Dünyanı bürümüş pandemiya ali təhsil sisteminə təsirsiz ötüşməyib. Ötən ilin əvvəllərindən COVID-19 ali təhsil sektoruna güclü təsir göstərib, universitetlər distant təhsil formatına keçib, xaricə üz tutan tələbələrin sayında da azalma var. Buna baxmayaraq, ötən bir ili dünyanın inkişaf etməkdə olan ölkələrinin ali təhsil müəssisələri üçün məhsuldar dövr hesab etmək olar. Bunu, Böyük Britaniyanın “Times Higher Education” (THE) nəşrinin inkişaf etməkdə olan ölkələrin nüfuzlu universitetlərinin reytinqinin (THE Emerging Economies University Rankings) nəticələrindən də görmək olar. Reytinqə dünyanın 48 ölkəsindən 606 ali təhsil müəssisəsi daxil olub ki, bu da bir il əvvələ nisbətən (533 universitet) 14 faiz çoxdur. Çinin Tsinxua Universiteti artıq 3 ildir ki, iqtisadiyyatları sürətlə inkişaf edən ölkə universitetlərinin reytinqinə başçılıq edir. Sıralamaya əsasən, 2021-ci ildə ilk 5-lik tamamilə Çin ali təhsil müəssisələrindən - Tsinxua, Pekin, Çjetszyan, Fudan və Şanxay Jao Tonq universitetlərindən təşkil olunub. Çin ümumilikdə 91 ali təhsil müəssisəsi ilə reytinqdə ən çox təmsil olunan ölkədir. Onlardan 35-i ilk 100-lükdə yer alıb. “Sıralamanın nəticəsi Çinin ali təhsil sektorundakı investisiyalarının uğurlarının bir sübutudur” , - deyə THE-nin informasiya texnologiyaları üzrə direktoru Fill Beyt bildirib. Bu il Türkiyənin 10-dan çox ali təhsil müəssisəsi sözügedən sıralamada yer alıb. Onlardan 4-ü - Sabançı, Koç, Çankaya və Bilkənt universitetləri reytinqin ilk 100-lüyünə daxil olub.
Reytinqdə Qazaxıstan 3 ali təhsil müəssisəsi - Əl-Fərabi adına Qazax Milli Universiteti, L.N. Qumilev adına Avrasiya Milli Universiteti və Satbayev Universiteti ilə təmsil olunur.
Rusiyanın M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti (MDU) reytinqdə 6-cı yeri tutaraq inkişaf etməkdə olan ölkələrin ən yaxşı 10 universiteti sırasına daxil olub. MDU-nun rektoru, akademik Viktor Sadovniçinin fikrincə, universitetin top-10-luqda yer alması Moskva Dövlət Universitetinin inkişaf yolunun cəmiyyətin tələblərinə, bilik iqtisadiyyatı üçün mütəxəssislərin hazırlanmasının müasir standartlarına uyğun olduğunu göstərir.
“
Moskva Dövlət Universitetinin inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatların aparıcı universitetlər qrupuna daxil olması elmi-təhsil potensialının birləşdirilməsinin nəticələrini, mövcud intellektual gücdən səmərəli istifadə olunduğunu göstərir. Bu da gələcək işlərin çərçivəsini müəyyən edir”, - deyə MDU-nun rektoru bildirib. Reytinq 5 qrupda birləşdirilmiş 13 göstərici əsasında tərtib edilib: təhsil və təhsil mühiti (30%), elmi iş (30%), elmi nəşrlərdən sitatgətirilmə (20%), tələbə və əməkdaşların beynəlxalq mobilliyi (10%). Məlumatlar həm açıq mənbələrdən toplanıb, həm də universitetlər tərəfindən təqdim edilib.
Qeyd edək ki, “Emerging Economies University Rankings 2021” 2004-cü ildən hər il “Times Higher Education” jurnalı tərəfindən dərc olunur və universitetlərin ən nüfuzlu beynəlxalq reytinqlərindən biri hesab edilir.
Reytinqlə daha ətraflı www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2021/emerging-economies-university-rankings səhifəsindən tanış olmaq olar.
