fənlərinin tədrisinə verilir.
11.3. VI-XI (altıncı-onbirinci) siniflərdə xarici dilə
ayrılan saatların digər fənlərin tədrisinə verilməsi
(hər birinə 1 (bir) saatdan artıq olmamaq şərtilə)
məsələsi məktəb pedaqoji şurasının qərarına əsasən həll
edilir. Bu halda həmin fənlərdən ixtisaslı pedaqoji
kadrların olması nəzərə alınır.
11.4. İkinci xarici dilə ayrılan saat əsas xarici dilin
öyrənilməsinə, ümumiyyətlə xarici dil keçilməyən
məktəblərdə isə "Texnologiya" fənninin tədrisinə
verilir.
12.
Tərkibində III (üçüncü) və ya IV (dördüncü) sinif olan
komplekt siniflərdə ana dili (tədris dili) 10 (on) saat,
"Həyat bilgisi" və "Texnologiya" fənlərinin hər biri 2
(iki) saat tədris olunur.
13.
Dərsdənkənar, fakültativ məşğələ qrupları və dərnəklər
şagirdlərin sayı 8 (səkkiz) nəfərdən az olmamaq şərti
ilə komplektləşdirilir.
14.
İbtidai siniflərdə dərsdənkənar məşğələlərə ayrılmış
saatlardan 1 (bir) saatı dərs cədvəlinə daxil edilməklə
xarici dil tədris olunan məktəblərdə (iki xarici dil
qrupuna bölünən siniflər istisna edilməklə) müvafiq
xarici dilin tədrisinə, xarici dil tədris edilməyən
məktəblərdə və iki xarici dil qrupuna bölünən siniflərdə
isə şagirdlərin ana dili (tədris dili) üzrə nitq
mədəniyyətinin inkişafına ayrılır.
Hər iki halda müvafiq mövzular aidiyyəti fənn
müəllimlərinin iştirakı ilə təhsil şöbəsinin
(idarəsinin) metodkabineti tərəfindən hazırlanıb təsdiq
edilir.
Təhsil Nazirliyinin "Ümumtəhsil məktəblərində "Şahmat"
fənninin tədrisinin davam etdirilməsi haqqında" 3 iyul
2012-ci il tarixli, 1258 nömrəli əmri ilə təsdiq olunmuş
pilot ümumtəhsil məktəblərində II (ikinci) və III
(üçüncü) siniflər üçün nəzərdə tutulmuş dərsdənkənar
məşğələ saatlarından 1 (bir) saatı dərs cədvəlinə daxil
edilməklə "Şahmat" fənninin tədrisinə verilir (həmin
əmrin 2, 3 və 4-cü bəndləri).
15.
I-V (birinci-beşinci) siniflərdə dərsdənkənar
məşğələlərə, VI-XI (altıncı-onbirinci) siniflərdə
fakültativ, fərdi və qrup məşğələlərinə ayrılan
saatlardan 1 (bir) saatı dərs cədvəlinə daxil
edilməməklə fakültativ kurs formasında şagirdlərin sayı
8 (səkkiz) nəfərdən az olmayan siniflərdə (o cümlədən
komplekt siniflərdə) "Həyati bacarıqlara əsaslanan
təhsil" kursunun tədrisinə verilir.
Şagirdlərin sayı 8 (səkkiz) nəfərdən az olan siniflərdə
həmin kurs sinif təşkilat saatlarında keçilir.
16.
Füzuli, Beyləqan, Ağcabədi, Ağdam, Tərtər, Goranboy,
Xocavənd, Göygöl, Daşkəsən, Gədəbəy, Tovuz, Qazax,
Ağstafa, Kəlbəcər, Laçın, Cəbrayıl, Şuşa, Qubadlı,
Xocalı, Zəngilan rayonlarının bütün ümumtəhsil
məktəblərinin, habelə Naxçıvan MR-in Ermənistanla
sərhəddə yerləşmiş ümumtəhsil məktəblərinin VI (altıncı)
siniflərində fakültativ, fərdi və qrup məşğələlərinə
ayrılmış vaxt hesabına həftədə 1 (bir) saat olmaqla
ikinci yarımildə "Mina təhlükəsinə dair maariflənmə"
adlı fakültativ kurs tədris olunur.
Qeyd edilən rayonların bütün ümumtəhsil məktəblərinin və
Naxçıvan MR-in Ermənistanla sərhəddə yerləşmiş
ümumtəhsil məktəblərinin IV (dördüncü) siniflərində isə
həmin kurs üzrə mövzular "Həyat bilgisi" fənninin
daxilində keçilir.
