|
Bu günlərdə Təhsil Nazirliyinin əməkdaşlarından
və təhsildən yazan jurnalistlərdən ibarət
nümayəndə heyəti Fransa Respublikasında səfərdə
oldu. Martın 27-dən aprelin 3-nə kimi davam edən
səfərin əsas məqsədi Fransanın təhsili idarəetmə
orqanlarının KİV-lə qarşılıqlı əməkdaşlıq
təcrübəsinin öyrənilməsi idi. Səfər Təhsil
Nazirliyi və Fransanın Azərbaycandakı
səfirliyinin birgə təşkilatçılığı ilə Təhsil
Sektorunun İnkişafı üzrə İkinci Layihənin təhsil
islahatlarına dair ictimaiyyətin
məlumatlandırılması alt-komponentinin icra
planına əsasən həyata keçirilirdi. Təhsil
Nazirliyinin İctimaiyyətlə əlaqə şöbəsinin
müdiri Bayram Hüseynzadənin rəhbərlik etdiyi
nümayəndə heyətinin tərkibində TSİİL-in kütləvi
informasiya vasitələri ilə iş üzrə mütəxəssisi
Sevinc Səfərova, İctimai Televiziyanın Gənclər,
elm və təhsil departamentinin direktoru Cəsarət
Valehov, "Azərbaycan müəllimi" qəzeti baş
redaktorunun müavini Sarvan İbrahimov, "525-ci
qəzet"in müxbiri Sevinc Qarayeva və "Exo"
qəzetinin müxbiri Dilarə Əlizadə təmsil
olunurdu.
Fransanın əksər məktəblərinin İnternetə giriş
imkanı yoxdur
 Səfər
çərçivəsində ilk görüş Beynəlxalq Pedaqoji
Araşdırmalar Mərkəzi nümayəndə heyətlərinin
qəbulu şöbəsində oldu. Mərkəzin fəaliyyəti
haqqında məlumat verən şöbənin əməkdaşı D.Futşik
bildirdi ki, qurum fransız dilinin tədrisində
böyük təcrübəyə malikdir. Mərkəzin fəaliyyətinin
əsas istiqamətlərini istər ölkədə, istərsə də
beynəlxalq miqyasda xarici dillərin tədrisi və
eyni zamanda müxtəlif dillərin inkişafı və
mübadiləsi siyasətinin aparılması, müxtəlif
proqram mübadiləsinin həyata keçirilməsi təşkil
edir. Müəllimlərin dil üzrə peşəkarlığının
artırılmasını da diqqət mərkəzində saxlayan
mərkəz bu sahədə ciddi addımlar atır. D.Futşik
qeyd etdi ki, təhsil sahəsində ikitərəfli
əməkdaşlığın inkişafı, müəllimlərin stajının
artırılması proqramlarını icra edən mərkəz
məktəbə təzə başlayanlar üçün dillərin veb sayt
üzrə tədris edilməsini də təşkil edir.
Fransanın əsası 1880-1890-cı illərdə qoyulmuş
müasir təhsil sistemi haqqında danışan D.Futşik
bildirdi ki, 6 yaşından 16 yaşınadək uşaqlar
üçün təhsil icbari xarakter daşıyır. Ölkədə
fəaliyyət göstərən 66172 orta ümumtəhsil
məktəbində 12 milyona yaxın şagird təhsil alır.
Məktəblilərin təxminən 20 faizi özəl orta təhsil
müəssisələrində oxuyur. Dövlət ümumtəhsil
məktəblərinin sayı 54923, özəl ümumtəhsil
məktəblərinin sayı isə 11249-dur. Ölkə üzrə
852902 müəllimin 712453 nəfəri dövlət, 140449
nəfəri isə özəl ümumtəhsil məktəblərində
çalışır.
Fransada məktəbəqədər təhsil müəssisələri
bələdiyyələrin, yerli icra hakimiyyəti
orqanlarının, kilsələrin və s. tabeliyində
fəaliyyət göstərir. Məktəbəqədər təhsil icbari
olmasa da, faktiki olaraq 2-6 yasında olan
uşaqların 99,5 faizi uşaq müəssisələrinə gedir.
"Ana məktəblər"də bir ildə bir uşağa düşən xərc
5370 avro təşkil edir.
 Ölkənin
əksər orta ümumtəhsil məktəblərinin İnternetə
giriş imkanının olmadığını söyləyən D.Futşik
qeyd etdi ki, 2007-ci ildə qəbul edilmiş tədris
proqramına əsasən informatika məcburi fənn kimi
keçilir.
Görüşdə Azərbaycanın təhsil sistemi, təhsil
siyasəti və təhsilin bütün pillələri üzrə qəbul
olunan Dövlət Proqramları haqqında nümayəndə
heyətinin rəhbəri B.Hüseynzadə fransalı
mütəxəssislərə ətraflı məlumat verdi.