Rey-tinq
|
Ali təhsil müəssisəsinin adı
|
Ölkə
|
Ümumi tələbə sayı
|
Tələbə-müəllim nisbəti
|
Əcnəbi tələbələrin sayı
|
Qadın-kişi nisbəti
|
1
|
Tsinghua University
|
Çin
|
37,484
|
11.6
|
13%
|
34 : 66
|
2
|
Peking University
|
Çin
|
38,583
|
11.1
|
16%
|
43 : 57
|
3
|
Zhejiang University
|
Çin
|
33,825
|
10.8
|
23%
|
23 : 77
|
4
|
Fudan University
|
Çin
|
32,597
|
11.2
|
13%
|
52 : 48
|
5
|
Shanghai Jiao Tong University
|
Çin
|
38,556
|
11.9
|
11%
|
39 : 61
|
6
|
Lomonosov Moscow State University
|
Rusiya Federasiyası
|
28,525
|
8.4
|
32%
|
52 : 48
|
7
|
University of Science and Technology of China
|
Çin
|
16,434
|
7.2
|
5%
|
əks olunmayıb
|
8
|
National Taiwan University (NTU)
|
Tayvan
|
24,880
|
9.9
|
12%
|
43 : 57
|
9
|
Nanjing University
|
Çin
|
37,475
|
17.5
|
9%
|
49 : 51
|
10
|
University of Cape Town
|
Cənubi Afrika Respublikası
|
21,647
|
11.7
|
17%
|
54 : 46
|
11
|
Moscow Institute of Physics and Technology (MIPT)
|
Rusiya Federasiyası
|
5,736
|
11.4
|
18%
|
25 : 75
|
12
|
University of the Witwatersrand
|
Cənubi Afrika Respublikası
|
27,839
|
25.8
|
7%
|
55 : 45
|
13
|
University of São Paulo
|
Braziliya
|
82,961
|
16.1
|
4%
|
47 : 53
|
=14
|
Indian Institute of Science
|
Hindistan
|
4,038
|
9.3
|
1%
|
27 : 73
|
=14
|
Southern University of Science and Technology (SUSTech)
|
Çin
|
3,656
|
9.0
|
1%
|
əks olunmayıb
|
16
|
King Abdulaziz University
|
Səudiyyə Ərəbistanı
|
31,869
|
7.8
|
22%
|
54 : 46
|
=17
|
Beijing Normal University
|
Çin
|
23,365
|
14.9
|
11%
|
əks olunmayıb
|
=17
|
Huazhong University of Science and Technology
|
Çin
|
56,941
|
16.3
|
6%
|
36 : 64
|
=17
|
Wuhan University China
|
Çin
|
53,956
|
15.2
|
7%
|
əks olunmayıb
|
=20
|
Khalifa University
|
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri
|
3,164
|
9.7
|
19%
|
59 : 41
|
=20
|
Taipei Medical University
|
Tayvan
|
6,112
|
9.8
|
10%
|
58 : 42
|
=20
|
Tongji University
|
Çin
|
33,740
|
12.0
|
14%
|
45 : 55
|
23
|
Stellenbosch University
|
Cənubi Afrika Respublikası
|
24,525
|
25.9
|
8%
|
56 : 44
|
=24
|
HSE University
|
Rusiya Federasiyası
|
25,268
|
14.8
|
11%
|
əks olunmayıb
|
=24
|
Sun Yat-sen University
|
Çin
|
53,734
|
16.1
|
8%
|
50 : 50
|
26
|
Qatar University
|
Qatar
|
8,808
|
9.2
|
37%
|
75 : 25
|
27
|
Alfaisal University
|
Səudiyyə Ərəbistanı
|
2,640
|
10.2
|
34%
|
60 : 40
|
=28
|
Central South University
|
Çin
|
53,277
|
19.1
|
3%
|
əks olunmayıb
|
=28
|
Harbin Institute of Technology
|
Çin
|
31,873
|
10.6
|
12%
|
30 : 70
|
=28
|
National Research Nuclear University MEPhI
|
Rusiya Federasiyası
|
5,797
|
10.5
|
26%
|
34 : 66
|
31
|
University of Malaya
|
Malayziya
|
15,794
|
8.3
|
20%
|
65 : 35
|
32
|
National Tsing Hua University
|
Tayvan
|
14,758
|
17.9
|
11%
|
42 : 58
|
33
|
