AZERBAYCAN MUELLIMI

Dünya ali təhsilində qüvvələr balansı necə dəyişir?

Böyük Britaniyanın təhsil xidmətləri sahəsində ixtisaslaşmış “Times Higher Education” nəşri sentyabrın 2-də dünya universitetlərinin növbəti reytinqini (Times Higher Education World University Rankings 2021) yayımlayıb. Reytinq 93 ölkədən 1500 universiteti əhatə edir. Bu isə tədqiqatın hazırda daha əhatəli və genişmiqyaslı olmasına dəlalət edir.

Cədvəl hər hansı universitetin səmərəliliyini ölçən diqqətlə seçilmiş 13 performans göstəricisinə əsaslanır. Ali məktəbin fəaliyyəti 4 sahə üzrə qiymətləndirilir: tədris, elmi araşdırmalar, biliklərin ötürülməsi və beynəlxalq perspektivlər. Bu il reytinq 13 milyondan artıq elmi məqaləyə olan 80 milyondan çox istinadı təhlil edib və bütün dünya üzrə 22.000 alimin qurumun sorğularına verdiyi cavabı nəzərə alıb. Tələbələr, müəllimlər, hökumətlər və sənaye ekspertləri tərəfindən etibar edilən reytinq dünya ali təhsilində dəyişən qüvvələr balansı haqqında əhəmiyyətli fikir yaradır.

“Times Higher Education”un versiyasına görə, dünyanın ən yaxşı ali təhsil müəssisəsi adına artıq dördüncü dəfədir ki, Böyük Britaniyanın ən qədim ali məktəbi və ən böyük elmi-tədqiqat mərkəzi kimi tanınan Oksford Universiteti layiq görülüb. Oksford elmi tədqiqatların həcmi və keyfiyyəti, o cümlədən elmin bir çox sahələrində liderdir. Britaniya Akademiyasının 100 alimi və Kral Cəmiyyətinin 90 üzvü Oksford Universitetinin fəxridirlər.

Çinin ən yaxşı ali təhsil müəssisəsi olan Sinxua Universiteti 2011-ci ildən bu yana reytinqin top-20-lüyünə daxil olan ilk Asiya universitetidir. ABŞ top-10-luqda rekord sayda - 8 universitetlə təmsil olunur. Kaliforniya Berkli Universiteti bu il 6 yer irəliləyərək 7-ci sırada qərarlaşıb. Ancaq top-200-lükdə təmsil olunan ABŞ ali təhsil müəssisələrinin sayında azalma var. Bütövlükdə reytinqə ABŞ-dan 60, Böyük Britaniyadan isə 28 universitet daxil olub.

Bununla yanaşı, bu il reytinqdə ilk dəfə olaraq 141 universitet yer tuta bilib. Reytinqə yeni daxil olan universitetlərin sayına görə (14) Hindistanın göstəricisi diqqətəlayiqdir. Ümumiyyətlə, bu ölkədən rekord sayda - 63 universitet reytinqə daxil olub. Kanada və İtaliyanın ən yaxşı universitetləri ötən illərin reytinqləri ilə müqayisədə inamla irəliləyirlər. Bu il reytinqə bir neçə yeni ölkə daxil olub: Bruney, Kuba, Malta, Monteneqro, Puerto-Riko və Vyetnam.

Rusiyanın M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti göstəricilərinin məcmu sayına görə 15 mövqe yüksəlib və 174-cü , “təhsilin keyfiyyəti” göstəricisinə görə 25-ci, “tədqiqat” göstəricisinə görə 55-ci, sahə tədqiqat fəaliyyətindən “maliyyə daxilolmaları” göstəricisinə görə isə 40-cı yerə yüksəlib.

Reytinqlə daha ətraflı www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2021/world-ranking səhifəsindən tanış olmaq olar.

