Bakıdan əlavə ölkəmizin 37 regionu. 494 məktəbdən 1750 müəllimin iştirakı ilə 1417 təhsil layihəsi.  Bu, Azərbaycanın artıq 5 ildir ki,  qoşulduğu “eTwinning Plus” layihəsinə töhfəsinin rəqəmlərlə ifadəsidir.

Qeyd edək ki, “eTwinning Plus” layihəsi Avropa İttifaqının Fasiləsiz Təhsil Proqramının tərkib hissəsidir. Layihənin əsas məqsədi pedaqoji işçilər arasında əməkdaşlıq imkanlarını genişləndirmək, 35 Avropa ölkəsindən olan həmkarlar ilə birgə təhsilin inkişafı istiqamətində müxtəlif layihələr icra etmək üçün şərait yaratmaqdır.

“eTwinning Plus” müəllimlərə nə verir?

Bütün Avropa məktəblərində tanınan, müəllimlər arasında böyük rəğbət qazanan bu layihəyə qoşulan müəllimlər təcrübə mübadiləsi edir, birgə layihələr həyata keçirir, çalışdıqları məktəblərin, dərs dedikləri şagirdlərin əlaqələrini genişləndirirlər. Avropa üzrə 500 mindən artıq müəllimin təmsil olunduğu portal bura daxil olan hər hansı müəllim üçün həmin 500 min nəfərlə əlaqə imkanı yaradır. Başqa sözlə, layihəyə qoşulan hər müəllim Avropanın qabaqcıl təcrübəsini öyrənmək, tətbiq etmək üçün bir fürsət əldə edir.

Başqa bir fürsət. Bu layihədə iştirak edən müəllimlər günə kompüterini açıb layihə ilə bağlı rəyləri oxumaqla başlayırlar. Bu, o deməkdir ki,  müasir texnologiya müəllimin gündəlik həyatına daxil olur.

Daha bir fürsət. Eyni mövzunu həm Fransadakı, həm də Azərbaycanda bir müəllim keçir. Yenilikçi, müasir dərsin tələblərinə uyğun tədris həyata keçirmək istəyən müəllimlərin cəlb olunduğu bu layihə çərçivəsində ortaq dərslər keçilir, videokonfranslar təşkil edilir. Şagirdlər bir-birinə dərslərindən danışırlar.

Qurulan əlaqələrin nəticəsində müəllimlərin təcrübəsi, şagirdlərin isə dil bacarıqları inkişaf edir. Şagirdlər sosiallaşır, yaşıdlarının başqa ölkədə eyni mövzunu necə öyrəndiyinə dair təsəvvürü formalaşır, dünyagörüşü inkişaf edir.

Beləliklə, müəllim mövzunu müasir tədris metodları ilə keçmək istəyirsə, layihənin planını 40-dan çox ölkədə fəaliyyət göstərən avropalı həmkarları ilə paylaşır və müxtəlif ölkələrdən olan müəllimlər bura qoşulmaqla layihədə iştirak edirlər. Bu, müəllimlərə şərait yaradır ki, mövzunu yalnız öz məktəbində deyil, başqa ölkələrdən olan müəllimlərə və onların şagirdlərinə də tədris etsin.

Qeyd edək ki, Azərbaycan layihəyə 2013-cü ildən qoşulub. 2016-cı ildən layihəni Təhsil Nazirliyi nəzdində Təhsil Sisteminin İnformasiyalaşdırılması İdarəsi həyata keçirir.  

Təhsil nazirinin müavini Firudin Qurbanov layihənin müəllimlər üçün əhəmiyyətini belə ifadə edir: “Layihə müəllimlərə müasir dövrdə ən çox lazım olan informasiya texnologiyalarını layihə əsaslı öyrənmə bacarıqları aşılayır. Dərslərini yeni innovativ metodlarla qurmağa şərait yaradır. Bu proqram imkan verir ki, Azərbaycan müəllimləri Avropada tətbiq edilən təhsil sistemi ilə tanış olsun. İnkişaf etmiş ölkələrin təhsil təcrübəsini öyrənmək çox vacib məsələdir. Xüsusilə də müəllimlər üçün bu, çox önəmlidir. Onlar bizim gələcəyimizi formalaşdırırlar”.

F.Qurbanov hesab edir ki, müasir təhsil, sadəcə müəyyən bilik və bacarıqlara malik şəxsiyyət yox, eyni zamanda, müasir tələblərə cavab verən müasir insan formalaşdırmalıdır: “Ölkənin iqtisadiyyatının inkişafını, modernləşdirilməsini təmin edəcək insanlar yetişdirmək müəllimlərdən asılıdır”.

