|
Müstəqilliyin ilk illərində Azərbaycanda mövcud
olan sosial-iqtisadi vəziyyət
 Hər
bir ölkənin davamlı və sürətli inkişafı onun
müstəqil və azad olması ilə səciyyələnir.
Ölkəmiz müstəqilliyinə qovuşduğu tarixdən
indiyədək keçən dövr, yəni son 20 il ərzində çox
böyük və şərəfli yol keçmiş, hərtərəfli inkişaf
yoluna qədəm qoymuşdur. Lakin müstəqilliyinin
ilk illərində Azərbaycan çoxlu sayda iqtisadi,
siyasi, sosial və digər problemlərlə üzləşmişdir.
Belə ki, müstəqilliyin ilk illəri olan keçən
əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində ölkəmizdə
sosial-iqtisadi xaos, qeyri-sabit siyasi
vəziyyət üstünlük təşkil edirdi. Digər tərəfdən
isə həmin dövrdə ölkədə yaranmış vəziyyətdən
sui-istifadə edən mənfur qonşu Ermənistan
Azərbaycana qarşı işğalçı siyasətini daha da
genişləndirirdi.Həmin dövrlərdə mövcud olan bu
və ya digər problemlər hətta ölkəmizin
suverenliyini təhlükə altına almışdı. O illərdə
yaranmış vəziyyətlə bağlı Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev
dövlət müstəqilliyinin bərpasının 20-ci
ildönümünə həsr olunmuş rəsmi qəbulda öz
çıxışında demişdir: "...Müstəqilliyimizin ilk
illərində ölkədə xoşagəlməz meyillərin mövcud
olduğu, anarxiya, xaos, özbaşınalığın hökm
sürdüyü bir dövrdə müstəqilliyimiz yenə də
təhlükə altına düşmüşdü. Biz o illəri yaxşı
xatırlayırıq və demək olar ki, 1991-1993-cü
illərdə ölkə idarəolunmaz vəziyyətdə idi. Total
böhran hökm sürürdü - həm iqtisadi sahədə, həm
siyasi böhran, hərbi böhran. Ermənistanın
Azərbaycana qarşı işğalçı siyasəti nəticəsində
torpaqlarımız əldən gedirdi. 1992-ci ilin
mayında Şuşa və Laçının, 1993-cü ilin aprelində
Kəlbəcərin işğalı nəticəsində demək olar ki,
Dağlıq Qarabağ ilə Ermənistan arasında bir
bağlantı əldə edilmişdir. Yəni gənc ölkə üçün
çox təhlükəli illər, təhlükəli anlar, çox böyük
sınaq idi...".
Müstəqilliyimizin ilk illərində bütün sahələrdə
qeyri-sabit və xaotik vəziyyətlə, problemlərlə
üzləşən xalqımız öz xilas yolunu, son ümidini
müdrik siyasətçi Heydər Əliyevdə görürdü və məhz
xalqın təkidi ilə həmin dövrdə ümummilli
liderimiz Heydər Əliyevin hakimiyyətə
qayıdışından sonra ölkədə hökm sürən gərgin
və xaotik vəziyyətin qarşısı alındı.
Beləliklə, dünya siyasətində xüsusi çəkiyə malik,
dahi siyasətçi Heydər Əliyev xalqın təkidi ilə
ölkədə yaranmış çətin vəziyyətdə taleyüklü və
məsuliyyətli vəzifəni öz üzərinə götürərək
müstəqil Azərbaycanın sosial-iqtisadi inkişaf
konsepsiyasının əsaslarını müəyyənləşdirdi və
onun hüquqi bazasının təmin edilməsi
istiqamətində mühüm addımlar atmağa başladı.
Bundan əlavə, ölkədə liberal bazar
iqtisadiyyatının bərqərar olmasını təmin edəcək
hüquqi baza yaradıldı, bununla bağlı bir sıra
mütərəqqi qanunlar və digər normativ-hüquqi
sənədlər qəbul edildi. Nəticədə ölkəmizdə
müxtəlif mülkiyyət formalarına əsaslanan
iqtisadi sistemə və bazar iqtisadiyyatına
keçidin və gələcəkdə dünya iqtisadiyyatına
inteqrasiyanın təməli qoyuldu.
