Haqqında
49 nömrəli "İntellekt" məktəb-liseyi
respublikamızda öz ənənələri və uğurları ilə
tanınan qabaqcıl təhsil ocaqlarından biridir.
Əvvəllər "Şkola-dvores" adlanan məktəb-lisey
1929-cu ildən fəaliyyət göstərir. Tədris
ocağının binasında II Dünya müharibəsi illərində
369-cu atıcı diviziya yerləşdirilmiş, sonra isə
məktəb hərbi hospital olmuşdur.
Müasir dövrdə cəmiyyətdə intensiv olaraq dəyişən
sosial-iqtisadi münasibətlər təhsil sisteminin
bu proseslərə çevik, dinamik adaptasiya
olunmasını tələb etdiyindən təhsilin keyfiyyəti
və onun səmərəli idarə olunması problemi ön
plana çəkilir.Yeni istehsal və mülkiyyət
münasibətlərinin formalaşdığı, beynəlxalq
əlaqənin genişləndiyi, təhsilin qabaqcıl dünya
təcrübəsinə inteqrasiya olunduğu bir dövrdə
məktəbdə köklü dəyişikliklər aparıldı. "Təhsil
haqqında" Qanunun tələblərinə uyğun fəaliyyətini
tənzimləyən məktəb-lisey müstəqil dövlət
quruculuğunun başlıca amillərindən biri kimi
təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsini özünün ən
vacib vəzifələrindən biri hesab edir. Təhsil
sahəsində dünya standartlarına uyğun əsaslı
islahatlar aparılması təhsilimizin milli və
ümumbəşəri dəyərlər,demokratik və dünyəvi
prinsiplər əsasında, müstəqilliyin bəxş etdiyi
imkanlar zəminində xalqımızın, millətimizin
tarixinə, mənəviyyatına, milli ənənələrinə uyğun
formalaşmasını qarşıya məqsəd qoyur. Məktəbin
pedaqoji kollektivi hərtərəfli biliyə malik,
mütərəqqi dünyagörüşə sahib olan, vətənini göz
bəbəyi kimi qorumağa hazır olan gənclərin
yetişməsi işini özünün əsas vəzifəsi hesab edir.
Məktəbin
yerləşdiyi ərazidə heç bir liseyin, gimnaziya
tipli təhsil müəssisəsinin olmadığı və
valideynlərin müraciəti nəzərə alınaraq
2006-2007-ci tədris ilində Təhsil Nazirliyinin
20.04.2006-cı il tarixli 266 nömrəli əmrinə
əsasən məktəbdə lisey siniflər açıldı. Lisey
siniflərə kadr və şagirdlərin seçilib
yerləşdirilməsi təhsilin keyfiyyətinə müsbət
təsir göstərdi. Bu da məktəbə şagird axınını
sürətləndirdi. Məktəb-liseyin əsas vəzifəsi
istedadlı şagirdləri aşkara çıxarıb, onların
təbii imkanlarını inkişaf etdirmək və bir
şəxsiyyət kimi formalaşmasını təmin etməkdən
ibarətdir.
"2008-2012-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında
təhsil sisteminin informasiyalaşdırılması üzrə
Dövlət Proqramı"na müvafiq olaraq
məktəb-liseyin maddi-texniki bazası ildən-ilə
möhkəmlənir. İndi məktəb-lisey 40 kompüter, 1
ədəd noutbuk, 3 ədəd printer, 1 ədəd proyektorla
təmin olunmuşdur. 3 kompüter otağı var. 2005-ci
ildən məktəb İnternet şəbəkəsinə qoşulmuşdur.
Pedaqoji şəraiti qiymətləndirmək,
təlim-tərbiyənin təşkili, mövcud problemlərin
araşdırılaraq həllinə nail olmaq əsas məsələ
kimi qarşıda durur.
Məktəbdə icbari təhsilin həyata keçirilməsi
istiqamətində tədbirlər planı işlənmiş, nəticədə
təhsildən yayınma hallarının qarşısının
alınmasında uğurlu nəticə əldə edilmişdir.
Tədrisin
təşkili
Məktəb-liseydə 1450 şagird təhsil alır. Onların
təlim-tərbiyəsi ilə 145 müəllim məşğul olur.
Məktəb-liseydə təhsil dünyəvi xarakter daşıyır,
milli zəminə, Azərbaycanın azadlıq və
demokratiya ənənələrinə, ümumbəşəri dəyərlərə
əsaslanmaqla şəxsiyyətin hərtərəfli
formalaşmasına xidmət edir, onun təlim-tərbiyə
prosesinin bərabərhüquqlu subyektinə
çevrilməsini başlıca vəzifə hesab edir.
