Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyi akademik Əli Quliyev adına Aşqarlar Kimyası İnstitutunun alimləri Bakı Dövlət Universiteti və və Türkiyənin Atatürk və Bartin universitetlərindən olan həmkarları ilə “ Asetofenona əsaslanan yeni xalkon, semikarbazon, tiosemikarbazon və indolon törəmələrinin sintezi və bioloji tədqiqatları: struktur-fəaliyyət əlaqəsi, molekulyar birləşmə, molekulyar dinamika və kinetik tədqiqatlar” mövzusunda apardıqları beynəlxalq səviyyəli müştərək tədqiqatlar zamanı növbəti mühüm nəticələr əldə olunmuşdur.

 

İnstitutun İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsindən "Azərbaycan müəllimi"nə verilən məlumata görə, tədqiqat zamanı alimlərin aldıqları yeni birləşmələr AChE, BChE və α-Gly fermentlərinə qarşı “in vitro” ferment inhibəsi tədqiqatları öyrənilmişdir. Əlavə olaraq, onların antioksidant fəallıqları qiymətləndirilmişdir. Məlum olmuşdur ki, yeni maddələr hər üç fermentə qarşı əhəmiyyətli inhibə, digər birləşmələr isə müxtəlif dərəcədə ferment inhibəsi və antioksidant aktivlik nümayiş etdirir. Sintez edilmiş birləşmələrin hədəf fermentlərlə (hAChE, hBChE və α-Gly) potensial bağlanma rejimlərini və qarşılıqlı təsirlərini aydınlaşdırmaq üçün molekulyar dokinq tədqiqatları aparılmışdır. ADME proqnozları bütün birləşmələr üçün əlverişli farmakokinetik xassələri və dərmana bənzədiyini göstərərək, onların şifahi olaraq aktiv maddələr kimi potensialını təsdiqləmişdir. Bəzi birləşmələr neyrodegenerativ xəstəliklərdə və diabetdə iştirak edən əsas fermentlərə qarşı güclü inhibə ilə çox məqsədli dərman namizədi kimi fərqlənir və bu şərtlərdə onun terapevtik potensiala malik olduğu bildirilir.

 

Məlumatda qeyd edilir ki, həmin mühüm nəticələr “Web of Science” bazasında arxivləşdirilən Q2 kateqoriyalı impakt faktoru 4.0 olan dünyaca məşhur “Elsevier” nəşriyyatının  “Journal Molecular Structure” jurnalında müfəssəl araşdırma məqaləsi kimi (Aynur Farzaliyeva, Halil Şenol, Parham Taslimi, Furkan Çakır, Vagif Farzaliyev, Nastaran Sadeghian, Ibrahim Mamedov, Afsun Sujayev, Abel Maharramov, Saleh Alwasel, İlhami Gulçin, Synthesis and Biological Studies of Acetophenone-Based Novel Chalcone, Semicarbazone, Thiosemicarbazone and Indolone Derivatives: Structure-Activity Relationship, Molecular Docking, Molecular Dynamics, and Kinetic Studies, Journal of Molecular Structure, 2024, 140197, https://doi.org/10.1016/j.molstruc.2024.140197) dərc olunub.