Bundan sonra Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə
1994-cü il sentyabrın 20-də "Əsrin
müqaviləsi"nin imzalanması ilə Azərbaycanda neft
strategiyasının əsası qoyuldu və Azərbaycan
inkişaf etmiş dünya ölkələrinin investisiya
qoyuluşu baxımından diqqətini çəkməyə başladı.
Eyni zamanda ölkənin maliyyə, pul-kredit, vergi,
qiymət və gömrük sahələrində köklü islahatlara
başlanıldı, dövlətin idarəetmə, nəzarət və
tənzimləmə funksiyaları təkmilləşdirildi,
1995-ci ildən başlayaraq inflyasiya minimuma
endirildi.
Beləliklə, dahi şəxsiyyət, uzaqgörən siyasətçi
Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən
strategiya nəticəsində müstəqilliyimizin ilk
illərində ölkəmizdə bütün sahələrdə mövcud olan
tənəzzülün qarşısı qısa müddət ərzində böyük
uğurla alındı və 1995-ci ildən müstəqil
Azərbaycanın tarixində yeni dinamik inkişaf
mərhələsi başlandı.
Dinamik inkişaf mərhələsi
Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin apardığı
uğurlu siyasət və gərgin əməyi nəticəsində
Azərbaycan neftinin dünya bazarlarına
çıxarılması üçün 1996-cı ildə Bakı-Novorossiysk,
1999-cu ildə isə Bakı-Supsa ixrac neft kəmərləri
istismara verildi, Bakı-Tbilisi-Ceyhan əsas
ixrac neft kəmərinin inşası ilə bağlı saziş
imzalandı və beləliklə, Azərbaycan təbii
sərvəti olan neftin ixracından əldə etdiyi
daxilolmalar hesabına büdcə gəlirlərinin
artımına nail olmağa başladı. Bundan sonra
ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin 1999-cu ildə
imzaladığı Fərmana əsasən neft satışından daxil
olan vəsaitlərin səmərəli idarə edilməsi, həmin
vəsaitlərin prioritet sahələrin inkişafına və
sosial-iqtisadi baxımdan mühüm əhəmiyyət kəsb
edən layihələrin həyata keçirilməsinə
yönəldilməsini təmin etmək üçün Dövlət Neft
Fondu yaradıldı. Beləliklə, neft-qaz sektorunun
inkişafı ölkəmizin iqtisadiyyatının digər
sahələrinin tərəqqisində mühüm rol oynadı,
düzgün və son dərəcə dəqiqliklə düşünülmüş
iqtisadi siyasət nəticəsində makro-iqtisadi
sabitliyə nail olundu və hazırda şahidi
olduğumuz dayanıqlı və davamlı iqtisadi artımın
əsası qoyularaq iqtisadiyyatın bütün
sahələrində islahatlara, həmçinin qeyri-neft
sektorunun inkişaf etdirilməsinə başlanıldı,
əhalinin həyat və yaşayış səviyyəsinin
yaxşılaşdırılması istiqamətində mühüm addımlar
atıldı və ölkədə əlverişli biznes və investisiya
mühitinin formalaşması nəticəsində daxili və
xarici investisiyaların cəlb edilməsinə təkan
verildi.
1995-ci ildən başlayaraq müstəqillik tarixində
dinamik iqtisadi inkişaf mərhələsinə qədəm qoyan
ölkəmizdə 1995-2003-cü illər ərzində ümumi
daxili məhsul 90%, büdcə gəlirləri 3 dəfə, orta
aylıq real əməkhaqqı 5,6 dəfə artmış,
inflyasiyanın səviyyəsi 2-3%-dək endirilmişdir.
Bu dövrdə ölkə iqtisadiyyatına yönəldilən bütün
investisiyaların həcmi 20 milyard dollara
çatmışdır.
Ümumilikdə 1993-2003-cü illərdə ümummilli
liderimiz Heydər Əliyev tərəfindən həyata
keçirilən inkişaf strategiyası nəticəsində
görülən bütün işlər müstəqil Azərbaycanın
tarixinə bütün sahələrdə milli dirçəliş, tərəqqi
dövrü kimi daxil olmuşdur. Bununla əlaqədar ölkə
başçısı İlham Əliyev demişdir: "1993-2003-cü
illər ölkəmizdə sabitlik və inkişaf illəri kimi
tarixdə qalacaqdır. Çünki məhz o illərdə
dövlətçiliyin əsasları qoyuldu, Azərbaycan
dövləti quruldu, 1995-ci ildə müstəqil dövlətin
Konstitusiyası qəbul edildi, dövlətçiliyin
ideoloji əsasları qoyuldu və bu gün də ölkəmizin
əsas ideoloji şüarı azərbaycançılıq məfkurəsidir.