Sıra №-si	Ali məktəbin adı	Ölkə		Ümumi tələbə sayı	Tələbə-müəllim nisbəti	Əcnəbi tələbələrin sayı	Qadın-kişi nisbəti
1	University of Oxford		Böyük Britaniya	20,774	11.1	41%		46 : 54
2	Stanford University		ABŞ	16,223	7.4	23%		44 : 56
3	Harvard University		ABŞ	21,261	9.3	25%		49 : 51
4	California Institute of Technology		ABŞ	2,238	6.3	33%		36 : 64
5	Massachusetts Institute of Technology		ABŞ	11,276	8.4	34%		39 : 61
6	University of Cambridge		Böyük Britaniya	19,370	11.0	38%		47 : 53
7	University of California, Berkeley		ABŞ	39,918	19.8	17%		51 : 49
8	Yale University		ABŞ	12,910	6.0	20%		50 : 50
9	Princeton University		ABŞ	8,091	8.0	23%		46 : 54
10	University of Chicago		ABŞ	14,292	5.9	31%		46 : 54
11	Imperial College London		Böyük Britaniya	17,176	11.6	58%		39 : 61
12	Johns Hopkins University		ABŞ	16,432	4.4	27%		52 : 48
13	University of Pennsylvania		ABŞ	20,771	6.4	21%		52 : 48
14	ETH Zurich		İveçrə	19,632	13.1	40%		32 : 68
15	University of California, Los Angeles		ABŞ	41,673	10.0	17%		55 : 45
16	UCL		Böyük Britaniya	34,590	10.8	55%		57 : 43
17	Columbia University		ABŞ	27,384	5.7	39%		əks olunmayıb
18	University of Toronto		Kanada	74,502	20.0	22%		59 : 41
19	Cornell University		ABŞ	23,016	10.2	25%		50 : 50
=20	Duke University		ABŞ	15,489	4.3	21%		49 : 51
=20	Tsinghua University		Çin	37,484	11.6	13%		34 : 66
22	University of Michigan-Ann Arbor		ABŞ	43,873	8.3	17%		50 : 50
23	Peking University		Çin	38,583	11.1	16%		43 : 57
24	Northwestern University		ABŞ	18,529	13.0	19%		49 : 51
25	National University of Singapore		Sinqapur	30,943	18.0	26%		50 : 50
26	New York University		ABŞ	44,474	8.8	34%		57 : 43
27	London School of Economics and Political Science		Böyük Britaniya	10,660	12.0	72%		54 : 46
28	Carnegie Mellon University		ABŞ	14,058	13.7	48%		43 : 57
29	University of Washington		ABŞ	46,258	10.7	17%		53 : 47
30	University of Edinburgh		Böyük Britaniya	30,649	12.1	42%		60 : 40
31	University of Melbourne		Avstraliya	50,094	27.0	48%		57 : 43
32	LMU Munich		Almaniya	34,249	33.6	17%		61 : 39
33	University of California, San Diego		ABŞ	34,232	12.0	30%		47 : 53
34	University of British Columbia		Kanada	53,123	18.7	32%		55 : 45
35	King’s College London		Böyük Britaniya	27,400	12.4	46%		62 : 38
=36	Karolinska Institute		İsveç	7,696	8.8	26%		68 : 32
=36	The University of Tokyo		Yaponiya	25,935	10.6	13%		əks olunmayıb
38	Georgia Institute of Technology		ABŞ	26,043	23.6	27%		33 : 67
39	University of Hong Kong		Honkonq	18,135	18.2	43%		54 : 46
40	McGill University		Kanada	31,578	12.8	31%		59 : 41
41	Technical University of Munich		Almaniya	32,377	39.8	31%		36 : 64
42	Heidelberg University		Almaniya	20,020	14.5	18%		54 : 46
43	École Polytechnique Fédérale de Lausanne		İsveçrə	10,942	12.2	60%		29 : 71
44	University of Texas at Austin United States		ABŞ	49,510	16.9	10%		52 : 48
45	KU Leuven		Belçika	45,617	36.1	15%		50 : 50
46	Paris Sciences et Lettres – PSL Research University Paris		Fransa	20,701	14.7	24%		46 : 54
47	Nanyang Technological University, Singapore		Sinqapur	23,902	14.8	25%		48 : 52
48	University of Illinois at Urbana-Champaign		ABŞ	45,980	17.8	24%		48 : 52
49	University of Wisconsin-Madison		ABŞ	39,451	9.8	13%		əks olunmayıb
50	Washington University in St Louis		ABŞ	13,693	7.5	21%		əks olunmayıb