United Arab Emirates University
|
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri
|
7,270
|
8.9
|
18%
|
83 : 17
|
34
|
King Saud University
|
Səudiyyə Ərəbistanı
|
38,189
|
10.1
|
10%
|
52 : 48
|
35
|
Peter the Great St Petersburg Polytechnic University
|
Rusiya Federasiyası
|
16,768
|
9.2
|
31%
|
39 : 61
|
36
|
East China Normal University
|
Çin
|
27,085
|
14.5
|
13%
|
65 : 35
|
37
|
University of Tartu
|
Estoniya
|
8,735
|
11.9
|
10%
|
68 : 32
|
38
|
Tianjin University
|
Çin
|
37,405
|
14.5
|
7%
|
əks olunmayıb
|
39
|
Xi’an Jiaotong University
|
Çin
|
36,551
|
12.5
|
7%
|
36 : 64
|
=40
|
National Chiao Tung University
|
Tayvan
|
12,090
|
16.9
|
12%
|
30 : 70
|
=40
|
South China University of Technology
|
Çin
|
40,581
|
13.4
|
5%
|
38 : 62
|
=40
|
Southeast University
China
|
Çin
|
33,469
|
11.5
|
5%
|
40 : 60
|
43
|
China Medical University, Taiwan
|
Tayvan
|
7,633
|
16.9
|
9%
|
55 : 45
|
44
|
Sabancı University
|
Türkiyə
|
3,687
|
20.7
|
9%
|
39 : 61
|
=45
|
University of Iceland
|
İslandiya
|
8,309
|
14.1
|
12%
|
66 : 34
|
=45
|
ITMO University
|
Rusiya Federasiyası
|
10,094
|
14.5
|
17%
|
36 : 64
|
47
|
National Cheng Kung University (NCKU)
|
Tayvan
|
20,659
|
15.5
|
13%
|
37 : 63
|
48
|
University of Campinas
|
Braziliya
|
29,082
|
15.6
|
3%
|
47 : 53
|
49
|
Tomsk State University
|
Rusiya Federasiyası
|
7,798
|
11.7
|
35%
|
əks olunmayıb
|
50
|
Cyprus University of Technology
|
Kipr
|
3,176
|
17.4
|
11%
|
55 : 45
|
=51
|
Beihang University
|
Çin
|
30,172
|
13.2
|
7%
|
əks olunmayıb
|
=51
|
Koç University
|
Türkiyə
|
5,440
|
16.0
|
6%
|
50 : 50
|
=53
|
Nankai University
|
Çin
|
29,500
|
13.5
|
8%
|
əks olunmayıb
|
=53
|
Pontifical Catholic University of Chile
|
Çili
|
29,071
|
15.1
|
7%
|
əks olunmayıb
|
55
|
Reykjavík University
|
İslandiya
|
2,501
|
23.4
|
9%
|
46 : 54
|
56
|
Beijing Institute of Technology
|
Çin
|
31,964
|
13.6
|
8%
|
35 : 65
|
57
|
University of KwaZulu-Natal
|
Cənubi Afrika Respublikası
|
36,731
|
28.8
|
4%
|
58 : 42
|
58
|
Northwestern Polytechnical University
|
Çin
|
27,813
|
13.2
|
4%
|
28 : 72
|
59
|
National Taiwan Normal University
|
Tayvan
|
9,854
|
10.9
|
26%
|
əks olunmayıb
|
60
|
National Taiwan University of Science and Technology
|
Tayvan
|
8,528
|
19.2
|
17%
|
30 : 70
|
61
|
King Fahd University of Petroleum and Minerals
|
Səudiyyə Ərəbistanı
|
6,948
|
6.8
|
11%
|
1 : 99
|
62
|
Universiti Teknologi Petronas
|
Malayziya
|
5,907
|
15.3
|
19%
|
35 : 65
|
63
|
Bauman Moscow State Technical University
|
Rusiya Federasiyası
|
19,501
|
5.6
|
8%
|
29 : 71
|
=64
|
Charles University in Prague
|
Çex Respublikası
|
47,406
|
12.8
|
22%
|
62 : 38
|
=64
|
University of Cyprus
|
Kipr
|
6,815
|
22.2
|
11%
|
64 : 36
|
=64
|
Saint-Petersburg Mining University
|
Rusiya Federasiyası