Məhz Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan bu əsaslar
bu gün Azərbaycan xalqına yol göstərir. Məhz o
illərdə bazar iqtisadiyyatı prinsiplərinə
müraciətimiz öz konkret nəticəsini verməyə
başlamışdır. Bu gün Azərbaycan iqtisadiyyatı tam
bazar iqtisadiyyatı prinsipləri əsasında idarə
olunur. Ancaq 1993-cü ildə bu seçim o qədər də
dəqiq deyildi. Yəni ki, bu seçimi etmək üçün heç
bir əsas yox idi. Çünki o vaxt Azərbaycanda nə
bazar iqtisadiyyatı meyilləri var idi, nə də ki,
planlı iqtisadiyyatın qalıqları qalmışdı. Bütün
iqtisadiyyat dağılmışdı, sənaye istehsalı iflic
vəziyyətində idi. Neft istehsalı kəskin şəkildə
aşağı düşmüşdü. Yəni yeni strateji seçimləri
etmək üçün böyük peşəkarlığa, müdrikliyə,
dünyagörüşünə malik olmaq lazım idi. Azərbaycan
xalqının xoşbəxtliyi ondan ibarətdir ki, ölkəmiz
üçün ən çətin, həlledici anlarda ulu öndər
Heydər Əliyev Azərbaycanın rəhbərliyinə gəlmiş
və ölkəmizi bu ağır vəziyyətdən çıxara bilmişdir".
İnkişafın yeni mərhələsi
Böyük fərəh hissi ilə qeyd etməliyik ki, əsası
vaxtilə ümummilli liderimiz Heydər Əliyev
tərəfindən qoyulmuş inkişaf strategiyası bu
siyasətin layiqli davamçısı möhtərəm
Prezidentimiz cənab İlham Əliyev tərəfindən
böyük uğurla davam etdirilərək daha da
təkmilləşdirilmiş, ölkədə iqtisadi, siyasi
sabitlik daha möhkəmləndirilmiş və Azərbaycan
inkişaf dinamikasına görə dünyada qabaqcıl
ölkələr sırasına çıxmışdır.
Ölkəmizdə uğurla həyata keçirilən milli neft
strategiyası nəticəsində neft gəlirlərinin
ilbəil artması Dövlət Neft Fondunda toplanan
vəsaitlərin səmərəli idarə olunması və
istifadəsinə ciddi zərurət yaratmış və bununla
əlaqədar olaraq ölkə başçısının 27 sentyabr
2004-cü il tarixli, 128 nömrəli Fərmanına əsasən
2005-2025-ci illəri əhatə edən "Neft və qaz
gəlirlərinin idarə olunması üzrə uzunmüddətli
Strategiya" təsdiq edilmişdir. Qeyd olunan
strategiyaya əsasən neft və qaz gəlirləri
makroiqtisadi sabitliyin qorunub saxlanılması
əsasında iqtisadiyyatın qeyri-neft sektorunun,
regionların, kiçik və orta sahibkarlığın
inkişafına, infrastruktur sahələrin
genişmiqyaslı inkişafına, yoxsulluğun
azaldılması üzrə tədbirlərin həyata keçirilməsi
və digər sosial problemlərin həllinə,
iqtisadiyyatın intellektual və texnoloji
bazasının səviyyəsinin yüksəldilməsinin
stimullaşdırılmasına, "insan kapitalı"nın
inkişafına (yüksək ixtisaslı kadrların
hazırlanmasına (o cümlədən xarici ölkələrdə),
kadrların peşəkarlıq səviyyəsinin artırılmasına,
ölkənin müdafiə qabiliyyətinin gücləndirilməsinə
və məcburi köçkünlərin yaşayış şəraitinin
yaxşılaşdırılmasına yönəldilir.