Səfər çərçivəsində nümayəndə heyəti Fransa
Təhsil, Gənclər və Assosiativ Həyat Nazirliyi,
Ali Təhsil və Elmi Araşdırmalar Nazirliyinin
Qiymətləndirmə, Planlaşdırma və Səmərəliliyin
Təhlili İdarəsində oldu. İdarənin əməkdaşları
ilə keçirilən görüşdə A.Lopez qeyd etdi ki,
rəhbərlik etdiyi qurum təhsil sahəsində
statistik informasiya sisteminin qurulması və
idarə olunmasını təmin edir. Təhsil sisteminin
bütün istiqamətləri üzrə qiymətləndirmə,
sorğular və tədqiqatlar proqramını nazirliyin
digər idarələrinin sifarişi əsasında hazırlayıb
həyata keçirən qurum təcrübə və məsləhət
funksiyası ilə bağlı milli və regional
səviyyələrdə tədbirlərin səmərəliliyini,
ardıcıllığını təmin edir. Eyni zamanda həm
məktəbi, həm ali təhsili, həm də elmi
tədqiqatları maraqlandıran statistik məsələlərlə
bağlı idarə tərəfindən Ali Təhsil və Peşə
İnteqrasiyası üzrə Baş İdarəyə, İnnovasiya və
Tədqiqatlar Baş İdarəsinə dəstək verilir və ya
əksinə. Görüşdə idarənin əməkdaşlarına ölkəmizdə
tətbiq olunan qiymətləndirmə sistemi haqda
məlumat verildi.
"Fransanın təhsil nazirinə bir il əvvəl
göndərdiyim sorğuya hələ cavab ala bilməmişəm"
Parisdə gündəlik 400000 nüsxə tirajla 28 səhifə
həcmində nəşr olunan "Le Monde" qəzeti təkcə
Fransada deyil, eləcə də Avropada böyük nüfuza
malikdir. Redaksiyanın şöbələri, əməkdaşların iş
rejimi ilə yaxından tanışlıqdan sonra qəzetin
təhsil rubrikasına məsul şəxs M.Bomar
azərbaycanlı həmkarları ilə görüşdü. O bildirdi
ki, qəzetin 600 əməkdaşı var. Onlardan 400
nəfəri yaradıcı heyətə daxildir. "Le Monde"nin
Təhsil redaksiyasında 5 nəfər çalışır. Redaksiya
əməkdaşları tərəfindən hər ay bir dəfə təhsillə
bağlı 12 səhifəlik xüsusi buraxılış hazırlanır.
Qəzetdə çalışan jurnalistlərin orta aylıq
əməkhaqqı 2000-3000 avrodur.
Fransa Təhsil Nazirliyi tərəfindən keçirilən
bütün tədbirlərdə iştirak etdiyini söyləyən
M.Bomar təəssüf hissi ilə bir məqama da xüsusi
toxundu. Ölkənin təhsil naziri ilə
jurnalistlərin birbaşa görüşməsinin demək olar
ki, mümkünsüz olduğunu bildirən xanım Bomar
fikrini belə əsaslandırdı: "Ümumiyyətlə, bizim
nazir mətbuat nümayəndələri ilə ünsiyyətdə
olmağı bir o qədər də sevmir. Doğrudur, nazir
tez-tez jurnalistlər üçün mətbuat konfransı
keçirir, nazirlik tərəfindən görülən işlər haqda
məlumat verir. Ancaq jurnalistləri, şəxsən məni
maraqlandıran bir çox suallara cavab vermir.
Fransanın təhsil nazirinə bir il əvvəl
göndərdiyim sorğuya hələ cavab ala bilməmişəm".
Maraqlı diskussiya şəraitində keçən görüşdə
nümayəndə heyətinin rəhbəri B.Hüseynzadə "Le
Monde" qəzetinin əməkdaşlarına Azərbaycanda KİV
nümayəndələrinin dövlət orqanlarından rahat
məlumat almaq imkanlarından danışdı. Qeyd etdi
ki, mətbuata həmişə açıq olan təhsil naziri
Misir Mərdanov bütün tədbirlərdə jurnalistlər
tərəfindən ona ünvanlanan sualları şəxsən özü
cavablandırır. "Hətta əksər hallarda
jurnalistlər nazirlə birbaşa əlaqə yaradır və
onları maraqlandıran bütün suallara onun özündən
cavab ala bilirlər". Fransalı jurnalist isə, öz
növbəsində, "Mən nazirin jurnalistlərlə bu qədər
açıq olmasını müsbət hal kimi qiymətləndirirəm.
Çox istərdim ki, biz də Azərbaycanda olduğu kimi
nazirlə birbaşa əlaqə yaradıb suallarımıza cavab
ala bilək", - söylədi.
