Beynəlxalq
təcrübəyə əsaslanaraq müasir kurikulumların
hazırlanması və tətbiqi xarici dilin tədrisində
qazanılan böyük uğurdan xəbər verir. Yeni
kurikuluma görə müasir xarici dil müəllimi
kurikulumlar çərçivəsində xarici dil fənninin
mühüm rolunu nəzərə alaraq müxtəlif məzmunlu
təlim fəaliyyətlərini tətbiq etmək yollarını
dərindən mənimsəməlidir. Artiq biz müəllimlər
nəticəyönümlü təlimin nə demək olduğunu tam
olaraq anlamalı, məzmun xətləri və alt-standartlardan
düzgün istifadə edərək xarici dili əlverişli və
məhsuldar öyrətmək yollarına yiyələnməliyik.
Hər bir standartı seçən müəllim onu tətbiq
edərkən çox asan yolla onun açılması və
mənimsənilməsinə, tədris etdiyi fənnin verəcəyi
yeni bilik, bacarıq və vərdişlər əsasında şəxsi
keyfiyyətlər aşılamağa nail olmalıdır.
Xarici dil kurikulumu şagird, müəllim, valideyn
və cəmiyyətin digər üzvləri üçün maraq doğuran
konseptual bir sənəd olub xarici dil təliminin
məqsədlərini, bu məqsədlərə nail olmaq üçün
bütün fəaliyyətləri əhatə edir. Bu sənəd hər bir
şagirdin həm maraq və həm də meyilləri nəzərə
alınmaqla onların nitq, dil, bacarıq və
vərdişlərini inkişaf etdirməyi nəzərdə tutur. Bu
kurikulum təlim məqsədlərinin
müəyyənləşdirilməsində, təlim nəticələrinin
reallaşması üçün xüsusi metodikaların
seçilməsində mühüm rol oynayır, fəndaxili və
fənlərarası inteqrasiyanı, təlim
strategiyalarını, təlimin təşkilinə verilən
tələbləri, forma və üsulları barədə tövsiyələri
özündə əks etdirir. Burada hər bir məzmun
xəttinə görə təhsil pillələri üzrə şagird
bacarıqlarının inkişafı, məzmun xətlərinin
bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqəsi nəzərdə tutulur.
Xarici dil kurikulumu dil və sosial-mədəni
biliklər əsasında kommunikativ nitq
bacarıqlarının formalaşdırılmasını əhatə etməklə
nəticəyönümlü məzmun standartlarına uyğun olaraq
sadədən mürəkkəbə, asandan çətinə prinsipləri
əsasında qurulur, şagird nailiyyətlərini
izləməyə və eləcə də qiymətləndirməyə imkan
yaradır. Məzmun standartları müəyyən edilərkən
idraki, informativ-kommunikativ və yaradıcı
fəaliyyətlər, düşüncə, emosional və psixomotor
bacarıqların formalaşdırılması əsas götürülür.
Xarici dilə yiyələnən şəxs bilavasitə beynəlxalq
arenaya çıxaraq öz xalqının milli mənəvi
dəyərlərini, qazandığı nailiyyətləri başqalarına
çatdırmaq, onlarla həmin dildə fikir və təcrübə
mübadiləsi aparmaq imkanı əldə edir. Xarici dil
vasitəsilə müxtəlif xalqlarla ünsiyyət, yeni
mədəniyyətlərlə tanışlıq şagirdin yüksək
səviyyəli layiqli vətəndaş, yaradıcı və tənqidi
düşünən şəxsiyyət kimi yetişməsində mühüm rol
oynayır.
Xarici dilin öyrənilməsi şagirddə ünsiyyət və
kommunikasiya əlaqələrini genişləndirir, dünyaya
yeni baxış formalaşdırmasına zəmin yaradır.
Xarici dil təlimi vasitəsilə şagirdlərdə başqa
xalqların dil və mədəniyyətinə, milli mənəvi
dəyərlərinə hörmət, tolerantlıq hissi tərbiyə
olunur, formalaşdırılır.
Xarici dil şagirdlərin linqvistik biliklərini
genişləndirir, ünsiyyət mədəniyyətinin
formalaşmasında mühüm rol oynayır və nitq
inkişafına müsbət təsir göstərir. Təlimdə
şagirdlər üçün bərabər imkanlar yaradılır. Bütün
şagirdlərə eyni təlim şəraiti yaradılır və
pedaqoji proses onların potensial imkanları
nəzərə alınmaqla tənzimlənir.
Göründüyü kimi, ümumtəhsil məktəblərində xarici
dilin tədrisinin əsas məqsədi nitq, dil və
kommunikativ bacarıq və vərdişlərin
formalaşdırılmasına xidmət edir.
Tahirə ƏSƏDOVA,
Xırdalan şəhər 9
nömrəli orta məktəbin ingilis dili müəllimi |