Ölkə başçısı cənab İlham Əliyev tərəfindən
davamlı və dinamik inkişaf strategiyasına uyğun
uğurla həyata keçirilən siyasət nəticəsində
ölkəmizdə siyasi və iqtisadi sabitlik daha da
möhkəmləndirilmiş, qeyri-neft sektoru inkişaf
etdirilmiş, regionların sosial-iqtisadi inkişafı
istiqamətində ciddi addımlar atılmış,
irimiqyaslı infrastruktur layihələri
gerçəkləşdirilmiş, daha çevik və etibarlı
maliyyə-kredit, bank, vergi, gömrük sistemi
təmin olunmuş, milli valyutanın sabitliyi artmış,
sahibkarlığın inkişafına dövlətin dəstəyi
gücləndirilmiş və əhalinin sosial rifahı ilbəil
yaxşılaşdırılmışdır.
Ölkəmizdə hazırda iqtisadiyyatın bütün sahələri
üzrə strateji məqsədlərin reallaşdırılması həmin
sahələr üzrə ugurla həyata keçirilən müvafiq
dövlət proqramlarının icrası ilə təmin olunur.
Belə ki, ölkə başçısının müvafiq fərman və
sərəncamları ilə "2008-2015-ci illərdə
Azərbaycan Respublikasında yoxsulluğun
azaldılması və davamlı inkişaf Dövlət Proqramı",
"2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında
əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı
təminatına dair Dövlət Proqramı", "Azərbaycan
Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə
sosial-iqtisadi inkişafı üzrə Dövlət Proqramı",
"2011-2013-cü illərdə Bakı şəhərinin və onun
qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafına dair
Dövlət Proqramı" və hər bir sahəni əhatə etməklə
xeyli sayda digər inkişaf proqramları təsdiq
edilmişdir ki, bu gün həmin proqramlar qarşıya
qoyulan konkret məqsədləri təmin etməklə böyük
uğurla davam etdirilir.
Əlbəttə, iqtisadi sferada ölkə rəhbərliyi
tərəfindən həyata keçirilən son dərəcə
dəqiqliklə düşünülmüş siyasətin nəticəsidir ki,
əksər dünya ölkələrində mənfi təsirləri hələ də
davam edən qlobal maliyyə böhranı Azərbaycan
iqtisadiyyatı üçün demək olar ki, təsirsiz
ötüşmüş və böhran dövründə iqtisadi inkişaf
tempini qoruyub saxlaya bilən, son illərdə ümumi
daxili məhsulun əhəmiyyətli həcmdə artımını
təmin edən, əhalisinin maddi gəlirlərinin
artımına və beləliklə də ümumi rifah halının
yüksəlməsinə nail olmuş ölkələrdən biri olan
Azərbaycan Respublikası hazırda iqtisadi inkişaf
tempinə görə dünyada qabaqcıl ölkələrin
sırasındadır. Bu da ölkəmizdə iqtisadi sahədə
həyata keçirilən siyasətin kifayət qədər
praqmatik olması və reallıqlara əsaslanması, ən
xırda detallarına qədər uzaqgörənliklə
düşünülməsi ilə səciyyələnir.
Ölkəmizin sosial-iqtisadi sferada əldə etdiyi
uğurlar, bu istiqamətdə həyata keçirilən siyasət,
onun mahiyyəti və əldə olunan nəticələr
beynəlxalq miqyasda nüfuzlu təşkilatlar
tərəfindən də vaxtaşırı olaraq müsbət şəkildə
qiymətləndirilir. Belə ki, həmin təşkilatların
dərc etdirdiyi müvafiq hesabatlarda Azərbaycanın
bir sıra mühüm göstəricilər, indekslər üzrə MDB
ölkələri arasında birinci yeri təmin etməklə
ilbəil daha üstün mövqelərə yüksəldiyi açıqlanır.
