|
Son illər təhsil sahəsində aparılan məqsədyönlü,
planauyğun və davamlı islahatlar ümumi təhsilin
məzmununu da əhatə etmiş, onun yeniləşdirilməsi
istiqamətində mühüm addımlar atılmışdır.
Nəticədə ümumi təhsilin məzmununa müasir
yanaşmanın, dövrün məktəbin, burada həyata
keçirilən təlim-tərbiyə prosesinin qarşısında
qoyduğu yeni tələblərin məhsulu olaraq fənn
kurikulumları hazırlanmış və Təhsil Nazirliyi
tərəfindən bu ilin iyununda təsdiq olunmuşdur.
Yaxın illərdə digər fənlər kimi ədəbiyyat da
yeni kurikulumla tədris olunacaqdır. Bəs
ümumtəhsil məktəblərində ədəbiyyat fənninin
məqsəd və vəzifələrini, ayrı-ayrı təlim
pillələri üzrə məzmun xətlərini və
standartlarını, onların reallaşdırılması üçün
fəaliyyət istiqamətlərini özündə əks etdirən bu
konseptual sənədin əvvəlki ədəbiyyat
proqramlarından nə kimi üstünlükləri vardır?
Yeni kurikulumla tədris bizə nə verəcək?
Bu fənnin tədrisi sahəsində müəyyən təcrübəsi
olan, yeni ədəbiyyat kurikulumunun layihəsi
mətbuatda dərc olunduğu vaxtdan onu dərindən
öyrənən bir ədəbiyyat müəllimi kimi mənim
fikrimcə, yeni sənəd, ilk növbədə, ədəbiyyatın
tədrisi keyfiyyətini yüksəldəcək, onun təkcə
ədəbiyyat tarixi, ədəbi proses və ədiblər
haqqında bilgi verən fənn kimi deyil,
şəxsiyyətin tərbiyəsində, böyüməkdə olan
nəsillərə milli mənəvi dəyərlərin aşılanmasında,
şagirdlərdə ədəbi yaradıcılığa meyil və marağın
oyadılmasında, bu sahədəki istedad və
qabiliyyətlərinin üzə çıxarılıb inkişaf
etdirilməsində rolunu yüksəldəcəkdir. Belə ki,
kurikulum şagirdlərin ədəbi təhsili, tərbiyəsi
və inkişafı üçün optimal şəraitin yaradılmasını
nəzərdə tutur. Kurikulumun bir üstün cəhəti də
budur ki, burada həm ümumi, həm də tam orta
təhsil pillələrində fənnin məzmun xətləri və
standartlar, şagird bacarıqlarının inkişaf
istiqamətləri bir-biri ilə əlaqəli və dəqiq
verilmişdir.
Sənəddə habelə təlim nəticələri
konkretləşdirilməklə fəndaxili və fənlərarası
inteqrasiya, tədrisə verilən tələblər, təlimin
təşkilinin forma və üsulları haqqında tövsiyələr
öz əksini tapmışdır.
Ədəbiyyat fənni kurikulumu hazırda təhsilimizin
istinad etdiyi tələbyönumlulük, nəticəyönümlülük,
şagirdyönümlülük, inteqrativlik kimi ümumi
prinsiplərə tam cavab verir.
Kurikulumun əvvəlki ədəbiyyat proqramlarından
bir üstünlüyu də burada ümumi orta təhsilin
icbariliyi əsas götürülərək ümumi təhsilin son
iki pilləsinin hər biri üzrə ədəbiyyatın
tədrisinin bitkin kurs kimi nəzərdə tutulmasıdır.
Belə ki, ümumi orta təhsil səviyyəsi üçün
nəzərdə tutulmuş "İncəsənətin bir növü kimi söz
sənətinin - şifahi və yazılı ədəbiyyatın xalqın
mənəvi sərvəti olması, həyati, taleyüklü
məsələləri özünəməxsus bədii vasitələrlə əks
etdirməsi barədə şagirdlərdə dolğun təsəvvür
yaradılır" və s. vəzifələr tam orta təhsil
səviyyəsinə də aid olmaqla bu pillədə daha da
inkişaf etdirilir. Azərbaycan ədəbiyyatının
çoxəsrlik inkişaf yolu, ədəbi ənənə və əlaqələri,
Azərbaycan və dünya ədəbiyyatının görkəmli ədəbi
simalarının yaradıcılığından nümunələr hər iki
təhsil səviyyəsində tarixi-xronoloji
ardıcıllıqla öyrədilir. Ümumi orta təhsil
səviyyəsində ədəbiyyat nəzəriyyəsinə dair
verilən materiallar sonrakı pillədə daha da
genişləndirilir. Burada fərqli nüanslar isə
ondan ibarətdir ki, ümumi orta təhsil pilləsində
şagirdlərdə söz sənətinə həssas, bədii-emosional
münasibət formalaşdırılır, təhlil, dəyərləndirmə,
fikirlərini şifahi və yazılı çatdırmaq bacarığı
inkişaf etdirilirsə, tam orta təhsil pilləsində
şagirdlərin ədəbi-bədii, tənqidi təfəkkürünün
formalaşması təmin olunur.
Yeni ədəbiyyat fənni kurikulumunun əvvəlki fənn
proqramlarından bir mühüm üstünlüyü də burada
fənnin təlimi nəticələrinin öz əksini tapmasıdır.
Yeni sənəddə bu baxımdan hər bir təhsil
səviyyəsi üzrə ümumi təlim nəticələrinin və hər
bir məzmun xətti üzrə təlim nəticələrinin aydın
müəyyənləşdirilməsi çox müsbət haldır və
müəllimə fəaliyyətinin son nəticələrini
irəlicədən görməyə imkan verir.
Bütün bu üstünlüklərə görə biz ədəbiyyat
müəllimləri yeni kurikulumlarla tədrisə
başlayacağımız günü səbirsizliklə gözləyirik.
Şəhla FƏTTAH-PUR,
Bakıdakı Tahir Bağırov adına 59 nömrəli
tam
orta məktəbin Azərbaycan dili və ədəbiyyat
müəllimi |
|
