AZERBAYCAN MUELLIMI

Dünyanın beynəlmiləl universitetləri

Müasir dünyanın yeni reallıqları ali təhsil sistemindən yan ötmür. Ali təhsildə beynəlxalq komponentlərin getdikcə daha üstünlük təşkil etməsi qabarıq müşahidə olunan hallardan biridir. Əcnəbi tələbələr daha beynəlmiləl təhsil mühiti ilə seçilən, öz təhsil və karyera inkişaflarının təmin olunması üçün əlçatan təqaüdlər vəd edən universitetləri seçirlər.

Böyük Britaniyanın “Times Higher Education” (THE) jurnalının budəfəki tədqiqatı dünyanın beynəlmiləl universitetlərinin reytinqinə (World's most international universities 2018) həsr olunub. Reytinqin tərtib edilməsi prosesində 4 göstərici - xarici tələbə və müəllimlərin faiz tərkibi, xarici alimlərlə müştərək yazılmış elmi nəşrlərin sayı, universitetin beynəlxalq nüfuzu (universiteti bəyənmiş xarici ekspertlərin səslərinin sayının yerli ekspertlərin səslərin sayına olan nisbəti) nəzərə alınıb. Ali məktəbin sözügedən tədqiqata cəlb olunması üçün universitetin THE-nin qlobal top-500-lüyünə daxil olması şərtdir. Bundan əlavə, ali məktəb sorğu çərçivəsində ekspertlərin minimum 100 səsini (öz ölkəsindən isə yerli ekspertlərin ən azı 50 səsini) əldə etməlidir.

Builki reytinqə dünyanın 30 ölkəsindən 200 universitet daxil olub. Reytinqin top-5-liyində İsveçrənin Ecole Polytechnique Federale de Lausanne (EPFL), ETH Zurich - Swiss Federal Institute of Technology Zurich, Çinin University of Hong Kong, Sinqapuru National University of Singapore, Böyük Britaniyanın Imperial College London kimi ali məktəbləri yer alıb.

Reytinqdə coğrafi mövqeyi, dövlət siyasəti və ya mədəniyyət ilə tələbələrin, əməkdaşların və ideyaların yerdəyişməsi üçün açıq olan universitetlər dominantlıq təşkil edir. THE qeyd edir ki, İsveçrənin reytinqdəki uğuru təəccüblü deyil, çünki bu ölkə beş dövlətlə həmsərhəddir və Avropanın mərkəzində yerləşib. Sıralamada birinci yeri tutan EPFL xüsusən də mühəndislik, həmçinin dinamik inkişaf edən bioloji elmlər sahəsində güclü reputasiyaya malikdir. Reytinqin ikinci sırasında yerləşən Sürix Federal Ali Texnik Məktəbində 120 ölkədən 19 min tələbə təhsil alır. 21 Nobel mükafatı laureatı yetişdirmiş bu ali məktəbin məzunları arasında dahi fizik Albert Eynşteynin adını çəkmək olar. Ali məktəb STEM fənlərinin tədrisi və elmi tədqiqatlar üzrə ixtisaslaşıb. Reytinqin 3-cü sırasında yerləşən Honkonq Universiteti öz qarşısına “Asiyanın qlobal universiteti” olmaq hədəfini qoyub. Ali məktəbdə 20 min tələbə təhsil alır ki, onlardan 8 mini əcnəbidir. Amerika universitetləri reytinqdə ötən ildəkinə (64 yer) nisbətən bu il daha az, 22 yerlə təmsil olunub. Lakin bir sıra qlobal reytinqlərdən fərqli olaraq bu cədvəldə ABŞ universitetləri ön sıralarda yer ala bilməyib. Reytinqin top-50liyinə ABŞ-ın cəmi bir ali məktəbi - Massaçusets Texnologiya İnstitutu (30-cu yer) daxil olub. Harvard Universiteti sıralamada 51-ci, Prinston 58-ci, Stenford 59-cu, Kolumbiya 67-ci, Kornell 76-cı yerdədir. Böyük Britaniya ilk 100-lükdə 17 ali məktəblə təmsil olunub. 200 universitet arasında Rusiyadan 7 ali məktəb yer alıb. Onlardan ən yaxşı nəticəni M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti (131-ci yer) göstərib.

THE qeyd edir ki, qloballaşma şəraitində universitetlərin çoxu multikulturalizmə meyil göstərir. Bu, qloballaşmanın ümumi meyilləri və digər ölkələrdən mümkün qədər çox sayda tələbə və müəllimlərin elm və təhsilə cəlb olunmasına əsaslanır. Xaricdə təhsil almaq arzusunda olanlar üçün bu göstərici çox vacibdir. Əgər universitet “Diversity” şüarı altında addımlayırsa, əcnəbi tələbənin bu ali məktəbə qəbulu asanlaşır. Tədqiqatdan görünür ki, dünyanın ən beynəlmiləl universitetlərində oxumağı arzulayan gənclər ilk növbədə İsveçrə, Honkonq, Sinqapur, Böyük Britaniya və Avstraliyanı diqqətdə saxlamalıdırlar. Universitetlər öz mahiyyətlərinə görə qlobal ali məktəblərdir. Bir qayda olaraq, onlar, tələbə icmaları və bütün dünyadan olan alimlər üçün elmi məkandır və tədqiqatlar vasitəsilə ən qlobal problemlərin həlli ilə məşğul olurlar. 2018-ci ilin reytinq cədvəli göstərir ki, sıralamanın önündə olan 5 ölkədə dünya üzrə 10 ən beynəlmiləl universitet cəmləşib. Bütün bu müəssisələr xarici tələbələrin və müəllimlərin əhəmiyyətli pay hissəsinə sahibdir, onlar bütün dünyadan olan alimlərlə tədqiqatlar sahəsində əməkdaşlıq edir və yaxşı qlobal reputasiyaya malikdir. “Times Higher Education”nun yeni reytinqi ilə daha ətraflı www.timeshighereducation.com/student/best-universities/most-international-universities-world-2018 səhifəsindən tanış olmaq olar.