Müstəqilliyinin 20 ili ərzində Azərbaycan böyük
və şərəfli yol keçərək iqtisadiyyatın bütün
sahələrində, həmçinin təhsil, səhiyyə,
mədəniyyət, turizm, kənd təsərrüfatı, ekologiya,
energetika, elektrik enerjisi, qaz, su və
kanalizasiya, istilik təchizatı, yolların,
məktəblərin və digər infrastruktur layihələrin
inşası, yenidən qurulması, sənaye istehsalı,
qeyri-neft sektoru, enerji və ərzaq
təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, sahibkarlığın
inkişaf etdirilməsi üçün əlverişli biznes
mühitinin yaradılması, istehsal proseslərində
yeni texnologiyaların tətbiqi, idmanın inkişafı,
əhalinin bütün təbəqələrinin sosial rifah
halının yaxşılaşdırılması, ölkənin hərbi
qüdrətinin yüksəldilməsi, milli təhlükəsizliyin
təmin olunması, əhalinin asayişinin qorunması,
maliyyə, bank, vergi, gömrük sistemlərinin
beynəlxalq standartlara uyğun təkmilləşdirilməsi
və s. bu kimi sahə və istiqamətlər üzrə dünya
səviyyəsində nəzərəçarpacaq dərəcədə böyük
uğurlara imza atmışdır. Bütün bunlar isə təməli
ümummilli liderimiz, ulu öndər Heydər Əliyev
tərəfindən qoyulan inkişaf strategiyasının yeni
inkişaf modeli üzrə möhtərəm Prezidentimiz cənab
İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam
etdirilməsinə əyani sübutdur.
Təhsil müstəqilliyin ilk illərində
Danılmaz haldır ki, müstəqilliyimizin ilk
illərində ölkəmizdə mövcud olan qeyri-stabil
vəziyyət digər sahələr kimi təhsilə də öz mənfi
təsirini göstərmişdir.
Yalnız 1993-cü ildə ümummilli lider Heydər
Əliyevin hakimiyyətə qayıdışından sonra
ölkəmizdə təhsil sahəsində tənəzzülün qarşısı
alındı, milli təhsil sisteminin bərpası
istiqamətində əməli addımların atılmasına
başlanıldı və dövlətin təhsilə qayğısı təmin
edildi.
Eyni zamanda respublikanın sosial-iqtisadi,
ictimai-siyasi və dövlət quruluşunda baş verən
köklü dəyişikliklər, həmçinin təhsilin azad,
demokratik və çoxşaxəli formada qurulmasına
yaranan tələbat həmin dövrlərdə təhsil sahəsində
islahatların həyata keçirilməsini zəruri edirdi.
Məhz bu baxımdan 1998-ci ilin martında
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər
Əliyevin Sərəncamına əsasən təhsil naziri cənab
Misir Mərdanovun sədrliyi ilə "Azərbaycan
Respublikasında təhsil sahəsində islahatlar üzrə
Dövlət Komissiyası" yaradıldı. Qeyd olunan
komissiya tərəfindən 1 il müddətində "Azərbaycan
Respublikasının təhsil sahəsində islahat
Proqramı" hazırlandı və 1999-cu ilin iyun ayında
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq
Sərəncamı ilə təsdiq olundu. İcrası 3 mərhələ
üzrə nəzərdə tutulan və hazırda da davam etməkdə
olan islahat proqramı çərçivəsində Dünya
Bankının texniki və maliyyə dəstəyi ilə həyata
keçirilən tədbirlər nəticəsində ölkənin təhsil
sisteminin strukturunda, idarə olunmasında,
maddi-texniki bazasında, tədris, elmi-metodiki
və informasiya təminatında, təlim və tərbiyənin
məzmununda, kadr hazırlığı və təminatında,
təhsilin iqtisadiyyatında çox əhəmiyyətli və
müsbət nəticələr əldə olunmuşdur.
Təhsildə yeni inkişaf strategiyası, təhsil
xərclərinin dinamikası və təhsil sahəsi üzrə
dövlət proqramları
Əsası ulu öndərimiz Heydər Əliyev tərəfindən
qoyulmuş təhsil strategiyasının əsas
istiqamətləri üzrə davamlı inkişaf dinamikası
hazırda bu siyasətin layiqli davamçısı möhtərəm
Prezidentimiz cənab İlham Əliyev tərəfindən
uğurla davam etdirilir, təhsil sahəsində mühüm
məzmun islahatları həyata keçirilir,
genişmiqyaslı dövlət proqramları icra olunur və
yeni inkişaf strategiyaları müəyyənləşdirilir.
Əlbəttə ki, elm və təhsil sahəsində müvafiq
strategiyalar üzrə aparılan islahatlar, icra
edilən dövlət proqramları ölkəmizin dinamik
iqtisadi inkişafı və geniş maliyyə
imkanlarına malik olması ilə sıx bağlıdır.