"İstərdik ki, bizim kanalı Azərbaycan tamaşaçısı
da izləsin"
"TV5 Monde" dünyanın ən böyük telekanallarından
biridir. Siyasi, elmi və təhsil proqramlarına
xüsusi yer ayıran telekanal 215 milyon tamaşaçı
auditoriyası ilə "CNN" telekanalından öndə
gedir. İllik büdcəsi 100 milyon avrodan çox olan
"TV5 Monde"nin səhm paketində Fransa ilə bərabər
daha 5 ölkə təmsil olunur. Məhz buna görə də
telekanalın idarə olunması ilə bağlı bəzi
məsələlər Fransanın Xarici İşlər Nazirliyi
vasitəsilə həyata keçirilir. Telekanalın
Avropaya yayım şöbəsinin məsul şəxsi L.Eriksen
görüşdə bildirdi ki, çox istərdik bizim kanalı
Azərbaycan tamaşaçısı da izləsin. İctimai
Televiziyanın departament direktoru C.Valehov
ölkəmizdə telekanalların inkişafı üçün mövcud
olan imkanlardan söz açdı, Azərbaycan
həqiqətlərini fransalı həmkarlarının diqqətinə
çatdırdı.
Fransa məktəblərində dini geyimlər, boyundan xaç
asmaq qadağandır
Fransa Təhsil, Gənclər və Assosiativ Həyat
Nazirliyi, Ali Təhsil və Elmi Araşdırmalar
Nazirliyinin Kommunikasiya İdarəsinin (DELCOM)
direktoru V.Meli nümayəndə heyəti ilə görüşdü.
İdarənin direktor müavini K.Dük, mətbuat
şöbəsinin rəisi Ş.Denu, veb şöbəsinin rəisi
O.Kolanın da iştirak etdiyi görüşdə qarşılıqlı
maraq doğuran bir sıra məsələlər ətrafında fikir
mübadiləsi aparıldı. Bildirildi ki, hər iki
nazirliyin nəzdində fəaliyyət göstərən DELCOM-un
7 şöbəsində 76 əməkdaş çalışır. Kommunikasiya
İdarəsi hər iki nazirlikdə KİV-lə işin
qurulması, İnternet saytının idarə olunması,
regional şöbələrdə (30 akademiyada) olan
əməkdaşların göndərdikləri məlumatların emal
olunub ictimaiyyətə çatdırılması funksiyalarını
yerinə yetirir.
Fransada təhsilin idarə olunması ilə bağlı 2
nazirlik fəaliyyət göstərir. Təhsil, Gənclər və
Assosiativ Həyat Nazirliyi və Ali Təhsil və Elmi
Araşdırmalar Nazirliyi. 2010-cu ildə Fransada
dövlət büdcəsindən təhsilə 60 milyard avro
vəsait ayrılıb. Dövlət büdcəsinin xərclərində
ilk yeri təhsilə ayrılan xərclər tutur. Büdcə
vəsaitlərinə qənaət edilməsi məqsədi ilə hər iki
nazirliyin bir neçə struktur bölməsi ortaq
fəaliyyət göstərir.
Qeyd edildi ki, ölkədə 83 universitet var. Ali
məktəblərin rektorları (prezidentləri) seçki
əsasında müəyyənləşdirilir. Ölkədə Təhsilin
idarə olunması üzrə 30 akademiya (yerli təhsil
idarəetmə orqanları) mövcuddur. Akademiya
rektorları ölkə prezidenti tərəfindən təyin
edilir. Fransanın ali məktəblərində 2232000
tələbə təhsil alır və 92400 müəllim çalışır. Hər
tələbəyə düşən xərc ildə 11800 avro təşkil edir.
Fransada universitetlərin statusu digər ali
məktəblərdən (institutlardan) fərqlidir. Ölkədə
215 ali mühəndislik, 220 ali ticarət, idarəetmə
və maliyyə institutu mövcuddur. Gənclər
iqtisadiyyat, kompüter mühəndisliyi və
mühəndislik ixtisaslarına daha çox üstünlük
verirlər.
Fransada 1905-ci ildə qəbul olunmuş qanuna
əsasən dini məktəblər dövlətdən ayrıdır. Dünyəvi
məktəblərdə dini dərslər keçilmir. Bu
məktəblərdə təhsil alanların dini geyimlərdən
istifadə etməsi, hətta boyunlarından açıq-aşkar
xaç asması qadağan olunur.
Səfər çərçivəsində sonuncu görüş Paris Təhsil
İdarəsi Regional Pedaqoji Sənəd Mərkəzində
(CRDP) oldu. CRDP-ın fəaliyyəti haqqında məlumat
verən direktor Mari-Kristin Ferandon nümayəndə
heyətini mərkəzlə tanış etdi.
Parislə tanışlıq
Görüşlər yekunlaşdıqdan sonra Parisin qədim
yerləri ilə yaxından tanışlıq bizim üçün Fransa
mədəniyyəti və tarixi haqqında maraqlı
məlumatlar əldə etmək imkanı yaratdı. Parisin
gözəllik simvoluna çevrilən Eyfel qülləsini,
Napoleonun ev-muzeyini, 1682-1789-cu illərdə
fransız kral hakimiyyəti tərəfindən inşa edilmiş
Versal sarayını görmək, Sena çayında axşam
gəzintisi bizə xoş anlar yaşatdı. Birhəftəlik
Fransa səfərimiz beləcə maraqlı və zəngin
təəssüratlarla yaddaqalan oldu.
Sarvan BƏHLULOĞLU |