|
7,705
|
11.4
|
11%
|
40 : 60
|
=64
|
Semmelweis University
|
Macarıstan
|
10,945
|
9.4
|
32%
|
69 : 31
|
=68
|
University of Crete
|
Yunanıstan
|
13,649
|
24.5
|
5%
|
62 : 38
|
=68
|
Shandong University
|
Çin
|
43,643
|
13.3
|
7%
|
52 : 48
|
70
|
Shenzhen University
|
Çin
|
35,396
|
14.5
|
1%
|
49 : 51
|
71
|
Indian Institute of Technology Ropar
|
Hindistan
|
1,765
|
10.9
|
0%
|
16 : 84
|
=72
|
Hunan University
|
Çin
|
41,210
|
20.2
|
2%
|
47 : 53
|
=72
|
National Yang-Ming University
|
Tayvan
|
4,254
|
4.8
|
2%
|
49 : 51
|
=72
|
Renmin University of China
|
Çin
|
27,134
|
13.4
|
6%
|
əks olunmayıb
|
75
|
National and Kapodistrian University of Athens
|
Yunanıstan
|
59,348
|
28.3
|
10%
|
62 : 38
|
76
|
University of Electronic Science and Technology of China
|
Çin
|
32,932
|
15.3
|
3%
|
27 : 73
|
77
|
Jordan University of Science and Technology
|
İordaniya
|
21,087
|
11.9
|
16%
|
57 : 43
|
78
|
Universiti Putra Malaysia
|
Malayziya
|
19,937
|
12.1
|
25%
|
61 : 39
|
79
|
Indian Institute of Technology
|
Hindistan
|
1,309
|
9.2
|
0%
|
17 : 83
|
80
|
Mahidol University
|
Tailand
|
29,296
|
9.7
|
4%
|
64 : 36
|
=81
|
Soochow University
|
Çin
|
46,357
|
16.4
|
7%
|
56 : 44
|
=81
|
Xiamen University
|
Çin
|
41,546
|
14.8
|
5%
|
47 : 53
|
83
|
University of the Philippines
|
Filippin
|
41,419
|
8.7
|
1%
|
54 : 46
|
84
|
Pontifical Catholic University of Rio de Janeiro
|
Braziliya
|
14,999
|
19.5
|
4%
|
51 : 49
|
85
|
Zhejiang Normal University
|
Çin
|
23,939
|
10.8
|
6%
|
əks olunmayıb
|
86
|
Cankaya University
|
Türkiyə
|
7,492
|
25.2
|
1%
|
45 : 55
|
=87
|
Asia University, Taiwan
|
Taiwan
|
11,627
|
31.9
|
7%
|
60 : 40
|
=87
|
Sichuan University
|
Çin
|
67,257
|
14.0
|
4%
|
50 : 50
|
89
|
Bilkent University
|
Türkiyə
|
10,093
|
14.2
|
9%
|
46 : 54
|
=90
|
Chongqing University
|
Çin
|
42,095
|
20.6
|
5%
|
əks olunmayıb
|
=90
|
University of Desarrollo
|
Çili
|
15,213
|
18.6
|
3%
|
56 : 44
|
=90
|
Diego Portales University
|
Çili
|
17,234
|
14.7
|
2%
|
49 : 51
|
=90
|
Durban University of Technology
|
Cənubi Afrika Respublikası
|
23,432
|
33.3
|
1%
|
52 : 48
|
=94
|
Mansoura University
|
Misir
|
140,144
|
23.8
|
3%
|
58 : 42
|
=94
|
National University of Science and Technology (MISiS)
|
Rusiya Federasiyası
|
7,168
|
10.8
|
26%
|
40 : 60
|
=94
|
Pontifical Javeriana University Colombia
|
Kolumbiya
|
29,281
|
15.3
|
1%
|
55 : 45
|
=97
|
Dalian University of Technology
|
Çin
|
39,705
|
15.2
|
3%
|
35 : 65
|
=97
|
North-West University
|
Cənubi Afrika Respublikası
|
39,056
|
28.4
|
4%
|
60 : 40
|
=97
|
Novosibirsk State University
|
Rusiya Federasiyası
|
7,043
|
6.2
|
20%
|
əks olunmayıb
|
100
|
Saint Petersburg State University
|
Rusiya Federasiyası
|
21,865
|
7.1
|
15%
|
63 : 37
|
Oruc MUSTAFAYEV
|