Ümumilikdə ölkəmizdə həyata keçirilən uğurlu
sosial-iqtisadi kurs nəticəsində son 20 il
ərzində dövlət büdcəsinin gəlirləri 74,5 min
dəfə, dövlət büdcəsinin xərcləri 82,9 min dəfə,
dövlət büdcəsində təhsil xərcləri isə 37,7 min
dəfə artmışdır.
1991-2011-ci illər ərzində dövlət büdcəsindən
təhsilə
ayrılan xərclər, milyon manatla
Son illərdə təhsil sahəsində əldə olunan
uğurlardan söz açarkən bu istiqamətdə həyata
keçirilən dövlət proqramları xüsusi qeyd
olunmalıdır.
Hazırda təhsil sahəsində ümumilikdə sayı 16-dan
çox olan dövlət proqramları və xüsusi
əhəmiyyətli tədbirlər həyata keçirilir. Belə ki,
təhsil sahəsi ölkədə digər sahələrdən fərqli
olaraq ən çox sayda dövlət proqramları ilə
əhatə olunan yeganə sahədir. Bu da bir daha ulu
öndərimizin sözləri ilə desək, millətimizin
gələcəyi olan təhsilə dövlətimizin son dərəcə
diqqət və qayğı ilə yanaşmasına bariz nümunədir.
Qeyd olunan dövlət proqramları və xüsusi
əhəmiyyətli tədbirlər hazırda çox böyük uğurla
həyata keçirilir, nəticədə ildən-ilə təhsilin
məzmununda bütün səviyyələrdə müsbət
irəliləyişlər əldə edilir və təhsil
müəssisələrinin maddi-texniki bazası möhkəmlənir.
Qeyd olunan dövlət proqramlarının, həmçinin bir
sıra xüsusi əhəmiyyətli tədbirlərin adını və bu
məqsədlə ayrılan vəsaitlərin həcmini aşağıdakı
cədvəldən daha aydın görə bilərik:
Təhsil sahəsində icra edilən dövlət proqramları
sayəsində bütövlükdə təhsil infrastrukturunun və
təhsilin məzmununun yeniləşdirilməsi
istiqamətində mühüm nailiyyətlər əldə edilmiş,
təhsil müəssisələrinin maddi-texniki bazası
möhkəmləndirilmiş, məktəblərin
informasiya-kommunikasiya texnologiyaları ilə
təminatının əhatə dairəsi genişləndirilmiş, ali
təhsildə yeni maliyyələşmə mexanizminin
tətbiqinə başlanılmış və ölkəmizin təhsil
tarixində digər yeniliklərə imza atılmışdır.
Təhsil infrastrukturunun yeniləşdirilməsi
məqsədilə dövlət büdcəsindən təhsilə ayrılan
investisiya xərcləri
Təhsilə dövlətimizin qayğısından söz açılarkən
son illərdə ölkəmizdə təhsil müəssisələrinin,
xüsusən ümumi təhsil müəssisələrinin tikintisi,
təmiri və bərpası, yenidən qurulması ilə bağlı
vüsət alan işlər xüsusi qeyd olunmalıdır.Belə ki,
son 8 il ərzində ölkədə tikilən, təmir və bərpa
olunan, yenidən qurulan ümumi təhsil
müəssisələrinin sayı artıq 2000-i ötmüşdür.
Əlbəttə ki, təhsil müəssisələrinin tikintisi,
təmiri və bərpası, yenidən qurulması ölkədə
uğurla həyata keçirilən sosial-iqtisadi kurs
nəticəsində dövlət büdcəsinin gəlirlərinin
artması fonunda təhsilə daha çox investisiya
xərclərinin yönəldilməsi ilə şərtlənir.
Təhsilə ayrılan investisiya xərcləri, milyon
manatla
Eyni zamanda ölkəmizdə sosial infrastrukturun, o
cümlədən təhsil infrastrukturunun
yeniləşdirilməsində Heydər Əliyev Fondunun
xidmətləri xüsusi olaraq vurğulanmalıdır. Belə
ki, son illərdə Fondun dəstəyi ilə 300-ə yaxın
təhsil müəssisəsi tikilib istifadəyə verilmiş və
müasir inventar və avadanlıqlarla təmin
edilmişdir.
