|
 Bu
günlərdə Almaniya Xalq Universitetləri Birliyi
Beynəlxalq Əməkdaşlıq İnstitutunun (DVV
İnternational) dəstəyi və Azərbaycan Yaşlıların
Təhsili Assosiasiyasının təşkilatçılığı ilə
Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunda "Yaşlıların
təhsili metodikasının əsas prinsipləri və
tətbiqi" mövzusunda dördgünlük təlim
keçirilmişdir. Təlimi Rusiyanın Texniki Peşə
Təhsili üzrə Tədqiqat Mərkəzinin baş
mütəxəssisi, filologiya elmləri namizədi Anna
Muravyova aparmışdır. Təşkil olunan bu təlim
Prezident İlham Əliyevin 3 iyul 2007-ci il
tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan
Respublikasında texniki peşə təhsilinin inkişafı
üzrə Dövlət Proqramı (2007-2012-ci illər)"nda
nəzərdə tutulan məsələlərin reallaşdırılması
istiqamətində həyata keçirilən tədbirlərdən biri
kimi qiymətləndirilə bilər.
Təlimin təşkilində başlıca məqsəd
respublikamızda peşə təhsilinin keyfiyyətinin
yüksəldilməsinə nail olmaq üçün bu sahədə
çalışan müəllim və ustaların bilik və bacarıq
səviyyəsinin, pedaqoji və psixoloji savadının
artırılması istiqamətində onlarla təlim keçəcək
təlimçilərin hazırlanması idi. Buna görə də
təlimə texniki peşə təhsili üzrə mütəxəssislərə
ixtisasartırma sahəsində dərs deyən AMİ-nin
müəllim və metodistləri, Azərbaycan Respublikası
Təhsil Problemləri İnstitutunun texniki peşə
təhsili sahəsində fəaliyyət göstərən əməkdaşları
və respublikamızda texniki peşə təhsili
müəssisələrində çalışan mütəxəssislər cəlb
edilmişdi.
Təlim zamanı dinləyicilər yaşlıların təhsilinin
təşkili ilə bağlı həm mühazirələr dinləmiş, həm
də praktik tapşırıqların yerinə yetirilməsinə
cəlb edilmişlər.
Təlimdə araşdırılan mühüm anlayışlardan biri
fasiləsiz (ömürboyu) təhsil anlayışı oldu.
Yaşlıların təhsilinin düzgün təşkili, eyni
zamanda motivlərin nəzərə alınması, təlimdə
yaşlıların təhsilinin başlıca prinsiplərinin
gözlənilməsi və proqramların düzgün
tərtibatından asılıdır. Yaşlıların təhsili üçün
proqram tərtib edilərkən cəmiyyətin və onların
tələbatları, təhsilalanın təcrübəsi, bilik
səviyyəsi mütləq nəzərə alınmalıdır.
Təlim prosesində iştirakçılar modulların
hazırlanması ilə əlaqədar praktik bilik və
bacarıqlar əldə etdilər və müxtəlif sənət
sahələri ilə bağlı modul nümunələri
hazırladılar.
Peşə təhsilinin keyfiyyətli təşkilində nəzəriyyə
ilə təcrübənin əlaqələndirilməsi,
təhsilalanların fərdi xüsusiyyətlərinin nəzərə
alınması, təlimin düzgün planlaşdırılması,
əlverişli təlim mühitinin yaradılması mühüm
əhəmiyyət kəsb edən məsələlərdəndir.
İstər yaşlıların təhsili, istərsə də texniki
peşə təhsili sahəsində çalışan mütəxəssislər
daim elmi nailiyyətləri izləməli, pedaqoji və
psixoloji sahədə qazanılan, özünü doğrultmuş
təcrübələri öz fəaliyyətlərində tətbiq
etməlidirlər. Müasir təlim metodları təlimdə
tətbiq edilən yeniliklərdəndir ki, təlim
prosesində ənənəvi metodlarla bu metodların
müqayisəsi və tətbiqi alqoritmi üzərində iş
aparıldı. Təlimin daha uğurlu alınması üçün
qrup, fərdi və cütlərlə iş kimi təlim
formalarından, eləcə də müşahidə, müzakirə,
İKT-nin imkanlarından istifadə, layihələr,
ekskursiya, hadisələrin araşdırılması və s.
metodlardan geniş istifadə olunmalıdır. Qeyd
etmək lazımdır ki, 2009-cu ildən respublikamızın
üç ali təhsil müəssisəsində eksperiment şəklində
tədris olunan "Təhsilin əsasları" fənninin
tədrisi prosesində də bu üsul və iş
formalarından geniş istifadə olunur.
Təlim mühitinin optimal təşkili bir sıra fiziki
və psixoloji amillərlə bağlıdır. Fiziki mühit
dedikdə elə bir mühit nəzərdə tutulur ki, burada
təhsilalanlar bir-birilə əlverişli şəkildə
ünsiyyətə girə bilsin, işləsin. Buna görə də
fiziki mühit təşkil edilərkən öyrənənlərin sayı
mütləq nəzərə alınmalıdır. Fiziki mühitin
təşkilinə rahat mebel avadanlığı, düzgün
işıqlanma, hər fəsil üçün normal temperatur və
s. amillər daxildir. Psixoloji mühit dedikdə isə
öyrədənlə öyrənənlər, eləcə də öyrənənlər
arasındakı münasibətlər nəzərdə tutulur.
Psixoloji mühitin təşkilinə əqli fəaliyyətdən
sonra fasilə, mobillik, stresin azaldılması,
psixoloji dəstək və s. amillər daxildir.
Təlimdə toxunulan və praktik şəkildə təlim
iştirakçıları tərəfindən araşdırılan mühüm
məsələlərdən biri də texniki peşə təhsilində
keyfiyyətin müəyyən edilməsi və keyfiyyətin
təmin edilməsi problemi oldu. Texniki peşə
təhsilində keyfiyyət hazırlanan kadrların əmək
bazarının tələblərinə nə dərəcədə cavab verməsi
ilə müəyyən olunur.
Təhsildə keyfiyyətin dəyərləndirilməsi
qiymətləndirmə meyarlarına və standartlara
əsaslanır. Təlim prosesində isə keyfiyyətə
nəzarət müxtəlif qiymətləndirmə metodları
vasitəsilə həyata keçirilir ki, bura praktik
tapşırıqlar, qrup və fərdi layihələrin
hazırlanması, tələbələr tərəfindən yazılan
jurnal və ya gündəliklər, imtahan, test və s.
aiddir. İştirakçılar təlim prosesində
qiymətləndirmə cədvəlləri tərtib etmiş və
qiymətləndirmə standartlarının tərtibi ilə
əlaqədar praktik bacarıqlar əldə etmişlər.
Qısa şərh edilən bu məsələlərin hər biri təlim
zamanı geniş şəkildə açıqlanmış və hər problemlə
bağlı praktik tapşırıqlar yerinə yetirilmişdir.
Təlimin sonunda iştirakçılara sertifikatlar
təqdim edilmişdir.
Alimə HƏŞİMOVA,
AMİ-nin Təhsilin idarə edilməsi kafedrasının
müəllimi |