Beynəlmiləl reytinq 2018	Dünya reytinqi 2018	Ali məktəbin adı	Ölkə
1.	38	École Polytechnique Fédérale de Lausanne	İsveçrə
2.	10	ETH Zurich – Swiss Federal Institute of Technology Zurich	İsveçrə
3.	40	University of Hong Kong	Honkonq
4.	22	National University of Singapore	Sinqapur
5.	8	Imperial College London	Böyük Britaniya
6.	52	Nanyang Technological University	Sinqapur
7.	130	University of Geneva	İsveçrə
8.	1	University of Oxford	Böyük Britaniya
9.	2	University of Cambridge	Böyük Britaniya
10.	48	Australian National University	Avstraliya
11.	25	London School of Economics and Political Science	Böyük Britaniya
12.	16	UCL	Böyük Britaniya
13.	153	Technical University of Denmark	Danimarka
14.	36	King’s College London	Böyük Britaniya
15.	165	University of Vienna	Avstriya
16.	32	University of Melbourne	Avstraliya
17.	201–250	Copenhagen Business School	Danimarka
18.	63	Delft University of Technology	Niderland
19.	91	University of Warwick	Böyük Britaniya
20.	27	University of Edinburgh	Böyük Britaniya
21.	143	University of St Andrews	Böyük Britaniya
22.	136	University of Zurich	İsveçrə
23.	85	University of New South Wales	Avstraliya
24.	34	University of British Columbia	Kanada
25.	65	University of Queensland	Avstraliya
26.	54	University of Manchester	Böyük Britaniya
27.	117	Trinity College Dublin	İrlandiya Respublikası
28.	115	École Polytechnique	Fransa
29.	58	Chinese University of Hong Kong	Honkonq
30.	5	Massachusetts Institute of Technology	ABŞ
31.	97	Durham University	Böyük Britaniya
32.	80	University of Glasgow	Böyük Britaniya
33.	44	Hong Kong University of Science and Technology	Honkonq
34.	173	KTH Royal Institute of Technology	İsveç
34.	42	McGill University	Kanada
36.	192	University of Auckland	Yeni Zelandiya
36.	61	University of Sydney	Avstraliya
38.	119	City University of Hong Kong	Honkonq
39.	80	Monash University	Avstraliya
40.	119	University of Alberta	Kanada
41.	147	University of Nottingham	Böyük Britaniya
42.	72	Erasmus University Rotterdam	Niderland
43.	104	University of Sheffield	Böyük Britaniya
44.	108	University of Montreal	Kanada
45.	109	University of Copenhagen	Danimarka
46.	76	University of Bristol	Böyük Britaniya
47.	139	University of Leeds	Böyük Britaniya
48.	130	University of Exeter	Böyük Britaniya
49.	182	Hong Kong Polytechnic University	Honkonq
50.	22	University of Toronto	Kanada
51.	6	Harvard University	ABŞ
52.	129	Université Catholique de Louvain	Belçika
53.	93	Lund University	İsveç
54.	78	McMaster University	Kanada
55.	190	Aalto University	Finlandiya
56.	109	Aarhus University	Danimarka
57.	24	Carnegie Mellon University	ABŞ
57.	7	Princeton University	ABŞ
59.	3	Stanford University	ABŞ
60	171	University of Cape Town	Cənubi Afrika Respublikası
61.	201–250	University of Waterloo	Kanada
62.	59	University of Amsterdam	Niderland
63.	38	Karolinska Institute	İsveç
64.	146	University of Oslo	Norveç
65.	134	Stockholm University	İsveç
65.	83	University of Groningen	Niderland
67.	14	Columbia University	ABŞ
68.	67	Leiden University	Niderland
69.	86	Uppsala University	İsveç
70.	72	Paris Sciences et Lettres – PSL Research University Paris	Fransa
71.	33	Georgia Institute of Technology	ABŞ
72.	88	Free University of Berlin	Almaniya
73.	47	KU Leuven	Belçika
74.	60	Purdue University	ABŞ
75.	13	Johns Hopkins University	ABŞ
76.	19	Cornell University	ABŞ
77.	45	Heidelberg University	Almaniya
78.	9	University of Chicago	ABŞ
79.	62	Humboldt University of Berlin	Almaniya
80.	86	Rice University	ABŞ
81.	18	University of California, Berkeley	ABŞ
82.	54	University of California, Davis	ABŞ
83.	41	Technical University of Munich	Almaniya
84.	53	University of California, Santa Barbara	ABŞ
85.	68	Utrecht University	Niderland
86	12	Yale University	ABŞ
87.	34	LMU Munich	Almaniya
88.	99	University of California, Irvine	ABŞ
89.	107	Ghent University	Belçika
90.	133	Karlsruhe Institute of Technology	Almaniya
91.	140	Pompeu Fabra University	İspaniya
92.	147	Autonomous University of Barcelona	İspaniya
93.	3	California Institute of Technology	ABŞ
94.	196	Paris-Sorbonne University – Paris 4	Fransa
95.	70	Boston University	ABŞ
96.	201–250	Hebrew University of Jerusalem	İsrail
97.	123	Pierre and Marie Curie University	Fransa
98.	94	University of Tübingen	Almaniya
99.	66	University of Southern California	ABŞ
100.	83	Michigan State University	ABŞ

Oruc MUSTAFAYEV

06.04.2018 | 14:19