17.
Müvafiq ixtisaslı kadrları və maddi-texniki, tədris
bazası olan ümumtəhsil məktəblərinin VI-IX
(altıncı-doqquzuncu) siniflərində fakültativ, fərdi və
qrup məşğələlərinə ayrılan saatlardan 1 (bir) saatı dərs
cədvəlinə daxil edilməklə "İnformatika" fənninin
tədrisinə verilir.
18.
VII (yeddinci) siniflərdə fakültativ, fərdi və qrup
məşğələlərinə ayrılan saatlardan 1 saatı ikinci
yarımildə "Yol hərəkəti qaydaları"nın tədrisinə verilir.
Həmin qaydaların öyrədilməsi fakültativ məşğələ
formasında təşkil olunur.
VII (yeddinci) sinif şagirdlərinin sayı bu "Qeydlər"in
13-cü bəndində nəzərdə tutulmuş saydan aşağı olarsa,
həmin məşğələ qrupuna arzularına görə, VI (altıncı),
VIII (səkkizinci) sinif şagirdləri də daxil edilə bilər.
19.
Müvafiq maddi-tədris baza və ixtisas müəllimləri olduğu
halda, şagirdlərin sayı 20 (iyirmi) və daha çox olan
siniflər aşağıdakı fənlərin tədrisində iki qrupa bölünür:
19.1. Təlim rus və gürcü dillərində aparılan ümumtəhsil
məktəblərinin I-XI (birinci-onbirinci) siniflərində
Azərbaycan dili.
19.2. Təlim dilindən asılı olmayaraq, bütün ümumtəhsil
məktəblərinin I-XI (birinci-onbirinci) siniflərində
xarici dil (ibtidai siniflərdə dərsdənkənar məşğələyə
ayrılmış saat hesabına tədris edilən xarici dil dərsləri
istisna olunmaqla), o cümlədən V (beşinci) siniflərdə
ikinci xarici dil.
19.3. Bütün ümumtəhsil məktəblərinin V-XI (beşinci-onbirinci)
siniflərində "Fiziki tərbiyə", V (beşinci) siniflərində
"Texnologiya"(ikinci xarici dilə ayrılan saat hesabına
tədris edilən "Texnologiya" dərsləri istisna olunmaqla),
VI-VIII (altıncı-səkkizinci) siniflərində "Əmək
hazırlığı".
19.4. Seçmə fənlərə ayrılan saatlardan 1 (bir) saat
verilməklə "İnformatika" fənninin 2 (iki) saat tədris
olunduğu ümumtəhsil məktəblərinin X-XI (onuncu-onbirinci)
siniflərində həmin dərslər üzrə praktik məşğələlər.
20.
Kompüter kabineti olmayan ümumtəhsil məktəblərində "İnformatika"
fənni üzrə praktik məşğələ keçilmir.
21.
Təhsil Nazirliyinin 21 sentyabr 2010-cu il tarixli, 1241
nömrəli əmri ilə təsdiq edilmiş "Gənclərin
çağırışaqədərki hazırlığı" fənn proqramına əsasən, tibbi
biliklərin əsaslarına aid mövzular bütün sinfə tədris
olunur.
22.
VI-XI (altıncı-onbirinci) siniflərdə seçmə saatların
tətbiqi 2006-2007-ci dərs ili üçün təsdiq edilmiş
müvafiq qaydalar üzrə aparılır.
23.
Dərs ili I (birinci) siniflərdə 31, II-XI
(ikinci-onbirinci) siniflərdə 32 tədris həftəsindən
ibarətdir.
24.
Dərs məşğələləri, bir qayda olaraq, sentyabrın 15-də
başlayıb mayın 31-də başa çatır.
25.
Dərs ili iki yarımilə bölünür:
25.1. Birinci yarımil - 15 sentyabr - 29 dekabr
25.2. İkinci yarımil - 6 yanvar - 31 may.
26.
Dərs ili ərzində şagirdlər üçün aşağıdakı tətillər
müəyyən olunur:
26.1. Payız tətili - 12-17 noyabr (6 gün)
26.2. Qış tətili - 30 dekabr - 5 yanvar (7 gün)
26.3. I (birinci) sinif şagirdləri üçün əlavə tətil -
12-17 fevral (6 gün)
26.4. Yaz tətili - 17-24 mart (8 gün). |