İngilis dili yeganə ünsiyyət vasitəsi deyil

Layihənin dilində hər hansı məhdudiyyət yoxdur. Kim hansı dildə bilirsə, portala daxil olaraq həmin dildə əlaqə qura biləcəyi bir müəllimə “alo” deyir. Yəni, “eTwinning Plus”da ingilis dili yeganə ünsiyyət vasitəsi olmadığı kimi, iştirak üçün şərt deyil.

 

Azərbaycan müəllimlərinin bu layihəyə hansı dildə qoşulduğuna gəlincə, Təhsil Sisteminin İnformasiyalaşdırılması İdarəsinin baş məsləhətçisi, “eTwinning Plus” layihəsinin baş koordinatoru Fidan Nəcəfova deyir ki, Azərbaycandan rus, fransız, türk dillərində ünsiyyət quranlar daha çoxdur. Onun sözlərinə görə, Türkiyə ilə ortaq dilin olması türkiyəli müəllimlərlə birgə layihələrin sayına təsirsiz ötüşməyib: “Başqa hər hansı xarici dil bilməyən peşəkar fənn müəllimləri Türkiyə ilə əməkdaşlıqda, birgə layihələr hazırlamaqda maraqlıdırlar. Ona görə də Türkiyə ilə ortaq işlər xüsusi ilə çoxdur”.

“eTwinning Plus”da iştirak üçün dil baryer olmasa da, kiminlə, hansı dildə əlaqə quracağında rol oynayır. Ona görə də bu amil statistikada bəzi ölkələrə say üstünlüyü qazandırdığı kimi, bəzi ölkələrlə əlaqələri də zəiflədir. “Müəllim hansı dili bilirsə, həmin dil üzrə ünsiyyət qura bilir. Təbii olaraq, ingilis və fransız dillərini bilənlərin Avropaya çıxışı daha asan olur. Azərbaycan müəllimləri ən çox Türkiyə, Gürcüstan və Fransa müəllimləri ilə əlaqə qururlar. Azərbaycanda fransızdilli müəllimlər çoxdur”.

Bunun nəticəsidir ki, azərbaycanlı müəllimlərin hazırladığı layihələrin 1000-dən çoxu Türkiyə və başqa Avropa dövlətlərinin müəllimləri ilə birgə həyata keçirilir.

Fidan Nəcəfova deyib ki, “eTwinning Plus” layihəsində azərbaycanlı müəllimlərin əlaqələrinin genişləndirməsinə kömək məqsədi ilə onlara layihə çərçivəsində ödənişsiz ingilis dili də öyrədiləcək: “Portal vasitəsi ilə müəllimlərə ödənişsiz, evlərindən çıxmadan ingilis dilini öyrənmək imkanı yaratmışıq. Hər “eTwinning Plus” müəlliminin portala daxil olmaq və ingilis dilini öyrənmək şansı var”.

Layihəyə fəal qoşulanlar arasında ibtidai sinif müəllimləri də çoxdur

Hansısa dili bilmədikləri “eTwinning Plus”a qoşulmaq üçün maneə olmadığı kimi, hansı fənni tədris etməsi də müəllimin Avropaya açılmasına qətiyyən əngəl törətmir. İstənilən fənn müəllimi Fransadan, ya da dilini başa düşməkdə çətinlik çəkmədiyi Türkiyədən, hətta rusca dil tapdığı Ukraynadan bir həmkarı ilə birgə layihə hazırlayıb ortaq dərs keçə bilər: “Müəllimlərin hansı fənni tədris etməsi də burada əlaqələrə mane olmur. Musiqi, fiziki tərbiyə müəllimləri də layihəyə sərbəst şəkildə qoşulmaq imkanına malikdirlər. Elə bunun nəticəsidir ki, layihəyə fəal qoşulanlar arasında ingilis dili müəllimləri ilə yanaşı, ibtidai sinif müəllimləri də çoxdur”.

Bakıda 3 günlük seminar

Layihəyə marağın nəticəsidir ki, Bakıda hər il may ayında seminarlar təşkil edilir. May ayının 1-də açılışı olan “Rəqəmsal təhsil” mövzusunda üçgünlük seminar  ötən  ildəkindən əhatə dairəsinə görə fərqlənib. Belə ki, ötən ilin may ayında 9 xarici ölkədən 44 müəllimin iştirakı ilə keçirilən seminar bu dəfə sadəcə Türkiyə ilə birgə reallaşdırılıb. İştirakçı 44 müəllimdən 20-si Türkiyədən gəlib. Azərbaycandan olan 24 müəllim isə Bakıdan və ölkəmizin 7 regionundan seçilib. 