Azərbaycan dövlət müstəqilliyi əldə etdikdən
sonra xaricdə təhsil ölkənin təhsil siyasətinin
prioritet sahəsi kimi daim diqqət mərkəzində
olmuş, elm və təhsil sahələrində tədqiqatçıların,
müəllim və tələbələrin mübadiləsi geniş vüsət
almağa başlamışdır. Bu istiqamətdə azərbaycanlı
gənclərin ölkə üçün zəruri ixtisaslar üzrə
xaricdə təhsil almalarını və ölkənin inkişafının
mühüm amilinə çevrilmələrini təmin etmək
məqsədilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin
2007-ci il 16 aprel tarixli 2090 nömrəli
Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş "2007-2015-ci
illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə
təhsili üzrə Dövlət Proqramı"nın icrası mühüm
əhəmiyyət kəsb edir. Bu proqram çərçivəsində
2015-ci ilədək 5000 gəncin xaricdə təhsili
planlaşdırılır və hazırda bu proqram
çərçivəsində 800-dən çox Azərbaycan vətəndaşı
Avropa ölkələrinin əksəriyyətinin, habelə ABŞ,
Kanada, Rusiya, Türkiyə, Çin, Yaponiya, Cənubi
Koreya kimi ölkələrin nüfuzlu ali təhsil
ocaqlarında təhsil almaq imkanı əldə edə
bilmişdir və artıq onların arasında məzun olmuş
tələbələrimiz də vardır ki, həmin gənclərin
əksəriyyəti ölkəmizin dövlət və özəl sektorunun
müxtəlif qurumlarında çalışırlar.Həmçinin bu
proqram çərçivəsində gənclərin xarici ölkələrdə
təhsilləri ilə bağlı bütün xərclər Dövlət Neft
Fondunun vəsaitləri, yəni neftdən əldə olunan
gəlirlər hesabına maliyyələşdirilir. Bu isə
ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin "Neft-Azərbaycanın
ən böyük sərvəti olub, xalqa, özü də təkcə
indiki nəslə deyil, həm də gələcək nəsillərə
mənsubdur" və ümummilli liderimizin layiqli
davamçısı möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyevin
"Neft kapitalının insan kapitalına çevrilməsi
bizim əsas prioritetimizdir" kəlamlarının
təsdiqinə bariz nümunədir.
Müstəqil ölkəmizin təhsil tarixində baş verən
mühüm hadisələrdən biri də uzunmüddətli
müzakirələrdən sonra "Təhsil haqqında" Qanunun
qəbul edilməsi olmuşdur. Qeyd olunan Qanunun
tətbiqi ilə əlaqədar ölkəmizdə təhsilin bütün
pillələri üzrə demək olar ki, bütün
normativ-hüquqi sənədlər yenilənmiş, müasir
standartlara uyğun və beynəlxalq tələblərə cavab
verən hüquqi baza formalaşdırılmışdır.
Hazırda ölkə rəhbərliyinin növbəti illər üçün
qarşıya qoyduğu əsas hədəf Azərbaycanın
gələcəkdə bütün sahələrdə, o cümlədən təhsil
sahəsində dünyanın ən inkişaf etmiş ölkələri
sırasına çıxarılmasıdır.Bununla bağlı hazırda
ölkəmizdə növbəti onilliklər üzrə yeni
strategiyalar müəyyənləşdirilir. Bu baxımdan
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab
İlham Əliyevin "2011-2021-ci illərdə Azərbaycan
təhsilinin inkişafı üzrə Milli Strategiya"nın
hazırlanması ilə bağlı 11 iyul 2011-ci il
tarixli Sərəncamı informasiya cəmiyyətinin
təşəkkülü və biliklərə əsaslanan iqtisadiyyata
keçid şəraitində yeni təhsil modelinin qurulması
nöqteyi-nəzərindən ölkəmizin ictimai-siyasi və
sosial həyatında mühüm və əhəmiyyətli hadisədir.
Ümumilikdə müstəqilliyinin ilk 20 ilində
Azərbaycanın nail olduğu sosial-iqtisadi inkişaf
tempi və əldə etdiyi mühüm uğurlar ulu öndər
Heydər Əliyevin banisi olduğu müstəqil ölkəmizin
hazırda ölkə başçısı möhtərəm Prezident İlham
Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən
mükəmməl inkişaf strategiyası nəticəsində daha
böyük uğurlara imza atacağını inamla deməyə əsas
verir.
Şahrza ƏLİYEV,
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin
İqtisadiyyat şöbəsinin müdiri,
iqtisad elmləri üzrə fəlsəfə doktoru
|
|