=51	University of Manchester		Böyük Britaniya	36,557	14.4	41%		53 : 47
=51	University of Sydney		Avstraliya	46,453	19.4	43%		58 : 42
53	University of Southern		ABŞ	41,953	13.0	23%		49 : 51
=54	Boston University		ABŞ	26,510	11.1	28%		59 : 41
=54	Kyoto University		Yaponiya	22,935	9.3	11%		25 : 75
=56	Chinese University of Hong Kong		Honkonq	18,675	19.3	33%		əks olunmayıb
=56	The Hong Kong University of Science and Technology		Honkonq	9,976	21.6	30%		əks olunmayıb
=56	University of North Carolina at Chapel Hill		ABŞ	30,956	8.2	8%		58 : 42
59	Australian National University		Avstraliya	18,801	17.8	47%		53 : 47
60	Seoul National University		Cənubi Koreya	26,757	15.1	11%		əks olunmayıb
61	Brown University		ABŞ	9,695	10.8	20%		əks olunmayıb
=62	The University of Queensland		Avstraliya	40,389	35.5	38%		55 : 45
=62	Wageningen University & Research		Niderland	14,356	21.0	27%		54 : 46
=64	University of California, Davis		ABŞ	36,395	13.6	17%		58 : 42
=64	Monash University		Avstraliya	57,406	41.7	43%		57 : 43
66	University of Amsterdam		Niderland	24,747	12.8	24%		57 : 43
67	UNSW Sydney		Avstraliya	46,234	41.0	44%		47 : 53
68	University of California, Santa Barbara		ABŞ	24,780	28.2	18%		53 : 47
69	McMaster University		Kanada	25,285	30.5	18%		55 : 45
=70	Fudan University		Çin	32,597	11.2	13%		52 : 48
=70	Leiden University		Niderland	30,178	19.0	18%		59 : 41
72	Erasmus University Rotterdam		Niderland	26,453	26.8	22%		50 : 50
=73	University of Montreal		Kanada	36,774	20.2	21%		n/a
=73	University of Zurich		İsveçrə	22,960	14.8	21%		57 : 43
=75	Charité - Universitätsmedizin Berlin		Almaniya	7,431	17.4	20%		65 : 35
=75	Utrecht University		Niderland	32,022	14.0	10%		58 : 42
77	University of Warwick		Böyük Britaniya	21,777	13.3	41%		49 : 51
=78	Delft University of Technology		Niderland	19,594	17.4	31%		30 : 70
=78	University of Tübingen		Almaniya	27,590	36.6	14%		58 : 42
=80	University of Groningen		Niderland	28,392	23.9	23%		51 : 49
=80	Humboldt University of Berlin		Almaniya	33,388	56.3	18%		əks olunmayıb
=80	Ohio State University (Main campus)		ABŞ	54,650	12.1	13%		50 : 50
83	University of Freiburg		Almaniya	14,878	32.5	21%		54 : 46
84	University of Copenhagen		Danimarka	30,746	4.2	17%		62 : 38
=85	Emory University		ABŞ	12,923	4.0	20%		59 : 41
=85	University of Minnesota		ABŞ	61,994	12.4	11%		53 : 47
=87	École Polytechnique		Fransa	2,850	5.6	44%		23 : 77
=87	University of Science and Technology of China		Çin	16,434	7.2	5%		əks olunmayıb
=87	Sorbonne University		Fransa	43,585	12.8	20%		58 : 42
90	University of Maryland, College Park		ABŞ	33,671	16.6	11%		48 : 52
91	University of Bristol		Böyük Britaniya	22,981	14.5	28%		55 : 45
=92	University of Basel		İsveçrə	9,229	12.3	30%		55 : 45
=92	University of Glasgow		Böyük Britaniya	26,533	14.7	38%		59 : 41
=94	Purdue University West Lafayette		ABŞ	41,573	16.3	22%		43 : 57
=94	Zhejiang University		Çin	33,825	10.8	23%		23 : 77
96	Korea Advanced Institute of Science and Technology (KAIST)		Cənubi Koreya	9,514	10.4	9%		20 : 80
97	National Taiwan University		Tayvan	24,880	9.9	12%		43 : 57
=98	University of California, Irvine		ABŞ	35,040	17.5	27%		52 : 48
=98	University of Helsinki		Finlandiya	22,137	15.9	5%		66 : 34
100	Shanghai Jiao Tong University		Çin	38,556	11.9	11%		39 : 61

Oruc MUSTAFAYEV

11.09.2020 | 12:41