Məlumdur ki, Azərbaycanda elmin qədim tarixi və böyük ənənələri vardır. Respublikamızda elmin məqsədyönlü inkişafı müstəqil Azərbaycan dövlətinin prioritet istiqamətlərindən birini təşkil edir. Milli dövlətçilik maraqları əsasında inkişaf etdirilən elm və təhsilin bəşəri dəyərlərlə zənginləşdirilməsi müstəqillik yollarında inamla irəliləyən Azərbaycanda daha işıqlı sabahların yaradılmasında yeni üfüqlər açır.

Azərbaycan elminin bugünkü inkişaf səviyyəsinə yüksəlməsində müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu, xalqımızın Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin müstəsna xidmətləri olub. Ulu Öndər ölkəmizə rəhbərlik etdiyi hər iki dövrdə elmin inkişaf etdirilməsi ilə bağlı məsələlərə xüsusi diqqət yetirib, elm-təhsil problemlərinə kompleks şəkildə yanaşıb, elmin sürətli inkişafı üçün mühüm qərarlar verib.

Görkəmli siyasi xadim Heydər Əliyev ideyalarının layiqli davamçısı Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə elm haqqında müvafiq qanunvericilik bazasının formalaşdırılması yönündə həyata keçirilmiş məqsədyönlü tədbirlər Azərbaycanda elmi fəaliyyətin düzgün təşkilinə və istiqamətləndirilməsinə, dünya təcrübəsi ilə məqsədyönlü şəkildə əlaqələndirilməsinə geniş imkanlar açıb.

Son illərdə elmin nailiyyətlərin istehsalata, ölkə iqtisadiyyatına tətbiqi sahəsində də dönüş yaranıb. Ölkə başçısı elmin inkişafına, bu sahədə problemlərin kompleks həllinə xidmət edən bir çox sərəncam və fərmanlar imzalayıb, dövlət proqramlarını təsdiq edib. Prezident İlham Əliyevin 2009-cu il 4 may tarixli "Azərbaycan Respublikasında 2009-2015-ci illərdə elmin inkişafı üzrə Milli Strategiya"nın və "Azərbaycan Respublikasında 2009-2015-ci illərdə elmin inkişafı üzrə Milli Strategiyanın həyata keçirilməsi ilə bağlı Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi haqqında" və digər sərəncamları bu baxımdan xüsusi vurğulanmalıdır.

Son dövrdə elmin inkişafı istiqamətində görülən ən mühüm işlərdən biri də Prezident İlham Əliyevin 2009-cu il 21 oktyabr tarixli sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondunun yaradılmasıdır. Fondun təşkilində məqsəd ölkədə elmi-texniki potensialın qorunması, iqtisadiyyatın inkişafında bu potensialdan səmərəli istifadə edilməsi, mühüm sosial problemlərin həllində elm və texnikanın rolunun yüksəldilməsi, Azərbaycanda elmi təşkilatlar, təhsil müəssisələri, digər müvafiq qurumlar və fiziki şəxslər tərəfindən təqdim olunmuş təbiət, texniki, humanitar və ictimai elmlər sahəsində dövlət və cəmiyyət üçün əhəmiyyət kəsb edən fundamental, tətbiqi və axtarış-innovasiya xarakterli elmi-tədqiqatların, proqramların, layihələrin və digər elmi tədbirlərin maliyyələşdirilməsi, alimlərin elmi fəaliyyətinin stimullaşdırılması və onlara əlavə yaradıcılıq imkanının təqdim olunmasıdır.

Dövlət başçısının 2022-ci il 15 oktyabr tarixli sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondunun əsasında “Azərbaycan Elm Fondu” (AEF) publik hüquqi şəxs yaradıldı. Bu günlərdə AEF-in fəaliyyətə başlamasının 1 ili tamam oldu.

Bir illik dövr ərzində Fondun fəaliyyəti şəffaflıq prinsipləri üzərində quruldu. Fond təbiət, texniki, humanitar və ictimai sahələr üzrə fundamental, tətbiqi və eksperimental tədqiqatların, digər elmi tədbirlərin qrant şəklində məqsədli maliyyələşdirilməsi sahəsində fəaliyyətini uğurla davam etdirir. Fonda daxil olmuş bütün layihələr yerli, lazım gəldikdə, xarici müstəqil elmi ekspertlərin iştirakı ilə və konfidensiallıq şərti qorunmaqla elmi ekspertizadan keçirilib.

Fondun müsabiqələrinin keçirilməsi qaydaları öz novatorluğu ilə seçilir və eyni zamanda, fundamental, tətbiqi və axtarış-innovasiya xarakterli elmi-tədqiqat layihələrinin, xüsusi proqramların idarə olunmasını nəzərdə tutur.

Azərbaycan Elm Fondu beynəlxalq əlaqələrə də xüsusi diqqət yetirir. Bu iş bir tərəfdən, cihazların alınması üçün keyfiyyətli məhsullar istehsal edən şirkətlərlə münasibətlərin qurulması, digər tərəfdən, beynəlxalq qrant müsabiqələrinin keçirilməsi üzrə əməkdaşlıq formalarında reallaşdırılır. Hazırda Azərbaycan Elm Fondu dünyanın bir sıra innovativ müəssisələri, elmi fondları (TÜBİTAK, Özbəkistanın Elmin Maliyyələşdirilməsi və İnnovasiyaların Dəstəklənməsi Fondu və s.) ilə elm, təhsil, innovasiya sahəsində bilik və təcrübə mübadiləsinin aparılması baxımından yeni üfüqlər açan yüksək səmərəli əməkdaşlıq əlaqələrini davam etdirir, birgə layihələrin həyata keçirilməsində yaxından iştirak edir.

Əminliklə deyə bilərik ki, Azərbaycan Elm Fondu bundan sonra da müstəqil dövlətçiliyin yaratdığı geniş imkanların təsiri ilə irəliyə doğru gedən və ölkəmizin müasir inkişafına töhfələr verən Azərbaycan elminin yüksəlməsinə, alimlərimizin fəaliyyətinin stimullaşdırılmasına, əldə olunan fundamental elmi nəticələrin iqtisadiyyatda tətbiqini tapmasına öz dəstəyini göstərəcək.

Mehriban İmanova,

Azərbaycan Elm Fondunun icraçı direktoru