Təlimin Azərbaycan və rus dillərində aparıldığı
məktəb-liseydə müasir təlim texnologiyalarından
və innovativ təhsil proqramlarından
müvəffəqiyyətlə istifadə edilir. Müəllimlərdən
119 nəfəri (82%-i) tədris prosesində İKT-dən
geniş istifadə edir. Müəllimlər peşəkarlıq
səviyyəsini artırmaq üçün fəal təlim və
ixtisasartırma kurslarından, fənn kurikulumları
üzrə öyrədici seminarlardan keçmişlər. Fənn
kurikulumları tətbiq edilən I-II-III siniflərdə
müəllimlər müasir dərsin strukturu, mərhələləri,
eləcə də təlim strategiyaları, yeni
qiymətləndirmə mexanizmini müvəffəqiyyətlə
tətbiq edirlər.
Məktəb-liseydə şagirdlərin biliyini
möhkəmləndirmək məqsədi ilə müxtəlif yarışlar,
tədbirlər keçirilir. Proqram materiallarının
mənimsədiklərini yoxlamaq məqsədi ilə hər
yarımildə test yoxlamaları təşkil olunur.
Məktəb-lisey
metodiki işlərin təşkili sisteminə xüsusi
tələbkarlıqla yanaşır, fənn müəllimlərini
metodbirləşmələrə cəlb edir. Qabaqcıl
təcrübələrin öyrənilməsi və yayılması, istedadlı
şagirdlərin aşkara çıxarılması və onlara qayğı
göstərilməsi ön plana çəkilir. Qabaqcıl pedaqoji
təcrübə müəllim fəaliyyətini və şagirdlərin
təlim işinin səmərələşdirilməsini əhatə edir.
Müəllimlərin yaradıcılıq axtarışlarını öyrənmək
və qabaqcıl təcrübələri yaymaq məqsədi ilə il
boyu "açıq dərs"lər keçilir. Məktəbin kimya
müəllimi Sevda Axundovanın qabaqcıl təcrübəsinin
öyrənilib yayılması məqsədəuyğun hesab edilib.
Qarşılıqlı dərsdinləmə yüksək səviyyədə
aparılır.
Məktəb-liseyin uğurları
Məktəb-liseyin əsas uğurlarından biri
2009-2010-cu tədris ilində "Ən yaxşı ümumtəhsil
məktəbi" müsabiqəsinin qalibi olmasıdır.
Məktəb-liseyin Azərbaycan dili və ədəbiyyat
müəllimi Elçin Manafov 2009-cu ildə "Ən yaxşı
müəllim" müsaqibəsinin qalibi olmuş, eyni
zamanda "Kurikulum layihəsi üzrə milli
məsləhətçi", V, VI, VII siniflər üçün Azərbaycan
dili dərsliklərinin redaktoru, XI sinif
ədəbiyyat dərsliyinin rəyçisidir. Məktəb-liseyin
direktoru, həmçinin Azərbaycan dili və ədəbiyyat
müəllimi Təhminə Əsədova VIII, IX siniflər üçün
Azərbaycan dili dərsliklərinin və V-XI siniflər
üçün Azərbaycan dili proqramının müəllifidir.
Məktəb-liseyin alman dili müəllimi, baş müəllim,
əmək veteranı Firuzə Ağayeva VIII siniflər üçün
alman
dili dərsliyinin müəllifi olmuşdur. "Əməkdə
fərqlənməyə görə" medalı ilə təltif olunmuş
Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi, metodist
Arifə Məmmədovanın "Azərbaycan dili və tədrisi"
jurnalında metodiki məqalələri dərc olunur.
Məktəb-liseyin tarix müəllimi, metodist Fəridə
Heydərova "Xan qızı Natəvan", "Hüseyn Cavid"
mükafatlarına layiq görülmüş, Azərbaycan dili və
ədəbiyyat müəllimi Şahnaz Xəlilova "Azərbaycan
müəllimi", "Elm, təhsil və həyat" qəzetlərində
məqalələri ilə geniş oxucu rəğbəti qazanıb.
Məktəb-liseyin müəllimlərindən Ş.Mahmudova,
A.Fərəcova, U.Hacıyeva, S.Hüseynova, İ.Bəylərova
müxtəlif müsabiqələrin qalibi olmuş, mükafatlara
layiq görülmüşlər.
2008-2009-cu tədris ilində ilk lisey siniflərin
buraxılışı olmuş və yüksək nəticələr əldə
edilmişdir. Məktəb-liseyin 50 məzunundan 47
nəfəri müxtəlif ali məktəblərə daxil olub.