Bu gün başa çatacaq seminar çərçivəsində yerli və türkiyəli mütəxəssislərin rəhbərliyi ilə İKT-nin təhsilə tətbiqi, layihə əsaslı təhsil və müəllimlərin XXI əsr bacarıqlarını inkişaf etdirəcək müxtəlif təlim və müzakirələr təşkil olunub.

Ortaq dil təcrübə mübadiləsini asanlaşdırır

Seminarda da qeyd edildiyi kimi,  “eTwinning Plus” layihəsi çərçivəsində Türkiyə ilə birgə fəaliyyətin əhatə dairəsi çox genişdir. Bunda ortaq dil, ortaq mədəniyyətin olmasının rolu isə danılmazdır.

Qeyd edək ki, Türkiyə “eTwinning Plus”a Azərbaycandan daha əvvəl, 2009-cu ildə daxil olub. Burada layihəni təhsildə texnologiyanın tətbiqi üçün bir vasitə kimi görürlər. Türkiyə layihə başlayandan 5 il sonra qoşulsa da, rəqəmlərdən görünür ki, bir çox göstəricilərinə görə artıq birincidir. Türkiyə Təhsil Nazirliyinin dairə başqanı Mustafa Hakan Bücük deyir ki, onlar üçün kəmiyyət önəmli deyil: “Addımlarımızı keyfiyyətin yüksəlməsinə hesablamışıq. “eTwinning Plus”da iştirak edən müəllimlərin, məktəblərin və layihələrin sayı, portalda qalma müddəti və başqa kriteriyalar üzrə Türkiyə birincidir”.

Türkiyə müəllimlərinin layihədə həvəslə iştirak etdiyini söyləyən dairə başqanı deyir ki, müəllimlər bu layihədə öz ölkəsini təmsil edirlər: “İki müəllim bir-biri ilə əlaqə yaradanda hər ikisinin adının yanında ölkəsinin bayrağı da yerləşdirilir”. Bunun müəllim  üçün məsuliyyət olduğunu deyən Mustafa Hakan Bücük bu layihədə hər kəsin öz mədəniyyətini təmsil etsə də, onu başqalarına qəbul etdirməyə çalışmaqdan çəkinməsini, hər cür inkişafa açıq olmalarını yüksək dəyərləndirir.

Müasir texnologiyaları dəstəkləyən, xarici dilin istifadəsini inkişaf etdirən layihənin Türkiyədə də rəğbətlə qarşılandığını deyən Mustafa Hakan Bücükün sözlərinə görə, ölkəsində 170 mindən artıq müəllim indiyədək 30 min layihə reallaşdırıb.

Maraqlıdır ki, dil çətinliyinin olmaması Türkiyədə də Azərbaycan müəllimləri ilə birgə layihələrin sayına görə ön sıralarda yer tutmasına səbəb olub: “Türkiyədə müəllimlər bütün Avropa ölkələrindən müəllimlərlə ünsiyyət qursalar da, onların da öncəlik verdiyi ölkələr var. Türkiyədən olan müəllimlər ən çox Azərbaycanla birgə layihələr hazırlayırlar. Biz birgə layihələrin sayının artmasını istəyirik. Ona görə də, seminarda iştirak edəcək müəllimləri də xüsusi seçdik. Fəal, peşəkar, zəhmətkeş, çox işləməkdən yorulmayan müəllimlərə üstünlük verdik. Bilirik ki, Azərbaycandan da bu seminarda ən fəal müəllimlər seçilib. Odur ki, buradan çoxsaylı birgə layihələr ortaya çıxacağına inanırıq. Türkiyədə bu layihəyə böyük mükafat təsis edilib. Azərbaycanla birgə layihələrin həmin mükafata layiq olacağına ümid edirik. Bakıda keçirilən seminardan gözləntilərimiz budur ki, hər iki ölkədən olan müəllimlər seminarın keçirildiyi günlərdə birgə layihələr hazırlayacaqlar. Azı 20 birgə layihənin Bakıda başlayacağına ümid edirik”.

Dairə başqanı Türkiyədə “eTwinning Plus” layihələrinə verilən mükafat barədə də danışıb: “Texnologiyalar, mühəndislik və riyaziyyat üzrə mövzulara dəstək veririk. Xüsusən, mədəniyyətlərarası əlaqələrin inkişafına töhfə verən mövzularda olan layihələr mükafatlandırılır. İndiyədək “Mövlana” xüsusi mükafatına layiq görülən belə layihələr artıq “Yunus Əmrə” mükafatı ilə təltif ediləcək”. 

Ruhiyyə DAŞSALAHLI