TQDK-nın rəsmi məlumatlarına əsasən
məktəb-liseyin məzunlarının ali məktəblərə qəbul
faizi ildən-ilə artır. Məktəb-liseyi 2005-ci
ildə bitirən Ülkər Səfərəliyeva 644 bal
toplayaraq Prezident təqaüdünə layiq
görülmüşdür.
Ali məktəblərə qəbulda olduğu kimi,
məktəblilərin respublika fənn
olimpiadalarında da məktəb-liseyin uğurları
diqqətçəkəndir. Şəhər və respublika üzrə
keçirilən müxtəlif olimpiada və yarışlarda
liseyin şagirdləri uğurla çıxış edərək yüksək
yerlər tutmuşlar.
Məktəb-liseyin gözəl ənənələrindən biri də
məzunların yenidən məktəbə müəllim kimi
qayıtmasıdır. Təhsil ocağının 15 məzunu hazırda
öz müəllimləri ilə çiyin-çiyinə çalışır.
Məktəb-liseyin 6-cı sinif şagirdi Sənəm
Təhməzlinin "Qarabağ geri dönəcək", "Bizi ayrı
saldılar " adlı kitabları ona şöhrət
gətirmişdir. Məktəb-liseyin 10-cu sinif şagirdi
Sevinc Qurbanova "Ümummilli liderimiz
Heydər Əliyevin anadan olmasının 87-ci
ildönümü", "Azərbaycan dünyam mənim", "Ulu öndər
Heydər Əliyevi düşünərkən" adlı inşa
müsabiqələrində iştirak etmiş və I yerə layiq
görülmüşdür. Ayşən Rəhimova "Sağlam
təbiət-sağlam insan-sağlam ailə", İntizar
Mustafayeva "20 Yanvar", "Tarixin gerçək
səhifəsi", Fariz Bayramov "Narkomaniya və
QİÇS-ə qarşı mübarizə" mövzularında inşa
müsabiqələrinin qalibləri olmuşlar .
Məktəb-liseyin şagirdləri idman yarışlarında da
fəal iştirak edirlər. Belə ki, İ.Mirkulova idman
akrobatikası üzrə Bakı şəhər birinciliyində I
yer, C.Abdullayev Azərbaycan Kikboksinq və
Muzey-Tay Federasiyasının Novruz bayramına həsr
olunmuş çempionatda I yer, A.Ağazadə Bakı şəhəri
Gənclər və İdman Baş İdarəsinin "Cəngavər karate
do idman klubunun şotokan növü" üzrə I yer,
S.Qurbanova şahmat üzrə Bakı şəhər
birinciliyində II yer, R.Feyziyev karatenin
kyokuşinkayka kontakt üzrə I yer, İ.Quliyev
yunan-Roma güləşi üzrə birincilikdə I yer,
N.Paşayev yunan-Roma güləşi üzrə birincilikdə II
yer, məktəbin şahmat üzrə komandası isə "Uşaq
ili"nə həsr olunmuş rayon turnirində I yerə
layiq görülmüşlər.
Pedaqoji kollektiv
49 nömrəli "İntellekt" məktəb-liseyin pedaqoji
kollektivi fəaliyyətində müasir dərsə verilən
tələbləri daim diqqət mərkəzində saxlayır,
şagirdlərin idrakını inkişaf etdirən,
müstəqilliyini artıran, bilikləri sərbəst əldə
etmək vərdişləri yaradan, axtarıcılığı
istiqamətləndirən fəal təlim metodlarından,
qeyri-ənənəvi tədris forma və üsullarından
istifadə edir.
Müəllimlər təlim prosesində İKT-dən səmərəli
istifadə edirlər. Müəllimlərin "İntel", "Mədəd"
kurslarından keçməsi onlara dərslərini elektron
vəsaitlər vasitəsi ilə qurmalarına çox kömək
edir. Müəllimlərdən hazırda 4 nəfəri - Samirə
Hüseynova, Xəyalə Qənbərova, İrina Abbasova,
Tərminə Əsədova Azərbaycan Respublikası Təhsil
Nazirliyi tərəfindən təşkil edilmiş dərsliklər
üzrə ekspert komissiyasının tərkibində çalışır.
Məktəb-liseyin müəllim kollektivi müasir dərsə
verilən tələbləri daim diqqət mərkəzində
saxlayır, təlim metod və üsullarını düzgün
seçməklə şagirdlərin idrak fəallığını,
müstəqillik səviyyəsini artırmağa səy göstərir.
Belə müəllimlərdən A.Abbasova (riyaziyyat),
A.Şirinov (riyaziyyat), S.Axundova (kimya),
T.Yüzbaşova (biologiya), H.Kərimova (fizika) və
başqalarını göstərmək olar.
Məktəb-lisey elm, təhsil ocağı olmaqla bərabər,
həm də şagirdlərin dünyagörüşünün
formalaşmasında, həyata baxışda milli mənəvi
dəyərləri layiqincə qiymətləndirməyi bacarmaq
kimi müsbət keyfiyyətləri tərbiyə edir. Bu
nöqteyi-nəzərdən sinifdənxaric və məktəbdənkənar
tədbirlərin keçirilməsi hər bir şagirdin
intellektual inkişafında böyük rol oynayır.
Məktəbin pedaqoji kollektivi bu yöndə ciddi
addımlar atır. Şagirdlərin elmə, təhsilə
marağını artırmaq məqsədi ilə ədəbi-bədii
kompozisiyalar, fənlər üzrə viktorinalar,
"Beynəlxalq ahıllar günu", "Müəllim sözü
müqəddəsdir" kimi ənənəvi tədbirlər keçirilir.
Məktəbdə şagirdlərin nizam-intizam məsələsi daim
diqqət mərkəzində saxlanılır.
Müəllim-valideyn-şagird münasibətlərində
istənilən nəticəni əldə etmək üçün tez-tez
lektoriyalar təşkil edilir. Şagirdlərdə
vətənpərvərlik, humanizm kimi əxlaqi
keyfiyyətləri aşılamaq məqsədilə "Müstəqillik
milli sərvətimizdir", "Milli Dirçəliş günü", "20
Noyabr - Beynəlxalq Uşaq Hüquqlarının Müdafiəsi
Günü", "12 noyabr - Azərbaycan Respublikasının
Konstitusiya günü", "Qanunun aliliyi həyat
devizimizdir", "Azərbaycanın gələcəyi sizin
əllərinizdədir", "Konstitusiya - əsas
qanunumuzdur", "31 dekabr Dünya
Azərbaycanlılarının Beynəlxalq Həmrəylik Günü"
adlı tədbirlər keçirilir. Belə tədbirlərin
cərgəsinə "Birlik - həmrəylikdir", "Biz Günəşin
zərrəsiyik" rəsm müsabiqəsi , "Yeni il - yeni
arzular" və digərlərini də qoşmaq olar.
Beynəlxalq əlaqələr
Məktəb-liseyin ABŞ, Yaponiya, Polşa, Səudiyyə
Ərəbistanı ilə beynəlxalq əlaqələri şagirdlərin
İnternetlə bir çox müsabiqələrdə iştirak edib,
müvəffəqiyyət qazanmasına səbəb olmuşdur.
Məktəb-liseydə təhsil sahəsinin müasir
informasiya təminatının təşkili, təhsil
sisteminin kompüterləşdirilməsi yüksək səviyyədə
aparılır.Bununla əlaqədar "İTOCHU" şirkətinin
yardımı ilə kompüter mərkəzinin açılışı
olmuşdur. Açılışda "İTOCHU" şirkətinin
prezidenti K.Morosito iştirak etmişdir.
Məktəb-liseyin müəllim və şagirdləri müxtəlif
ölkələrdən gələn qonaqlarla görüşlər
keçirmişlər. Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının
səfiri Əli Həsən Cəfəri ilə, Yaponiya səfirinin
I köməkçisi xanım Makikay ilə görüşlər
şagirdlərin dünyagörüşünün formalaşmasında böyük
rol oynamışdır.
Bu görüşlərin yekunu kimi məktəb-liseydə təhsil
özünün üstün inkişafını təmin edir, dünya
ölkələrinin təhsil sisteminə inteqrasiya prosesi
intensivləşir, təlim-tərbiyə prosesi daha da
təkmilləşir, yeni müasir modellər, mexanizmlər
intensiv şəkildə işlənərək pozitiv nəticələr
əldə olunur.
Məktəb-liseyin uğurları
*
Məktəb-lisey 2010-cu ildə "Ən yaxşı ümumtəhsil
məktəbi" müsabiqəsinin qalibi olub.
*
Məktəb-liseyin müəllimi Elçin Manafov "Ən yaxşı
müəllim" müsabiqəsinin qalibidir.
*
Məktəb-liseyin məzunlarından Ülkər Səfərəliyeva
Prezident təqaüdçüsüdür.
*
Məktəb-liseyin məzunu Rauf Cəlilov - tibb
elmləri doktoru, 5 nömrəli xəstəxananın baş
həkimidir.
*
Məktəb-liseyin məzunu Zenfira Məmmədova -
filologiya elmləri doktoru, Azərbaycan Dillər
Universitetinin kafedra müdiridir.
*
Məktəb-liseyin məzunu Ənvər Seyidov - hüquq
elmləri namizədi, dosentdir.
Niyazi RƏHİMOV |